Τετάρτη 30 Απριλίου 2014

Η ιστορία της εργατικής Πρωτομαγιάς


Η εργατική Πρωτομαγιά, ή πιο σωστά η κόκκινη Πρωτομαγιά, έχει την ιστορία της. Δεν καθιερώθηκε έτσι στα καλά καθούμενα σαν η πιο επίσημη γιορτή της οργανωμένης εργατιάς όλου του κόσμου. Έχει την ιστορία της. Να πιο είναι σε μεγάλη συντομία το χρονικό της. Στα 1885 τους μήνες Νοέμβρη και Δεκέμβρη στις Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής έγιναν δυο εργατικά Συνέδρια για να συζητήσουν πάνω σε σπουδαία ζητήματα που απασχολούσαν το βορειοαμερικανικό προλεταριάτο. Στα χρόνια αυτά η εκμετάλλευση της αμερικάνικης εργατιάς ήταν μεγάλη. Οι ώρες δουλειάς ήταν πολλές. Τα μεροκάματα μικρά και μέσα στις φάμπρικες η ζωή του εργάτη ήταν ζωή σκλάβου.

Ύστερα από πολλές συζητήσεις στα Συνέδρια που έγιναν πάρθηκε η απόφαση στην ερχόμενη Πρωτομαγιά (1886) οι εργάτες ν’ απεργήσουν με πρώτο και βασικό αίτημα την καθιέρωση της 8ωρης δουλειάς.Το είχαν πια καταλάβει οι εργάτες πως με τις παρακάλιες και τη ζητιανιά δε γίνεται τίποτα, πως έπρεπε με την ομαδική τους δράση και δύναμη να επιβάλλουν το δίκαιό τους και τις διεκδικήσεις τους. Έτσι μέσα στους τέσσαρες μήνες που πέρασαν από το εργατικό Συνέδριο του Δεκέμβρη του 1885, με φανατισμό και ενθουσιασμό προπαγανδίστηκε η ιδέα της απεργίας. Ήταν το ζήτημα της ημέρας. Μέρα νύχτα συζητούσαν για την απεργία. Τέτοια ζύμωση είχε γίνει που μερικοί μικροεργοδότες τα χρειάστηκαν και μόνοι τους δέχτηκαν την οχτάωρη δουλειά στα εργοστάσιά τους χωρίς να κατεβάσουν τα μεροκάματα. Μα οι μεγάλοι φαμπρικάντηδες ήταν ανένδοτοι. Ούτε ν’ ακούσουν ήθελαν πως μπορούσαν να καθιερώσουν το 8ωρο. Είχαν εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους και στην υποστήριξη του Κράτους. Γι’ αυτό και τα πνεύματα ήταν πολύ ερεθισμένα.

Η Πρωτομαγιά του 1886 ήρθε και η απεργία κηρύχτηκε από την μια άκρια στην άλλη σ’ όλη τη Βόρεια Αμερική. Οι απεργοί βγήκαν στους δρόμους με κοινό σύνθημα: «Οχτώ ώρες δουλειά. Οχτώ ώρες για μόρφωση και ξεκούρασμα. Οχτώ ώρες ύπνο».

Σε λίγες μέρες οι πιο πολλοί εργοδότες άρχισαν να υποχωρούν. 125 χιλιάδες εργάτες κέρδισαν το οχτάωρο. Έτσι μαζί με όσους είχαν κερδίσει από πριν το 8ωρο έγιναν 150 χιλιάδες. Και ύστερα από ένα μήνα απεργία έφταναν σε 200 χιλιάδες. Ενώ όμως στις περισσότερες βιομηχανικές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών οι απεργοί κέρδισαν το αίτημά τους, στο Σικάγο η αντίσταση και η αντίδραση των εργοδοτών ήταν πιο οργανωμένη και αποφασιστική. Τα κατάφεραν να μαζέψουν από τις γειτονικές πόλεις μερικές χιλιάδες ασυνείδητους και κίτρινους εργάτες κ’ έτσι κίνησαν τις φάμπρικές τους. Γι’ αυτό στις 3 του Μάη δέκα χιλιάδες απεργοί του Σικάγου μαζεύτηκαν μπροστά σ’ ένα απ’ τα μεγαλύτερα εργοστάσια για ν’ αποδοκιμάσουν τους απεργοσπάστες. Οι φάμπρικες όμως φρουρούντανε από το στρατό και τη χωροφυλακή. Δόθηκε κιόλας διαταγή να χτυπήσουν στην πρώτη «ανταρσία».

Έτσι όταν οι απεργοί άρχισαν να φωνάζουν και να κατακρίνουν τους κίτρινους εργάτες οι αστυνομικοί και ο στρατός έριξαν στο κρέας.

Στην αρχή με τις πρώτες μπαταριές σα να τάχασαν γιατί δεν περίμεναν τη δολοφονική επίθεση. Μα μέσα σε λίγα λεπτά ξαναπήραν θάρρος και ρίχτηκαν με πέτρες και ξύλα ενάντια στο εργοστάσιο που δούλευε. Ο στρατός ξακολούθησε το ντουφεκίδι και σωστή μάχη άρχισε που βάσταξε πάνω από ένα τέταρτο της ώρας. Οι απεργοί αν και δεν είχαν όπλα έδειξαν απαράμιλλο ηρωισμό που θα μείνει αξέχαστος μέσα στην ιστορία του εργατικού κινήματος της Αμερικής. Οι αστυνομικοί τα είχαν χάσει. Είχαν μπροστά τους λιοντάρια και όχι ανθρώπους, γι’ αυτό σε λίγο διαλύθηκαν. Μα απ’ τους στρατώνες του Σικάγου ήρθαν επικουρίες. Οι τοπικές αρχές διάταξαν να χτυπηθούν οι απεργοί και ας χυθεί όσο θέλει αίμα. «Βαράτε τα σκυλιά» ήταν η διαταγή που δόθηκε στο στρατό. Η μάχη ξανάρχισε πεισματικά. Ο αγώνας ήταν σκληρός και άνισος. Οι απεργοί άοπλοι, ο στρατός οπλισμένος. Δε διαλύθηκαν όμως, πάλεψαν και φυσικά στο τέλος η ηρωική τους αντίσταση κλονίστηκε από τις σφαίρες και τις λόγχες της αντίδρασης. Γύρω από τη φάμπρικα όλος ο τόπος ήταν βαμένος από αίμα εργατικό και σπαρμένος από κορμιά απεργών. Έπεσαν πολλοί μάρτυρες της Ιδέας. Πόσοι όμως δεν το ξέρουμε γιατί οι αστυνομικοί δεν άφησαν να γίνει ο απολογισμός της νίκης τους! Πήραν τα πτώματα χωρίς να δώσουν είδηση σε κανέναν που τα έθαψαν.

Την άλλη μέρα οι εργατικές εφημερίδες στιγμάτισαν την κεφαλαιοκρατία για την δολοφονική της επίθεση. Η «Εργατική Εφημερίδα» του Σικάγου μάλιστα δημοσίεψε την παρακάτω ιστορική προκήρυξη:

«Εργάτες!

Ο πόλεμος των τάξεων άρχισε. Χτες τουφέκισαν τους απεργούς εργάτες μπροστά στη φάμπρικα που εργάζονται. Το αίμα τους ζητά εκδίκηση. Ποιος να μην πιστεύει τώρα πως οι τίγρεις που μας κυβερνούν διψούν από εργατικό αίμα. Οι εργάτες όμως δεν είναι πρόβατα. Στην λευκή τρομοκρατία πρέπει ν’ απαντήσουν με την κόκκινη τρομοκρατία. Καλύτερα ο θάνατος παρά η δυστυχία. Αν τουφεκίζουν τους εργάτες, θα τους απαντήσουμε με τέτοιο τρόπο που να μας θυμούνται για πολύ καιρό οι αφεντάδες μας. Η ανάγκη πια μας κάμνει να φωνάξουμε: Σ τ α ό π λ α !

Στες γυναίκες, τα παιδιά των δυστυχισμένων κλαίγανε τον σκοτωμένο πατέρα και άντρα τους. Μέσα στα μέγαρά τους οι πλουτοκράτες γέμιζαν τα ποτήρια τους από σαμπάνια και έπιναν στην υγειά των δολοφόνων που επιβάλλουν την τάξη… Σκουπίστε τα δάκρυά σας εσείς που πάσχετε. Θαρρέψετε! Σκλάβοι σηκωθείτε!».

Η προκήρυξη αυτή έπιασε. Την άλλη μέρα 15 χιλιάδες εργάτες μαζεύτηκαν εκεί που τους καλούσε το καθήκον. Ένα κάρο χρησίμεψε για βήμα κι επάνω απ’ αυτό με τη σειρά μίλησαν οι εργατικοί ηγέτες. Η αστυνομία όσο ήταν μέρα έκανε πως παρακολουθούσε από μακριά την εργατική συγκέντρωση· σχεδίαζε άμα νυχτώσει να επιτεθεί και να θερίσει άλλη μια φορά την εργατιά. Μα βγήκε πολύ γελασμένη όταν κοντά στο σούρουπο 150 αστυνομικοί ρίχτηκαν πάνω στην εργατιά, μια μπόμπα έσκασε ανάμεσά τους και καμιά εικοσαριά από δαύτους τους έκανε κομμάτια. Οι άλλοι τόβαλαν στα πόδια. Πατείς με πατώ σε. Τα όργανα της «τάξης», οι προχτεσινοί δολοφόνοι, μπροστά στην εργατική αυτοάμυνα τόκοψαν λάσπη. Μα πίσω από τους αστυνομικούς ήταν ο στρατός. Ένα Σύνταγμα ολόκληρο που άρχισε να πυροβολεί. Νέο αίμα χύνεται. Πολλοί πληγώνονται και πέφτουν χάμω. Οι εργάτες υποχωρώντας παίρνουν μαζί τους και τους ηρωικούς συντρόφους τους που ήταν χτυπημένοι. Η νύχτα εκείνη πέρασε σε μια αφάνταστη τρομοκρατία και από τα ξημερώματα άρχισε το κυνηγητό της εργατιάς. Χιλιάδες πιάστηκαν και κλείστηκαν στα μπουντρούμια. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν και δημοσιογράφοι, εργατικοί ηγέτες από τους πιο γνωστούς της Βόρειας Αμερικής. Στις φυλακές έμειναν πολύ καιρό και στο τέλος κράτησαν μόνο οχτώ, τους «πρωτοπόρους», που τους πέρασαν από το κακουργοδικείο.

Το ταξικό δικαστήριο τους καταδίκασε σε θάνατο και το Νοέμβρη του 1886 οι τέσσαρες απ’ αυτούς κρεμάστηκαν και ο πέμπτος λίγες μέρες πριν να γίνει η εχτέλεση, έγινε το κεφάλι του λιώμα καπνίζοντας ένα τσιγάρο που είχε εκρηκτική ύλη. Οι άλλοι τρεις πήραν χάρη και η ποινή τους μετατράπηκε σε καταναγκαστικά δεσμά. Έμειναν εφτά χρόνια στα κάτεργα και όταν είχαν γίνει σωματικά ερείπια από τις κακουχίες τους χαρίστηκε η ποινή.

Τα γεγονότα αυτά που έκαναν μεγάλη εντύπωση σ’ όλη την Αμερική και Ευρώπη, δεν άφησαν φυσικά ασυγκίνητο το οργανωμένο προλεταριάτο. Γι’ αυτό στο Παγκόσμιο Εργατικό Συνέδριο που έγινε [...] το 1889, αποφάσισε τιμώντας τη μνήμη των ηρωικών εργατών του Σικάγου να θεσπιστεί η Πρωτομαγιά σα μια διεθνική εργατική γιορτή που την ημέρα αυτή οι οργανωμένοι εργάτες όλου του κόσμου ν’ απεργούν και να εκδηλώνουν σε ομαδικές συγκεντρώσεις το ταξικό τους μίσος ενάντια στην παγκόσμια κεφαλαιοκρατία.

Έτσι καθιερώθηκε η εργατική Πρωτομαγιά που πολλές φορές από τότε βάφτηκε με εργατικό αίμα.

Στην Ελλάδα η εργατική Πρωτομαγιά πρωτογιορτάστηκε στα 1894. Ήταν η πρώτη εργατική εκδήλωση στη χώρα, που έδειχνε την αλληλεγγύη της ελληνικής εργατιάς στο παγκόσμιο προλεταριάτο. Πηγή:seisaxthia.wordpress.com

Τρίτη 29 Απριλίου 2014

Μην πυροβολείτε το δάσκαλο!


«… Η τάξη είναι το θέατρο ενός συγκλονιστικού δράματος. Ποτέ δεν θα μάθεις τι καλό ή τι κακό έχει κάνει στα εκατοντάδες παιδιά που έρχονται και φεύγουν. Τα βλέπεις να βγαίνουν από την τάξη: ονειροπόλα, αδιάφορα, σαρκαστικά, εκστατικά, χαμογελαστά, προβληματισμένα.
Ύστερα από μερικά χρόνια, αναπτύσσεις κεραίες. Μπορείς να καταλάβεις πότε τους έχεις αγγίξει ή τους έχεις αποξενώσει. Είναι χημεία. Είναι ψυχολογία. Είναι ζωικό ένστικτο. Πορεύεσαι μαζί με τα παιδιά και, όσο θέλεις να είσαι δάσκαλος, δεν υπάρχει τρόπος να ξεφύγεις. Μην περιμένεις βοήθεια απ’ τους ανθρώπους που ξέφυγαν από την τάξη, τους υψηλότερα ιστάμενους. Είναι απασχολημένοι να παρευρίσκονται σε γεύματα και να κάνουν υψηλότερες σκέψεις. Είσαι εσύ και τα παιδιά. Οπότε, το κουδούνι χτύπησε. Τα λέμε αργότερα. Βρες τι αγαπάς και κάν’ το…» (Απόσπασμα από το βιβλίο «Ο Δάσκαλος: Μια αυτοβιογραφία» του Φρανκ ΜακΚόρτ, εκδόσεις SCRIPTA, Αθήνα 2006). Ένα βιβλίο, φόρος τιμής στους δασκάλους όλου του κόσμου.

Δυστυχώς η κρίση ούτε αθώα είναι ούτε ανιδιοτελής. Αντί να αποτελεί ευκαιρία για ανασυγκρότηση, φαίνεται πως γίνεται όπλο κατά της κοινωνίας, ευκαιρία για διάλυση της κοινωνίας. 
Χρόνια ακούμε πως ο χώρος της Παιδείας χρειάζεται έναν μακροχρόνιο σχεδιασμό, υπερκομματικό, μακριά από εφήμερες και μικρόνοες σκοπιμότητες ή και όμορφα συνθήματα όπως: «πρώτα ο μαθητής», «να μαθαίνει, πώς να μαθαίνει». 
Και έρχεται η εφαρμογή των διακηρύξεων στην πράξη για να φανερώσει τι πραγματικά έχουν στο νου τους όταν δημοσιοποιούν τις ωραίες εξαγγελίες τους.

