επιμέλεια, σχολιασμός : Γιάννης Μπασκόζος
Στα ύψη πάλι η λογοτεχνική παραγωγή, σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία από την οσδελnet για το 2023 πέρυσι εκδόθηκαν 10.506 βιβλία, αριθμός ο οποίος αυξάνει στα 11.285 αν προστεθούν τα audio και τα e-book. Είμαστε μια πλούσια χώρα σε βιβλιοπραγωγή και φτωχή ακόμα σε αναγνώστες.
Από τα στοιχεία ξεxvρίζουν ακόμα οι λίγοι μεγάλοι εκδότες. Έξι από αυτούς βγάζουν κάτι παραπάνω από ένα βιβλίο την ημέρα! Αλλά και οι τυπογράφοι/ εκδότες που εκδίδουν πληρωμένα από τους συγγραφείς βιβλία εμφανίζονται με μεγάλα ποσοστά (βλ. και σχόλια στο τέλος). Έτσι δεν είναι τυχαίο ότι τα μυθιστορήματα που κρατούν τα σκήπτρα στην εκδοτική παραγωγή αυξήθηκαν από 1769 το 2019 σε 2168 το 2023 ενώ η ποίηση παρέμεινε σταθερή από 1084 το 2019 σε 1185 το 2023. Σημιωτεόν στα ποιητικά βιβλία 9και για πολλούς εκδότες η συμμετοχή του συγγραφέα στο εκδοτικό κόστος θεωρείται σχεδόν δεδομένη.
Τα audio books μοιάζει να είναι το νέο στοίχημα στην εκδοτική αγορά καθώς εκδόθηκαν 496 έναντι 184 e-book, που ως είδος έχει εμφανιστεί εδώ και χρόνια.
Η λογοτεχνία έχει το προβάδισμα σημειώνοντας μεγάλη αύξηση αυτά τα χρόνια, εκδόθηκαν 700 βιβλία λογοτεχνίας παραπάνω από το 2019 : 3438 έναντι 4131 πέρυσι. Οι υπόλοιπες κατηγορίες έμειναν σχεδόν σταθερές. Δευτερη εξαίρεση με σταθερή αύξηση σημειώνει το παιδικό βιβλίο 2591 τίτλοι (2023).
Αρνητικό σημείο: Σε αυτόν τον ορυμαγδό των εκδόσεων μόλις 60 είναι τα κλασικά κείμενα που εκδόθηκαν το 2023. Αντίθετα αυξήθηκαν τα βιβλία αυτοβοήθειας, graphic novel και βιογραφιών.
Η τιμή του βιβλίου παρέμεινε χαμηλή στα 15,48 ευρώ έναντι της κορυφής των τελευταιών χρόνων 17,03 το 2022.
ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ – ΕΡΕΥΝΑ
Σύμφωνα λοιπόν με τα τα στοιχεία της έρευνας του ΟΣΔΕΛΝΕΤ η εκδοτική παραγωγή του 2023 έχει ως εξής:
Ελληνική βιβλιοπαραγωγή 2023: Γενικά στοιχεία
- Για άλλη μια χρονιά αποδεικνύεται πως η έκδοση βιβλίων στη χώρα μας είναι κυρίως σε έντυπη μορφή. Τα έντυπα βιβλία αποτελούν το 93,1% του συνόλου της παραγωγής όλων των τύπων βιβλίου.
Ως επανεκδόσεις ορίζονται εκείνες οι εγγραφές που αφορούν σε τίτλους με νέο/ξεχωριστό ISBN με τον ίδιο τίτλο/υπότιτλο στον ίδιο εκδότη και με ίδιο συγγραφέα και μεταφραστή.
Δεν απεικονίζονται οι ανατυπώσεις παλιότερων εκδόσεων που γίνονται από τις εκδοτικές επιχειρήσεις στο αντίστοιχο διάστημα, καθώς δεν καταγράφονται και δεν υπάρχει άλλο αντίστοιχο σημείο αναφοράς.
- Oι κυριότερες θεματικές κατηγορίες
Σε επίπεδο θεματικών κατηγοριών, επιλέχτηκε η βασική βιβλιοθηκονομική κατηγοριοποίηση των έργων σε μυθοπλασιακά λογοτεχνικά (fiction) (λ.χ. πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, κλπ.) και µη µυθοπλασιακά-µη λογοτεχνικά έργα (non fiction) (λ.χ. επιστημονικά, εκπαιδευτικά κλπ.), ενώ χωριστά εξετάζονται τα παιδικά και εφηβικά βιβλία.
