Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2017

Ο Αλμπέρ Καμύ γνώριζε τη δύναμη που κρύβει το ποδόσφαιρο...



Στις 7 Νοεμβρίου του 1913, ο μελλοντικός νικητής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας Αλμπέρ Καμύ γεννιέται στο Μοντοβί (πλέον Ντρεάν) της γαλλικής Αλγερίας. Εάν θέλεις να μάθεις πράγματα που μπορείς να τα βρεις απλώς πατώντας στη Wikipedia, σε προκαλώ να βγεις από τη σελίδα τώρα γιατί από εδώ και πέρα, θα μιλήσουμε για μερικά από τα πιο σημαντικά ρητά του, έχοντας στο μυαλό ως πυρήνα των σκέψεων του Καμύ αυτό που είπε για το ποδόσφαιρο: «Οτιδήποτε γνωρίζω με σιγουριά σχετικά με την ηθική και τις ευθύνες, το έχω μάθει από το ποδόσφαιρο».
Πολλοί προσπάθησαν να «κοιτάξουν πίσω από τα λόγια» του φιλόσοφου και αυτό που ερμήνευσαν, κοιτώντας και το συγγραφικό του background, ήταν πως, σε αντίθεση με την πολιτική, την οποία σιχαινόταν, το ποδόσφαιρο είναι δίκαιο. Οι κανόνες είναι ίδιοι για όλους, ευκόλως κατανοητοί, ενώ στην πολιτική υπάρχουν άνθρωποι που προσπαθούν να μας εξαπατήσουν μιλώντας για ηθική και κανόνες οι οποίοι τη μία ημέρα βρίσκονται εδώ και την επόμενη, αν δεν τους συμφέρει, εξαφανίζονται ως εκ θαύματος.
Τι σχέση, όμως, είχε ο Καμύ με το ποδόσφαιρο; Από το 1928 έως το 1930 ήταν τερματοφύλακας της ομάδας τζούνιορ στο Πανεπιστήμιο του Αλγερίου. Αναγκάστηκε να σταματήσει αφού διαγνώστηκε με φυματίωση στην ηλικία των 17.  «Προτιμώ το ποδόσφαιρο από το θέατρο δίχως καμία αμφιβολία», είχε πει σε ένα φίλο του όταν είχε αναγκαστεί να το σταματήσει.
Βέβαια, δεν έγινε γνωστός για τις ικανότητές του ως τερματοφύλακα. Ο Καμύ ήταν σπουδαίος φιλόσοφος και συγγραφέας. Έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό από τα μυθιστορήματά του «Ο Ξένος» και «Η Πανούκλα», τα θεατρικά του έργα «Καλιγούλας» και «Οι Δίκαιοι» αλλά και στα φιλοσοφικά του δοκίμια «Ο Μύθος του Σίσυφου» και «Ο Επαναστατημένος Άνθρωπος». Ήταν ένας παθιασμένος άνθρωπος, ένας «επικίνδυνος συγγραφέας», όπως τον αποκαλούσε ο βιογράφος του. Δεν θεωρούσε λογικό εκείνον που σκέφτεται με τη λογική αλλά εκείνον που αισθάνεται λογικά, κάπως έτσι δεν είναι και το ποδόσφαιρο; Σπάνια ο λαός θα αγαπήσει τον ορθολογιστή, τον λογικό, τον ποδοσφαιριστή, προπονητή ή ακόμα και την ομάδα που θα έχουν τετράγωνη λογική. Ο λαός θα αγαπήσει αυτόν που αισθάνεται δυνατά και το δείχνει εξίσου δυνατά, όχι λαϊκίζοντας αλλά βγάζοντας αυτή τη συναισθηματική έξαρση πάνω στο γήπεδο.
Δίνοντας και άλλη μια διάσταση, πολλές φορές εμείς οι ίδιοι δεν υποστηρίζουμε ομάδες βασισμένοι στη λογική. Η λογική ενδεχομένως να μας έκανε όλους να στηρίζουμε 3-4 συγκεκριμένες ομάδες στη Γη. Είναι το συναίσθημα που μας ωθεί στο να βρούμε τη δική μας αλήθεια εντός αγωνιστικών χώρων, να βρούμε τη δική μας λογική στο ίδιο μας το συναίσθημα. Ο Καμύ αυτό ακριβώς υποστήριζε: «Η Τέχνη δεν αντέχει τη λογική» και ποιος μπορεί να αρνηθεί πως το ποδόσφαιρο είναι μια μορφή τέχνης;