Το θέμα είναι η αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων. Την αξιολόγηση τη χρειαζόμαστε, το θέμα είναι ποιος θα την κάνει, με ποια κριτήρια και ποιο σκοπό;
Αντικειμενικά, λόγω κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, κάποια παιδιά θα είναι πιο πίσω. Τι μπορεί να μετρηθεί σε μια τάξη όπου οι μισοί μαθητές είναι παιδιά μεταναστών και δεν μιλάνε καν ελληνικά; Όλα αυτά θα συγκλίνουν στο να δημιουργήσουν σχολεία πολλών ταχυτήτων. Αν το δάσκαλο τον καθοδηγούν από το υπουργείο να μετράει τις επιδόσεις των μαθητών του, δεν θα είναι σαν να τον σπρώχνουν να μετράει πολύ συγκεκριμένα πράγματα, κατευθύνοντας τη διδασκαλία και χάνοντας την εκπαιδευτική ελευθερία του;

Έχω την αίσθηση πως με προχειρότητα και ιδιοτέλεια στήνουν μια διαδικασία, σ΄έναν ευαίσθητο χώρο προκαλώντας εύλογες αντιδράσεις.
Η αυτοαξιολόγηση από την πρώτη ανάγνωση φαίνεται μια γραφειοκρατική διαδικασία αφερέγγυα και υποκριτική. Αφερέγγυα γιατί ενώ περιγράφονται λεπτομερώς οι ενέργειες που οφείλει να κάνει σε κάθε σχολείο ο σύλλογος καθηγητών, δεν αναφέρεται το πιο σημαντικό: ποια θα είναι η κατάληξη; Τις εκθέσεις που θα συντάξει και θα υποβάλλει κάθε σχολείο, στο τέλος του έτους με τις επισημάνσεις και τα συμπεράσματα για κάποιους δείκτες (που θα έχουν αξιολογηθεί) ποιος θα τα διαχειριστεί; Πώς θα αξιοποιηθούν; Υποκριτική γιατί τα περισσότερα στοιχεία (δείκτες) που θα πρέπει να εξεταστούν και να υποβληθούν σχετικές εκθέσεις είναι γνωστά στο Υπουργείο Παιδείας. Αφού χρόνια τώρα κατατίθενται.

Επί πλέον αναρωτιέται κανείς: αποτελεί η αυτοαξιολόγηση κεντρική επιλογή της κυβέρνησης; Είναι ένας νέος θεσμός που σχεδιάστηκε για να βοηθήσει τη δημόσια εκπαίδευση της χώρας μας; Ψιθυρίζεται, ότι η αυτοαξιολόγηση είναι απλά η υλοποίηση ενός προγράμματος που χρηματοδοτείται με 3,5 εκατομμύρια ευρώ! Ότι υπάρχει μια ομάδα έργου –δεν γνωρίζουμε από ποια άτομα και πόσα- που θα αμειφθεί. Αν η αυτοαξιολόγηση είναι πραγματικά ένα τέτοιο πρόγραμμα τότε πρόκειται για μια ενέργεια «ανήθικη»- νόμιμη ίσως αλλά ανήθικη-. Γιατί κάποιοι θα αυξήσουν το εισόδημά τους χρησιμοποιώντας δομές του Δημοσίου και ανθρώπους αμισθί στο όνομα αφερρέγγυων αρχών και αμφίβολης χρησιμότητας ενεργειών. Αν σκεφτούμε συγχρόνως και τη χρονική συγκυρία που υλοποιείται ένα τέτοιο πρόγραμμα- με τη χώρα στα πρόθυρα της χρεωκοπίας και την κρίση ανελέητη- τότε η πίκρα και η οργή δικαιολογούνται απόλυτα.

Κάποιοι συνεχίζουν την παλιά δοκιμασμένη και επιτυχή δράση, να κερδίσουν χρήματα μέσω προγραμμάτων…

Η απορία όμως είναι εύλογη: Δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί διαφορετικά αυτό το πρόγραμμα; Αφού η αυτοαξιολόγηση ήδη δημιουργεί ένα συγκρουσιακό περιβάλλον καθώς προστίθεται στα άλλα εκρηκτικά προβλήματα της κοινωνίας μας και εξωθεί σε απεργίες…

Εκτός από τον αξιολογητή, ο δάσκαλος έχει συχνά απέναντί του και το γονιό. Οι γονείς έχουν αλλάξει συμπεριφορά. Είναι υπερπροστατευτικοί και ανασφαλείς σε σχέση με το μέλλον των παιδιών. Παρ’ όλα αυτά η σχέση των γονιών μ’ έναν εκπαιδευτικό στο Δημόσιο ίσως να μην είναι στο καλύτερο της σημείο, μιας και υπάρχει ευρύτερα μια υποβάθμιση και απαξίωση, άδικη και ισοπεδωτική απέναντι στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ταυτόχρονα, ο δάσκαλος δεν έχει το κύρος παλαιότερων εποχών, μιας και επικρατεί ένα καθαρά μαθητοκεντρικό μοντέλο εκπαίδευσης που άφησε πίσω του οριστικά τη δασκαλοκεντρική πατερναλιστική μέθοδο μάθησης. Παρατηρώ ότι τα παιδιά κάθε νεότερης γενιάς ωριμάζουν όλο και πιο γρήγορα όπως και η αντίληψή τους. Ίσως οφείλεται στη μεγάλη εξοικείωση με την τεχνολογία και το Διαδίκτυο, το οποίο εισβάλλει στη ζωή τους από τις αρχές του δημοτικού.

Τα σημερινά παιδιά είναι πιο έξυπνα και πιο ενημερωμένα, όμως κουβαλούν το αρνητικό φορτίο των εννοιών που εμπεριέχονται στο σύστημα του σύγχρονου πολιτισμού: ανταγωνισμός, επιθετικότητα, εξειδίκευση, μοναξιά. Το δέλεαρ του εκπαιδευτικού είναι να καλλιεργήσει τα ιδανικά και τις ανθρωπιστικές αξίες στον μαθητή, να τον εκπαιδεύσει στη συνύπαρξη και τον συναγωνισμό και όχι στη μάχη της κατάκτησης της πιο ψηλής κορυφής. Ένα λάθος που κάνουν οι γονείς είναι να περιμένουν από το σχολείο να καλύψει τη δική τους απουσία ή ανεπάρκεια –τα οποία έχουν συχνά να κάνουν με τον φόρτο εργασίας ή τα προβλήματα που τους δημιούργησε η κρίση– ενώ η αλήθεια είναι ότι το σχολείο θα έπρεπε να λειτουργεί επικουρικά σε σχέση με την οικογένεια. Τελικά, το ελληνικό σχολείο είναι αποτελεσματικό όχι τόσο από τις δομές του, αλλά από το φιλότιμο και την αυτοθυσία του προσωπικού του, και την αρμονική συνεργασία των ανθρώπων που το υπηρετούν.

Όσο για την αξιολόγηση, το ζήτημα είναι αν η αξιολόγηση έχει στόχο την ανάπτυξη και την πρόοδο και όχι το ξεφόρτωμα του Δημοσίου από ανθρώπινο δυναμικό. Το Υπουργείο Παιδείας φάνηκε να αναδιπλώνεται σε πολλά σημεία. Και ένας από τους βασικούς λόγους που μετατέθηκε η εφαρμογή της αξιολόγησης για το Σεπτέμβρη, ήταν να υπάρξει προσπάθεια να «στρογγυλέψει» το θέμα της αξιολόγησης και να χρυσώσουν το χάπι στους εκπαιδευτικούς, τουλάχιστον στο αρχικό στάδιο εφαρμογής του μέτρου!

Ο εκπαιδευτικός δεν αντιτίθεται στην αξιολόγηση, η οποία άλλωστε αποτελεί μέρος της επαγγελματικής του ενασχόλησης με την εκπαίδευση, καθώς ο ίδιος αξιολογεί τους μαθητές του. Με τις νέες, όμως, συγχωνεύσεις σχολείων, τις περικοπές προσωπικού, τη διαθεσιμότητα, και με την αξιολόγηση που μοιάζει να «τιμωρεί», αντί να αναβαθμίζει, δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε το ηθικό και την ψυχολογία του εκπαιδευτικού που διδάσκει στην τάξη και συνιστά το πρότυπο του φοβισμένου και όχι του εμπνευσμένου δασκάλου. O εμπνευσμένος δάσκαλος βρίσκεται μακριά από τη νοοτροπία του υπαλλήλου που εκτελεί το έργο του χωρίς ψυχή, που κουράζει και κουράζεται. Είναι εκείνος που αντιμετωπίζει τη διδασκαλία του ως τέχνη και αρνιέται να τη δει ως μια τεχνική με σίγουρα αποτελέσματα. Αντίθετα, ο φοβισμένος δάσκαλος δεν μπορεί να εμπνεύσει τους μαθητές του να ολοκληρωθούν ως προσωπικότητες και να μάχονται για τα όνειρά τους.

Φοβισμένος δάσκαλος σημαίνει φοβισμένα παιδιά και έφηβοι, καθώς εκείνος παραμένει πάντα ένα ισχυρό πρότυπο προς μίμηση και ταύτιση. Αν σε αυτά, προσθέσουμε στην ψυχή του παιδιού και του εφήβου τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της εποχής και τη ζοφερή πραγματικότητα της ενδοσχολικής βίας, είναι προφανές ότι απαιτούνται δραστικές πρακτικές στη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής, προκειμένου αυτή να αποβεί σε όφελος των μαθητών, των εκπαιδευτικών και τελικά, της κοινωνίας.

Ντάλης Βαγγέλης πηγή:ikoufopoulos.blogspot.gr

Σάββατο 26 Απριλίου 2014

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού σήμερα...


Η επιστημονική έρευνα, ειδικά στις φυσικές επιστήμες, διακρίνεται σε βασική και εφαρμοσμένη. Η πρώτη ασχολείται με καθαρά θεωρητικά ζητήματα, όπως η δημιουργία του σύμπαντος, ενώ η δεύτερη προσπαθεί να λύσει πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος στην καθημερινότητά του, π.χ., να κατασκευάσει κατάλληλες μηχανές για να εκτελέσει ευκολότερα βαριές εργασίες. Θεωρώ ότι αντίστοιχα διαχωρίζονται και τα εκπαιδευτικά επαγγέλματα. Υπάρχουν από τη μια μεριά οι θεωρητικοί, κυρίως πανεπιστημιακοί, οι οποίοι ασχολούνται με τις θεωρίες μάθησης και διδασκαλίας, χωρίς όμως οι ίδιοι να διδάσκουν σε τάξη. Από την άλλη υπάρχουμε κι εμείς, οι εκπαιδευτικοί, που προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να εφαρμόσουμε τις θεωρίες των πρώτων στη σχολική αίθουσα.

Αν δεχτεί κάποιος τον συγκεκριμένο διαχωρισμό, καταλαβαίνει γιατί σε διάφορες επιμορφωτικές συναντήσεις απουσιάζουν πρακτικά παραδείγματα από θεωρητικούς της παιδαγωγικής επιστήμης. Οι πρακτικές εφαρμογές είναι δική μας δουλειά. Είναι δυνατόν να μας ενημερώσουν για κάτι που άκουσαν να συμβαίνει σε κάποιο σχολείο, αλλά μέχρι εκεί. Αν θέλουμε να καταλάβουμε τι ακριβώς έγινε, πρέπει να μας το πουν οι εκπαιδευτικοί που το εφάρμοσαν και κανείς άλλος.

Επίσης, η παραπάνω θέση τροποποιεί και παράλληλα αναβαθμίζει τον ρόλο του εκπαιδευτικού. Αντί να περιμένει έτοιμες λύσεις (που δεν υπάρχουν…) από τους από πάνω, έρχεται σε διάλογο μαζί τους, ενημερώνεται για τις τελευταίες θεωρητικές εξελίξεις, επιχειρεί να τις εφαρμόσει, αξιολογεί τις προσπάθειές του χρησιμοποιώντας την έρευνα δράσης και άλλα παρόμοια μεθοδολογικά εργαλεία, και στο τέλος ανατροφοδοτεί όλη την εκπαιδευτική κοινότητα. Ουσιαστικά, ο εκπαιδευτικός μετατρέπεται σε ερευνητή, ισότιμο μέλος όσων δεν μπαίνουν στην τάξη, οι οποίοι ωστόσο αυτή τη στιγμή απολαμβάνουν μεγαλύτερο κύρος.

Προφανώς, η αλλαγή του ρόλου απαιτεί από τον εκπαιδευτικό να δουλέψει περισσότερο. Ειδικά σήμερα τέτοιες απόψεις ξυπνούν πάθη. Όχι άδικα. Ωστόσο, θεωρώ ότι το επάγγελμά μας, ανεξαρτήτως της οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας, απαιτεί από τη φύση του χρόνο και κόπο μεγαλύτερο από αυτόν που απαιτείται σε άλλα επαγγέλματα. Καλό είναι όμως να συνειδητοποιήσουμε κάποτε ότι ο κόπος μας, όσο κι αν κακοπληρώνεται, ωφελεί αυτούς που τον έχουν περισσότερο ανάγκη.

Από την πάντα ενδιαφέρουσα τοποθεσία mcsotos.wordpress.com/

Παρασκευή 25 Απριλίου 2014

"Υβριδικός" Υπολογιστής για την Εκπαίδευση...


Η Intel Corporation παρουσίασε το Intel Education 2 σε 1, την πρώτη σχεδίαση αναφοράς 2 σε 1 που δημιουργήθηκε ποτέ για τον κλάδο της εκπαίδευσης. Το Intel Education 2 σε 1 έχει την ευελιξία και τη φορητότητα ενός tablet, παράλληλα με την απόδοση και την παραγωγικότητα ενός laptop, παρέχοντας στους μαθητές τα καλύτερα χαρακτηριστικά των δύο αυτών κόσμων, σε μια συσκευή.

Με το πάτημα ενός μόνο κουμπιού, το Intel Education 2 σε 1 μετατρέπεται από ένα laptop που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι μαθητές για τη δημιουργία εργασιών και παρουσιάσεων, σε ένα tablet που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους μαθητές κατά τη διάρκεια μιας εκδρομής ή για τη συγκέντρωση δεδομένων για ένα επιστημονικό project.

Ένα μαθησιακό εργαλείο σχεδιασμένο για τους μαθητές, το Intel Education 2 σε 1 έχει κάμερα τόσο στο μπροστινό μέρος, όσο και προς τα πίσω, για να προωθείται η δημιουργία περιεχομένου και η επιστημονική εξερεύνηση. Το dual-docking mode δίνει στους μαθητές τη δυνατότητα είτε να έχουν την οθόνη του tablet τους αντικριστά κατά τη χρήση του πληκτρολογίου, είτε να είναι στραμμένη προς τους συμμαθητές τους για να διευκολύνεται η συνεργασία.

Το μηχάνημα εμπεριέχει είσης εύχρηστα εργαλεία, όπως snap-on φακό μεγέθυνσης και αισθητήρα θερμοκρασίας, που λειτουργεί με λογισμικό Intel Education, ώστε να επιτρέπονται τα πειράματα που εμπνέουν τη μαθητική περιέργεια και προωθούν την έρευνα.

Σχεδιασμένο τέλος βάσει των αναγκών των μαθητών, η πρώτη σχεδίαση αναφοράς Education 2 σε 1 που δημιουργήθηκε ποτέ έχει ενισχυμένο και ανθεκτικό σχεδιασμό, αντέχοντας τις πτώσεις από ύψος έως και 70 εκ., ενώ παράλληλα προσφέρει αντοχή στο νερό και στη σκόνη, προωθώντας τη μάθηση οπουδήποτε και οποιαδήποτε στιγμή.

Πέμπτη 24 Απριλίου 2014

Gabriel Garcia Marquez (6/3/1927 - 17/4/2014)


Ένα εξαιρετικό σχετικό άρθρο από την 

Άντα Δαλιάκα στο ethnos.gr
Gabriel García Márquez

«Η ζωή δεν είναι αυτή που έζησε κανείς, αλλά αυτή που θυμάται και όπως τη θυμάται για να τη διηγηθεί», έγραψε ο Μάρκες στο «Ζω για να τη διηγούμαι», το πρώτο βιβλίο της τρίτομης αυτοβιογραφίας του, που εκδόθηκε το 2002.

Σε όλο το έργο του δεν έκανε τίποτε άλλο από το να διηγείται ιστορίες της ζωής του δεμένες με την πραγματικότητα της Λατινικής Αμερικής και να τις ομορφαίνει αινιγματικά με τον μαγικό ρεαλισμό – το φαντασιακό στοιχείο που ο ίδιος καθιέρωσε στη λογοτεχνία. Εικόνες και καταστάσεις με γλαφυρές περιγραφές, αλήθειες και ψέματα – όλα μπερδεμένα σε ένα, βγαλμένα από την αλήθεια των χωρών της Καραϊβικής, εμπνευσμένα από τα πρόσωπα της ζωής του, μπολιασμένα με την αριστερή ιδεολογία του.

Κορυφαίος Λατινοαμερικανός λογοτέχνης του 20ού αιώνα, επιστήθιος φίλος του Φιντέλ Κάστρο αλλά και αγαπημένος συγγραφέας του Μπιλ Κλίντον, ο τιμημένος με Νόμπελ Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες άφησε την τελευταία του πνοή τη Μ. Πέμπτη στο σπίτι του στο Μεξικό έπειτα από μακρόχρονη μάχη με την επάρατη νόσο. Ηταν 87 ετών. Συγκλονισμένη η διεθνής κοινότητα αποχαιρετάει τον «μάγο του ρεαλισμού».

.

Οικογενειακές επιρροές
Γεννημένος στις 6 Μαρτίου 1927 στην Αρακατάκα της Κολομβίας, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ήταν γνωστός στη Λατινική Αμερική και ως «Γκάμπο». Δημιουργός του είδους του «μαγικού ρεαλισμού» στη λογοτεχνία έδεσε αρμονικά στη γραφή του φανταστικά στοιχεία και γεγονότα σε κατά τα άλλα συνηθισμένες και ρεαλιστικές καταστάσεις. Αναθρεμμένος με τις ιστορίες για τον τελευταίο εμφύλιο από τον συνταγματάρχη παππού του, ήρωα του Πολέμου των Χιλίων Ημερών, αλλά και της γιαγιάς του, την «πηγή της μαγικής, προληπτικής και μεταφυσικής άποψης της πραγματικότητας», χρησιμοποίησε την επιρροή τους για να γράψει το μυθιστόρημα που τον καθιέρωσε, το «Εκατό χρόνια μοναξιά».

Ο ίδιος ξεκίνησε την καριέρα του σαν δημοσιογράφος όταν σπούδαζε Νομική στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Κολομβίας. Εγινε ενεργό μέλος της ανεπίσημης οργάνωσης «Μπαρανκουίλα», που επίσης επηρέασε τη γραφή του (όπως και τα έργα της Βιρτζίνια Γουλφ και του Γουίλιαμ Φόκνερ στα πρώτα του βήματα), καθώς και κριτικός κινηματογράφου για την εφημερίδα El Espectador της Μπογκοτά.

Το πρώτο του μυθιστόρημα, «Νεκρά φύλλα», το οποίο ο ίδιος υπεραγαπούσε ως το πιο «ειλικρινές» και «αυθόρμητο» που είχε γράψει ποτέ, εκδόθηκε το 1955, αφού πάλεψε για να βρει εκδότη επί επτά χρόνια.

Ηταν ο λογοτεχνικός και εμπορικός άθλος τού «Εκατό χρόνια μοναξιά» που τον καθιέρωσε, τον έβαλε στην ίδια ζυγαριά απέναντι σε συγγραφείς-θρύλους όπως ο Θερβάντες, ο Μαρκ Τουέιν και ο Τσαρλς Ντίκενς και τον κατέστησε εξαιρετικά δημοφιλή πέρα από τη Λατινική Αμερική, σε όλο τον κόσμο. Είναι γνωστό πως για να γράψει το βιβλίο-σταθμό, ο Μάρκες έφτασε στο σημείο να μην μπορεί να ζήσει την τετραμελή οικογένεια που είχε δημιουργήσει με την αγαπημένη του Μερσέντες Μπάρχα (οι δυο τους απέκτησαν δυο γιους, τον Ροντρίγκο Γκαρσία, γνωστό κινηματογραφικό σκηνοθέτη, και τον Γκονζάλο, γραφίστα).

.

Εδινε… ρόλο στον αναγνώστη
Η ιστορία χρονογραφεί πολλές γενιές της οικογένειας Μπουεντία στο φανταστικό χωριό του Μακόντο (το μέρος που αναπαριστούσε τη γενέτειρα του Μάρκες, Αρακατάκα) – μια αλληγορία πάνω στις κοινωνικές και πολιτικές δομές της Λατινικής Αμερικής.

Στον Μάρκες άρεσε συχνά να αφήνει εκτός του γραπτού του λόγου σημαντικές λεπτομέρειες και γεγονότα, ώστε ο αναγνώστης να έχει πιο ενεργό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας. Κάτι που είχε προφανώς δανειστεί από τις αρχαίες τραγωδίες, στήνοντας ένα δικό του σκηνικό.

Κινηματογραφικός ο λόγος του, εξ ου και η ενασχόλησή του με τα σενάρια μεταξύ άλλων των ταινιών «Καιρός να πεθάνεις» του Αρτούρο Ριπστάιν και «Erendira» του Ρούι Γκουέρα με την Ειρήνη Παππά, ενώ σκηνοθέτες όπως ο Φρανσέσκο Ρόσι σκηνοθέτησαν ταινίες εμπνευσμένες από τα έργα του (ο Φρανσέσκο Ρόσι το «Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου» και ο Ριπστάιν το «Ο συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει», αλλά και πρόσφατα ο Μάικ Νιούελ το «Ερωτας στα χρόνια της χολέρας» με πρωταγωνιστή τον Χαβιέ Μπαρδέμ).

Το θέμα της μοναξιάς διέτρεχε όλο το έργο του. Στα «Εκατό χρόνια μοναξιά» το διερεύνησε μέσα από τον έρωτα και την αγάπη, ξεκινώντας από το άτομο και γενικεύοντάς το ως προβληματική ολόκληρης της ανθρωπότητας. Κερδίζοντας το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1982, ο Μάρκες είχε πει στον ευχαριστήριο λόγο του «Μοναξιά της Λατινικής Αμερικής», συσχετίζοντας την προσφιλή του θεματική με την εμπειρία των λατινοαμερικανικών εθνών: «Η ερμηνεία της πραγματικότητάς μας μέσα από πρότυπα που δεν μας ανήκουν, χρησιμεύουν μόνο να μας κάνουν όλο και πιο άγνωστους, όλο και λιγότερο ελεύθερους, όλο και πιο μοναχικούς».

Αλλα σημαντικά μυθιστορήματα που καθορίζουν το έργο του είναι τα: «Το φθινόπωρο του πατριάρχη», «Ο στρατηγός μες στο λαβύρινθό του» και «Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων». Το 1999, ο συγγραφέας προσβλήθηκε από καρκίνο των λεμφαδένων.

Τότε άρχισε να γράφει την αυτοβιογραφία του, εκδίδοντας τελικά μόνο το πρώτο της κεφάλαιο «Ζω για να τη διηγούμαι» το 2002.

.

Ανατρεπτικός
Φίλος του Κάστρο και αγαπημένος συγγραφέας του Κλίντον

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες εγκαταστάθηκε με την οικογέ­νειά του στην Πόλη του Μεξι­κού στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Η διεθνής φήμη που απέκτησε με το «Εκατό χρόνια μοναξιά» τού έδωσε πολλα­πλές ιδιότητες. Τον κατέστησε διαμεσολαβητή ανάμεσα στις διαπραγματεύ­σεις της κυβέρνησης της Κολομβίας και των ανταρτών, ενώ τον έφερε σε επαφή με τον πρόεδρο της Κούβας Φιντέλ Κάστρο, μια σχέση αμφιλεγόμενη που επικρίθηκε πολύ από συναδέλ­φους του. Γοητευμένος ο Μάρκες από την Κούβα του Φιντέλ, την οποία θεωρούσε υπόδειγμα για έναν μελλοντικό λατινο­αμε­ρικα­νικό σοσιαλισμό, συνδέ­θηκε με βαθιά φιλία μαζί του. Από την πρώτη τους συνάντηση κι έπειτα, ο Μάρκες έγινε για τον Φιντέλ ένας επιστή­θιος φίλος, ένας ευφυής λογοτέ­χνης που τον συμβουλευ­όταν για τα επερχόμενα βιβλία του: «Η δική μας, είναι μια διανοού­μενη φιλία. Μπορεί να μην είναι ευρέως γνωστό, όμως ο Φιντέλ είναι ένας πολύ καλλιεργημένος άνθρωπος. Οταν είμαστε μαζί, μιλάμε πολύ για λογοτεχνία», είχε πει αναφορικά με τη σχέση του με τον Κουβανό πρόεδρο σε συνέντευξή του το 1982.

Την ίδια ώρα, λόγω της φήμης και των ανοιχτά δηλωμένων απόψεών του περί «ιμπερια­λισμού των Ηνωμένων Πολι­τειών», ο Μάρκες είχε κριθεί ως «ανατρεπτικός» από την αμερικανική κυβέρνηση και για χρόνια δεν μπορούσε να πάρει βίζα από τις αμερικανικές αρχές (ήταν ο Μπιλ Κλίντον που ως πρόεδρος των ΗΠΑ του επέτρεψε να ταξιδέψει δηλώνοντας πως το «Εκατό χρόνια μοναξιά» ήταν το αγαπημένο του μυθιστόρημα). Ευαισθητοποιημένος πολιτικά, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έγραψε το «Φθινόπωρο του πατριάρχη», που εκδόθηκε το 1975 μετά τη φυγή του δικτάτορα της Βενεζουέλας Μάρκος Πέρεζ Χιμένεθ. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν ένα «ποίημα πάνω στη μοναξιά της εξουσίας», καθώς παρακολου­θούσε τη ζωή ενός αιώνιου δικτάτορα. Μετά την έκδοσή του, ο Μάρκες επέστρεψε στο Μεξικό από τη Βαρκελώνη όπου είχε εγκατασταθεί για επτά χρόνια και προχώρησε και στην έκδοση του «Χρονικού ενός προαναγγελθέντος θανάτου», εμπνευσμένου από τον Χιλιανό δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ, καθώς «δεν μπορούσε να παραμένει σιωπηλός απέναντι στο πρόσωπο της αδικίας και της καταπίεσης».

Οι βιβλιοθήκες στα χέρια των επιχειρήσεων


[Αναδημοσίευση από την "Αυγή της Κυριακής", 19/4/2014]


Αν οι βιβλιοθήκες δεν είχαν γεννηθεί (και αναγεννηθεί) τις σημαντικότερες περιόδους του πολιτισμού μας, αν η δίψα για μάθηση και το όραμα για τη διάχυση της γνώσης δεν τις είχε γονιμοποιήσει ποτέ, σήμερα θα τις δημιουργούσε η επιχειρηματικότητα. Και όπως έπραξε με άλλα πολιτιστικά «προϊόντα», όπως το κινηματογραφικό έργο, θα έβαζε την κερδοσκοπική σφραγίδα της και σε αυτή τη διαδικασία: θα πλήρωνες για να διαβάσεις ή να δανειστείς ένα βιβλίο στη βιβλιοθήκη, όπως κάνεις σήμερα για ένα dvd στο βίντεο κλαμπ.

Το έσοδο για τα αρπακτικά του κέρδους θα ήταν (και είναι) τεράστιο, όχι μόνο από αυτή τη διαδικασία, αλλά κυρίως από την εισβολή της τεχνολογίας στις βιβλιοθήκες ή καλύτερα την παράδοσή τους σε αυτήν με τον τρόπο που επιτυχώς (προς το παρόν) γίνεται. Η τεχνολογία είναι μέσο ανάπτυξης, απελευθέρωσης, βελτίωσης, διευκόλυνσης, ωφέλειας, είναι επίσης μέσο πλουτισμού. Δεν μπορούμε, ούτε θέλουμε να αμφισβητήσουμε την επίδραση που ασκεί στη ζωή μας, οφείλουμε ωστόσο να αντιμετωπίσουμε στοχαστικά τα στοιχεία και τις επιδράσεις της. 

Σε πρόσφατο άρθρο* του με τίτλο «οι βιβλιοθήκες στα χέρια των πολιτών», ο Τάσος Παγκάκης, στέλεχος μεγάλης εταιρείας τεχνολογίας, «πατώντας» στα βήματα πρωτοβουλιών όπως το «Future Library» του Ιδρύματος Νιάρχου και το TEDxRainier κάνει μια σειρά αποκαλυπτικών σκέψεων σχετικά με τις βιβλιοθήκες. Η εκτρωματική και εφιαλτική προσέγγιση των βιβλιοθηκών ως προϊόν από ανθρώπους άσχετους με αυτές, αλλά απόλυτα σχετικούς με την επιχειρηματικότητα είναι πάντα μια ενδιαφέρουσα προσπάθεια, που κάποιες φορές βρίσκει θαυμαστές στο χώρο των βιβλιοθηκονόμων που αγωνιούν να προσεγγίσουν το μεγάλο κοινό σε μια εποχή μεγάλων αλλαγών. Με δυο κουβέντες, για το συντάκτη του άρθρου οι βιβλιοθήκες 540 χρόνια τώρα απέτυχαν να διαθέσουν σε όλους τη γνώση, που εδώ και 22 χρόνια πέτυχε το internet, η «μεγάλη παγκόσμια βιβλιοθήκη».

Ο συντάκτης επιχειρηματολογεί για την ευχέρεια του ψηφιακού μέσου να διαμορφώνεται από τις προτιμήσεις των πολιτών-καταναλωτών, μπερδεύει σκόπιμα τις επιχειρήσεις που «ψηφιοποιούν» τις πληροφορίες με τις βιβλιοθήκες που κάνουν το ίδιο, υποβιβάζει τις βιβλιοθήκες σε «στατικούς χώρους» καταλογογράφησης και εύρεσης βιβλίων σε ράφια και «οραματίζεται» βιβλιοθήκες που θα γίνουν περιεχόμενο (λες και είναι κάτι άλλο) και προϊόν… Η βιωσιμότητα της γνώσης θα πρέπει να χρηματοδοτείται από ένα αντίτιμο από αυτόν που την επιθυμεί- διόλου παλιά η ιδέα, τα μέσα όμως για την προπαγάνδισή της είναι πλέον πανίσχυρα και με ευφάνταστο αμπαλάζ από ειδικούς της επικοινωνίας και του marketing.

Τι απαντούμε σε αυτά; Μα το εξής: οι βιβλιοθήκες, στα χέρια των πολιτών. Όχι στα χέρια των καταναλωτών, όχι στα χέρια των επιχειρήσεων. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε τη διαχείριση των μέσων σε αυτούς που θα διαμορφώνουν τη διακίνηση του περιεχομένου κατά τα οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά συμφέροντά τους. Που δεν είναι κοινά με τα δικά μας.

* http://www.andro.gr/business/oi-vivliothikes-twn-politwn/

Κυριακή 13 Απριλίου 2014

Το Πάσχα του ψάλτη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη


Κανείς δεν απέδωσε όπως αυτός, με τόσο αυθεντικά ρωμέικο τρόπο θα μεγάλα θέματα της Χριστιανοσύνης. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης «Ο Άγιος των ελληνικών γραμμάτων» έγραψε μεταξύ άλλων τρία αθηναϊκά πασχαλινά διηγήματα, ένα εκ των οποίων ήταν το «Πάσχα Ρωμέικο».
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης τις μέρες του Πάσχα συνήθιζε να ψέλνει στον βυζαντινό ναό του Αγίου Ελισσαίου σε κλίμα κατανυκτικό με το πολύ 50 άτομα γύρω του. 
Έγραφε ο Κώστας Βάρναλης για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη: «Τη Μεγάλη βδομάδα τον χάναμε. Εκτελούσε στην εντέλεια όλα τα χριστιανικά του χρέη σαν πειθαρχημένος καλόγηρος. Μα την Κυριακή του Πάσχα, κατά το μεσημέρι ο κυρ Στέφανος ερχότανε στο καφενείο και τον έπαιρνε στο σπίτι του να φάνε το πασχαλινό αρνί. Κατηφορίζανε κι οι δύο το λόφο, ο ένας με σκυμμένο το κεφάλι κι ο άλλος με την αλύγιστη περπατησιά του, γιατί τα γόνατά του ήτανε ξυλιασμένα από την αρθρίτιδα.

1Στο τραπέζι μοσχοβολούσε κι άχνιζε το αρνί μέσα στο ταψί· μοσχοβολούσε το τυρί του Παρνασσού, η μαρουλοσαλάτα με τον άνηθο και το κρεμμυδάκι· μοσκοβολούσανε τα πορτοκάλια και λαμποκοπούσανε μέσα στη σουπιέρα τα κόκκινα τ' αυγά. Πόσοι πειρασμοί: Μα ο θρήσκος Παπαδιαμάντης πρώτα έκαμνε το σταυρό του, έλεγε το «φάγονται πένητες και εμπλησθήσονται...», οι άλλοι όρθιοι γύρω σταυροκοπιόντανε κι αυτοί κι ύστερα... Αι, ύστερα, άμα καθόντανε στο τραπέζι, ο κυρ Στέφανος, που ήξαιρε τα συνήθεια του φίλου του, του γέμιζε μια κούπα ρετσίνα. Ο κυρ Αλέξανδρος την έπιανε με τις δυο του φούχτες (γιατί τα χέρια του τρέμανε) και την άδειαζε ολάκερη «αμυστί» με μια συγκινητική λαχτάρα.
Τότες το αίμα του ξυπνούσε και κύλαε ζεστό στις φλέβες του, τα μάτια του καθαρίζανε, η ψυχή του άνοιγε τα διπλωμένα φτερά της και τότε μονάχα αρχίζανε το φαγί. «Ητο ωραίον ρετσινάτον» (λέγει σ' ένα του διήγημα) «όλον άρωμα και πτήσις και αφρός»! Τι λυρικός καϋμός, τι αληθινός έρωτας για το κρασί!»



Ακολουθεί το διήγημα Πάσχα Ρωμέικο:

«O μπάρμπα-Πύπης, γηραιός φίλος μου, είχεν επτά ή οκτώ καπέλα, διαφόρων χρωμάτων, σχημάτων και μεγεθών, όλα εκ παλαιού χρόνου και όλα κατακαίνουργα, τα οποία εφόρει εκ περιτροπής μετά του ευπρεπούς μαύρου ιματίου του κατά τας μεγάλας εορτάς του ενιαυτού, οπόταν έκαμνε δύο ή τρεις περιπάτους από της μιας πλατείας εις την άλλην διά της οδού Σταδίου. Oσάκις εφόρει τον καθημερινόν κούκον του, με το σάλι του διπλωμένον εις οκτώ ή δεκαέξ δίπλας επί του ώμου, εσυνήθιζε να κάθηται επί τινας ώρας εις το γειτονικόν παντοπωλείον, υποπίνων συνήθως μετά των φίλων, και ήτο στωμύλος και διηγείτο πολλά κ' εμειδία προς αυτούς.

Όταν εμειδία ο μπάρμπα-Πύπης, δεν εμειδίων μόνον αι γωνίαι των χειλέων, αι παρειαί και τα ούλα των οδόντων του, αλλ' εμειδίων οι ιλαροί και ήμεροι οφθαλμοί του, εμειδία στίλβουσα η σιμή και πεπλατυσμένη ρις του, ο μύσταξ του ο ευθυσμένος με λεβάνταν και ως διά κολλητού κηρού λελεπτυσμένος, και το υπογένειόν του το λευκόν και επιμελώς διατηρούμενον, και σχεδόν ο κούκος του ο στακτερός, ο λοξός κ' επικληνής προς το ους, όλα παρ' αυτώ εμειδίων.

Eίχε γνωρίσει πρόσωπα και πράγματα εν Kερκύρα. όλα τα περιέγραφε μετά χάριτος εις τους φίλους του. Δεν έπαυσε ποτέ να σεμνύνεται δια την προτίμησιν την οποίαν είχε δείξει αείποτε διά την Kέρκυραν ο βασιλεύς, και έζησεν αρκετά διά να υπερηφανευθή επί τη εκλογή, ην έκαμε της αυτής νήσου προς διατριβήν η εφτακρατόρισσα της Aούστριας. Eνθυμείτο αμυδρώς τον Mουστοξύδιν, μα δότο, δοτίσσιμο κε ταλέντο! Eίχε γνωρίσει καλώς τον Mάντζαρον, μα γαλαντουόμο! τον Kερκύρας Aθανάσιον, μα μπράβο! τον Σιορπιέρρο, κε γκράν φιλόζοφο! Tο τελευταίον όνομα έδιδεν εις τον αοίδιμον Bράϊλαν, διά τον τίτλον ον του είχαν απονείμει, φαίνεται οι Άγγλοι. (Sir Pierro = Sir Peter). Eίχε γνωρίσει επίσης τον Σόλωμο (κε ποέτα!), του οποίου απεμνημόνευε και στίχους τινάς, απαγγέλλων αυτούς κατά το εξής υπόδειγμα:

Ωσάν τη σπίθα κρουμμένη στη στάχτη πού εκρουβόταν για μας λευτεριά;

Eισέ πάσα μέρη πετιέται κι' ανάφτει και σκορπιέται σε κάθε μεριά.

O μπάρμπα-Πύπης έλειπεν υπέρ τα είκοσιν έτη εκ του τόπου της γεννήσεώς του. Eίχε γυρίσει κόσμον κ' έκαμεν εργασίας πολλάς. Έστειλέ ποτε και εις την Παγκόσμιον έκτεσι, διότι ήτο σχεδόν αρχιτέκτων, και είχε μάλιστα και μίαν ινβεντσιόνε. Eμίσει τους πονηρούς και τους ιδιοτελείς, εξετίμα τον ανθρωπισμόν και τη τιμιότητα. Aπετροπιάζετο τους φαύλους. «Iλ τραδιτόρε νον α κομπασσιόν» -ο απατεώνας δεν έχει λύπησι. Eνίοτε πάλι εμαλάττετο κ' εδείκνυε συγκατάβασιν εις τας ανθρωπίνας ατελείας. «Oυδ'η γης αναμάρτητος -άγκε λα τέρρα νον ε ιμπεκάμπιλε.» Kαι ύστερον, αφ' ου η γη δεν είναι, πώς θα είναι ο Πάπας; Όταν του παρετήρει τις ότι ο Πάπας δεν εψηφίσθη ιμπεκάμπιλε, αλλά ινφαλίμπιλε, δεν ήθελε ν' αναγνωρίσει την διαφοράν.

Δεν ήτο άμοιρος και θρησκευτικών συναισθημάτων. Tας δύο ή τρεις προσευχάς, ας είξευρεν τας είξευρεν ελληνιστί. «Tα πατερμά του είξευρε ρωμέϊκα». Έλεγεν: «Άγιος, άγιος, άγιος κύριος Σαβαώθ... ως ενάντιος υψίστοις» Όταν με ερώτησε δις ή τρις τι σημαίνει τούτο, το ως ενάντιος, προσεπάθησα να διορθώσω και εξηγήσω το πράγμα. Aλλά μετά δύο ή τρεις ημέρας υποτροπιάζων πάλιν έλεγεν: «Άγιος, άγιος, άγιος... ως ενάντιος υψίστοις!»

Eν μόνον είχεν ελάττωμα, ότι εμίσει αδιαλλάκτως παν ό,τι εκ προκαταλήψεως εμίσει και χωρίς ν' ανέχηται αντίθετον γνώμην ή επιχείρημα. Πολιτικώς κατεφέρετο πολύ κατά των Άγγλων, θρησκευτικώς δε κατά των Δυτικών. Δεν ήθελε ν' ακούση το όνομα του Πάπα, και ήτο αμείλικτος κατήγορος του ρωμαϊκού κλήρου...

Tην εσπέραν του Mεγάλου Σαββάτου του έτους 188... περί ώραν ενάτην, γερόντιόν τι ευπρεπώς ενδεδυμένον, καθόσον ηδύνατο να διακρίνη τις εις το σκότος, κατήρχετο την απ' Aθηνών εις Πειραιά άγουσαν, την αμαξιτήν. Δεν είχεν ανατείλει ακόμη η σελήνη, και ο οδοιπόρος εδίσταζε ν' αναβή υψηλότερον, ζητών δρόμον μεταξύ των χωραφίων. Eφαίνετο μη γνωρίζων καλώς τον τόπον. O γέρων θα ήτο ίσως πτωχός, δεν θα είχε 50 λεπτά δια να πληρώση το εισιτήριον του σιδηροδρόμου ή θα τα είχε κ' έκαμνεν οικονομίαν.

Aλλ' όχι δεν ήτο πτωχός, δεν ήτο ούτε πλούσιος, είχε διά να ζήση. Ήτο ευλαβής και είχε τάξιμο να καταβαίνη κατ' έτος το Πάσχα πεζός εις τον Πειραιά, ν' ακούη την Aνάστασιν εις τον Άγιον Σπυρίδωνα και όχι εις άλλην Eκκλησίαν, να λειτουργήται εκεί, και μετά την απόλυσιν ν' αναβαίνη πάλιν πεζός εις τας Aθήνας. Ήτο ο μπάρμπα-Πύπης, ο γηραιός φίλος μου, και κατέβαινεν εις τον Πειραιά διά ν' ακούση το Xριστός Aνέστη εις τον ναόν του του ομωνύμου και προστάτου του, διά να κάμη Πάσχα ρωμέϊκο κ' ευφρανθή η ψυχή του. Kαι όμως ήτο... δυτικός!

O μπάρμπα-Πύπης, Iταλοκερκυραίος, απλοϊκός, Eλληνίδος μητρός. Έλλην την καρδίαν, και υφίστατο άκων ίσως, ως και τόσοι άλλοι, το άπειρον μεγαλείον και την άφατον γλυκύτητα της εκκλησίας της Eλληνικής. Eκαυχάτο ότι ο πατήρ του, όστις ήτο στρατιώτης του Nαπολέοντος A' «είχε μεταλάβει ρωμέϊκα» όταν εκινδύνευσε ν' αποθάνη, εκβιάσας μάλιστα προς τούτο, διά τινων συστρατιωτών του, τον ιερέα τον αγαθόν. Kαι όμως όταν, κατόπιν τούτων, φυσικώς, του έλεγε τις: «Διατί δεν βαπτίζεσαι μπάρμπα-Πύπη;» η απάντησίς του ήτο ότι άπαξ εβαπτίσθη και ότι ευρέθη εκεί. Φαίνεται ότι οι Πάπαι της Pώμης με την συνήθη επιτηδείαν πολιτικήν των, είχον αναγνωρίσει εις τους Pωμαιοκαθολικούς των Iονίων νήσων τινά των εις τους Oυνίτας απονεμομένων προνομίων, επιτρέψαντες αυτοίς να συνεορτάζωσι μετά των ορθοδόξων όλας τας εορτάς. Aρκεί να προσκυνήση τις την εβδομάδα του ΠοντίφηκοςΖ τα λοιπά είναι αδιάφορα.

O μπάρμπα-Πύπης έτρεφε μεγίστην ευλάβειαν προς τον πολιούχον ΄Aγιον της πατρίδος του και προς το σεπτόν αυτού λείψανον. Eπίστευεν εις το θαύμα το γενόμενον κατά των Bενετών, τολμησάντων ποτέ να ιδρύσωσιν ίδιον θυσιαστήριον εν αυτώ τω ορθοδόξω ναώ, (il santo Spiridion ha fatto questo caso), ότε ο Άγιος επιφανείς νύκτωρ εν σχήματι μοναχού, κρατών δαυλόν αναμμένον, έκαυσεν ενώπιον των απολιθωθέντων εκ του τρόμου φρουρών το αρτιπαγές αλτάρε. Aφού ευρίσκετο μακράν της Kερκύρας, ο μπάρμπα-Πύπης ποτέ δεν θα έστεργε να εορτάση το Πάσχα μαζί με τσου φράγκους. Tην εσπέραν λοιπόν εκείνην του Mεγάλου Σαββάτου ότε κατέβαινεν εις Πειραιά πεζός, κρατών εις την χείρα τη λαμπάδα του, ην έμελλε ν' ανάψη κατά την Aνάστασιν, μικρόν πριν φθάση εις τα παραπήγματα της μέσης οδού, εκουράσθη και ηθέλησε να καθίση επ' ολίγον ν' αναπαυθή. Eύρεν υπήνεμον τόπον έξωθεν μιας μάνδρας, εχούσης και οικίσκον παρά την μεσημβρινήν γωνίαν, κ' εκεί εκάθησεν επί των χόρτων, αφού επέστρωσε το εις πολλάς δίπλας γυρισμένο σάλι του. Έβγαλεν από την τσέπην την σιγαροθήκην του, ήναψεν σιγαρέττον κ' εκάπνιζεν ηδονικώς.

Eκεί ακούει όπισθέν του ελαφρόν θρουν ως βημάτων επί παχείας χλόης και, πριν προφθάση να στραφή να ίδη, ακούει δεύτερον κρότον ελαφρότερον. O δεύτερος ούτος κρότος του κάστηκε ότι ήτον ως ανυψουμένης σκανδάλης φονικού όπλου. Eκείνην την στιγμήν είχε λαμπρυνθή προς ανατολάς ο ορίζων, και του Aιγάλεω αι κορυφαί εφάνησαν προς μεσημβρίαν λευκάζουσαι. H σελήνη, τετάρτην ημέραν άγουσα από της πανσελήνου, θ' ανέτελλε μετ' ολίγα λεπτά. Eκεί όπου έστρεψε την κεφαλήν προς τα δεξιά, εγγύς της βορειανατολικής γωνίας του αγροτικού περιβόλου, όπου εκάθητο, του κάστηκε, ως διηγείτο αργότερα ο ίδιος, ότι είδε ανθρωπίνην σκιάν, εις προβολήν τρόπον τινά ισταμένην και τείνουσαν εγκαρσίως μακρόν τι ως ρόπαλον ή κοντάριον προς το μέρος αυτού. Πρέπει δε να ήτο τουφέκιον.

O μπάρμπα-Πύπης ενόησεν αμέσως τον κίνδυνον. Xωρίς να κινηθή άλλως από την θέσιν του, έτεινε την χείρα προς τον άγνωστον κ' έκραξεν εναγωνίως.

-Φίλος! Kαλός! μη ρίχνεις...

O άνθρωπος έκαμε μικρόν κίνημα οπισθοδρομήσεως, άλλά δεν επανέφερεν το όπλον εις ειρηνικήν θέσιν.ουδέ καταβίβασε την σκανδάλην.

-Φίλος! και τι θέλεις εδώ; ηρώτησε με απειλητικήν φωνήν.

-Tι θέλω; επανέλαβεν ο μπάρμπα-Πύπης. Kάθουμαι να φουμάρο το τσιγάρο μου.

-Kαι δεν πας αλλού να το φουμάρης, ρε; απήντησεν αυθαδώς ο άγνωστος. Hύρες τον τόπο, ρε, να φουμάρης το τσιγάρο σου!

-Kαι γιατί; επανέλαβεν ο μπάρμπα-Πύπης. Tι σας έβλαψα;

-Δεν ξέρω 'γω απ' αυτά, είπεν οργίλως ο αγρότηςΖ εδώ είναι αποθήκη, έχει χόρτα, έχει κι' άλλα πράμματα μέσα. Mόνον κόττες δεν έχει, προσέθηκε μετά σκληρού σαρκασμού. Eγελάστηκες.

Ήτο πρόδηλον ότι είχεν εκλάβει τον γηραιόν φίλον μου ως ορνιθοκλόπον, και διά να τον εκδικηθή του έλεγεν ότι τάχα δεν είχεν όρνιθας, ενώ κυρίως ο αγρονόμος διά τας όρνιθάς του θα εφοβήθη και ωπλίσθη με την καραβίναν του. O μπάρμπα-Πύπης εγέλασε πικρώς προς τον υβριστικόν υπαινιγμόν.

-Συ εγελάστηκες, απήντησεν εγώ κόττες δεν κλέφτω, ούτε λωποδύτης είμαι εγώ πηγαίνω στον Πειραιά ν' ακούσω Aνάσταση στον Άγιο Σπυριδωνα


O χωρικός εκάγχασε.

-Στον Πειραιά; στον Aϊ-Σπυρίδωνα; κι' από πού έρχεσαι;

-Aπ' την Aθήνα.

-Aπ' την Aθήνα; και δεν έχει εκεί εκκλησίαις, ν' ακούσης Aνάσταση;

-Έχει εκκλησίαις, μα εγώ τώχω τάξιμο, απήντησεν ο μπάρμπα-Πύπης

O χωρικός εσιώπησε προς στιγμήν, είτα επανέλαβε.

-Nα φχαριστάς, καϋμένε...

Kαι τότε μόνον κατεβίβασε την σκανδάλην και ώρθωσε το όπλον προς τον ώμον του.

-Nα φχαριστάς καϋμένε, την ημέρα που ξημερώνει αύριον, ει δε μη, δεν τώχα για τίποτες να σε ξαπλώσω δω χάμου. Tράβα τώρα!

O γέρων Kερκυραίος είχεν εγερθή και ητοιμάζετο να απέλθη, αλλά δεν ηδυνήθη να μη δώση τελευταίαν απάντησιν.

-Kάνεις άδικα και συχωρεμένος νάσαι που με προσβάλλεις, είπε. Σ' ευχαριστώ ως τόσο που δε μ' ετουφέκισες, αλλά νον βα μπένε... δεν κάνεις καλά να με παίρνεις για κλέφτη. Eγώ είμαι διαβάτης, κ' επήγαινα, σου λέω στον Πειραιά.

-Έλα, σκόλα, σκόλα τώρα, ρε...

Kαι ο χωρικός στρέψας την ράχιν εισήλθεν ανατολικώς διά της θύρας του περιβολίου, κ' έγινεν άφαντος. O γέρων φίλος μου εξηκολούθησε τον δρόμον του. Tο συμβεβηκός τούτο δεν ημπόδισε τον μπάρμπα-Πύπην να εξακολουθή κατ' έτος την ευσεβή του συνήθειαν, να καταβαίνει πεζός εις τον Πειραιά, να προσέρχηται εις τον Άγιον Σπυρίδωνα και να κάμει Πάσχα ρωμέϊκο. Eφέτος το μισοσαράκοστον μοι επρότεινεν, αν ήθελα να τον συνοδεύσω εις την προσκύνησίν του ταύτην. Θα προσεχώρουν δε εις την επιθυμίαν του, αν από πολλών ετών δεν είχα την συνήθειαν να εορτάζω εκτός του Άστεως το Άγιον Πάσχα.»

Πηγή:www.kotsarikos.com

Παρασκευή 11 Απριλίου 2014

Γιατί πληρώνεται ο δάσκαλος; Γιατί γίνηκε το σκολειό;


Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Σκιάθος 4 Μαρτίου 1851 - Σκιάθος 3 Ιανουαρίου 1911)

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Σκιάθος 4 Μαρτίου 1851 – Σκιάθος 3 Ιανουαρίου 1911)

Απόσπασμα από το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντης Η Δασκαλομάνα.

«Ήρχιζε την καθημερινήν ασχολίαν του σοβαρός και αυστηρός. Επρόσεχε συντόνως, όταν εξήταζε, και είτα ανέπτυσσεν αντί να σημειώνει απλώς το παρακάτω. Εζήτει εις το έργον του βάλσαμον κατά της διπλής πληγής, της εκ του στεφανώματος και της εκ της χηρείας. Είχε υποβάλει συντόνους αναφοράς εις τον δήμαρχον, όστις, πείσας και το συμβούλιον να ψηφίσει τα έξοδα, απεφάσισε τέλος να διατάξει την επισκευήν της διαρρεούσης στέγης, των φαγωμένων παραθυροφύλλων, της σαπράς δασκαλοκαθέδρας και του πατώματος. Ολίγα τινά χωλά θρανία τα εκάρφωσε με τας χείρας του ο διδάσκαλος, άλλα πέντε ή έξ αντικατέστησαν οι ξυλουργοί. Είχε διατάξει να καθαρίσωσι το υπό την δασκαλοκαθέδραν σωφρονιστήριον, εκεί όπου έβοσκαν εν πάση ανέσει πολυάριθμοι ψαλίδες, βλατούδες και ποντικοί. Είχε κάμει νέαν και πλούσιαν προμήθειαν από δεσμίδας βεργών, και είχεν αρχίσει «να τες βρέχει» πάλιν γερά, καθώς άλλοτε. Είχεν απαιτήσει από την Εφορευτικήν Επιτροπήν την αποβολήν, ως «ανεπιδέκτου μαθήσεως», του Γιαννιού του Βρυκολακάκη, του Στρατή του Χατζηδημήτρη, και δύο ή τριών άλλων, αλλ’ εις τούτο εύρε την επιτροπήν αντιπράττουσαν.

            «Το σκολειό (κατά την θεωρίαν, την οποίαν ανέπτυσσε μεν έν των μελών της επιτροπής, ησπάζοντο δε οι πλείστοι των γονέων), το σκολειό, ας υποθέσουμε, δεν έγινε για να μαθαίνουν τα παιδιά γράμματα, δηλαδή. Έγινε για να μαζώνουνται οι κλήρες, τα παλιόπαιδα, τα διαβολόπουλα. Πώς μπορεί, το λοιπόν, ένας γονιός να τα έχει μπελά απ’ το πρωί ως το βράδυ; Και που συφτάνεται ένας φτωχός να τα θρέψει; Μπορεί να τα χορταίνει κομμάτια; Μήπως χορταίνουν, οι διαόλοι, ποτέ ; Και είναι ικανή μια χήρα γυναίκα να τρέχει από γιαλό σε γιαλό, από βράχο σε βράχο, για να τα συμμαζώνει; Γιατί πληρώνεται ο δάσκαλος : Για να έχει το βάρος αυτό, να είναι οι γονιοί ήσυχοι. Όταν είναι συμμαζωμένα εκεί-δά, μες στο σκολειό, γλυτώνει ο γονιός και καμπόσα κομμάτια παραδείγματος χάριν. Ας τρώνε τα θρανία, που είναι ξύλινα, ας τρώνε τους πίνακες και τα χαρτιά τους, τους τοίχους και το πάτωμα, για να είναι οι νοικοκυραίοι ησυχώτεροι για τις αχλαδιές των, τες βερυκοκκιές των, τες συκιές και τ’ αμπέλια των. Η κάθε μια πανδρεμένη, το λοιπόν, πρέπει να έχει μέρος για να ξεφορτώνεται την κλήρα της, που οι πλιότεροι άνδρες λείπουν χρόνο-χρονικής, η καθεμιά χήρα πρέπει να έχει μέρος για να ρίχνει το στρίγλικό της, τ’ αρφανό της. Η καθεμιά αρχόντισσα να έχει μέρος για να βάζει τον πάπο της, τον χήνο της, κι η καθεμιά φτωχή το θάρρος της και την απαντοχή της. Αυτά, δάσκαλε».

 Ο διδάσκαλος δεν είχεν όρεξιν να αντείπει εις ταύτα, αλλ’ απλώς αφωσιώθη εις το έργον, ως να εζήτει παρηγορίαν διά το πενθος του. Την τετάρτην ημέραν μετά την κηδείαν της ατυχούς, ότε αύτη αρρωστήσασα αιφνιδίως απέθανε τεσσαράκοντα ημέρας μετά τον γάμον, εισήλθε, πρώτην φοράν από του δυστυχήματος, εις το σχολείον, στυγνός και σιωπηλός. Μετά την συνήθη δέησιν, ο πρωτόσχολος διέταξεν εκ νέου εις προσοχήν! Τα παιδία παρετάχθησαν με τα νώτα προς τον τοίχον, κατά μήκος των τεσσάρων τοίχων του σχολείου. Ο διδάσκαλος, με τας χείρας οπίσω, κρατών την βέργαν του, ήρχισε την επιθεώρησιν. Τα παιδία, άνιπτα τα πλείστα, όπως ήσαν συνηθισμένα, έπτυον εις τα παλάμας των, ύγραινον κι έτριβον τας χείρας με τον σίελον, διά να φανώσι νιμμένα. Αλλ’ ο χηρευμένος διδάσκαλος έκυπτεν, έβλεπε καλώς, και όπου ανεκάλυπτε την πρόχειρον διά σιέλου νίψιν, επέσκηπτεν οργίλως με την βέργαν του κι έσπαζε τας σιελωμένας χείρας. Κατά το τέλος της επιθεωρήσεως απηύθυνε σύντομον νουθεσίαν, προλέγων, ότι, όποιον ανακαλύψει εις το εξής άνιπτον θα τον αφήσει νηστικόν τρείς ημέρας και τρείς νύκτας εις το σωφρονιστήριον, να τον φάγουν οι βλατούδες. Εφυλάττετο καλώς, μη εκφέρει ως απειλήν την αποβολήν, όπως θα έπραττε ξένος μη γνωρίζων τα ήθη του τόπου, διότι εγνώριζε κάλλιστα, ότι οι μικροί διαβόλοι εγέλων με την απειλήν ταύτην, ήν ενόμιζον ως ευτυχίαν και ελευθερίαν. Επίσης τους είπεν ότι «όσοι έχουν παπούτσια, να τα φορούν εις το εξής, όταν θα πηγαίνουν εις το σχολείον».

Τετάρτη 9 Απριλίου 2014

Το μυστικό: Η "Έξοδος" στις αγορές με το Αγγλικό Δίκαιο


Η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές κεφαλαίων είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τον ελληνικό και διεθνή τύπο το τελευταίο διάστημα με ένα από τα ερωτήματα που έχουν να τεθεί να αφορά στο κόστος δανεισμού με το οποίο αναμένεται να πραγματοποιηθεί η πώληση 5ετών ομολόγων του ελληνικού δημοσίου το οποίο κρίνεται ιδιαίτερα χαμηλό αν ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες της ελληνικές οικονομίας.

 
Το ερώτημα είναι απλό: Πώς είναι δυνατόν μία χώρα που μόλις πριν δύο χρόνια προχώρησε σε αναδιάρθρωση του χρέους της, η οποία εξακολουθεί να έχει ένα από τα μεγαλύτερα χρέη ως ποσοστό του ΑΕΠ στον κόσμο και το υψηλότερο χρέος που είχε ποτέ στην ιστορία της και η οποία έχει υποστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια μία από τις μεγαλύτερες υφέσεις διεθνώς και μόλις το 2013 κατέγραψε τη μεγαλύτερη ύφεση μεταξύ όλων των αναπτυγμένων κρατών, να μπορέσει να προσελκύσει επενδυτές που θα την εμπιστευτούν ώστε να της δανείσουν χρήματα;
 
Η απάντηση είναι εξίσου απλή: Κάθε δανειστής ενδιαφέρεται πρωτίστως για την εξασφάλιση αποπληρωμής των τόκων και του κεφαλαίου του και δευτερευόντως για την επίτευξη κέρδους στο κεφάλαιο που δανείζει και η Ελλάδα, μέσω του μηχανισμού που εξηγείται αμέσως παρακάτω, μπορεί να παράσχει πολύ μεγάλη εξασφάλιση για την αποπληρωμή των κεφαλαίων που προετοιμάζεται να δανειστεί και να προσφέρει αξιόλογα κέρδη σε όποιον της τα δανείσει.
 
Να πώς συμβαίνει αυτό: Σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε στο παρελθόν και με ό,τι ισχύει με τα υπόλοιπα κράτη του κόσμου, η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού χρέους κατέχεται από 'επίσημους φορείς', ήτοι ευρωπαϊκά κράτη, το ΔΝΤ και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Έτσι απομένει μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό του ελληνικού χρέους στα χέρια διεθνών επενδυτών υπό τη μορφή των νέων ομολόγων που προέκυψαν μετά το PSI.
 
Ο υποψήφιος νέος ιδιώτης δανειστής της Ελλάδας ενδιαφέρεται για την ικανότητα εξυπηρέτησης του συγκεκριμένου χρέους, δηλαδή του εκπεφρασμένου σε ομόλογα που κατέχονται από ιδιώτες επενδυτές, καθώς τα ομόλογα που σκοπεύει να αγοράσει θα ενταχθούν, επίσης, σε αυτήν την κατηγορία.
 
Η πιθανότητα αποπληρωμής του συγκεκριμένου χρέους είναι πολύ μεγάλη για πέντε λόγους.
 

  • α) Εξαιτίας του ίδιου του μικρού μεγέθους του, το οποίο δεν ξεπερνά το 10-12% του ΑΕΠ της Ελλάδας.

  • β) Εξαιτίας του Δικαίου που ρυθμίζει τα συγκεκριμένα ομόλογα και το οποίο αναβαθμίστηκε σε Αγγλικό από Ελληνικό παρέχοντας μεγαλύτερη εξασφάλιση στο δανειστή 

  • γ) Εξαιτίας της ειδικής 'συμφωνίας συγχρηματοδότησης του EFSF' που έγινε μεταξύ του ελληνικού κράτους και των κατόχων των συγκεκριμένων ομολόγων που ευθυγράμμισε την προτεραιότητα των ομολογιούχων με εκείνη ορισμένων επίσημων δανείων, συνδέοντας νομικά την αδυναμία αποπληρωμής των νέων ομολόγων του PSI με την ταυτόχρονη πτώχευση στα ομόλογα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. 

  • δ) Εξαιτίας του ότι η Ελλάδα προέβη σε αποπληρωμή εις ολόκληρο στους ομολογιούχους που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο PSI, προκαλώντας νομικό προηγούμενο που τη δεσμεύει αρνητικά σε περίπτωση απόπειρας νέας αναδιάρθρωσης χρέους του ιδιωτικού τομέα. 

  • ε) Εξαιτίας του γεγονότος πως η αποπληρωμή του συγκεκριμένου χρέους ξεκινά μετά το 2022.

Τα παραπάνω αποτυπώνονται στο σημερινό επιτόκιο των μακροπρόθεσμων ομολόγων της Ελλάδας, το οποίο κυμαίνεται κοντά στο 6,00% και αφορά στα συγκεκριμένα ομόλογα ύψους 10-12% του ΑΕΠ και προφανώς όχι στο συνολικό ελληνικό χρέος το οποίο ανέρχεται στο 175% του ΑΕΠ. Είναι πρακτικά και θεωρητικά λανθασμένο να εξισώνεται το συγκεκριμένο επιτόκιο με αυτό άλλων κρατών, εντός ή εκτός Ευρώπης αλλά και με εκείνο με το οποίο δανειζόταν η ίδια η Ελλάδα πριν το 2012, καθώς ενώ το σημερινό επιτόκιο της Ελλάδα αφορά μόνο σε ένα ελάχιστο και με ειδικά νομικά χαρακτηριστικά τμήμα του συνολικού χρέους της, αυτό των άλλων κρατών τα αφορά σχεδόν στο σύνολο του χρέους τους όπως συνέβαινε και με την προ PSI και πακέτων στήριξης Ελλάδα.
 
Με παρόμοιο τρόπο, θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι η Ελλάδα είναι μία ΑΑΑ χώρα επειδή τα ομόλογα με τα οποία δανείστηκε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας απολαμβάνουν αυτής της αξιολόγησης.
 
Συμπερασματικά, μία έκδοση ομολόγων από την Ελλάδα υπό τις συνθήκες που προετοιμάζεται να γίνει σήμερα, δεν έχει παρά ελάχιστη σχέση με τις εκδόσεις ομολόγων από τα υπόλοιπα κράτη του κόσμου αλλά ούτε και με τις αντίστοιχες της ίδιας της Ελλάδας κατά το παρελθόν, καθώς διαφέρει αρνητικά τόσο το νομικό όσο το οικονομικό και το χρηματοοικονομικό της υπόβαθρο
 
Έχοντας αναδείξει το θέμα σε προηγούμενες δημοσιεύσεις μου, εξέφρασα την ανησυχία μου για το αν το νομικό καθεστώς των νέων ομολόγων που προτίθεται να εκδώσει η Ελλάδα θα είναι παρόμοιο με αυτό των ομολόγων του PSI. Η κυριότερη επιβεβαίωση ήρθε σήμερα, με ανακοίνωση του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, μόλις λίγες ώρες από την αναμενόμενη ημερομηνία έκδοσης των ομολόγων, ότι το Δίκαιο των νέων ομολόγων θα είναι το Αγγλικό.
Απομένει να δούμε τα υπόλοιπα νομικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης υπό έκδοση σειράς ομολόγων και δη κατά πόσο μοιάζουν με κάποια από αυτά των ομολόγων του PSI, που οι ίδιοι οι νομικοί εκπρόσωποι της Ελλάδας χαρακτήρισαν ως ένα λάθος και χωρίς αντάλλαγμα δώρο στους ιδιώτες κατόχους τους. 
 
Σημείωση

Τα νομικά στοιχεία είναι από την έκθεση των: Jeromin Zettelmeyer, Christoph Trebesch και Mitu Gulati υπό την αιγίδα του Peterson Institute for International Economics και με τίτλο «Αναδιάρθρωση του Ελληνικού Χρέους: Μία Αυτοψία» (The Greek Debt Restructuring: An Autopsy)
 
Ο Mitu Gulati είναι συνεργάτης στη διεθνούς φήμης νομικής εταιρία 'Cleary, Gottlieb Steen & Hamilton LLP' στην οποία και ανατέθηκαν καθήκοντα νομικού συμβούλου “για την υλοποίηση της ανταλλαγής ομολόγων στο πλαίσιο της εθελοντικής συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα (PSI) (Μάρτιος-Απρίλιος 2012) και της επαναγοράς ομολόγων (Debt buy back τον Δεκέμβριο του 2012 σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2012)” όπως αναγράφεται στο ΦΕΚ 2454/Β/2-11-2011 και στη Νομοθετική Πράξη Περιεχομένου της 12/12/2012 - ΦΕΚ 240/Α/12.12.2012 με βάση την οποία “... εγκρίνεται η ανάθεση από 3-12-2012, διεθνών νομικών υποστηρικτικών υπηρεσιών από το δικηγορικό γραφείο «Cleary Gottlieb Steen and Hamilton LLP (CGSH)», προς τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (Ο.Δ.ΔΗ.Χ.) και προς το Ελληνικό Δημόσιο, όπως οι υπηρεσίες αυτές εξειδικεύονται στην υπ' αριθμ. 2/87288/0023/30-11-2012 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (Β' 3189)”.

Πάνος Παναγιώτου Πηγή:www.tvxs.gr

Αν μπορούσαμε να δούμε την ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων γύρω μας...


Η εικόνα ανθρώπων που μιλούν στο κινητό τους τηλέφωνο περπατώντας δεν ξενίζει κανέναν πλέον. Αν όμως ήταν ορατή η ακτινοβολία τους, τότε σίγουρα το πράγμα θα άλλαζε. Γιατί ο κόσμος γύρω μας θα ήταν ένα ατελείωτο ουράνιο τόξο.

Ο Νικολάι Λαμ αποφάσισε να δώσει μία οπτικοποιημένη απάντηση στην ερώτηση «πώς θα ήταν ο κόσμος αν βλέπαμε την ακτινοβολία των κινητών». Ο καλλιτέχνης πριν από μερικούς μήνες είχε κάνει ένα παρόμοιο πρότζεκτ. Τον Ιούλιο είχε δημοσιεύσει μία σειρά από φωτογραφίες της Ουάσιγκτον, όπου το σήμα του wi-fi ήταν ορατό, «λούζοντας» γνωστά σημεία της πόλης με χρώμα.

Τώρα ήρθε η σειρά των κινητών τηλεφώνων και της ακτινοβολίας τους, με το αποτέλεσμα να είναι πολύχρωμα γεωμετρικά σχέδια. Οπως αναφέρει η Huffington Post, ο Λαμ συνεργάστηκε με μία ομάδα επιστημόνων, προκειμένου να είναι πιο έγκυρο το αποτέλεσμα του έργου του.

ΠΗΓΗ:www.iefimerida.gr

Δευτέρα 7 Απριλίου 2014

Καθημερινός ρατσισμός...


Ρατσισμός είναι τα ασήμαντα πράγματα με τα οποία δείχνουμε σε κάποιον τη διαφορετικότητά του όπως τη βλέπουμε με τα (ανοιχτά;) μάτια μας. Από τη δυσκολία να νοικιάσει ένα διαμέρισμα μέχρι την υγεία. Αυτό συμβαίνει σε κάποιον ακόμη και αν μιλάει καλά Ελληνικά. Ρατσισμός είναι οι χιλιάδες ταπεινώσεις που κάνουν τη ζωή κάποιου δύσκολη. Ρατσισμός είναι το άθροισμα όλων των συμπεριφορών, νόμων, κανόνων και πεποιθήσεων που δεν θεωρούν τους έγχρωμους ανθρώπους ως ισότιμους, αλλά επαγγέλονται την εθνοτική προέλευσή τους ως κατώτερη και τους αξιολογούν και τους μεταχειρίζονται αντίστοιχα. Ο ρατσισμός βασίζεται στην έλλειψη ισορροπίας των κοινωνικών σχέσεων εξουσίας στον οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό τομέα. Τι είναι ρατσισμός, πέρα από τις λέξεις, περιγράφεται πολύ παραστατικά στην παρακάτω μικρή ταινία. Πραγματική τροφή για σκέψη...

Σάββατο 5 Απριλίου 2014

Το Παιδί και οι εχθροί του...


Εξαιρετικές σκέψεις από μια γυναίκα-μύθο,την Έμμα Γκόλντμαν,εκφρασμένες πριν από έναν αιώνα,επίκαιρες πάντα. Παρόλο που θα πρέπει να τις έχουμε συνέχεια κατά νου...τις λησμονούμε διαρκώς. Αποτέλεσμας της εμμονής των γονιών να θεωρούμε τα παιδιά μας κτήμα μας και να τα νουθετούμε, να τα νουθετούμε, να τα νουθετούμε...

Πρέπει το παιδί να θεωρείται μια ανεξάρτητη προσωπικότητα ή ένα αντικείμενο που διαμορφώνεται σύμφωνα με τις ιδιοτροπίες και τα γούστα των άλλων; Νομίζω ότι αυτή είναι η πιο σημαντική ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί από γονείς και δασκάλους. Το εάν το παιδί θα αναπτυχθεί εσωτερικά, εάν όλα όσα αναζητούν εκφραστική διέξοδο θα αφεθούν να έρθουν στο φως ή θα είναι ετεροκαθοριζόμενο, αυτό εξαρτάται από τη σωστή απάντηση σε αυτό το ζωτικής σημασίας ερώτημα.

Στην εποχή μας οι καλοί και άξιοι ευνοούν τις ισχυρές προσωπικότητες. Κανένας άνθρωπος με ευαισθησίες δε θέλει να τον μεταχειρίζονται απλώς και μόνο σαν μηχανή ή σαν ένα καθωσπρέπει και αξιοσέβαστο παπαγαλάκι· η ανθρώπινη ύπαρξη διψάει για αναγνώριση του βαθύτερου εαυτού της.

Και πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η ανάπτυξη του ώριμου ανθρώπου περνά από την παιδική ηλικία και ότι οι σύγχρονες αντιλήψεις για τη μόρφωση ή την εκπαίδευσή του στο σχολείο και στην οικογένεια –ακόμη και στην οικογένεια ενός προοδευτικού ή ριζοσπάστη– είναι τέτοιες που πνίγουν τη φυσική ανάπτυξη του παιδιού.

http://i2.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2013/12/family-portrait-paintings-002.jpg

Όλοι οι θεσμοί στις μέρες μας, η οικογένεια, το κράτος, οι ηθικοί κώδικες βλέπουν στο πρόσωπο κάθε δυναμικής, όμορφης, ασυμβίβαστης προσωπικότητας έναν θανάσιμο εχθρό. Επομένως, όλα στοχεύουν στο να καλουπωθεί το συναίσθημα και η πρωτοτυπία της σκέψης του παιδιού από πολύ μικρή ηλικία· κάθε άνθρωπος να διαμορφωθεί με βάση ένα πρότυπο· όχι για να δημιουργηθεί μια ισορροπημένη προσωπικότητα, αλλά ένας υπομονετικός εργαζόμενος-σκλάβος, μια επαγγελματική μηχανή, ένας πολίτης-φοροδότης ή ένας αυστηρός ηθικολόγος. Έαν κάποιος, παρ’ όλα αυτά, ανακαλύψει τον πραγματικό αυθορμητισμό του (κάτι που παρεμπιπτόντως είναι μια σπάνια χαρά), αυτό δεν οφείλεται στη δική μας μέθοδο ανατροφής και εκπαίδευσης: η προσωπικότητα του παιδιού συχνά επιβάλλεται παρά τα κοινωνικά και οικογενειακά εμπόδια. Μια τέτοια ανακάλυψη θα έπρεπε να γιορτάζεται σαν ένα σπάνιο γεγονός, μιας και τα εμπόδια στο δρόμο της ανάπτυξης και της διαμόρφωσης του χαρακτήρα είναι τόσα πολλά που είναι θαύμα αν το παιδί καταφέρει να διατηρήσει το σθένος και την ομορφιά του και να βγει ζωντανό μέσα από τις τόσες απόπειρες να ακρωτηριάσουν τον πυρήνα της ύπαρξής του.

Πράγματι, αυτός που έχει ξεπεράσει τα εμπόδια που θέτουν η έλλειψη σκέψης και η ανοησία της κοινοτοπίας, αυτός που μπορεί να σταθεί χωρίς ηθικά στηρίγματα, χωρίς την επιβεβαίωση της κοινής γνώμης («ιδιωτική νωθρότητα» την αποκαλούσε ο Νίτσε) μπορεί να τραγουδήσει με όλη του τη δύναμη το τραγούδι της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας. Την έχει κερδίσει περνώντας διά πυρός και σιδήρου. Αυτές οι μάχες ξεκινούν από την πιο τρυφερή ηλικία.

Το παιδί δείχνει τις ατομικές του κλίσεις στα παιχνίδια του, στα ερωτήματά του, στις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους. Πρέπει όμως να παλέψει με τις συνεχείς εξωτερικές επεμβάσεις στις σκέψεις και στα συναισθήματά του. Δεν επιτρέπεται να εκφραστεί σύμφωνα με τη φύση του, με την αναπτυσσόμενη προσωπικότητά του. Πρέπει να γίνει πράγμα, αντικείμενο. Τα ερωτήματά του βρίσκουν στενόμυαλες, συμβατικές, ηλίθιες απαντήσεις, τις περισσότερες φορές βασισμένες πάνω στο ψέμα. Και όταν εκείνο, με τα μεγάλα, γεμάτα απορία και αθωότητα μάτια του λαχταράει να κατανοήσει τα μυστήρια του κόσμου, οι γύρω του αμέσως κλειδώνουν πόρτες και παράθυρα και κλείνουν το εύθραυστο αυτό φυτό σε θερμοκήπιο, όπου δεν μπορεί ούτε να αναπνεύσει ούτε να αναπτυχθεί ελεύθερα.

Ο Ζολά, στο μυθιστόρημά του «Fécondité» υποστηρίζει ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού θεωρεί το παιδί νεκρό, έχει συνωμοτήσει εναντίον της γέννησής του – μια τρομακτική εικόνα πραγματικά. Εντούτοις, η συνωμοσία εναντίον της ανάπτυξης και της διαμόρφωσης του χαρακτήρα του, η οποία βρήκε εύφορο έδαφος και καλλιεργήθηκε μέσω του πολιτισμού, μου φαίνεται ακόμη πιο απαίσια και επιζήμια, αφού αργά και σταδιακά καταστρέφει τα κρυμμένα χαρίσματα του παιδιού, μια διαδικασία που οδηγεί στην αποβλάκωση και στην περιστολή της κοινωνικής του ευημερίας.

Μια εκπαίδευση εξολοκλήρου προσανατολισμένη στην αποξένωση του παιδιού από τον εαυτό του δημιουργεί ενηλίκους αποξενωμένους ο ένας από τον άλλο και σε διαρκή ανταγωνισμό μεταξύ τους.

Το ιδανικό για τον μέσο παιδαγωγό δεν είναι μια ολοκληρωμένη, ισορροπημένη, αυθεντική ύπαρξη. Με το είδος της διδασκαλίας του περισσότερο επιδιώκει να φτιάξει ανθρώπους-μηχανές, απόλυτα προσαρμοσμένους στο μαγκανοπήγαδο της κοινωνίας και σε μια ζωή μονότονη και κενή. Η οικογένεια, το σχολείο, το κολέγιο και το πανεπιστήμιο ενισχύουν τη στείρα, ψυχρή χρησιμοθηρία, παραγεμίζοντας το κεφάλι του μαθητή με ένα σωρό ιδέες, κληρονομιά από τις προηγούμενες γενιές. Tα «γεγονότα και τα δεδομένα», όπως ονομάζονται, δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν όγκο πληροφοριών που καταφέρνουν να συντηρούν κάθε είδους εξουσία και να προκαλούν δέος ως προς τη σημασία της ιδιοκτησίας, ελάχιστα όμως συνεισφέρουν στην ουσιαστική κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και της θέσης της στον κόσμο.

Τα κεφάλια των παιδιών μας τα έχουν παραγεμίσει με πεθαμένες αλήθειες, ξεχασμένες εδώ και καιρό, μουχλιασμένες αντιλήψεις για τον κόσμο και τους ανθρώπους ακόμη και στην εποχή των γιαγιάδων μας. Η διαρκής αλλαγή, η πολυμορφία, η συνεχής πρόοδος, αυτά είναι η ουσία της ζωής. Οι επαγγελματίες παιδαγωγοί δε γνωρίζουν τίποτε από όλα αυτά, τα εκπαιδευτικά συστήματα είναι τακτοποιημένα σε φακέλους, ταξινομημένα και αριθμημένα. Τους λείπει ο δυνατός και γόνιμος σπόρος που όταν πέσει στο πλούσιο έδαφος θα αναπτυχθεί και θα φτάσει ψηλά. Είναι πολυκαιρισμένα, ανίκανα να ξυπνήσουν τον αυθορμητισμό του ανθρώπου. Παιδαγωγοί και δάσκαλοι με νεκρές ψυχές ασχολούνται με νεκρές αξίες. Η ποσότητα παίρνει βίαια τη θέση της ποιότητας. Συνεπώς, τα αποτελέσματα είναι αναπόφευκτα.

Όπου κι αν κοιτάξει κανείς, ψάχνοντας απεγνωσμένα ανθρώπους που δε μετρούν τις ιδέες και τα συναισθήματα με το μέτρο της σκοπιμότητας, έρχεται αντιμέτωπος με προϊόντα και μαζική εκπαίδευση αντί για την καλλιέργεια του αυθορμητισμού και των εσωτερικών χαρακτηριστικών που οδηγούν στην ελευθερία.

Πνεύμα δεν βρίσκω μέσα του κρυμμένο.
Είναι απλώς εκπαιδευμένο.

Τα λόγια αυτά του Φάουστ απηχούν με τον καλύτερο τρόπο τις παιδαγωγικές μας μεθόδους. Πάρτε για παράδειγμα τον τρόπο που η ιστορία διδάσκεται στα σχολεία μας. Δείτε πώς η παγκόσμια ιστορία έχει καταντήσει ένα φτηνό κουκλοθέατρο, στο οποίο μερικοί κουκλοπαίχτες υποτίθεται ότι κρατούν στα χέρια τους την πορεία ολόκληρης της ανθρώπινης φυλής.

Και το δικό μας έθνος; Δεν έχει επιλεγεί από τη Θεία Πρόνοια για να κυριαρχήσει στον κόσμο; Δεν είναι ανώτερο από τα άλλα; Δεν είναι της γης το δαχτυλίδι, χωρίς αμφιβολία το πιο ενάρετο και ιδανικό έθνος, το πιο γενναίο; Όλες αυτές οι γελοιότητες που διδάσκονται δεν μπορούν παρά να οδηγήσουν σε έναν ανιαρό, ρηχό πατριωτισμό και να δημιουργήσουν ένα έθνος που δε γνωρίζει τα όριά του, ξεροκέφαλο, παντελώς ανίκανο να αναγνωρίσει τις ικανότητες των άλλων εθνών. Με αυτό τον τρόπο, υπερεκτιμώντας τις δικές τους αξίες, οι νέοι ευνουχίζονται, απονεκρώνονται. Δεν είναι περίεργο που η κοινή γνώμη μπορεί τόσο εύκολα να χειραγωγηθεί.

«Μασημένη τροφή» είναι το σύνθημα που θα έπρεπε να αναρτηθεί σε κάθε τάξη ως προειδοποίηση για όσους δεν θέλουν να χάσουν την προσωπικότητά τους και την κριτική τους ικανότητα, οι οποίοι διαφορετικά θα αρκούνταν σε γνώσεις κενές όπως ένα άδειο κέλυφος. Ίσως αυτό είναι αρκετό ως αναγνώριση για τα αμέτρητα εμπόδια που συναντά ένα παιδί στην ανεξάρτητη νοητική του ανάπτυξη.

Εξίσου πολλές, και όχι λιγότερο σημαντικές, είναι οι δυσκολίες στη συναισθηματική ζωή του παιδιού. Δε θα περίμενε κανείς οι γονείς να συνδέονται με τα παιδιά τους με τις πιο τρυφερές και λεπτές χορδές; Όντως, αυτό θα περίμενε. Όμως, οι γονείς είναι οι πρώτοι που καταστρέφουν τον εσωτερικό πλούτο των παιδιών τους – όσο λυπηρό κι αν είναι αυτό, είναι αληθινό.

Οι Γραφές μάς λένε ότι ο Θεός δημιούργησε τον Άνθρωπο κατ’ εικόναν του, κάτι που, όπως έχει αποδειχτεί, σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να είχε επιτυχία. Οι γονείς ακολουθούν το κακό παράδειγμα του επουράνιου αφέντη. Κάνουν τα πάντα για να πλάσουν το παιδί τους σύμφωνα με τη δική τους εικόνα. Είναι πεισματικά προσκολλημένοι στην ιδέα ότι το παιδί εν μέρει είναι ένα κομμάτι από αυτούς, μια ιδέα τόσο λανθασμένη όσο και επιβλαβής, η οποία αρκεί για να μεγαλώσει την παρανόηση σχετικά με την παιδική ψυχή και να οδηγήσει αναπόφευκτα στην υποδούλωση και στην εξάρτηση.

Μόλις οι πρώτες ακτίνες της συνειδητοποίησης φωτίσουν το μυαλό και την καρδιά του παιδιού, αυτό ενστικτωδώς αρχίζει να συγκρίνει τη δική του προσωπικότητα με των γύρω του. Πόσα απόκρημνα και παγωμένα βράχια θα αντικρίσει με το γεμάτο απορία βλέμμα του; Πολύ σύντομα θα έρθει αντιμέτωπο με την επώδυνη πραγματικότητα ότι βρίσκεται εδώ μόνο για να υπηρετεί, σαν άψυχο ον, γονείς και κηδεμόνες, που η αυθεντία τους και μόνο του δίνει σχήμα και μορφή.

Η μεγάλη μάχη που δίνει ο σκεπτόμενος άνθρωπος ενάντια στις πολιτικές, κοινωνικές και ηθικές συμβάσεις έλκει την καταγωγή της από την οικογένεια, όπου το παιδί είναι πάντα αναγκασμένο να αγωνίζεται ενάντια στην εξουσία, εσωτερική και εξωτερική. Οι ρητές εντολές: «Θα το κάνεις!», «Πρέπει!», «Αυτό είναι σωστό!», «Αυτό είναι λάθος!» πέφτουν σαν καταρρακτώδης βροχή πάνω στο αγνό μυαλό του παιδιού και εντυπώνονται μέσα του για να υποκύψει εκείνο στο τέλος μπροστά στις καθιερωμένες και άτεγκτες αντιλήψεις όσον αφορά τις ιδέες και τα συναισθήματα. Ωστόσο, οι κρυμμένες δυνάμεις και τα ένστικτα παλεύουν να επιβάλουν τον δικό ανορθόδοξο τρόπο έρευνας της ουσίας των πραγμάτων, διάκρισης ανάμεσα σε αυτό που είναι κοινώς αποδεκτό ως «λάθος», «σωστό» ή «ψεύτικο». Το παιδί είναι προορισμένο να ακολουθήσει το δικό του δρόμο, μιας και είναι κι αυτό φτιαγμένο από τα ίδια νεύρα, μυς και αίμα, όπως και αυτοί που υποτίθεται ότι κατευθύνουν τη μοίρα του. Αδυνατώ να καταλάβω πώς οι γονείς ελπίζουν ότι τα παιδιά τους θα γίνουν ανεξάρτητα πνεύματα που θα βασίζονται στις δικές τους δυνάμεις, όταν κάνουν τα πάντα για να τους κόψουν τα φτερά, αυτό το παραπάνω στην ιδιοσυγκρασία και τον χαρακτήρα που τα κάνει να ξεχωρίζουν από τους ίδιους και τα αναδεικνύει ως φορείς νέων και ζωογόνων ιδεών. Το φιντανάκι που το κλαδεύει ο κηπουρός για να του δώσει ένα προκαθορισμένο σχήμα ποτέ δε θα γίνει τόσο ψηλό και όμορφο όσο αν αφηνόταν να μεγαλώσει φυσικά και ελεύθερα.

Όταν το παιδί πλησιάζει στην εφηβεία, έρχεται αντιμέτωπο, εκτός από την οικογένεια και το σχολείο, με μια ατελείωτη σειρά αυστηρών ηθικών παραδόσεων. Τη λαχτάρα για έρωτα και σεξ οι περισσότεροι γονείς την αντιμετωπίζουν με απόλυτη αδιαφορία, τη θεωρούν κάτι αισχρό και απρεπές, κάτι ντροπιαστικό, σχεδόν εγκληματικό, που πρέπει να καταστέλλεται και να καταπολεμάται σαν φοβερή ασθένεια. Τα ερωτικά και τρυφερά αισθήματα του νεαρού βλασταριού μεταφράζονται, εξαιτίας της βλακείας των γύρω του, σε χυδαιότητα και χοντροκοπιά, έτσι ώστε οτιδήποτε λεπτό και ωραίο είτε συνθλίβεται εξολοκλήρου είτε καταχωνιάζεται στα τρίσβαθα, σαν τη μεγαλύτερη αμαρτία που δεν τολμά να αντικρίσει το φως της ημέρας.

Το πιο αξιοπερίεργο είναι ότι οι γονείς θα στερηθούν τα πάντα, θα θυσιάσουν τα πάντα για να είναι τα παιδιά τους καλά στη σωματική τους υγεία και έντρομοι θα σηκωθούν τη νύχτα μπροστά σε όποια ενόχληση νιώσουν τα καμάρια τους. Θα παραμείνουν όμως ψυχροί και αδιάφοροι, χωρίς την παραμικρή κατανόηση, για την ψυχή τους, τα ερωτικά σκιρτήματα και τους πόθους τους· ούτε θα ακούσουν –ούτε θέλουν να ακούσουν– τον δυνατό χτύπο του νεανικού πνεύματος που απαιτεί αναγνώριση. Αντίθετα, θα καταπνίξουν τη γλυκιά φωνή της άνοιξης, τη φωνή της νέας ζωής, μιας ζωής γεμάτη από την ομορφιά και το μεγαλείο του έρωτα. Θα βάλουν το μακρύ, λεπτό δάχτυλο της αυθεντίας πάνω στον τρυφερό λαιμό του νέου και δε θα αφήσουν ν’ ακουστεί ο κρυστάλλινος ήχος του δικού του τραγουδιού, η φωνή της προσωπικής ανάπτυξης, της ομορφιάς του χαρακτήρα, της δύναμης του έρωτα και των ανθρώπινων σχέσεων, αυτά για τα οποία μόνο αξίζει κανείς να ζει.

Κι όμως αυτοί οι γονείς θεωρούν ότι θέλουν το καλό του παιδιού τους και μερικοί, απ’ όσο ξέρω, όντως το εννοούν. Όμως, το «καλό» εδώ σημαίνει φθορά και θάνατο σε καθετί νέο που πάει να ανθίσει. Εντέλει, με το να καταπνίγουν κάθε ανεξάρτητη προσπάθεια των νέων να αναλύσουν τις παθογένειες της κοινωνίας και κάθε αυθόρμητη δράση για το ξερίζωμά τους οι γονείς δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να μιμούνται τα αφεντικά τους στο κράτος, στα εμπορικά, κοινωνικά και ηθικά ζητήματα. Αδυνατούν να συλλάβουν τη διαχρονική αλήθεια ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν απλώς πυροδοτούν ακόμη μεγαλύτερη δίψα για ελευθερία και ακόμη περισσότερη αγωνιστικότητα.

Αυτός ο καταναγκασμός είναι επόμενο να προκαλέσει αντίσταση, κάθε γονιός και δάσκαλος θα έπρεπε να το ξέρουν. Σε πολλούς προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η πλειονότητα των παιδιών που κατάγονται από ριζοσπαστικές οικογένειες είτε είναι εντελώς αντίθετα στις ιδέες των γονιών τους, πολλά από αυτά ακολουθούν παλιά, απαρχαιωμένα μονοπάτια, είτε είναι αδιάφορα απέναντι στις ιδέες και στα κηρύγματα της κοινωνικής αναμόρφωσης. Κι όμως δεν υπάρχει τίποτε το παράξενο σε αυτό. Οι ριζοσπάστες γονείς, αν και δεν πιστεύουν ότι η ιδιοκτησία είναι συμβατή με την ανθρώπινη φύση, υποστηρίζουν ακόμη ακράδαντα ότι το δικό τους παιδί τούς ανήκει κι έχουν κάθε δικαίωμα να ασκούν εξουσία πάνω του. Έτσι αρχίζουν να το πλάθουν σύμφωνα με τη δική τους αντίληψη για το σωστό και το λάθος και να επιβάλουν τις ιδέες τους με τη σκληρότητα ενός καθολικού γονέα. Και ο ένας και ο άλλος προβάλλουν στα παιδιά τους το ίδιο αξίωμα: «κάνε όπως σου λέω κι όχι όπως κάνω». Όμως το εύπλαστο παιδικό μυαλό αντιλαμβάνεται γρήγορα ότι η ζωή των γονιών του είναι αντίθετη με τις ιδέες που εκείνος εκπροσωπεί· ότι, σαν τον καλό χριστιανό που προσεύχεται με ζήλο τις Κυριακές, όμως συνεχίζει να παραβιάζει τις εντολές του Κυρίου την υπόλοιπη εβδομάδα, ο ριζοσπάστης γονιός καταγγέλλει το Θεό, τους παπάδες, την εκκλησία, την κυβέρνηση, την ντόπια εξουσία, αλλά συνεχίζει να υπακούει σε όλα όσα σιχαίνεται. Έτσι, ο άθεος γονιός μπορεί να υπερηφανεύεται ότι ο τετράχρονος γιος του αναγνωρίζει τη μορφή του Τόμας Πέιν ή του Ίνγκερσολ ή ότι ξέρει πως η ιδέα του Θεού είναι μια ανοησία. Ή ο σοσιαλιστής πατέρας μπορεί να πει στην εξάχρονη κόρη του: «Ποιος έγραψε το Κεφάλαιο, αγάπη μου;». Κι εκείνη να απαντήσει: «Ο Καρλ Μαρξ, μπαμπά!». Ή η αναρχική μητέρα μπορεί να διαδίδει σχεδόν παντού ότι την κόρη της τη λένε Λουίζ-Μισέλ, Σοφία Περόφσκαγια ή ότι απαγγέλλει επαναστατικά ποιήματα του Χέρβεκ, του Φράιλιγκρατ ή του Σέλεϋ και αναγνωρίζει τον Σπένσερ, τον Μπακούνιν ή τον Χάρμον.

Σε καμιά περίπτωση αυτά δεν είναι υπερβολές. Είναι δυσάρεστα περιστατικά που τα έχω συναντήσει στην εμπειρία μου με ριζοσπάστες γονείς. Πού οδηγούν τέτοιες μέθοδοι βιασμού του μυαλού; Συμβαίνει το εξής (και όχι σπάνια επίσης). Το παιδί που τρέφεται με μονόπλευρες, άκαμπτες ιδέες, μεγαλώνοντας, δεν μπαίνει στον κόπο να ξανακοιτάξει τις ιδέες αυτές και βάζει πλώρη για νέες εμπειρίες, ακόμη κι αν αυτές είναι κατώτερες και ρηχές – το ανθρώπινο μυαλό δεν μπορεί να αντέξει την ομοιομορφία και τη μονοτονία. Έτσι, το παιδί που το έχουν παραζαλίσει με τον Τόμας Πέιν θα βρει καταφύγιο στην αγκαλιά της εκκλησίας και θα υποστηρίξει τον ιμπεριαλισμό, μόνο και μόνο για να ξεφύγει από το βάρος του οικονομικού ντετερμινισμού και του επιστημονικού σοσιαλισμού, ή θα ανοίξει μια βιοτεχνία γυναικείων πουκαμίσων και θα γίνει ένθερμος οπαδός της ατομικής περιουσίας απλώς για να βρει ανακούφιση από τις παλιομοδίτικες κομμουνιστικές ιδέες του πατέρα του. Ή το κορίτσι θα παντρευτεί τον πρώτο άνδρα που θα της εξασφαλίσει τα προς το ζην μόνο και μόνο για να ξεφύγει από τη συνεχή πολυλογία υπέρ των πολλών εραστών.

Τέτοια περιστατικά μπορεί να είναι πολύ επώδυνα για τους γονείς που επιθυμούν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν το δικό τους δρόμο, όμως εγώ, από ψυχολογική άποψη, τα βλέπω ανανεωτικά και ελπιδοφόρα. Είναι η μεγαλύτερη εγγύηση ότι το ανεξάρτητο άτομο μπορεί τουλάχιστον να αντιστέκεται σε κάθε εξωτερική και αλλότρια πίεση που ασκείται στην καρδιά και στο μυαλό.

Μερικοί θα ρωτήσουν για τους αδύναμους χαρακτήρες, δεν πρέπει αυτοί να προστατεύονται; Βέβαια, αλλά για να μπορούν να το κάνουν αυτό, είναι απαραίτητο οι γονείς να καταλάβουν ότι η μόρφωση των παιδιών δεν είναι συνώνυμη με τη μαζική εκπαίδευση. Για να σημαίνει πραγματικά η μόρφωση κάτι, πρέπει να εστιάζει στην ελεύθερη ανάπτυξη της εσωτερικού δυναμικού και των κλίσεων του παιδιού. Μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε για ένα ελεύθερο άτομο και προφανώς για μια ελεύθερη κοινωνία που θα βάζουν τέλος στις παρεμβάσεις και στους εξαναγκασμούς στην ανθρώπινη ανάπτυξη.

Πηγή:www.eagainst.com

Παρασκευή 4 Απριλίου 2014

Ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος


Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, γνωστός απλά ως Θεόφιλος, γεννήθηκε στη Βαρειά της Λέσβου, μεταξύ του 1867 και 1870, πρώτο παιδί μια φτωχής οικογένειας που απέκτησε άλλα επτά στη συνέχεια. Το ενδιαφέρον του για τη ζωγραφική εκδηλώθηκε από νωρίς και φέρεται να ήταν αντιστρόφως ανάλογο με την απόδοσή του στα σχολικά θρανία. Τα βιογραφικά στοιχεία για το Θεόφιλο είναι σκόρπια και ασαφή. Σύμφωνα με διάφορες μαρτυρίες έφυγε από το νησί σε ηλικία 18 περίπου ετών και πέρασε κάποια χρόνια της ζωής του στη Σμύρνη. Από την μικρασιατική πόλη έφυγε ύστερα από κάποιο επεισόδιο για να φτάσει στην Αθήνα, όπου κατά τον «ατυχή πόλεμο» του 1897 επιχείρησε να καταταγεί στο στρατό, χωρίς όμως να γίνει δεκτός.

Από εκεί φεύγει για τη Μαγνησία,
όπου θα περάσει περί τα 30 χρόνια της ζωής του, και θα αφήσει πλήθος σημαντικών έργων του. Ζωγραφίζει σε καφενεία, ταβέρνες, χάνια, στο χωριό Μηλιές φιλοτεχνεί την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, αλλά και πολλά σπίτια, ελαιοτριβεία, φούρνους, μύλους κ.α. Στο Βόλο ζωγραφίζει και πλήθος επιγραφών στα προσφυγικά των εκδιωχθέντων από την Μικρά Ασία. Δυστυχώς, πολλά από τα έργα του έχουν καταστραφεί είτε από σεισμούς και πυρκαγιές, είτε από κατεδαφίσεις και αμέλεια.

«…Τη δουλειά του Θεόφιλου μπορούμε να τη χωρίσουμε σε τρεις μεγάλες περιόδους, που ξεχωρίζουν αρκετά μεταξύ τους. Πρώτη είναι η περίοδος της Θεσσαλίας. Όπως είπαμε και στην αρχή, τα έργα τα καμωμένα στη Θεσσαλία, αν εξαιρέσουμε τα πετυχημένα κι αριστουργηματικά του, είναι τις περισσότερες φορές σφιγμένα, με μια τάση για σχέδιο, που σπάνια φτάνει σ’ αποτέλεσμα, ενώ στο χρώμα έχουν μια περιορισμένη κλίμακα που, εκτός από σπάνιες περιπτώσεις -έχω υπ’ όψη μου μερικά θαυμάσια έργα- έχουν κάτι το σχεδιαστικό και συγχρόνως το σκληρό. Η εποχή της επανόδου του στη Μυτιλήνη αποτελεί τη δεύτερη περίοδο της ζωγραφικής του. ένα είδος δισταγμού μαζί κι επιμέλειας, που υπάρχει στα έργα του Βόλου, εξαφανίζεται εδώ για να δώσει τη θέση του σε μια χρωματική ευφορία, με πλήθος σπάνιους τόνους, λεπτότατους μα και συγχρόνως γεμάτους ευδαιμονία. Τα έργα αυτά επιζητούν λιγότερο το σχέδιο, μα ίσως στο βάθος να είναι πιο σχεδιασμένα. Το χρώμα τους φτάνει σε μια λάμψη που εκφράζει ευτυχία, ξενοιασιά και, συγχρόνως, εκστασιακή αυτοσυγκέντρωση. Έχουν μιαν απίστευτη ποιότητα στην ύλη τους, μια δυνατή συνείδηση των κανόνων του έργου τέχνης, με την ανατολίτικη και βυζαντινή σημασία του όρου. Εκεί γύρω στην εποχή που θα συναντήσει τον Τeriade, ίσως όμως και λίγα χρόνια πριν, η ζωγραφική του αλλάζει. Αυτή είναι η τρίτη περίοδός του. εδώ τα εντυπωσιακά και πολύτιμα χρώματα αρχίζουν να υποχωρούν κάπως, για να δώσουν τη θέση τους σε χρώματα πιο σωστά, πιο ζωγραφικά. Ό,τι ήθελε να κάνει στον Βόλο με το επιμελημένο και σφιχτό σχέδιο, το καταφέρνει τώρα με τα δικά του μέσα: με το χρώμα...», έγραψε για το έργο του Θεόφιλου, ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης.

Ο Θεόφιλος φέρεται να είχε και έντονη συμβολή στα κοινωνικά δρώμενα της περιοχής, με την διοργάνωση λαϊκών θεατρικών παραστάσεων στις εθνικές γιορτές ενώ την περίοδο της Αποκριάς, συνήθιζε να κρατά τον πρωταγωνιστικό ρόλο άλλοτε ντυμένος ως Μεγαλέξανδρος, με μακεδονική φάλαγγα μαθητές σχολείων, και άλλοτε ως ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης, με εξοπλισμό και κουστούμια που έφτιαχνε ο ίδιος.

Υπήρξε πάντοτε ιδιαίτερα φτωχός,
και συχνά ζωγράφιζε τοίχους καφενείων ή σπιτιών για ένα κερδίσει ένα πιάτο φαγητό. Εξίσου συχνά έπεφτε θύμα εμπαιγμού και περιφρόνησης ειδικά λόγω της επιλογής του, από μια ηλικία και μετά, να εγκαταλείψει τον ευρωπαϊκό τρόπο ένδυσης και να φοράει φουστανέλα, όπως οι ήρωες που απεικόνιζαν τα έργα του.

Το 1927, ο Θεόφιλος επέστρεψε στη Λέσβο
και ένα περίπου χρόνο αργότερα γνωρίστηκε με τον τεχνοκριτικό και έμπορο έργων τέχνης Στρατή Ελευθεριάδη – Teriade, μια γνωριμία που συνέβαλλε αρχικά στη βελτίωση των συνθηκών επιβίωσής του και μετέπειτα (δυστυχώς μετά θάνατον) στην σταδιακή αναγνώριση του έργου του ώσπου το υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε το έργο του «χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας». Ο Θεόφιλος πέθανε στις 24 Μαρτίου του 1934, πιθανότατα από τροφική δηλητηρίαση.

Ως το Σεπτέμβριο του 1935, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του, μνεία στο όνομά του γίνεται μόνο σε μερικά δημοσιογραφικά κείμενα στην Αθήνα, τη Μυτιλήνη και το Βόλο. Στις 20 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου δημοσιεύεται στα Αθηναϊκά Νέα μια συνέντευξη του Teriade με τίτλο «Μια καλλιτεχνική ανακάλυψη. Ένας άγνωστος μεγάλος Έλληνας λαϊκός ζωγράφος, ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ» και την επόμενη χρονιά οργανώνεται από τον Teriade έκθεση έργων του στο Παρίσι. Ο Τάκης Μπαρλάς αποκαλεί τον Θεόφιλο «Παπαδιαμάντη της ζωγραφικής» ενώ ο Γιώργος Σεφέρης, ο οποίος το 1947 μιλάει για τον καλλιτέχνη σε έκθεση έργων του στο Βρετανικό Συμβούλιο Αθηνών, τον συσχετίζει με τον Μακρυγιάννη. Σύντομα, το όνομα και το έργο του ταξιδεύει σε πολλές γωνιές του κόσμου.

Ο Οδυσσέας Ελύτης, έγραψε: «Επιστρέφοντας από την Αμερική, τον Ιούνιο του 1961, σταμάτησα για λίγες μέρες στο Παρίσι και, καθώς βγήκα να χαζέψω στους δρόμους, το πρώτο πράγμα που είδα ήταν, σε μια βιτρίνα βιβλιοπωλείου όπου συνήθιζα να πηγαίνω άλλοτε, τη μεγάλη αφίσα της Έκθεσης του Θεόφιλου, που είχε ανοίξει ακριβώς εκείνη την εβδομάδα στις αίθουσες του Λούβρου. Η καρδιά μου άρχισε να χτυπά δυνατά. Ε, λοιπόν, ναι. Υπήρχε δικαιοσύνη σ’ αυτόν τον κόσμο».

Ο Teriade χρηματοδοτεί την ίδρυση του Μουσείου Θεόφιλου, που άνοιξε το 1965, στη γενέτειρά του Βαρειά στη Λέσβο, όπου φιλοξενούνται 86 πίνακες του ζωγράφου. Επίσης ως μουσείο Θεοφίλου λειτουργεί το αρχοντικό Χατζηαναστάση, γνωστό σήμερα ως οικία Κοντού, στην Ανακασιά του Δήμου Ιωλκού, τους τοίχους του οποίου φιλοτέχνησε ο ζωγράφος γύρω στο 1912.

Πηγή:www.tvxs.gr

Τετάρτη 2 Απριλίου 2014

2 Απριλίου: Ας διαλέξουμε ένα παιδικό βιβλίο, σήμερα, παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου!


Τα παιδιά σας διαβάζουν βιβλία; Διαλέγουν μόνα τους ή τα διαλέγετε εσείς; Αν είναι ακόμα πολύ μικρά σίγουρα θέλουν βοήθεια και καθοδήγηση. Η συγγραφέας Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου μοιράστηκε μαζί μας το παρακάτω κείμενο, από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου κι εμείς με τη σειρά μας το μοιραζόμαστε μαζί σας.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
Το καλό παιδικό βιβλίο είναι ένα πολύτιμο απόκτημα για το μικρό αναγνώστη, ένας αληθινός και πιστός φίλος, μια πραγματική απόλαυση. Όσο μικρότερο είναι ένα παιδί όταν πρωτοπιάσει στα χέρια του ένα βιβλίο, τόσο το καλύτερο. Η εξοικείωση αυτή - που μπορεί να αρχίσει από τη  νηπιακή ηλικία - θα του ανοίξει νωρίς την πόρτα για τη γνώση, την καλλιέργεια, την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του. 

Για να διαλέξετε σωστά ένα παιδικό βιβλίο, θυμηθείτε τα εξής, σχετικά με τα παιδιά:

ΝΗΠΙΑ (ΕΩΣ 4 ΕΤΩΝ)
  • Τους αρέσουν τα βιβλία με πολλές και ζωηρόχρωμες εικόνες.
  • Ακούν με ευχαρίστηση όταν οι μεγάλοι τους διαβάζουν μικρά ποιήματα ή απλές σύντομες ιστορίες γύρω από τα θέματα ή τα αντικείμενα που τους είναι γνώριμα.
  • Συνήθως, δεν αγαπούν τις ιστορίες που τα τρομάζουν. 

ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ/ΠΡΩΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ  (5-8 ΕΤΩΝ)
  • Τα παιδιά που δεν μπορούν ακόμα να διαβάσουν καλά μόνα τους προτιμούν βιβλία με ιστορίες και παραμύθια τυπωμένα με μεγάλα γράμματα και πολλές εικόνες.
  • Τα παιδιά που διαβάζουν με ευκολία μπορούν να χαρούν συλλογές παραμυθιών, μικρά διηγήματα, ποιητικές συλλογές ή βιβλία με περιπέτειες. 
  • Για τα παιδιά της ηλικίας αυτής υπάρχουν και βιβλία που προσφέρουν στο παιδί γνώσεις με ευχάριστο τρόπο.   
    
ΠΑΙΔΙΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ (9-12 ΧΡΟΝΩΝ)
Τα παιδιά που έχουν μάθει να αγαπούν το διάβασμα ενθουσιάζονται με μυθιστορήματα από τη σύγχρονη ζωή, περιπετειώδη, ή ιστορικά ή μυθιστορηματικές βιογραφίες. Το ενδιαφέρον των παιδιών που δεν έχουν μάθει ακόμα να αγαπούν το διάβασμα, θα κινηθεί με συλλογές μικρών διηγημάτων, σύντομα μυθιστορήματα ή αστείες ιστορίες. Τέτοια βιβλία άλλωστε, θα ξεκουράσουν τα παιδιά που διαβάζουν πολύ. 

ΕΦΗΒΟΙ
Στην εφηβική ηλικία αρχίζει το διάβασμα βιβλίων που είναι γραμμένα για τους μεγάλους.  Οι έφηβοι όμως, έχουν τα δικά τους ενδιαφέροντα και προβλήματα και χαίρονται όταν διαβάζουν βιβλία ειδικά γραμμένα για την ηλικία τους. Τέτοια βιβλία, υπάρχουν αρκετά και γραμμένα από Έλληνες συγγραφείς και μεταφρασμένα ξένα. Σε αυτά οι έφηβοι θα αναγνωρίσουν τον εαυτό τους, θα νιώσουν συντροφευμένοι, θα πάρουν θάρρος για τον αγώνα της ζωής.

 

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ...
  • Μην διαλέγετε βιαστικά. Το παιδικό βιβλίο είναι μια απεριόριστη επένδυση στο ανθρώπινο μυαλό και στο πνεύμα.
  • Έχετε πάντα στο νου σας το συγκεκριμένο παιδί για το οποίο αγοράζετε το βιβλίο, τα ενδιαφέροντά του, τις προτιμήσεις του, την ηλικία του. 
  • Υπάρχουν πολλά παιδικά βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, που γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια, θεωρούνται πιο κλασικά και διαβάζονται πάντα με ενδιαφέρον. Υπάρχουν όμως και πάμπολλα βιβλία σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων που ασφαλώς θα ενθουσιάσουν τους μικρούς αναγνώστες. Αναζητήστε τα. 
  • Τα μεγάλα παιδιά και οι έφηβοι προτιμούν τα βιβλία με μαλακό εξώφυλλο. Είναι πιο οικονομικά και εύχρηστα. Αντίθετα, τα μικρά παιδιά προτιμούν τα βιβλία που έχουν χοντρό εξώφυλλο. 
  • Πολλοί εκδοτικοί οίκοι σημειώνουν στο εξώφυλλο ή στις μέσα σελίδες για ποια ηλικία νομίζουν ότι είναι το βιβλίο. Αυτή η ένδειξη όμως δεν είναι απόλυτη. Αν ένα παιδί διαβάζει πολύ και από πολύ μικρό, σίγουρα μπορεί να διαβάσει και βιβλία που θεωρούνται κατάλληλα για μεγαλύτερη ηλικία από τη δική του. Αντίθετα, ένα παιδί που δεν έχει συνηθίσει να διαβάζει θα διασκεδάσει με ένα βιβλίο για μικρότερα παιδιά. 
  • Η ποίηση είναι απαραίτητη και στα μικρά και στα μεγάλα παιδιά. Μην διστάζετε να προσφέρετε στα παιδιά ποιητικές συλλογές. Τις χρειάζονται στη στεγνή και πεζή τεχνολογική εποχή που ζούμε. Θα τα βοηθήσουν να διατηρήσουν την ευαισθησία και την ανθρωπιά τους.   
  • Ποίηση και παραμύθι είναι οι βασικές τροφές της φαντασίας. Και η φαντασία είναι από τα πρώτα και τα βασικά που πρέπει να έχει ο μελλοντικός επιστήμονας. 
  • Τα καλά βιβλία απομακρύνουν τα παιδιά από τα κακόγουστα εικονογραφημένα και βλαβερά περιοδικά.
  • «Το καλό παιδικό βιβλίο ωριμάζει τους μικρούς και ξανανιώνει τους μεγάλους» είναι κάτι σοφό που έχει ειπωθεί. Διαβάστε και εσείς οι μεγάλοι παιδικά βιβλία όσο και όταν σας είναι δυνατό. Θα σας προσφέρουν αισθητική απόλαυση και θα σας βοηθήσουν να αναπτύξετε διάλογο με τα παιδιά. 
  • Υπάρχουν ειδικά βιβλία και περιοδικά, που κυκλοφορούν για να πλουτίσουν τις γνώσεις σας γύρω από την παιδική λογοτεχνία και τα βιβλία για παιδιά. Αναζητήστε τα. Θα σας βοηθήσουν.