Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2022

81 χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ...

 


Ώσπου μια νύχτα του Σεπτέμβρη 1941, ιδρύθηκε το ΕΑΜ. Και σήμανε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Νέοι στο νου και στην καρδιά το φτιάξανε. Όταν οι παλαιοί πολιτικοί, κηρύχνοντας υποταγή, ξαπλώθηκαν στις πολυθρόνες, απ' όπου δε σηκώθηκαν, παρά μαζί με τα στρατεύματα του Σκόμπι στην άφιξή τους στην πρωτεύουσα...Άνθρωποι του λαού, που πόναγαν τον πόνο του, ίδρυσαν το ΕΑΜ. Εκείνο το ΕΑΜ που, για πρώτη φορά στην ιστορία του κακόμοιρου τούτου τόπου, κατάφερε να ενώσει την Ελλάδα. Να ενωθούν μες στο ΕΑΜ οι Έλληνες , σαν να' τανε η οικογένειά τους. Και να διαφοροποιηθούν μες στο ΕΑΜ οι Έλληνες , σαν να' ταν ένα απέραντο μορφωτικό σκολειό του γένους.
Σαν τ' αποξεραμένο τούβλο που περιμένει και ρουφά τη βροχή, δέχτηκε ο ελληνικός λαός το πατριωτικό εγερτήριο. Κι αρχίζει αυτοστιγμεί το πανηγύρι.
Άλλοι που την είδαν καλύτερα, θα μιλήσουν για την επαρχία μας, για κείνη τη λαμπάδα τη φλεγόμενη κι όμως μηδέποτε καιόμενη, που στάθηκε η ελληνική ύπαιθρος στην περίοδο της κατοχής. Γι' αυτήν, που έδωσε τον αντάρτη του βουνού, τον αχεριώνα της για κατάλυμα, την τελευταία φούχτα καλαμπόκι της, το τελευταίο μουλάρι της στον διασυμμαχικόν αγώνα. Αυτή, που έδωσε την τραγωδία του Δίστομου, τη φρίκη των Καλαβρύτων, και το Καρπενήσι. Το Καρπενήσι κάηκε συνέχεια 3 φορές από τους γερμανοτσολιάδες. Όταν λευτερωθήκαμε και κατέβαιναν τον Οχτώβρη οι εαμίτες από τα βουνά στην πρωτεύουσα, το Καρπενήσι δεν υπήρχε πια. Είχανε στήσει οι κάτοικοί του κομμάτια λαμαρίνες κι ήταν χωμένοι κάτω - κει. Κι είχανε κατά οικογένειες στημένες δυο κοτρώνες, κι απάνω κει εμαγειρεύανε. Κι ήτανε τα τσαντήρια εκείνα τόσο χαμηλά, που δεν στηνόντουσαν ολόρθοι. Κι ήτανε εκείνη την ημέρα κατακλυσμός βροχή, κι επλέγανε όλα μέσα στα νερά, σαν να ταξίδευε ο Νώες με την Κιβωτό του.
Μια σεβαστή κυρία στρατηγού μάς το΄λεγε:
" Ήταν να φρίξεις, όταν από κάτω εκεί έβλεπες τους ανθρώπους αυτούς να γελούνε! Μας φώναζαν ζήτω η ελευθερία, ζήτω το ΕΑΜ, κι είχαν κουράγιο, σε τέτοια αθλιότητα, να μπορούν να γελούνε!..."
Αυτή ήταν η Εαμική επαρχία μας κατά την κατοχή, αυτή η ίδια, μ' όσα κι αν συκοφαντούν, παραμένει και σήμερα.
Εμείς εδώ είχαμε τότε τη μάχη της Αθήνας και των συνοικισμών της.
Καισαριανή, Καλλιθέα, Κοκκινιά, Δουργούτι, Γκύζη, Περιστέρι, Κολωνός, Παγκράτι, Βύρωνας, κι όλες οι συνοικίες μας και τα μικροσοκάκια.
Στο κέντρο της Αθήνας βασίλευε ο καταχτητής και τα κοπέλια του. Γύρω τριγύρω ωστόσο απ' το Λυκαβηττό, απ' ανατολή σε δύση, πέρα - πέρα σ' όλη την έχταση των κυκλικών συνοικισμών μας, ζούσε ένας κόσμος πολύ αλλιώτικος. Δεν έπαιζαν αυτοί με δόγματα. Δε νοιάζονταν για αξιώματα. Δεν είχανε καιρό για χάσιμο. Δυο λέξεις μόνο ξέρανε: Λευτεριά - Αγώνας! Και τον φορτώσανε στους ώμους τους.
Στο κέντρο της Αθήνας, το αμαρτωλό εκείνο κέντρο, τη μισή αυτή σπιθαμή της Ελληνικής γης, όπου κυλιέται η κοσμικότητα κι οι λοιπές αρετές της, κι όπου φευγαλέα πατώντας το κάθε ξένη προσωπικότητα θάρρεψε τάχα μου πως γνώρισε απ' άκρου σ' άκρου την ψυχή της Ελλάδας ( ενώ η Ελλάδα είν' άλλη ), στο κέντρο της Αθήνας βγαίναν οι μεγαλόσχημες φυλλάδες υμνώντας τον καταχτητή, οι περισσότερες που γουργουρίζοντας σαν πυρωμένοι διάνοι, κυκλοφορούν ομοίως και σήμερα. Στ' απόμερα δρομάκια της Αθήνας, στις γωνιές, στο σκοτάδι, διασταυρώνουνταν οι αγωνιστές του παράνομου τύπου μας. Γύρω τριγύρω τους εβούιζαν τα χαφιεδολόι και τα μπλόκα.
Στο κέντρο της Αθήνας οι έμποροι του θανάτου μας χαχάνιζαν , στο σύμπαν, κι αποταμιεύοντας το αίμα της ζωής μας στις κασετίνες των μπιζού. Στ' απόμερα δρομάκια της Αθήνας , ακούστε τι γινότανε.
Ήταν Λαμπρή του ' 42. Στο σπίτι ενός καρχαρία, που λεγόταν Πεζάς, παρουσιάστηκαν στο τραπέζι γερά τα ψημένα αρνιά, και για να κάμουνε εντύπωση τους είχαν σύρμα στο λαιμό, για να κουνούνε το κεφάλι τους σαν να ' ταν ζωντανά. Δεν είχαν άλλο τίποτα, ν' απασχολήσουνε τη φαντασία. Μέσα σε σπίτι αγωνιστών δυο - τρεις μαζεύτηκαν κι εκεί να γιορτάσουν. Μάτισαν τα λεφτά τους σε ηρωικούς συνδυασμούς. Όσο περνούσε η ώρα ο άντρας του σπιτιού κοίταζε μ' αγωνία το ρολόι του:
" Αν δεν έρθουνε σε 5 λεφτά, δυο φίλες χάθηκαν απόψε", λέει.
Τα 5 λεφτά πέρασαν, και κάναν τάχα πως γιορτάζανε, και κανείς δε μιλούσε γι' αυτές που δεν ερχόνταν. Όταν άνοιξε η πόρτα και μπήκανε, ήτανε σαν ν' αντίκριζες νεκρούς από τον τάφο. 
" Κολλήσαμε σ' όλες τις κεντρικές εκκλησίες, είπανε. Αύριο στη λειτουργιά, θα διαβάσει ο κόσμος τις προκηρύξεις. Τα φέραμε όμως ζόρικα. Σωθήκαμε μόνο απ' τη γούνα που φόραγε επίτηδες μια από μας. Κι όταν μάς ρίξαν στη Μητρόπολη, οι χωροφύλακες το φως απάνω μας, τους ακούμε να λένε: δεν τις βλέπεις με γούνα; άντρα περιμένουνε".
Γύριζες και τις κοίταγες! Κολλώντας έντυπα του αγώνα μας, πέρασαν τη Λαμπρή. Κι όμως ήταν ωστόσο τόσο νέες κι όμορφες, τόσο γνωστές κοπέλες μέσα στην Αθήνα...
Την ίδια εκείνη ώρα τα ψημένα αρνιά όλων των κυρίων Πεζάδων μας, κουνούσαν θριαμβευτικά απάνω στα τραπέζια τους, τ' αδειανά τους κεφάλια. Οι ιδιοχτήτες τους είναι που λέγονταν από τότε "πατριώτες". Οι ίδιοι είναι που λέγουνται "πατριώτες" και σήμερα. Οι κοπέλες που κολλούσαν τα έντυπα , λέγουνται τώρα " κουκουέδες ".
Ύστερα στο κέντρο της Αθήνας συντάσσονταν κατεβατά και στέλνονταν στο εξωτερικό, να κρύψουν την αλήθεια, να στραβώσουν τα πράματα, να δυσφημήσουν, να πομπέψουν αγνούς αγώνες και πολεμιστές.
Στ' απόμερα δρομάκια της Αθήνας, στις νύχτες, στο σκοτάδι, ανάμεσα στις σφαίρες, ξυστά δίπλα στο εχτελεστικό απόσπασμα, οι ηγέτες του ΕΑΜ συνεδριάζουν.