Μην ξεχνάμε πως και η ίδια η φύση της θέσης του τερματοφύλακα ήταν κάτι διαφορετικό από τις υπόλοιπες: Ήταν μοναχική. Εάν η ομάδα σου έβαζε γκολ, είσαι ένα τίποτα. Εάν δεχθείς γκολ, φταις μόνο εσύ. Θυμίζει την ίδια τη ζωή η θέση του τερματοφύλακα κι ένας σκεπτόμενος, πανέξυπνος νεαρός δεν θα μπορούσε να μην το αναλογιστεί. «Έμαθα ότι η μπάλα δεν σου έρχεται ποτέ από εκεί που την περιμένεις. Αυτό με βοήθησε πολύ κυρίως στις μεγάλες πόλεις, όπου ο κόσμος συνήθως δεν είναι αυτό που δείχνει». Μοιάζει τρελό αλλά παραπάνω από 5.000 στολές τερματοφύλακα αγοράζονται με το όνομα του Καμύ πάνω τους στη Μεγάλη Βρετανία.
Ο Καμύ όριζε τον παραλογισμό ως «την αντιπαράθεση μεταξύ του καλέσματος του ανθρώπου και της σιωπής του κόσμου». Δε μοιάζει λίγο με τις συνθήκες στις οποίες πολλές φορές βρίσκονται οι ομάδες ή οι άνθρωποι μέσα σε αυτές; Πόσες φορές είχαν ανάγκη οι φίλαθλοι να δούνε μια αντίδραση, μια φάση, ένα γκολ από την ομάδα τους κι οι φωνές τους έπεφταν στο κενό, στη «σιωπή»; Πόσες φορές κάποιος προπονητής απορούσε στην άκρη του πάγκου για ποιο λόγο οι ποδοσφαιριστές του δεν έκαναν όσα τους ζητούσε και κατέληγε απολυμένος, δίχως καν να μπορούσε να καταλάβει τη «σιγή του κόσμου», την απραξία των παικτών του;
Μεταξύ άλλων, ο φιλόσοφος είχε πει πως «Ζωή είναι το άθροισμα των επιλογών μας», κι εκείνος επέλεξε να τη ζήσει δίχως να ξεχάσει τις παιδικές του ρίζες και το ποδόσφαιρο που έπαιζε. «Το να δημιουργείς είναι σαν να ζεις δυο φορές», έλεγε, ίσως ενθυμούμενος ένα δεκάρι να περνάει μια κάθετη μπαλιά στην πλάτη της άμυνας. «Η Ημέρα της Κρίσης έρχεται κάθε μέρα» είχε πει και φαντάζομαι πολλούς ποδοσφαιριστές οι οποίοι έμπαιναν και μπαίνουν μέσα στο χορτάρι με την ίδια μανία κάθε φορά.
Και οι Γάλλοι ήταν αυτοί που σκέφτηκαν κάτι διαβολικά ρομαντικό: Ο ήρωας του Καμύ, Μερσώ, στο πιο γνωστό του βιβλίο «Ο Ξένος», αφού είχε διαπράξει το έγκλημά του κι είχε μάθει την τιμωρία του είχε πει «Μακάρι την ημέρα της εκτέλεσής μου να υπήρχε ένα μεγάλο πλήθος να με κοιτά και να με επευφημεί». Οι Γάλλοι λοιπόν, παραλλήλισαν, βλέποντας ως «προφήτη» τον Καμύ για το συμβάν του τελικού του 2006, όπου οι σκέψεις του Μερσώ θα μπορούσαν να είναι οι σκέψεις του ίδιου του Ζιντάν. Μια δημόσια εκτέλεση μπροστά σε χιλιάδες κόσμου να παραληρούν.
Ο Καμύ μάς κάνει να καταλάβουμε πως το ποδόσφαιρο έχει ένα πολύ πιο βαθύ νόημα και μας κάνει να κοιτάξουμε βαθύτερα σε αυτό το άθλημα που υπεραγαπάμε. Οι λέξεις που χρησιμοποιεί για να το περιγράψει, έχουν μέσα τους τεράστια δύναμη. Άραγε, εμείς αντιλαμβανόμαστε την τεράστια δύναμη που κρύβει και το ίδιο το ποδόσφαιρο;

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου