Παγκόσμιο κύπελο 2022 (Κατάρ)

Η ώρα για το κορυφαίο ποδοσφαιρικό ραντεβού έφτασε. Το Μουντιάλ 2022 που συζητήθηκε περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο για εξωαγωνιστικούς λόγους αρχίζει στις 20 Νοεμβρίου και για 29 ημέρες για να γεμίσει την καθημερινότητά μας και με αγωνιστική δράση.

Οι 32 φιναλίστ, οι 830 ποδοσφαιριστές, οι προπονητές και τα επιτελεία τους, οι χιλιάδες φίλαθλοι από χώρες που συνήθως είναι απόντες από τέτοιες ποδοσφαιρικές γιορτές, τα οκτώ γήπεδα θα συνθέσουν ένα κομμάτι του τουρνουά. Οι διαμαρτυρίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η απειρία στη διοργάνωση τέτοιων event, η πρόσμιξη ασύμβατων πολιτισμών και φυσικά η μνήμη των χιλιάδων νεκρών εργατών συνθέτουν ένα άλλο κομμάτι. Όσον αφορά τα αγωνιστικά, με δυο λόγια για κάθε όμιλο, μια μέρα πριν την έναρξη η κατάσταση έχει κάπως έτσι:

Α’ Όμιλος

Κατάρ, Ολλανδία, Σενεγάλη, Εκουαδόρ

Εδώ έχουμε ένα μεγάλο φαβορί για την πρωτιά (Ολλανδία) και δύο (Σενεγάλη, Εκουαδόρ) που θα παλέψουν για τη δεύτερη θέση.

Β’ Όμιλος

Αγγλία, Ιράν, ΗΠΑ, Ουαλία

Ξεκάθαρο φαβορί για την πρόκριση και την πρωτιά είναι η Αγγλία, ενώ δίνουμε μοιρασμένες πιθανότητες σε ΗΠΑ και Ουαλία να είναι στη δυάδα. Δεν ξεγράφουμε το Ιράν, το οποίο πιστεύουμε θα το παλέψει. 

Γ’ Όμιλος

Αργεντινή, Μεξικό, Πολωνία, Σαουδική Αραβία

Τον πρώτο λόγο για πρόκριση και κορυφή έχει η Αργεντινή. Μεξικό και Πολωνία θα παλέψουν για τη δεύτερη θέση. Η εμπειρία των Μεξικανών μπορεί να παίξει ρόλο και να είναι αυτοί που θα προχωρήσουν. 

Δ’ Όμιλος

Γαλλία, Δανία, Αυστραλία, Τυνησία

Εδώ έχουμε δύο ξεκάθαρα φαβορί για την πρόκριση. Γαλλία και Δανία αναμένεται να είναι οι ομάδες που θα προχωρήσουν.

Ε’ Όμιλος

Ισπανία, Γερμανία, Κόστα Ρίκα, Ιαπωνία

Δεν φαίνεται τρόπος να σπάσει το δίδυμο Ισπανία – Γερμανία ή το ανάποδο. Πρόκειται για έναν από τους πιο ξεκάθαρους ομίλους.

ΣΤ’ Όμιλος

Βέλγιο, Κροατία, Καναδάς, Μαρόκο

Πρόκειται για όμιλο ερωτηματικό. Φαινομενικά Βέλγιο και Κροατία μάλλον δε θα έχουν πρόβλημα για να προκριθούν. Παρ’ όλα αυτά, η δεύτερη θέση ίσως δεν είναι και τόσο εύκολη, αφού ο Καναδάς βρίσκεται σε ανοδική πορεία και αν παρουσιαστεί ορεξάτος μπορεί να κάνει ζημιά. 

Ζ’ Όμιλος

Βραζιλία, Ελβετία, Σερβία, Καμερούν

Φαβορί για την πρόκριση, αλλά και για την κατάκτηση είναι η Βραζιλία, όμως εδώ η δεύτερη θέση θα παιχθεί στα ίσα ανάμεσα σε Ελβετία και Σερβία με επικρατέστερους τους Ελβετούς.