Σε συνέχεια η αυξητική τάση της βιβλιοπαραγωγής των λογοτεχνικών τίτλων έναντι των μη λογοτεχνικών στην τελευταία πενταετία, διατηρώντας την πρώτη θέση σε πλήθος τίτλων έναντι όλων των θεματικών κατηγοριών και στο 2023. Δείτε στο διάγραμμα για το σύνολο της βιβλιοπαραγωγής στο 2023.
Αριθμητικά δεδομένα νέων εκδόσεων ανά γενική θεματική κατηγορία στο σύνολο της παραγωγής του 2023 αλλά και στα προηγούμενα έτη, 2019-2022, για την προβολή της τάσης παραγωγής.
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
| Γενικά | 561 | 467 | 578 | 495 | 475 |
| Εκπαιδευτικά | 285 | 301 | 302 | 315 | 311 |
| Θετικές, φυσικές και εφαρμοσμένες επιστήμες | 726 | 675 | 755 | 658 | 558 |
| Θεωρητικές επιστήμες | 2.685 | 2.441 | 3.050 | 2.892 | 2.373 |
| Λογοτεχνία | 3.438 | 3.203 | 4.230 | 4.030 | 4.131 |
| Μη λογοτεχνική πεζογραφία | 657 | 661 | 767 | 673 | 483 |
| Παιδικά- εφηβικά | 2.259 | 1.898 | 2.214 | 2.610 | 2.591 |
| Τέχνες | 373 | 351 | 386 | 418 | 363 |
| Σύνολα | 10.984 | 9.997 | 12.282 | 12.091 | 11.285 |
Ειδικότερα για την θεματική κατηγορία της λογοτεχνίας, αναλύονται και στις επιμέρους κατηγορίες λόγω του ετήσιου όγκου των νέων τίτλων και των έντονων διαφοροποιήσεων μεταξύ των επιμέρους κατηγοριών της. Η προβολή γίνεται σε πίνακα ποσοτικής προβολής και σε διάγραμμα.
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
| Διηγήματα | 234 | 233 | 407 | 334 | 386 |
| Δοκίμια | 120 | 141 | 180 | 144 | 112 |
| Θεατρικά έργα | 172 | 118 | 158 | 164 | 220 |
| Κλασικά κείμενα | 59 | 41 | 39 | 17 | 60 |
| Μυθιστορήματα | 1.769 | 1.647 | 2.083 | 2.226 | 2.168 |
| Ποίηση | 1.084 | 1.023 | 1.363 | 1.145 | 1.185 |
| Σύνολα | 3.438 | 3.203 | 4.230 | 4.030 | 4.131 |
- Μη μεταφρασμένα (πρωτότυπα) έργα και μεταφρασμένα
Τα πρωτότυπα, µη μεταφρασμένα, έργα κυριαρχούν σταθερά µε ποσοστό μεγαλύτερο του 60%.
| Μεταφρασμένα | % | Πρωτότυπα | % | Σύνολο | |
| 2019 | 3.357 | 30,6% | 7.627 | 69,4% | 10.984 |
| 2020 | 2.934 | 29,3% | 7.063 | 70,7% | 9.997 |
| 2021 | 3.372 | 27,5% | 8.910 | 72,5% | 12.282 |
| 2022 | 3.511 | 29,0% | 8.580 | 71,0% | 12.091 |
| 2023 | 3.277 | 29,0% | 8.008 | 71,0% | 11.285 |
Όλες οι πληροφορίες για την ακριβή γλώσσα μετάφρασης έχουν πολλά περιθώρια αναζήτησης και ερμηνείας, καθώς οι καταχωριστές δεν είναι πάντοτε πλήρως ενημερωμένοι ώστε να διαχωρίζεται ως γλώσσα πρωτοτύπου η γλώσσα από την οποία έγινε η μετάφραση και όχι η χώρα του δημιουργού, κάτι που συχνά διακρίνεται εύκολα πχ. στους Ρώσους κλασικούς ή σε εκδόσεις παιδικών βιβλίων από το εξωτερικό με δικαιώματα και για κείμενο και για εικονογράφηση. Παρόλα αυτά στο 2023, σύμφωνα με τις εγγραφές στην οσδέλnet, οι πρώτες 15 γλώσσες μετάφρασης με πάνω από 5 τίτλους στο ίδιο έτος, εμφανίζονται στο παρακάτω διάγραμμα με την αγγλική γλώσσα να κυριαρχεί όπως κάθε χρόνο.
- Γλώσσες μετάφρασης
Πιο αναλυτικά, πάντα σύμφωνα με τις επιλογές των καταχωριστών δείτε παρακάτω εξαντλητική λίστα όλων των γλωσσών μετάφρασης στην πενταετία. Εμφανίζονται ενδιαφέροντα σημεία προς διερεύνηση. Η λεπτομερής παράθεση πολλών γλωσσών και ιδιωμάτων κατά την εισαγωγή του τίτλου, επιτρέπει πλέον μια αναλυτική απολογιστική απεικόνιση των μεταφρασμένων έργων, πχ πλέον μπορεί να επιλεγεί η Καταλανική ή η Βασκική γλώσσα έναντι του γενικού Ισπανική μέχρι πρόσφατα.
| Γλώσσα μετάφρασης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| Αγγλική | 1.137 | 993 | 1.076 | 1.137 | 1.881 |
| Γαλλική | 193 | 217 | 198 | 216 | 308 |
| Ελληνική, Νέα | 113 | 71 | 53 | 102 | 88 |
| Ισπανική | 121 | 135 | 151 | 128 | 143 |
| Γερμανική | 74 | 107 | 118 | 134 | 101 |
| Ιταλική | 84 | 94 | 84 | 99 | 122 |
| Ελληνική, Αρχαία | 40 | 39 | 38 | 28 | 40 |
| Ρωσική | 29 | 27 | 27 | 26 | 30 |
| Σουηδική | 15 | 10 | 10 | 12 | 17 |
| Νορβηγική | 20 | 12 | 10 | 19 | 11 |
| Τουρκική | 4 | 9 | 9 | 6 | 11 |
| Πορτογαλική | 4 | 4 | 7 | 12 | 7 |
| Ολλανδική, Φλαμανδικά | 2 | 5 | 5 | 6 | 10 |
| Σερβική | 15 | 2 | 4 | 6 | 3 |
| Πολωνική | 11 | 2 | 16 | 4 | 4 |
| Λατινική | 3 | 4 | 10 | 1 | 4 |
| Δανική | 2 | 5 | 3 | 2 | 8 |
| Αραβική | 5 | 2 | 3 | 1 | 3 |
| Καταλανική | 6 | 5 | 1 | 3 | 4 |
| Βουλγαρική | 7 | 2 | 4 | 3 | 6 |
| Ιαπωνική | 2 | 3 | 1 | 4 | 9 |
| Ρουμανική | 5 | 2 | 6 | 5 | 1 |
| Εβραϊκή | 3 | 1 | 4 | 3 | 1 |
| Κινεζική | 1 | 4 | 3 | 2 | 3 |
| Τσεχική | 1 | 2 | 5 | 3 | 5 |
| Αλβανική | 1 | 1 | 5 | 1 | 5 |
| Φινλανδικά (Σουόμι) | 1 | 2 | 4 | 3 | |
| Λιθουανική | 1 | 17 | 1 | 5 | |
| Κορεατική | 1 | 3 | 1 | 4 | 2 |
| Ινδικές γλώσσες | 3 | 4 | 7 | 2 | |
| Ουγγρική | 1 | 1 | 1 | 1 | |
| Ισλανδική | 1 | 2 | 1 | 5 | 2 |
| Σλοβενική | 4 | 5 | |||
| Ουκρανική | 1 | 1 | 1 | 1 | 4 |
| Κρεολική, βασισμένη στην αγγλική | 2 | 1 |
|
| Γεωργιανή | 2 | 2 | 1 | 2 | |
| Ιρλανδική | 1 | 2 | |||
| Αγγλικά(1100-1500) | 1 | 2 | 2 | 1 | |
| Οθωμανική | 4 | ||||
| Αγγλικά, Παλαιά (450-1100) | 1 | 5 | |||
| Περσική | 1 | 1 | 1 | ||
| Κροατική | 1 | 1 | 2 | ||
| Πολλαπλές γλώσσες | 3 | 2 | |||
| Μακεδονική (Σλαβική) | 1 | 1 | 1 | 2 | |
| Αρμενική | 1 | 1 | 1 | ||
| Κουρδική | 1 | ||||
| Γερμανικές γλώσσες | 4 | ||||
