Όταν την 1η Οκτωβρίου 1996, η Άρσεναλ ανακοίνωνε την πρόσληψη του 47χρονου -τότε- Αρσέν Βενγκέρ, θα έπρεπε να έχει κάποιος... καλπάζουσα φαντασία για να προφητεύσει ότι ο Αλσατός τεχνικός θα εξελισσόταν σε έναν από τους εμβληματικότερους προπονητές της Premier League και θα συνέδεε το όνομά του με το λονδρέζικο σύλλογο, όσο κανείς άλλος, τουλάχιστον στη σύγχρονη εποχή.
Άλλωστε, παρά τις επιτυχίες του με τη Μονακό, ο Βενγκέρ εργαζόταν στην Ιαπωνία πριν συμφωνήσει με την Άρσεναλ και το άκουσμα του ονόματός του δεν προκάλεσε ακριβώς... ενθουσιασμό στους φίλους της ομάδας.
Η εποχή Βενγκέρ ουσιαστικά ολοκληρώθηκε σήμερα, με την ανακοίνωση της αποχώρησής του από τον πάγκο των «κανονιέρηδων» μετά από σχεδόν 22 χρόνια. Αν και η θητεία του θα λήξει στο τέλος της τρέχουσας αγωνιστικής περιόδου και στο μεταξύ η Αρσεναλ διεκδικεί ακόμη έναν τίτλο (Europa League), αξίζει να θυμηθούμε, χρονιά με χρονιά, την πορεία των Λονδρέζων υπό την ηγεσία του Αλσατού:
1996-97: Όταν ο Βενγκέρ ανέλαβε επίσημα την τεχνική ηγεσία (είχε συμφωνήσει νωρίτερα, αλλά έπρεπε πρώτα να αποδεσμευθεί από τη Ναγκόγια), η Άρσεναλ είχε ήδη αποκλειστεί στον 1ο γύρο του Κυπέλλου UEFA από τη Γκλάντμπαχ. Στο πρωτάθλημα τερμάτισε στην τρίτη θέση, ενώ αποκλείστηκε στον 4ο γύρο του κυπέλλου, αλλά και του League Cup.
Μόλις στην πρώτη πλήρη σεζόν του στο «Χάιμπουρι», ο Αρσέν Βενγκέρ γίνεται ο πρώτος ξένος (εκτός Βρετανίας) τεχνικός που κατακτά το νταμπλ. Η Άρσεναλ κατακτά πρωτάθλημα και κύπελλο, νικώντας στον τελικό τη Νιούκαστλ του Νίκου Νταμπίζα, ενώ στο League Cup αποκλείστηκε στα ημιτελικά από την Τσέλσι. Στο Κύπελλο UEFA, αντίθετα, ο Ζήσης Βρύζας «πέταξε εκτός» την Άρσεναλ από τον 1ο γύρο, χαρίζοντας στον ΠΑΟΚ τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή πρόκριση στην ιστορία του!
1998-99: Η Άρσεναλ παλεύει «στήθος με στήθος» για το πρωτάθλημα, αλλά τελικά το χάνει με διαφορά ενός βαθμού από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, που τη χρονιά εκείνη κάνει το treble, νικώντας την Άρσεναλ και στα ημιτελικά του κυπέλλου (σε επαναληπτικό και μάλιστα στην παράταση, με γκολ του Γκιγκς). Οι «κανονιέρηδες» κατακτούν το Community Shield (σούπερ καπ), ενώ στο League Cup αποκλείονται στον 4ο γύρο και στο Champions League σταματούν στη φάση των ομίλων.
1999-2000: Η Άρσεναλ τερματίζει και πάλι δεύτερη, αυτή τη φορά όμως πολύ πίσω από την πρωταθλήτρια Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ενώ αποκλείεται νωρίς (4ο γύρο) σε κύπελλο και League Cup. Κατακτά όμως το Community Shield, ενώ στην Ευρώπη, παρότι αποκλείεται ξανά στη φάση των ομίλων του Champions League, συνεχίζει στο Κύπελλο UEFA και φτάνει ως τον τελικό, όπου γνωρίζει ήττα-σοκ από τη Γαλατάσαραϊ στα πέναλτι.
2000-01: Ιδια εικόνα στην Premier League, με την Άρσεναλ να τερματίζει δεύτερη πίσω από τη Γιουνάιτεντ. Στο κύπελλο οι «κανονιέρηδες» φτάνουν στον τελικό, όπου όμως χάνουν 2-1 από τη Λίβερπουλ, με τον Μάικλ Όουεν να σημειώνει δύο γκολ στο τελευταίο δεκάλεπτο. Πρόωρος αποκλεισμός στον 3ο γύρο του League Cup (με το οποίο ο Βενγκέρ ποτέ δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα...), αλλά και πρόκριση στα προημιτελικά του Champions League, όπου η πορεία της αγγλικής ομάδας σταματά από τη Βαλένθια στα εκτός έδρας γκολ (2-1 στο «Χάιμπουρι», 1-0 στο «Μεστάγια»).
2001-02: Με την απόκτηση του Σολ Κάμπελ, ο Βενγκέρ «δένει» την άμυνά του και ανταμείβεται με την κατάκτηση του δεύτερου νταμπλ της καριέρας του στην Αγγλία. Στο πρωτάθλημα οι Λονδρέζοι αφήνουν επτά βαθμούς πίσω τους τη Λίβερπουλ, ενώ στο κύπελλο νικούν 2-0 στον τελικό την Τσέλσι. Στο League Cup φτάνουν ως τα προημιτελικά, ενώ στο Champions League αποκλείονται στη δεύτερη φάση των ομίλων (στους «16»).