Η’ Όμιλος

Πορτογαλία, Ουρουγουάη, Γκάνα, Νότια Κορέα

Κι εδώ σχεδόν ξεκάθαρα είναι τα πράγματα. Πορτογαλία και Ουρουγουάη εύκολα ή δύσκολα θα πάρουν τις δύο πρώτες θέσεις. 

Πηγή: matsomenosgatos.gr

Πολυτεχνείο 1973...Ο αγώνας εξακολουθεί...

 

Πέθανε κει που τον χρειαζόμασταν

Πιο πολύ παρά ποτέ!

Γιατί πέθανε;

Τάχα ν' αρρώστησε; Για λιποψύχησε;

Μήπως προσφέρθηκε για τη θυσία;

Μ' αν ήταν άρρωστος, γιατί δεν τον βοηθήσαμε;

Ήταν σαν το Χριστό όταν τον κατέβασαν απ' το Σταυρό...

Εγώ όμως μισώ του πόνου τους ηρωισμούς

Εγώ μισώ της ανάστασης τη μυστικοπάθεια

Εμείς τον εγκαταλείψαμε

Κει που έπρεπε να τον βοηθήσουμε μ' όλη μας τη δύναμη.

Κι η γη που ρούφηξε το αίμα δικιά του γη δεν ήταν,

Μονάχα κει που ζούμε είναι δικιά μας η γη.

Και τώρα τον βαφτίζουμε μάρτυρα

Να ξαλαφρώσουμε τις συνειδήσεις μας.

Ή μήπως κάνω λάθος;

Μήπως ήταν δυνατός, δραστήριος, γεμάτος πίστη;

Μήπως υπήρξε ο μόνος που τόλμησε;

Μήπως ο θάνατός του μάς δίδαξε την ατολμία μας;

Μάθετε

Μάθετε

Μάθετε

Ο αγώνας εξακολουθεί.

Πέτερ Βάις

( Γιάννη Γιάννου, Πολυτεχνείο '73, Εορταστική Ανθολογία, Gutenberg, Aθήνα 1984)

Το 1922 από τη μεριά της απέναντι ακτής...

 

Ana Vatan (Sûdî)nin yeni harıta küllüyatından (Μητέρα πατρίδα: Από τη νέα συλλογή χαρτών του Sûdî), Κωνσταντινούπολη, 1927

Με αφορμή την έκθεση «Το έπος της Ανατολής στη φαντασία των Ελλήνων. Η Μικρασιατική Καταστροφή στη λογοτεχνία του μεσοπολέμου» στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα (έως τις 20/2/2023) η Νατάσα Λαιμού, από τις επιμελήτριες της έκθεσης, γράφει για την τουρκική λογοτεχνία του «πολέμου της ανεξαρτησίας».

Ο ελληνοτουρκικός πόλεµος του 1919-22, γνωστός στην Τουρκία και ως «ο πόλεµος της ανεξαρτησίας», σηµάδεψε βαθύτερα την τουρκική από την ελληνική λογοτεχνία γιατί συµπλήρωσε την οριστική ρήξη µε το οθωµανικό παρελθόν και εισήγαγε ένα νέο πολίτευµα και τελικά µια ριζική γλωσσική αλλαγή.

Από τα µέσα του 19ου αιώνα η τουρκική λογοτεχνία ήταν ανοιχτή σε ευρωπαϊκές επιδράσεις. Είναι η εποχή που δηµοσιεύτηκαν για πρώτη φορά µυθιστορήµατα δυτικού τύπου. Συγγραφείς άρχισαν να αποκλίνουν από την επιτηδευµένη λόγια γλώσσα, βαθιά επηρεασµένη από την αραβοπερσική παράδοση. Ηδη πριν από τον Μεγάλο Πόλεµο αναπτύχθηκαν ποικιλόµορφα λογοτεχνικά κινήµατα, τα οποία βρέθηκαν αντιµέτωπα µε την πρόκληση του εξευρωπαϊσµού. Μεταξύ αυτών υπήρχε και ένα κίνηµα «νεοελληνικό» που έψαχνε τις ρίζες µιας ανανεωµένης τουρκικής λογοτεχνίας στην αρχαία Ελλάδα. Πρωτοστάτησε σε αυτό ο Yakup Kadri Karaosmanoğlu, µετέπειτα ένας από τους πιο ένθερµους θιασιώτες του Μουσταφά Κεµάλ και από τους λαµπρότερους συγγραφείς της «εθνικής» λογοτεχνίας.

Μακέτα για το εξώφυλλο της μεταπολεμικής έκδοσης του «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια» από τη ζωγράφο και εικαστικό Δέσποινα Μεϊμάρογλου (ΑΣΚΣΑ Αρχεία, Αρχείο Στράτη Μυριβήλη)

Εθνικός πόθος στους ερειπωµένους δρόµους

Στην «εθνική» λογοτεχνία η παραµεληµένη Ανατολή γίνεται η καρδιά της µητέρας πατρίδας και προβάλλεται ως ριζικά τουρκική. Λείπουν όχι µόνο οι χριστιανικές κοινότητες, αλλά και οι νεόφερτοι µουσουλµάνοι πρόσφυγες από τις δικές τους χαµένες πατρίδες. Μυθιστορήµατα σε συνέχειες, ποιήµατα και φλογερά άρθρα σε εφηµερίδες τόσο της Κωνσταντινούπολης όσο και της επαρχίας τονίζουν το δίκαιο του αγώνα όχι µόνο κατά του Ελληνα αλλά και κατά του σαθρού οθωµανικού παρελθόντος. Συγγραφείς όπως οι Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin, Falih Rıfkı Atay, Mehmet Asım Us, Aka Gündüz, Mehmet Rauf, Mithat Cemal Kuntay αλλά και νεότεροι όπως o Nâzım Hikmet γράφουν για την ταπεινωτική συνθηκολόγηση του Μούδρου, τη συµµαχική κατοχή στην Κωνσταντινούπολη, την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σµύρνη, τις µαζικές διαδηλώσεις διαµαρτυρίας και βέβαια τον αγώνα των εθνικιστών στην Ανατολή.

Η ελληνική λογοτεχνία της Μικρασιατικής Καταστροφής γεννιέται αµέσως µετά το τέλος του πολέµου, αρχικά από τα βάσανα της αιχµαλωσίας και αργότερα της προσφυγιάς. Στα βάσανα εστιάζουν και οι Τούρκοι συγγραφείς. Τα δικά τους βάσανα όµως είναι όσα υπέστη ο τουρκικός λαός κατά το πέρασµα του ελληνικού στρατού και την ελληνική κατοχή, βάσανα που δικαιώνουν τον απελευθερωτικό αγώνα.

Τη σχέση µεταξύ των δεινών του πολέµου και του εθνικού φρονήµατος εκφράζει σαφέστατα η εισαγωγή σε συλλογή αφηγήσεων –«Από την Προύσα στη Σµύρνη. Ιστορίες, γράµµατα και έρευνες σχετικές µε την ευθύνη του ελληνικού στρατού» του 1922– απλών ανθρώπων από την Ανατολή την οποία παρουσίασαν καταξιωµένοι συγγραφείς όπως ο Yakup Kadri και η Halide Edip.

«Μέχρι σήµερα υπήρχε εθνικός πόθος στην τουρκική λογοτεχνία, κανείς όµως δεν είχε συνειδητοποιήσει τι ήταν. Στην πραγµατικότητα ήταν αδύνατο να βρεθεί µε τη λογική. Το βιβλίο “Από την Προύσα στη Σµύρνη” προαναγγέλλει αυτό τον πόθο. Αγωνιώντας οι συγγραφείς τον βρήκαν µες στους ερειπωµένους δρόµους της πατρίδας και δεν τον σπατάλησαν» (σχόλιο του Fevzi Lütfi το οποίο παραθέτει η İnci Enginün στον πρόλογό της στην έκδοση του προαναφερθέντος βιβλίου µε λατινικό αλφάβητο).