| Ολλανδικά(ca. 1050-1350) | 1 | 2 | |||
| Κρεολική, βασισμένη στην πορτογαλική | 3 | ||||
| Ναπολιτάνικη διάλεκτος (Ιταλικά) | 1 | 1 | 1 | ||
| Λουξεμβουργική (Letzeburgesch) | 2 | 1 | |||
| Ελβετογερμανική | 1 | 2 | |||
| Εστονική | 1 | 1 | |||
| Slavic γλώσσες | 1 | 1 | 1 | ||
| Μαλτεζική | 1 | 1 | |||
| Βαλενθική (Ισπανική) | 2 | ||||
| Φεροϊκή | 1 | 1 | |||
| Σλοβακική | 1 | 1 | |||
| Λετονική | 2 | ||||
| Νορβηγική (Bokmål) | 1 | 1 | |||
| Βοσνιακή | 2 | ||||
| Ιρανικές γλώσσες | 1 | 1 | |||
| Μπαλινεζική | 1 | ||||
| Μολδαβική | 1 | ||||
| Yiddish | 1 | ||||
| Φριζιάν, Δυτική Φριζία | 1 | ||||
| Κοπτική | 1 | ||||
| Ινδονησιακή γενικά | 1 | ||||
| Χωρίς γλωσσικό περιεχόμενο | 1 | ||||
| Αφρικανική | 1 | ||||
| Βιετναμική | 1 | ||||
| Βασκική | 1 | ||||
| Κεμπουνάο (Φιλιππίνες) | 1 | ||||
| Σύνολα | 1.922 | 1.787 | 1.893 | 2.011 | 2.876 |
- Οι τιμές των βιβλίων
Η τιμή του βιβλίου αποτελεί διαχρονικό θέμα συζήτησης, και απαιτεί έρευνα σε βάθος και εξειδικευμένα αποτελέσματα. Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται ο Μ.Ο. τιμών βιβλίου (λιανική τιμή σε ευρώ), για πρώτη έκδοση και σε κάθε τύπο βιβλίου στα τελευταία πέντε χρόνια, 2019-2023, με χαμηλότερο στο 2019 προ COVID-19.
Παράλληλα, στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η εξέλιξη της τιμής του βιβλίου ανά γενική θεματική κατηγορία στην πενταετία 2019-2023, όπου η τιμή σίγουρα αποτελεί αφορμή διερεύνησής της.
| 2019 2020 2021 2022 2023 | |||||
| Γενικά | 15,77 | 16,16 | 15,13 | 17,03 | 15,48 |
| Εκπαιδευτικά | 15,02 | 17,84 | 18,02 | 18,49 | 19,35 |
| Θετικές, φυσικές και εφαρμοσμένες επιστήμες | 35,41 | 41,72 | 40,04 | 43,16 | 41,46 |
| Θεωρητικές επιστήμες | 20,02 | 22,13 | 22,94 | 22,02 | 23,87 |
| Λογοτεχνία | 12,68 | 12,96 | 12,59 | 13,41 | 13,58 |
| Μη λογοτεχνική πεζογραφία | 13,22 | 12,42 | 14,44 | 14,27 | 14,99 |
| Παιδικά- εφηβικά | 8,89 | 9,83 | 9,97 | 10,05 | 10,79 |
| Τέχνες | 18,71 | 21,65 | 21,24 | 21,42 | 22,16 |
| Μ.Ο. τιμής βιβλίου κατ’ έτος | 15,63 | 17,08 | 16,97 | 17,13 | 17,10 |
| |||||||||||||||||||||||||
Ακόμη πιο αναλυτικά, για τα πιο δημοφιλή είδη δεσίματος βιβλίου στο 2023, ανεξαρτήτως θεματικής κατηγορίας έργων, η μέση τιμή ανά σελίδα των έργων διατηρεί μικρή αλλά σταθερά αυξητική πορεία.
* Στα ebooks αναφέρονται οι σελίδες σε εκτυπώσιμη μορφή
- Εκδοτική δραστηριότητα των εκδοτικών επιχειρήσεων σε έντυπα βιβλία πρώτης έκδοσης
Στους πίνακες που ακολουθούν εμφανίζονται οι πρώτες 35 εκδοτικές επιχειρήσεις με το μεγαλύτερο πλήθος τίτλων 1ης έκδοσης στο 2023 για κάθε είδος.
| Όλα πρώτης έκδοσης | ||
| ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ | ||
| 1 | Ψυχογιός | 384 |
| 2 | Διόπτρα | 374 |
| 3 | Εκδόσεις Πατάκη | 335 |
| 4 | Μίνωας | 323 |
| 5 | Μεταίχμιο | 318 |
| 6 | 24 γράμματα | 215 |
| 7 | Susaeta | 186 |
| 8 | Σαββάλας | 172 |
| 9 | Πεδίο | 170 |
| 10 | Νάκας Θωμάς Εκδοτική | 154 |
| 11 | Νομική Βιβλιοθήκη | 152 |
| 12 | Εκδόσεις Παπαζήση | 138 |
| 13 | Κλειδάριθμος | 133 |
| 14 | Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε. | 130 |
| 45 | Οσελότος | 125 |
| 16 | Τζιαμπίρης – Πυραμίδα | 125 |
| 17 | Εκδόσεις Καστανιώτη | 125 |
| 18 | Brainfood | 122 |
| 19 | Εκδόσεις Όστρια | 103 |
| 20 | Εκδόσεις Βακχικόν | 101 |
| 21 | Αρμός | 99 |
| 22 | Γ. Δαρδανός – Κ. Δαρδανός & ΣΙΑ Ε.Ε. | 93 |
| 23 | Εκδόσεις Παπαδόπουλος | 91 |
| 24 | Εκδόσεις Διάνοια | 89 |
| 25 | Εκδόσεις Πηγή | 86 |
| 26 | Συμπαντικές Διαδρομές | 85 |
| 27 | Κάκτος | 85 |
| 28 | Κέδρος | 82 |
| 29 | Μαλλιάρης Παιδεία | 81 |
| 30 | Ελκυστής | 81 |
| 31 | Αγγελάκη Εκδόσεις | 73 |
| 32 | Εκδόσεις Κομνηνός | 72 |
| 33 | Εκδόσεις iWrite.gr | 72 |
| 34 | Ίκαρος | 65 |
| 35 | Bookstars – Γιωγγαράς | 65 |
Αυτές οι 35 εκδοτικές επιχειρήσεις, με άθροισμα εκδόσεων 5.104 νέους τίτλους 1ης έκδοσης, παράγουν συνολικά το 45,2% της νέας ελληνικής βιβλιοπαραγωγής.
Εκδοτική δραστηριότητα ανά γενική κατηγορία θεματικής ταξινόμησης εκδόσεων 2023 1ης έκδοσης
| Θετικές, φυσικές και εφαρμοσμένες επιστήμες | Θεωρητικές επιστήμες | |||
| 1 | Broken Hill Publishers Ltd | 47 | Νομική Βιβλιοθήκη | 150 |
| 2 | Κλειδάριθμος | 39 | Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε. | 129 |
| 3 | Τζιόλα | 26 | Εκδόσεις Παπαζήση | 85 |
| 4 | Εκδόσεις Παπαζήση | 24 | Αρμός | 52 |
| 5 | Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης | 23 | Ηρόδοτος | 51 |
| 6 | Astbooks | 21 | Γ. Δαρδανός – Κ. Δαρδανός & ΣΙΑ Ε.Ε. | 42 |
| 7 | University Studio Press | 15 | Επίκεντρο | 41 |
| 8 | Παρισιάνου Α.Ε. | 14 | Μπαρμπουνάκης Χ. | 40 |
| 9 | Προπομπός | 13 | Σταμούλη Αντ. Κ. & Μ. | 37 |
| 10 | Γ. Δαρδανός – Κ. Δαρδανός & ΣΙΑ Ε.Ε. | 12 | Πεδίο | 36 |
| 11 | Κριτική | 12 | Άλτερ Έγκο | 33 |