Το κείμενο είναι απόσπασμα από το έργο της Μέλπως Αξιώτη, Απάντηση σε 5 ερωτήματα που εκδόθηκε το 1945 για πρώτη φορά σε 6000 αντίτυπα από τις εκδόσεις " Μαρή και Κοροντζή"  στη σειρά " Ελληνικά Θέματα " ( Κατοχή - Αντίσταση - Εμφύλιος ).
 Όπως σημειώνεται στη δεύτερη έκδοσή του " Η Απάντηση εξαντλήθηκε μέσα σε 15 μέρες ακριβώς. 6000 αντίτυπα. Δεν πρόφτασε να φτάσει ούτε στον Πειραιά. Φαινόμενο πρωτοφανές στις ελληνικές εκδόσεις.
Αυτό δείχνει τη δίψα του σημερινού κοινού για κάθε έντυπο που του μιλεί για τον αντιφασιστικό του αγώνα".
Μετά την έκδοση αυτού του βιβλίου η Μέλπω Αξιώτη βρέθηκε στην προσφυγιά.
Οι εκδόσεις Κέδρος εξέδωσαν την Απάντηση τον Σεπτέμβριο του 1974 ως ελάχιστο φόρο τιμής στην 
" μεγάλη ελληνίδα πεζογράφο που σ' όλη της ζωή αγωνίστηκε για ό,τι πιο άξιο και πιο δύσκολο δόθηκε στον άνθρωπο: τη λευτεριά."
Στην έκδοση αυτή του 1974 σημειώνεται επίσης ότι " δίνεται απάντηση σε πέντε βασικά ερωτήματα. Ουσιαστικά μια απάντηση σ' όλους αυτούς που, συνειδητά ή όχι, προσπάθησαν, μεταχειριζόμενοι και τα πιο ανήθικα μέσα, να " βρομίσουν " τον μεγαλειώδη εκείνο αγώνα του λαού μας ενάντια στους ξένους εισβολείς και τους ντόπιους προδότες"


Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2022

Πόσοι άνθρωποι έχουν ζήσει στη Γη μέχρι σήμερα;



Το 2022, ο κόσμος αναμένεται θα φτάσει σε ένα σημαντικό ορόσημο — έναν πληθυσμό οκτώ δισεκατομμυρίων.

Φυσικά, αυτή η δραματική αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού στον κόσμο είναι ένα σχετικά νέο φαινόμενο. Για πολλές χιλιάδες χρόνια, λιγότεροι άνθρωποι περιφέρονταν στη Γη από ό,τι ζουν σήμερα σε μια πόλη μεσαίου μεγέθους.

Ωστόσο, αυτό εγείρει ένα ενδιαφέρον ερώτημα: πόσοι άνθρωποι έχουν ζήσει συνολικά σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία;

Η ομάδα του Our World in Data οπτικοποίησε με εξαιρετικό τρόπο την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, δείχνοντας παράλληλα και πόσο μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας βρίσκεται σήμερα εν ζωή.

Για να το κάνει αυτό, χρησιμοποίησε μια γιγάντια κλεψύδρα, που αντί να μετρά το πέρασμα του χρόνου, μετρά το πέρασμα των ανθρώπων.

Κάθε κόκκος άμμου εδώ αντιπροσωπεύει 10 εκατομμύρια ανθρώπους: κάθε χρόνο γεννιούνται 140 εκατομμύρια μωρά. Προσθέτουμε λοιπόν 14 κόκκους άμμου στην κλεψύδρα. Οι 795 πράσινοι κόκκοι αντιπροσωπεύουν τα 7,95 διεσκατομμύρια ανθρώπων που είναι εν ζωή σήμερα. Κάθε χρόνο, 60 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν. Αυτό σημαίνει ότι 6 κόκκοι περνούν από την κλεψύδρα και προστίθενται στον μεγάλο αριθμό των ανθρώπων που έχουν πεθάνει, που απεικονίζονται ως 10.900 κόκκινοι κόκκοι άμμου στη βάση της κλεψύδρας.

Ποσοτικοποιώντας τους Προγόνους μας

Πόσοι άνθρωποι προηγήθηκαν της ύπαρξής μας; Αυτή είναι η ερώτηση που αποπειράθηκαν να απαντήσουν δημογράφοι όπως ο Toshiko Kaneda και ο Carl Haub.