Το 1919 ο Μυριβήλης θα παντρευτεί στο Δικελί την αγαπημένη του Ελένη Δημητρίου, δασκάλα, η οποία θα τον ακολουθήσει σε πολλές από τις μεταθέσεις στη μικρασιατική εκστρατεία. Το πρώτο τους παιδί, η Χάρη, θα γεννηθεί στο Εσκί Σεχίρ (ΑΣΚΣΑ Αρχεία, Αρχείο Στράτη Μυριβήλη)

Από τον «Ξένο» στον «άγνωστο» Ναζίµ Χικµέτ

Το 1922 η Halide Edip δηµοσίευσε το πρώτο µυθιστόρηµα του «πολέµου της ανεξαρτησίας», το «Ateşten gömlek» (Το πύρινο πουκάµισο), το οποίο µάλιστα µεταφέρθηκε σε ταινία το 1923. Το πύρινο πουκάµισο του µυθιστορήµατος είναι το φλογερό πάθος και για την πανώρια και καταπονεµένη κόρη της Σµύρνης και για την πόλη που συµβολίζει. Σηµαντικά στοιχεία κοινά µε τα πρώτα ελληνικά µυθιστορήµατα της Μικρασιατικής Καταστροφής είναι η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο και η χρήση απλής γλώσσας, στοιχεία που εγγυώνται τη γνησιότητα της προσωπικής εµπειρίας. Παρόµοια χαρακτηριστικά συναντάει ο αναγνώστης στο σπουδαιότερο µυθιστόρηµα αυτού του είδους της λογοτεχνίας, το «Yaban» (Ο ξένος) του Yakup Kadri, που εκδόθηκε δέκα χρόνια αργότερα.

Η αφήγηση του «Yaban» εκτυλίσσεται σε ένα χωριό κοντά στον Σαγγάριο στα χρόνια του πολέµου και καταλήγει µε την πυρπόληση του χωριού από τον υποχωρούντα ελληνικό στρατό. Βασικός άξονας όµως του µυθιστορήµατος δεν είναι ο πόλεµος αλλά το χάσµα που χωρίζει τον µορφωµένο αφηγητή από τους εξαθλιωµένους χωρικούς µιας καθόλου παραδεισένιας Ανατολής. Ο Yakup Kadri εκµεταλλεύεται και διαστρεβλώνει κοινούς τόπους της λογοτεχνίας του «πολέµου της ανεξαρτησίας» για να θίξει φλέγοντα προβλήµατα του νεοσύστατου κεµαλικού κράτους. ∆εν πρόκειται όµως για απλό έργο κοινωνικού προβληµατισµού – µε αριστοτεχνικό τρόπο δηµιουργείται ένα παραλήρηµα ψυχολογικής αποξένωσης. Η πρωτοπορία του στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία δεν έχει τονιστεί αρκετά.

Ξεχωριστή θέση σε αυτήν τη λογοτεχνία έχει ο Nâzım Hikmet. Την εποχή του πολέµου δηµοσίευε φλογερά πατριωτικά ποιήµατα και «βγήκε» ο ίδιος στην Ανατολή. Αργότερα πέρασε χρόνια φυλακισµένος στην κεµαλική και µετακεµαλική Τουρκία. Στη φυλακή µεταξύ του 1939 και 1941 συνέθεσε το «Kuvâyi milliye» (Οι εθνικές δυνάµεις), επικό ποίηµα για τον πόλεµο του 1919-22 µε αντιιµπεριαλιστικό πνεύµα που διαφέρει από το επίσηµο αφήγηµα και δηµοσιεύτηκε αυτούσιο µετά τον θάνατό του.

Ενώ υπάρχουν τουρκικές µεταφράσεις των ελληνικών µυθιστορηµάτων της Μικρασιατικής Καταστροφής, η λογοτεχνία του «πολέµου της ανεξαρτησίας» παραµένει άγνωστη στην Ελλάδα. Τα εµβληµατικά έργα αυτής της λογοτεχνίας περιµένουν ακόµη τον Ελληνα µεταφραστή...

Νατάσα Λαιμού

Πηγή: documento.gr

Μηνολόγιο Νοεμβρίου 2022...

 

Νοέμβρης! Ο ενδέκατος μήνας που μέσα στην εβδομάδα έφτασε έχει σαν ορόσημο τον Νοέμβρη του 73 και την εξέγερση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο. Να το μηνολόγιο του μήνα, πάντα από το sarantakos.wordpress.com:

Τρ 1Των Αγίων Αναργύρων – Ημέρα  πατάξεως της δωροδοκίας – Διεθνής μέρα βεγκανισμούΤε  2
Θαλού, Αναξιμένους και Αναξιμάνδρου των Μιλησίων φιλοσόφων, Οδυσσέα Ελύτη και Νικοκύρη γενέθλια

Πε  3†  Ανδρέου Κάλβου του ασυμβιβάστου
Πα  4†  Κοίμησις Αυγούστου Ροντέν
Σα  5†  Γεωργίου Πλήθωνος Γεμιστού
Κυ  6  Θανή Μαρίας Ιορδανίδου, εγγονής της Λωξάντρας
Δε  7  Της δευτέρας προς τον ουρανόν εφόδου
Τρ   8  Των εν ερημίαις και όρεσιν αγωνισθέντων
Τε   9  † Έκτορος Κακναβάτου
Πε10† Αρθούρου ΡεμπώΠα11Σαπφούς και Αλκαίου των Λεσβίων ποιητών -και Ιωάννη Ρίτσου τελευτή
Σα 12† Τελευτή Τέλλου Άγρα
Κυ13 Γενέσιον Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον
Δε 14 Επικούρου του Ελευθερωτού των ανθρώπων εκ του φόβου

Τρ 15Της «Ελληνικής Νομαρχίας»· και Λουκρητίας της στιχουργού γενέσιον.

Τε 16Διεθνής  ημέρα κατά της μισαλλοδοξίας – Βολταίρου  του 

Πε 17Των εν Πολυτεχνείω αναιρεθέντων

Πα18Πυθέου του Μασσαλιώτου και θαλασσοπόρου

Σα 19Διγενή του Ακρίτα

Κυ 20Παγκόσμια ημέρα των δικαιωμάτων των παιδίων· και Χρόνη Μίσσιου τελευτή

Δε 21Πρώτη ανύψωσις επηνδρωμένου αεροστάτου

Τρ 22Μαρτύριον Ιωάννας της Λωρραίνης και τελευτή Αργύρη Κουνάδη του συνθέτη

Τε 23Φρίξου και Έλλης

Πε 24† Εμπεδοκλέους του Ακραγαντίνου εις Αίτναν κατάβασις

Πα25Της Εθνικής Αντιστάσεως

Σα 26Μαρτύριον Υπατίας, του αχράντου άστρου της σοφής παιδεύσεως

Κυ27†Τεύκρου Ανθία και των συριγμών του αλήτου

Δε 28Είσπλους Μαγελάνου εις τον Ειρηνικόν ωκεανόν

Τρ 29Διεθνής ημέρα αλληλεγγύης προς τον  παλαιστινιακόν λαόν

Τε 30Ανδρέου Λασκαράτου

Και φυσικά, για να προϋπαντήσουμε τον καινούργιο μήνα, να ένα τραγούδι του Διονύση Τσακνή και στα λόγια και στη μουσική: "Νοέμβρης του 90"

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!