| 12 | Εκδόσεις Ροτόντα | 11 | Μίλητος | 30 |
| Εκπαιδευτικά | Παιδικά- εφηβικά | |||
| 1 | 24 γράμματα | 41 | Μίνωας | 246 |
| 2 | Ελληνοεκδοτική | 27 | Ψυχογιός | 193 |
| 3 | Εκδόσεις Πατάκη | 24 | Εκδόσεις Πατάκη | 167 |
| 4 | Σαββάλας | 16 | Susaeta | 160 |
| 5 | Susaeta | 15 | Μεταίχμιο | 158 |
| 6 | Bookstation – Φραγκούλης Γ. Κωνσταντίνος | 10 | Σαββάλας | 154 |
| 7 | Διάμεσος- Φιλολογικό Σχολείο | 10 | Νάκας Θωμάς Εκδοτική | 123 |
| 8 | Πουκαμισάς | 9 | Τζιαμπίρης – Πυραμίδα | 122 |
| 9 | Ζήτη | 8 | Διόπτρα | 92 |
| 10 | Εκδοτικός Όμιλος Ίων | 8 | Εκδόσεις Παπαδόπουλος | 63 |
| 11 | Διάδραση | 6 | Μαλλιάρης Παιδεία | 56 |
| 12 | Νάκας Θωμάς Εκδοτική | 6 | Brainfood | 50 |
| Λογοτεχνία | Τέχνες | |||
| 1 | Διόπτρα | 204 | Αιγόκερως | 18 |
| 2 | 24 γράμματα | 135 | Παπαγρηγορίου Κ. – Νάκας Χ. | 16 |
| 3 | Μεταίχμιο | 121 | Εθνική Λυρική Σκηνή | 13 |
| 4 | Ψυχογιός | 115 | Brainfood | 13 |
| 5 | Εκδόσεις Βακχικόν | 97 | Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης “Πυξίδα της Πόλης” | 10 |
| 6 | Εκδόσεις Πατάκη | 85 | Φίλιππος Νάκας Μουσικός Οίκος | 9 |
| 7 | Εκδόσεις Όστρια | 82 | University Studio Press | 8 |
| 8 | Εκδόσεις Πηγή | 73 | Futura | 6 |
| 9 | Συμπαντικές Διαδρομές | 68 | 24 γράμματα | 6 |
| 10 | Οσελότος | 65 | Εκδόσεις Παπαζήση | 6 |
| 11 | Εκδόσεις Καστανιώτη | 64 | Μετρονόμος | 6 |
| 12 | Ελκυστής | 64 | Το Ροδακιό | 5 |
Πιο αναλυτικά αποτελέσματα εκδοτικών επιχειρήσεων για εκείνες τις επιμέρους κατηγορίες της λογοτεχνίας με τη μεγαλύτερη βιβλιοπαραγωγή.
| Μυθιστορήματα | Ποίηση | Θεατρικά έργα | ||||
| 1 | Διόπτρα | 196 | Εκδόσεις Βακχικόν | 37 | Κάπα Εκδόσεις – Κουλεδάκης Θεόδωρος | 38 |
| 2 | Μεταίχμιο | 114 | Ιωλκός | 35 | Ηριδανός | 14 |
| 3 | Ψυχογιός | 113 | Οδός Πανός | 32 | Αιγόκερως | 11 |
| 4 | Εκδόσεις Πατάκη | 69 | ΑΩ Εκδόσεις | 30 | Παναγιώτης Σοκόλης | 8 |
| 5 | Εκδόσεις Πηγή | 60 | Τάδε Έφη | 27 | Αγγελάκη Εκδόσεις | 7 |
| 6 | Μίνωας | 59 | Εκδόσεις Όστρια | 25 | 24 γράμματα | 7 |
| 7 | Πεδίο | 55 | Εκδόσεις Διάνοια | 24 | Δωδώνη Γενικές Εκδόσεις | 7 |
| 8 | Bell / Χαρλένικ Ελλάς | 54 | Οσελότος | 23 | Εκδόσεις Βακχικόν | 7 |
| 9 | Συμπαντικές Διαδρομές | 51 | 24 γράμματα | 22 | Διηνεκές | 6 |
| 10 | Εκδόσεις Όστρια | 51 | Μανδραγόρας | 21 | Νεφέλη | 6 |
| 11 | 24 γράμματα | 50 | Ρώμη | 20 | Διόπτρα | 6 |
| 12 | Εκδόσεις Καστανιώτη | 49 | Σμίλη | 20 | Νίκας / Ελληνική Παιδεία Α.Ε. | 4 |
Αυτοέκδοση – ένα σχόλιο.
Ανάμεσα στις 35 εκδοτικές επιχειρήσεις με την μεγαλύτερη βιβλιοπαραγωγή στο 2023, συγκαταλέγονται τουλάχιστον 9 επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες προς συγγραφείς για την επιμέλεια, έκδοση, διακίνηση και προβολή των έργων τους. Από την 36η θέση και κάτω υπάρχουν και πολλές ακόμη με μικρότερες παραγωγές.
Με εξαίρεση 4 επιχειρήσεις που διαχρονικά εξειδικεύτηκαν και κάθε χρόνο εμφανίζονται σταθερά στις πρώτες θέσεις βιβλιοπαραγωγής σε πλήθος νέων τίτλων, όποιες καινούργιες δημιουργούνται, έχουν μια μέση διάρκεια δραστηριότητας που δεν ξεπερνά τα 5 χρόνια, και παράλληλα όλο και πιο πολλοί εκδότες εκδίδουν και έργα αυτοχρηματοδοτούμενα από τον δημιουργό τους.
Η αυτοέκδοση αυξάνεται και παράγει κάθε είδους έργα σε μορφή και θεματική κατηγορία, ενώ ταυτόχρονα η ψαλίδα της ποιότητας είναι πολύ μεγάλη. Έργα της «μιας ημέρας» μέχρι επιστημονικές μελέτες πολυετούς απασχόλησης, χωρίς μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον που δεν θα κάλυπταν το κόστος παραγωγής, προβολής και διακίνησης μιας οργανωμένης εκδοτικής επιχείρησης.
Μέρος Β’
Τι παρατηρήσαμε από την νέα βιβλιοπαραγωγή στο 2023
Όλα τα παραπάνω αφορούν αποτελέσματα όσων προέκυψαν από τις εγγραφές στην βιβλιογραφική βάση oσδέλnet, με κάποιες διευκρινήσεις για τα δεδομένα και χωρίς σχολιασμό από ειδικό μελετητή. Κάθε πίνακας και κάθε τιμή, κάθε σχόλιο και παρατήρηση αποτελούν μόνον την κορυφή ενός παγόβουνου των πολλών και σύνθετων επιμέρους στοιχείων της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής. Δηλαδή, θεωρούμε τους πίνακες και τα διαγράμματα αφορμές για σκέψη και προβληματισμό προς αναζήτηση απαντήσεων και νέων ιδεών από κάθε συντελεστή της αγοράς του βιβλίου. Εξειδικευμένες έρευνες από επαγγελματίες και ανάλογες μελέτες αποτελούν εργαλεία που στερούνται στη χώρα μας οι επαγγελματικές ομάδες του χώρου.
Εμείς από την πλευρά μας, με κάθε ρίσκο της επιλογής μας, παρατηρήσαμε επιπλέον τα παρακάτω, και τα παραθέτουμε επίσης ως θέματα προς ανάλυση και διερεύνηση από τους επαγγελματίες της αγοράς του βιβλίου γενικότερα.
- Τίτλοι Αυτοβοήθειας
Στην κατηγορία βιβλίων «Αυτοβοήθεια: Υγεία, σχέσεις και προσωπική ανάπτυξη» ενηλίκων, μέσα στο 2023 εκδόθηκαν 236 νέοι τίτλοι. Σταθερά μεγάλη η ανάπτυξη με 28 στο 2013, 129 στο 2018 και 165 στο 2020. Να σημειώσουμε πως εκδοτικές επιχειρήσεις υπάρχουν και νέες ιδρύονται με κύριο αντικείμενο την έκδοση βιβλίων αυτοβοήθειας. Το σίγουρο είναι πως αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, με την ελληνική αγορά να ακολουθεί δυναμικά. Όχι μόνον στα έντυπα βιβλία αλλά και στα audio books, μαζί με τη λογοτεχνία και τα παιδικά βιβλία αποτελούν τη χρυσή τριάδα στις προτιμήσεις των ακροατών. Το θετικό μήνυμα είναι πως το βιβλίο εξακολουθεί να αποτελεί πεδίο αναζήτησης προτάσεων και λύσεων σε θέματα αυτοβοήθειας, σε μια ιδιαίτερα ηλεκτρονική εποχή όπου η πληροφορία κυκλοφορεί ελεύθερα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πλατφόρμες στο διαδίκτυο.