2002-03: Η Άρσεναλ παλεύει για το repeat στο πρωτάθλημα, αλλά τελικά μένει πέντε βαθμούς πίσω από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Διατηρεί όμως τα «σκήπτρα» στο κύπελλο, επικρατώντας στον τελικό της Σαουθάμπτον (1-0) και κατακτά το Community Shield, ενώ αποκλείστηκε στον 3ο γύρο του League Cup και -ξανά- στη Β΄ φάση των ομίλων του Champions League.
2003-04: Τίποτα άλλο να μην είχε πετύχει στην καριέρα του στην Άρσεναλ ο Βενγκέρ, και μόνο με αυτή τη σεζόν θα έμενε στην ιστορία. Η ομάδα που θα μνημονεύεται για πάντα ως οι "Invincibles" (ανίκητοι) κατακτά αήττητη την Premier League, με 26 νίκες και 12 ισοπαλίες και διαφορά έντεκα βαθμών από τη δεύτερη Τσέλσι. Οι «κανονιέρηδες» αποκλείονται στα ημιτελικά κυπέλλου και League Cup (από Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Μίντλεσμπρο, αντίστοιχα), ενώ στις αρχές της σεζόν είχαν χάσει από τους «κόκκινους διαβόλους» και το Community Shield. Στο Champions League η Τσέλσι επικρατεί στον αγγλικό «εμφύλιο» των προημιτελικών, νικώντας με 2-1 στη ρεβάνς του «Χάιμπουρι».
2004-05: Αν και η Άρσεναλ ξεκινά εξαιρετικά τη χρονιά, επεκτείνοντας το αήττητο σερί της σε 49 αγώνες, τελικά μένει στη δεύτερη θέση της Premier League, 12 βαθμούς πίσω από την Τσέλσι. Ο Βενγκέρ πανηγυρίζει πάντως την κατάκτηση του κυπέλλου και του Community Shield, αμφότερα απέναντι στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ενώ στο League Cup η ομάδα του φτάνει ως τα προημιτελικά. Στο Champions League, οι «κανονιέρηδες» αποκλείονται στους «16» από τη Μπάγερν.
2005-06: Η Άρσεναλ επικεντρώνει την προσοχή της στο Champions League, όπου αποκλείει διαδοχικά τις Ρεάλ, Γιουβέντους και Βιγιαρεάλ και φτάνει στον τελικό του «Σταντ ντε Φρανς», απέναντι στην Μπαρτσελόνα. Παρά την αποβολή του τερματοφύλακα Γενς Λέμαν, μόλις στο 18΄, οι «κανονιέρηδες» προηγούνται με τον Κάμπελ και αντέχουν με δέκα παίκτες ως το 76΄. Τα τέρματα των Ετό και Μπελέτι χαρίζουν στους «μπλαουγκράνα» το τρόπαιο και στερούν από τον Αρσέν Βενγκέρ μία ευκαιρία που αποδείχθηκε ανεπανάληπτη... Στο πρωτάθλημα η Άρσεναλ περιορίζεται στην τέταρτη θέση, διασώζοντας μόλις και μετά βίας ένα «εισιτήριο» για το επόμενο Champions League (μέσω προκριματικών), ενώ στο κύπελλο αποκλείεται στον 4ο γύρο και στο League Cup στα ημιτελικά. Είχε προηγηθεί η απώλεια του Community Shield απέναντι στην Τσέλσι. Στο τέλος της σεζόν, ο Ντένις Μπέργκαμπ αποσύρεται από την ενεργό δράση και το «ξήλωμα» της σπουδαίας ομάδας αρχίζει...
2006-07: Η Άρσεναλ μπαίνει στη νέα εποχή, με τη μετακόμισή της από το απαρχαιωμένο «Χάιμπουρι» στο υπερσύγχρονο «Emirates», αλλά η αγωνιστική πορεία δεν είναι ανάλογη. Οι «κανονιέρηδες» μένουν ξανά τέταρτοι στο πρωτάθλημα και αποκλείονται στον 5ο γύρο του κυπέλλου, ενώ για πρώτη φορά επί Βενγκέρ φτάνουν στον τελικό του League Cup, όπου χάνουν 2-1 από την Τσέλσι. Στο Champions League, ένα χρόνο μετά την παρουσία τους στον τελικό, οι Λονδρέζοι αποκλείονται στους «16» από την Αϊντχόφεν. Η πώληση του Τιερί Ανρί στην Μπαρτσελόνα, το καλοκαίρι του 2007, αποτελεί το μεγαλύτερο «χτύπημα» για τον Αλσατό.
2007-08: Η Άρσεναλ τερματίζει τρίτη στο πρωτάθλημα, αποκλείεται στον 5ο γύρο του κυπέλλου και στα ημιτελικά του League Cup, ενώ στο Champions League φτάνει ως τα προημιτελικά, όπου χάνει από τη Λίβερπουλ.
2008-09: Μακριά πια από τη διεκδίκηση του τίτλου, η Άρσεναλ απλώς διασώζει την ευρωπαϊκή συνέχειά της, καταλαμβάνοντας την τέταρτη θέση στην Premier League. Η Τσέλσι τη σταματά στα ημιτελικά του κυπέλλου και η Μπέρνλι στα προημιτελικά του League Cup, ενώ στο Champions League οι «κανονιέρηδες» φτάνουν ως τα ημιτελικά, αλλά εκεί γνωρίζουν δύο ήττες από την ασταμάτητη Μπαρτσελόνα του Πεπ Γκουαρντιόλα.
2009-10: Τρίτη θέση στο πρωτάθλημα, μακριά όμως από Τσέλσι και Γιουνάιτεντ, αποκλεισμός στον 4ο γύρο του κυπέλλου και στα προημιτελικά του League Cup, ενώ στην Ευρώπη η Μπαρτσελόνα αποδεικνύεται και πάλι ανυπέρβλητο «εμπόδιο», αυτή τη φορά στα προημιτελικά.
2010-11: Η Άρσεναλ υποχωρεί ξανά στην τέταρτη θέση της Premier, φτάνει ως τα προημιτελικά του κυπέλλου, ενώ στο League Cup προκρίνεται στον τελικό, όπου όμως πέφτει θύμα έκπληξης, χάνοντας 2-1 από τη Μπέρμιγχαμ. Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά συναντά στο Champions League τη Μπαρτσελόνα, αυτή τη φορά στους «16». Νικά 2-1 στο Λονδίνο, αλλά «λυγίζει» με 3-1 στο «Καμπ Νου», απέναντι στην ομάδα που τελικά κατέκτησε το τρόπαιο.
2011-12: Η ομάδα του Βενγκέρ τερματίζει τρίτη στο πρωτάθλημα, αποκλείεται στον 5ο γύρο του κυπέλλου, στα προημιτελικά του League Cup και στους «16» του Champions League, όπου παραλίγο να πετύχει μία απίθανη ανατροπή απέναντι στη Μίλαν: έχοντας ηττηθεί 4-0 στο «Σαν Σίρο», προηγήθηκε 3-0 στο ημίχρονο της ρεβάνς, αλλά δεν κατάφερε να βρει άλλο ένα γκολ...
2012-13: Βυθισμένη σε μία... χρυσή (λόγω συμμετοχών στο Champions League) μετριότητα, η Άρσεναλ τερματίζει 4η στο πρωτάθλημα και αποκλείεται στον 5ο γύρο του κυπέλλου, στα προημιτελικά του League Cup και στους «16» του Champions League, όπου πάλι πήγε να κάνει ανατροπή: έχασε 3-1 στο «Emirates» από τη Μπάγερν, νίκησε 2-0 στο Μόναχο και αποκλείστηκε στα εκτός έδρας γκολ!
2013-14: Μετά από εννέα «άνυδρα» χρόνια, ο Αρσέν Βενγκέρ πανηγυρίζει ξανά έναν τίτλο, καθώς η Άρσεναλ νικά 3-2 στην παράταση τη Χαλ και κατακτά το κύπελλο. Στο πρωτάθλημα περιορίζεται ξανά στην τέταρτη θέση και «αποχαιρετά» το League Cup στον 4ο γύρο, ενώ η Μπάγερν την αποκλείει εκ νέου στους «16» του Champions League.
2014-15: Η χρονιά ξεκινά με την κατάκτηση του Community Shield, χάρη στο 3-0 επί της πρωταθλήτριας Μάντσεστερ Σίτι, και ολοκληρώνεται με το θρίαμβο 4-0 επί της Αστον Βίλα στον τελικό του κυπέλλου. Ενδιάμεσα, η Άρσεναλ τερματίζει τρίτη στο πρωτάθλημα, ενώ αποκλείεται στον 3ο γύρο του League Cup και -για πέμπτη σερί χρονιά- στους «16» του Champions League, με «θύτη» αυτή τη φορά τη Μονακό.
2015-16: Για πρώτη φορά από το 2005 η Άρσεναλ καταφέρνει να υπερκεράσει όλους τους παραδοσιακούς αντιπάλους της στην Premier League, όμως περιορίζεται στη δεύτερη θέση, αφού δεν έχει... απαντήσεις στο ποδοσφαιρικό θαύμα της Λέστερ. Κατακτά για δεύτερη σερί χρονιά το Community Shield (1-0 την Τσέλσι), αποκλείεται στα προημιτελικά του κυπέλλου, στον 3ο γύρο του League Cup και (φυσικά) στους «16» του Champions League, από την Μπαρτσελόνα.Η Άρσεναλ τερματίζει πέμπτη και, για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια, δεν καταφέρνει να εξασφαλίσει «εισιτήριο» για το Champions League της επόμενης περιόδου. Κατακτά πάντως το κύπελλο, νικώντας 2-1 την Τσέλσι, και φτάνει ως τα προημιτελικά του League Cup, ενώ στην Ευρώπη σταματά για έβδομη σερί χρονιά στους «16», δεχόμενη δέκα γκολ στα δύο παιχνίδια με τη Μπάγερν.
2017-18: Η τελευταία χρονιά του Βενγκέρ στο «Emirates» ξεκίνησε με την κατάκτηση του Community Shield, αλλά συνεχίστηκε με την Άρσεναλ να μένει πολύ πίσω από την προνομιούχο τετράδα της Premier League και να αποκλείεται από τον 3ο γύρο του κυπέλλου. Στο League Cup έφτασε ως τον τελικό, αλλά, στην τελευταία επίσκεψη του Αλσατού στο Γουέμπλεϊ, ηττήθηκε 3-0 από τη Μάντσεστερ Σίτι. Βρίσκεται στα ημιτελικά του Europa League, όπου θα αντιμετωπίσει την Ατλέτικο Μαδρίτης, ελπίζοντας ότι θα φτάσει στην κατάκτηση ενός ευρωπαϊκού τροπαίου (ο Βενγκέρ δεν πήρε ποτέ διεθνή διοργάνωση με την Άρσεναλ) και παράλληλα θα εξασφαλίσει μία θέση στο επόμενο Champions League, κάτι που δεν μπορεί να κάνει μέσω πρωταθλήματος.

Κι όμως, η καχυποψία και τα πικρόχολα σχόλια ήταν οι συνοδοί του Αλσατού. "Δεν έχει καμιά εμπειρία απ'το αγγλικό ποδόσφαιρο. Έχει έρθει απ'την Ιαπωνία και τώρα λέει σε όλους στην Αγγλία πως να οργανώσουν το ποδόσφαιρό τους". Ο Φέργκιουσον απ'την αρχή τραμπούκιζε τον Βενγκέρ σε κάθε ευκαιρία.
Δεν είχε άδικο βέβαια. Ο Βενγκέρ όντως είχε έρθει απ'την Ιαπωνία. Όντως δεν είχε ιδέα από αγγλικό ποδόσφαιρο. Και όντως τους έλεγε τι να κάνουν. Ο Φέργκι είχε δίκιο, αλλά στο σημαντικό είχε λάθος: Ο Βενγκέρ τους έκανε όλους ν'ακούσουν. Δεν ήταν άσχετος, όπως ήθελε να τον παρουσιάσει ο Σκοτσέζος, ήταν σωστός.
Και το πέτυχε μέσω των επιτυχιών της Άρσεναλ. Το πέτυχε όταν ανάγκασε τον πάντα εχθρικό Τύπο να ασχοληθεί με τις αλλαγές που έφερε, να υποχρεωθεί τελικά να τον αποδεχθεί, να τον χειροκροτήσει, να τον αντιμετωπίσει πια ως μεγάλο.

ΠΕΤΥΧΕ ΜΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΤΟΝ ΚΟΡΟΪΔΕΥΑΝ

Καμία επιτυχία δεν είναι εύκολη, αλλά αυτή του Βενγκέρ ήταν ξεχωριστή. Κανένας προπονητής εκτός Βρετανίας δεν είχε κατακτήσει την Premier League πριν απ'αυτόν. Ο Γάλλος το πέτυχε με την Άρσεναλ στη δεύτερη σεζόν του και το συνδύασε με το Κύπελλο Αγγλίας.
Ο Βενγκέρ πέτυχε και πέτυχε με τον τρόπο που ειρωνευόταν ο Φέργκιουσον. Άλλαξε αυτά που βρήκε, αυτά που δεν ήξερε, αυτά για τα οποία δεν είχε ιδέα. Έκανε αυτό που πίστευε, περισσότερο απ'αυτό που του έλεγαν. Άλλαξε το περιβάλλον του περισσότερο απ'ότι το άφησε να τον αλλάξει.

"ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΙΞΩ ΓΙΑ ΕΝΑ ΓΑΛΛΟ;"

"Δεν τον καταλάβαμε την πρώτη μέρα στο προπονητικό κέντρο. Κανονίστηκε μια συνάντηση, μαζεύτηκαν όλοι οι παίκτες και μπροστά μας στεκόταν ένας ψηλός, λεπτός άνδρας, που δεν έμοιαζε σε τίποτα με προπονητή ποδοσφαίρου". Κάπως έτσι θυμόταν την πρώτη μέρα ο Ντίξον.

(AP Photo/Photo/David Cheskin)
"Θα πρέπει να παίξω για έναν Γάλλο; Μου κάνετε πλάκα" ήταν οι πρώτες σκέψεις του Άνταμς όταν ανέλαβε ο Βενγκέρ. "Φοράει γυαλιά και μοιάζει με δάσκαλο, δεν πρόκειται να είναι τόσο καλός όσο ο Γκρέιαμ".
Μετά τον πρώτο αγώνα οι παίκτες άρχιζαν να φωνάζουν στα αποδυτήρια συνθήματα για τις σοκολάτες Mars που πάντα έτρωγαν μετά από κάθε ματς. Δεν τις είδαν ποτέ ξανά.

ΤΑ ΑΛΛΑΞΕ ΟΛΑ

"Ήταν δύσκολο να αλλάξεις συνήθειες σε ένα γκρουπ παικτών με μέσο όρο ηλικίας τα 30 χρόνια". Ο Βενγκέρ δεν είχε παιδιά απέναντί του, ούτε το πετυχημένο παρελθόν που θα έκανε τους παίκτες του να τον ακούσουν, δεν μιλούσε καν την ίδια γλώσσα. Όμως τους έπεισε και τα άλλαξε όλα.
Απ'τη διατροφή μέχρι τις μεθόδους προπόνησης. Απ’το τμήμα σκάουτινγκ μέχρι την τακτική και τον τρόπο παιχνιδιού. Απ’τον "επαγγελματισμό" του "αρκεί να τα δίνεις όλα στην προπόνηση και τους αγώνες", στον πραγματικό επαγγελματισμό που σημαίνει πως είσαι επαγγελματίας 24 ώρες το 24ωρο.
Είδε ποιότητα και κλάση εκεί που οι άλλοι έβλεπαν παίκτες που "δεν κάνουν για την Premier League". Είδε τρόπο παιχνιδιού εκεί που οι άλλοι έβλεπαν "πράγματα που δεν θα πετύχουν εδώ, γιατί εδώ δεν παίζουμε έτσι".

ΕΦΑΓΑΝ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥΣ

Όταν πέτυχε, έκανε μια ολόκληρη χώρα να φάει τα λόγια της, γιατί δεν είχε τη στήριξη κανενός. Όλοι έβρισκαν κι από έναν διαφορετικό λόγο για τον οποίο θα αποτύγχανε κι εκείνος πέτυχε, εμφατικά. Όχι μόνο μέσω τίτλων, αλλά μέσω του ποδοσφαίρου με το οποίο ήρθαν εκείνοι οι τίτλοι.

(AP Photo/Robin Nowacki, File)
Πήρε νταμπλ στην πρώτη του γεμάτη σεζόν στην Αγγλία το 1998 και το πήρε ξανά τέσσερα χρόνια αργότερα το 2002. Δημιούργησε το κορυφαίο δίδυμο αντιπαλότητας στην ιστορία της Premier League: Γιουνάιτεντ εναντίον Άρσεναλ, Φέργκιουσον εναντίον Βενγκέρ.
Δεν υπήρξε επιτυχία του ενός που να μην συμπεριλάμβανε αποτυχία του άλλου.

ΟΙ INVINCIBLES ΚΑΙ Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ

Το 2003 έχασε το πρωτάθλημα παρότι ήταν οκτώ βαθμούς μπροστά τον Μάρτιο. Όταν το καλοκαίρι ρώτησε τους παίκτες του γιατί νομίζουν πως έχασαν τον τίτλο, ο Ντίξον του είπε πως ήταν λάθος να δηλώσει πως μπορούν να το πάρουν αήττητοι.
Μερικούς μήνες αργότερα η Άρσεναλ πανηγύριζε το ιστορικό αήττητο πρωτάθλημα του 2004. Οι Invincibles έμειναν στην ιστορία και είναι απίστευτο να σκεφτεί κανείς πως το κατόρθωμα δεν το πέτυχε κάποια σφιχτή, αμυντική ομάδα, αλλά ένα σύνολο που (σχεδόν) πάντα προσπαθούσε να παίζει και να κυριαρχεί.
Στις πρώτες επτά σεζόν στην Άρσεναλ ο Βενγκέρ πήρε τρία πρωταθλήματα και δύο νταμπλ. Πέτυχε αλλάζοντας την ομάδα που βρήκε και μετά φτιάχνοντας τη δική του. Η κόντρα με τη Γιουνάιτεντ ήταν η πραγματικά χρυσή εποχή της Premier League.

ΤΟΝ ΝΙΚΗΣΕ ΤΟ ΧΡΗΜΑ

Και κάπου εκεί, τελείωσαν όλα. Το 2014 ο Μουρίνιο είπε τον Βενγκέρ "ειδικό στην αποτυχία", αφού ο Αλσατός συμπλήρωνε οκτώ χρόνια χωρίς τρόπαιο. Αυτό που φυσικά δεν ανέφερε ο Πορτογάλος ήταν το τι συνέβη αυτά τα οκτώ χρόνια.
Το Άρσεναλ-Γιουνάιτεντ δεν "έσπασε" μόνο με την αδιαμφισβήτητη ικανότητα του Μουρίνιο. "Έσπασε" κι όταν οι ομάδες άρχισαν να ξοδεύουν λεφτά που δεν έχουν, ποσά πρωτόγνωρα.
Απ’το καλοκαίρι του 2004 μέχρι την αρχή της σεζόν 2013-14, η Άρσεναλ είχε ξοδέψει καθαρά 16 εκατομμύρια λίρες. Στο ίδιο διάστημα η Τσέλσι είχε δώσει 616 εκατομμύρια και η Σίτι, που μπήκε μετά στο παιχνίδι, είχε δώσει 619.

(AP Photo/Rui Vieira)
Ο έρμος ο Βενγκέρ είχε πατήσει πάνω στις επιτυχίες της Άρσεναλ για να τη μεγαλώσει. Είχε πείσει τον σύλλογο πως τα λεφτά του Ανελκά πρέπει να γίνουν ένα σύγχρονο προπονητικό κέντρο, το σχεδίασε κιόλας. Μετά ήθελε να φτιάξει ένα σύγχρονο γήπεδο, γιατί ήξερε πως το Χάιμπουρι εναντίον Ολντ Τράφορντ θα δίνει αιώνιο οικονομικό αβαντάζ στη Γιουνάιτεντ.
Ο στόχος ήταν να ενισχύσει την Άρσεναλ οικονομικά, αφού πρώτα την είχε μεγαλώσει αγωνιστικά. Ήθελε να αυξήσει τα μελλοντικά έσοδα, όμως δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί πως το μέλλον έχει πλούσιους να ξοδεύουν λεφτά που οι ομάδες δεν έχουν και πως στην ουσία η προσπάθειά του ήταν τόξα εναντίον πυραύλων.

ΘΥΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΤΟΥ

Η Άρσεναλ έμεινε πίσω. Ταυτόχρονα, ο ίδιος ο Βενγκέρ έγινε θύμα της επιτυχίας του. Όταν πέτυχε στην αρχή της θητείας του, δεν έδωσε μόνο τίτλους στην Άρσεναλ, αλλά και εγχειρίδιο επιτυχίας στους υπόλοιπους. Αργά ή γρήγορα, όλοι τον μιμήθηκαν, όλοι υιοθέτησαν τις αλλαγές του, ο καθένας φυσικά με τον δικό του τρόπο.
Η Premier League έγινε η Μέκκα των μεγάλων ξένων προπονητών, η καραμέλα με τους παίκτες που "δεν μπορούν να παίξουν εδώ" έλιωσε οριστικά. Η εικόνα των παικτών που μεθάνε έξι μέρες την εβδομάδα ανήκει στις ταινίες και τα ντοκιμαντέρ, όλοι έχουν διατροφή, επιστημονική υποστήριξη, data analysis, όλα όσα έκανε πρώτος εκείνος.
Η πρωτοπορία του ήταν πια καθεστώς, δεν του έδινε κανένα πλεονέκτημα. Η Άρσεναλ έμεινε πίσω οικονομικά, αλλά είχε στο τιμόνι κάποιον που επέμενε να θέλει να τα κάνει "όπως παλιά". Ρομαντικός ή αφελής, ξεπερασμένος ή απλώς πιστός στις αρχές του, ο Βενγκέρ έμεινε πίσω και άφησε την εικόνα του να φθαρεί. Πρώτα τον νίκησε το χρήμα και μετά ο χρόνος.

ΑΠΕΤΥΧΕ ΓΙΑΤΙ ΕΜΕΙΝΕ

Ακόμα κι η επιλογή του να μείνει μοιάζει μια ηλιθιότητα μέσα απ’το πρίσμα του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Ποιος μένει χωρίς να πετυχαίνει; Όλοι φεύγουν, πετυχημένοι ή όχι, πάνε αλλού να εξαργυρώσουν την επιτυχία και το όνομά τους.
Λέτε να μην είχε πάρει κι άλλους τίτλους ο Βενγκέρ αν διάλεγε αυτόν τον δρόμο; Δεν θα κέρδιζε αν πειθόταν απ’τη Ρεάλ; Αν το καλοκαίρι του 2005 έφευγε απ’την Άρσεναλ, άραζε και μετά πήγαινε στην Τσέλσι ως διάδοχος του Μουρίνιο; Αν πήγαινε την εποχή του Αντσελότι στην Παρί, που τόσο τον ήθελε;

ΕΡΩΤΑΣ ΜΕ ΕΝΑ ΕΡΓΟ ΖΩΗΣ

Ο Βενγκέρ έμεινε γιατί η δουλειά του ήταν η Άρσεναλ, όχι η προπονητική. Η στάση του αυτή είχε ανάμεικτα αποτελέσματα, αλλά αυτή ήταν. Ο Μουρίνιο φεύγει γιατί το τοξικό περιβάλλον που δημιουργεί για να πάρει τίτλους δεν γίνεται να κρατήσει πολύ. Ο Γκουαρδιόλα φεύγει γιατί πιστεύει πως μετά από 3-4 σεζόν φεύγει ο έρωτας στις ματιές ανάμεσα σε παίκτες και προπονητή.

(AP Photo/Rui Vieira)
Ο Βενγκέρ είχε έρωτα, παντοτινή αγάπη με την ίδια την ομάδα, τον σύλλογο. Προφανώς και ήξερε πόσο δύσκολο είναι να συνεχίζει στο ίδιο πόστο για 22 χρόνια, αλλά για εκείνον δεν ήταν πόστο. Ήταν έργο ζωής. Ξεκίνησε ως πολιτικός μηχανικός και έγινε αρχιτέκτονας, σχεδιαστής, μπετατζής, πλακάς, ηλεκτρολόγος, υδραυλικός. Δεν άφησε τίποτα που να μην περνάει απ’τα χέρια του και δεν ήθελε ποτέ να αφήσει αυτό το πρότζεκτ ζωής σε ξένα χέρια.

ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΘΕΙ

Αρκεί μόνο να σκεφτεί κανείς πως τα τελευταία χρόνια έμενε γιατί δεν υπήρχε κανένας που να μπορούσε να πάρει την απόφαση να τον διώξει. Ο Βενγκέρ έγινε πολύ μεγάλος για να απολυθεί. Τελικά φέτος πείστηκε να αποχωρήσει. Στην ουσία η Άρσεναλ του είπε πως θέλει να φύγει, ώστε ο Αλσατός να "αναγκαστεί" να ανακοινώσει το αντίο.
Το έγραψε εύστοχα ο Ρόρι Σμιθ στους New York Times. Ο Βενγκέρ έγινε τέτοιο μέγεθος, που για να γεμίσει το κενό του η Άρσεναλ πρέπει να φέρει όχι έναν, αλλά τέσσερις αντικαταστάτες. O Σανλεχί ήρθε απ’την Μπαρτσελόνα και ανέλαβε προπονητής ποδοσφαίρου, ο Μισλιντάντ ήρθε απ’την Ντόρτμουντ ως chief scout, ο Φαχμί ήρθε απ’την ποδηλασία(!) για να αναλάβει τις μιντιακές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες.
Οι Λονδρέζοι πήραν ήδη τρεις και τους μένει ο τέταρτος, ο προπονητής. Μπορεί να πετύχει άμεσα, μπορεί και όχι. Ο,τι κι αν συμβεί, δεν θα είναι Βενγκέρ.
"Πιστώνω στον εαυτό μου ένα πράγμα: πάντα χειριζόμουν την Άρσεναλ σαν να μου ανήκει". Είκοσι δύο χρόνια, ένα πρότζεκτ ζωής. Αν έφευγε νωρίτερα, σίγουρα θα άφηνε την αγάπη του σε καλύτερη κατάσταση. Αλλά το πρωτάθλημα, το αγγλικό ποδόσφαιρο, το έκανε ήδη καλύτερο πριν από 15 χρόνια.
Κι αυτό δεν μπορούν να το πουν πολλοί προπονητές...
  
Το μήνυμα του Αρσέν Βενγκέρ στην επίσημη ιστοσελίδα της Άρσεναλ: 

«Ύστερα από προσεκτική σκέψη και συζήτηση με τον σύλλογο, αισθάνομαι ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για μένα να αποχωρήσω στο τέλος της σεζόν. Είμαι ευγνώμων που είχα το προνόμιο να υπηρετήσω το σύλλογο για τόσα αξιομνημόνευτα χρόνια.
Διαχειρίστηκα το σύλλογο με πλήρη αφοσίωση και ακεραιότητα. Θέλω να ευχαριστήσω όλο το προσωπικό, τους παίκτες, τους διευθυντές και τους φιλάθλους που έκαναν αυτόν το σύλλογο τόσο ξεχωριστό. Καλώ τους οπαδούς μας να σταθούν στην ομάδα για να τελειώσουμε τη σεζόν ψηλά. Προς όλους όσους αγαπούν την Αρσεναλ, να προσέχετε τις αξίες του συλλόγου.
Θα σας αγαπώ και θα σας υποστηρίζω για πάντα».