Ο ποσοτικός προσδιορισμός ολόκληρης της ανθρωπότητας απαιτεί μια σταθερή ημερομηνία έναρξης για το πότε οι άνθρωποι έγιναν …άνθρωποι. Η εξέλιξη είναι μια σταδιακή διαδικασία, επομένως το να καταλήξει κανείς σε μία ημερομηνία έναρξης για την ανθρωπότητα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Για τους σκοπούς αυτής της άσκησης, ωστόσο, οι δύο δημογράφοι χρησιμοποίησαν το 190.000 π.Χ. ως σημείο μηδέν.

Υπάρχουν δύο αντίθετα σημεία που πρέπει να λάβουμε υπόψη όταν σκεφτόμαστε τους προϊστορικούς ανθρώπους:

Γύρω από την επιλεγμένη ημερομηνία έναρξης, η παγκόσμια ανθρώπινη ομάδα ήταν αρκετά μικρή—ίσως μόλις 30.000 άτομα.

Πριν από τη σύγχρονη εποχή, η διάρκεια ζωής ήταν πολύ μικρότερη, επομένως μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορούν πραγματικά να επηρεάσουν τους αριθμούς δραστικά.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι δημογράφοι υπολογίζουν ότι 109 δισεκατομμύρια άνθρωποι έζησαν και πέθαναν κατά τη διάρκεια αυτών των 192.000 ετών. Οι μισοί από αυτούς έζησαν τα τελευταία 2000 χρόνια. Αν προσθέσουμε τον αριθμό των ανθρώπων που ζουν σήμερα, θα έχουμε 117 δισεκατομμύρια ανθρώπους που έχουν ζήσει ποτέ στη Γη.

Αυτό σημαίνει ότι για κάθε άτομο που ζει σήμερα, υπάρχουν περίπου 14 άτομα που δεν είναι πλέον μαζί μας. «Αυτά τα 109 δισεκατομμύρια ανθρώπους πρέπει να ευχαριστήσουμε για τον πολιτισμό στον οποίο ζούμε. Οι γλώσσες που μιλάμε, το φαγητό που μαγειρεύουμε, η μουσική που απολαμβάνουμε, τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε – όσα ξέρουμε τα μάθαμε από αυτούς», γράφει ο Max Roser στο Our World in Data.

Πόσο μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας ζει σήμερα;

Αν σκεφτεί κανείς ότι το 7% όλων των ανθρώπων που έζησαν ποτέ είναι ζωντανοί σήμερα, ειδικά όταν μετράμε σε ένα διάστημα που ξεπερνά τους χίλιους αιώνες, είναι αξιοσημείωτο ότι ένα τόσο μεγάλο ποσοστό ανθρώπων ζει αυτήν τη στιγμή.

Αν όμως δούμε στο διάγραμμα την πρόσφατη παγκόσμια πληθυσμιακή έκρηξη, αρχίζει να βγάζει νόημα.

Χρειάστηκε όλη η ανθρώπινη ιστορία μέχρι το 1803 για να φτάσει o πληθυσμός του πλανήτη στο πρώτο δισεκατομμύριο. Το επόμενο δισεκατομμύριο χρειάστηκε 124 χρόνια και το τρίτο μόλις 33 χρόνια. Μέχρι το τέταρτο δισεκατομμύριο, αυτή η περίοδος μειώθηκε στα 15 χρόνια. Η περίοδος της ταχύτερης ανάπτυξης σημειώθηκε από το 1975 έως το 2011, κατά την οποία κάθε 12 χρόνια ο πληθυσμός του πλανήτη αυξανόταν κατά ένα δισεκατομμύριο.

Αν και το διάγραμμα περιέχει προβλέψεις με βάση τα δεδομένα του 2015, αποτυπώνει την  σταδιακή μείωση του ρυθμού αύξησης του πληθυσμού, που έχει επιβραδυνθεί ακόμα περισσότερο – σύμφωνα με νεότερες προβλέψεις, το 2100 δεν θα έχουμε φτάσει τα 11 δισεκατομμύρια. Μάλιστα, πρόσφατη έρευνα από Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME), που δημοσιεύτηκε στο The Lancet, υποδηλώνει ότι ο αριθμός των ανθρώπων στον πλανήτη μπορεί τελικά να αρχίσει να συρρικνώνεται πολύ πριν από το έτος 2100.