- Graphic Novels & Comic Books
Με το δικό της φανατικό κοινό αυτή η γενική θεματική κατηγορία των εικονογραφημένων έργων, αναπτύσσεται και στη χώρα μας, με εκδόσεις εγχώριων και μεταφρασμένων έργων παγκόσμιας διακίνησης, με σούπερ ήρωες που μεγάλωσαν γενιές από εκδοτικές επιχειρήσεις εξειδικευμένες στην έκδοση αυτών των έργων. Μια θεματική που δεν διαχωρίζεται σε ενηλίκων και παιδιών, πέραν εκείνων των αυστηρά ακατάλληλων σε κείμενα και εικονογράφηση. Παγκόσμιο φαινόμενο και αυτό, και ιδιαίτερα εξειδικευμένο στο οποίο συνηγορεί και η διεθνής κατηγοριοποίηση ΤΗΕΜΑ, που ακολουθούμε και στην οσδέλnet, καθώς επέλεξε να δημιουργήσει ξεχωριστή θεματική κατηγορία με υποκατηγορίες θεματικών και είδους εικονογράφησης με επιπλέον προσδιορισμούς.
Οφείλουμε να παρακολουθήσουμε την έντονη εκδοτική δραστηριότητα εγχώριων, ιδιαίτερα ποιοτικών πρώτων εκδόσεων όπου, πέραν των έργων λόγου, προβάλλονται πλέον επώνυμα και οι εικονογράφοι της χώρας. Το graphic novel έχει ήδη εισβάλει στο πεδίο της λογοτεχνίας, με εκδόσεις κλασικών έργων και σε αυτή την μορφή.
- Βιογραφίες
Επιλέγουν οι Έλληνες αναγνώστες να διαβάζουν βιογραφίες και αυτοβιογραφίες; Το σίγουρο είναι ότι παράγονται πλέον από πολλές εκδοτικές επιχειρήσεις, διαφημίζονται δυναμικά εκείνες των προσώπων που απασχολούν τα media και παράλληλα δεκάδες άλλες διακεκριμένων προσώπων όλων των εποχών εκδίδονται πλέον πιο συχνά. Μέχρι και σήμερα στην Ελλάδα τις βιογραφίες είχαν μονοπωλήσει εκείνες των ιστορικών, πολιτικών και θρησκευτικών προσώπων. Κάποιες εκδοτικές επιχειρήσεις έχουν τα τελευταία χρόνια δημιουργήσει ειδικές σειρές για βιογραφίες που δηλώνει έμμεσα και τη συνέχεια του εγχειρήματος. Μέσα στην πενταετία 2019 – 2023, κυκλοφόρησαν συνολικά 3.171 τίτλοι βιογραφιών σε έντυπο βιβλίο.
- Εκδότες βιβλίων για παιδιά
Το παιδικό βιβλίο επειδή αφορά πολύ συγκεκριμένο κοινό κάποιες εκδοτικές επιχειρήσεις στοχευμένα είχαν επιλέξει την παραγωγή και διακίνηση τίτλων για παιδιά. Το βλέπουμε και το αντιλαμβανόμαστε πως το παιδικό βιβλίο έχει τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, με απόδειξη τις εκδοτικές επιχειρήσεις που ξεπερνούν τους 150-200 νέους τίτλους ετησίως. Εκείνο που πιθανόν δεν είναι πλήρως αποτυπωμένο είναι η πληροφορία για το πλήθος των εκδοτικών επιχειρήσεων που παράγουν σήμερα βιβλία για παιδιά. Από το 2000, των 100 εκδοτών με παιδικά βιβλία, μόλις το 2008 υπήρξε αύξηση της τάξης του 50%. Αύξηση που διατηρήθηκε σχεδόν σταθερά και αποτελεί πλέον ελάχιστο σημείο αναφοράς στην 10ετία. Πρόσφατα, στα έτη της πανδημίας, οι εκδοτικές επιχειρήσεις έχουν υπερδιπλασιαστεί και ξεπερνούν πλέον το πλήθος των 200, μένοντας κοντά σε αυτές τις τιμές μέχρι και σήμερα.
αναλυτικά όλη η έρευνα εδώ
Πηγή: oanagnostis.gr