                                                                                                                    Πηγή: anatropinews.gr

Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2022

Μηνολόγιο Σεπτεμβρίου 2022

 

Φτάσαμε αισίως στον Σεπτέμβρη! Ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας του χρόνου, παρόλο που ετυμολογικά παραπέμπει στον (λατινικό) αριθμό εφτά, σύμφωνα με τον Νίκο Σαραντάκο. Στο παλιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, που είχε πρώτο μήνα του τον Μάρτιο, ήταν ο έβδομος μήνας. Στα βυζαντινά χρόνια, το πολιτικό και το εκκλησιαστικό έτος άρχιζαν τον Σεπτέμβρη και επιβίωση αυτού έχουμε στο ημερολόγιο που τη σημερινή μέρα τη χαρακτηρίζει «αρχή ινδίκτου». 
Από τις λαϊκές ονομασίες που έχει ο Σεπτέμβρης, η γνωστότερη είναι Τρυγητής, διότι τότε γίνεται ο τρύγος, η συγκομιδή των σταφυλιών, μέγιστο γεγονός στον παλιό αγροτικό κόσμο. Ο Σεπτέμβρης είναι μήνας που έχει δικό του ουσιαστικό: τα Σεπτεμβριανά είναι το πογκρόμ εναντίον των Ρωμιών της Πόλης το 1955. “Μαύρος Σεπτέμβρης”  ονομάστηκε η αιματηρή καταστολή των Παλαιστινίων στην Ιορδανία τον Σεπτέμβριο του 1970 και στη συνέχεια η μαχητική παλαιστινιακή οργάνωση που πραγματοποίησε τα επόμενα χρόνια μια σειρά από θεαματικά τρομοκρατικά χτυπήματα, μερικά απ’ αυτά σχετικά με τον ελληνικό χώρο -και με διασημότερο και σοβαρότερο την πολύνεκρη επίθεση στους Ισραηλινούς αθλητές στο Μόναχο κατά τη διάρκεια της Ολυμπιάδας του 1972.

Η 11η του Σεπτέμβρη, που όπως είπαμε σε μας ανοίγουν τα σχολεία, είναι φυσικά η ημερομηνία που έγινε παγκοσμίως διάσημη από το τρομοκρατικό χτύπημα στους Διδυμους Πύργους το 2001, γεγονός που άλλαξε τη ζωή μας από αρκετές απόψεις. Η ημερομηνία είναι πιο γνωστή στην αμερικάνικη μορφή της, 9/11. Στα καθ’ ημάς, διάσημη σεπτεμβριανή ημερομηνία είναι η 3η του Σεπτέμβρη, είτε από το 1843 με το πρώτο Σύνταγμα είτε από το 1974 όπου ο Ανδρέας Παπανδρέου, όχι συμπτωματικά, ίδρυσε το ΠΑΣΟΚ. Να και το μηνολόγιό του:

Πε 1Απελλού του ζωγράφου
Πα  2†  Κωνσταντίνου  Κανάρη του πυρπολητού και γέννησις Ανδρέου Εμπειρίκου του υπερρεαλιστού. Και κοίμησις παπα-Στρατή, της Αγκαλιάς της Λέσβου. Και κοίμησις Μίκη Θεοδωράκη του κοσμαγάπητου.
Σα  3Ιωάννου Μακρυγιάννη συγγραφέως και αγωνιστού
Κυ 4Πρώτη έκδοσις της «Παπίσσης Ιωάννης» υπό Εμμανουήλ Ροΐδου
Δε  5Αρχιλόχου του Παρίου και θανή Νίκου Νικολαΐδη του σκηνοθέτη
Τρ  6Τα Σεπτεμβριανά της Πόλης
Τε  7Αρτέμιδος και Ενυαλίου
Πε 8† Ρώμου Φιλύρα του κατηραμένου ποιητού
Πα 9Γενέσιον Μιχαήλ Θερβάντες
Σα 10† Κώστα Κάππου του ασυμβίβαστου αγωνιστή
Κυ 11†  Ανατροπή και φόνος Σαλβατόρ Αλλιέντε
Δε 12Γενέσιον Μαυρικίου Σεβαλιέ
Τρ 13†  Δάντου Αλιγκέρι
Τε 14Ίδρυσις της Φιλικής Εταιρείας και θανή Μ. Καραγάτση και Στέλιου Καζαντζίδη
Πε 15Ανακάλυψις της πενικιλίνης υπό Φλέμιγκ
Πα 16† Κοίμησις Μαρίας Κάλλας, της αξεπέραστης ντίβας (1977)
Σα 17†  Μάνου Λοΐζου του γλυκύτατου μελωδού
Κυ 18Έναρξις Μεγάλων Μυστηρίων εν Ελευσίνι. Και δολοφονία Παύλου Φύσσα από τους χρυσαβγίτες
Δε 19† Κοίμησις Νικολάου Σκαλκώτα του μουσουργού (1949) και αυτοπυρπόλησις Κωνσταντίνου Γεωργάκη, φοιτητού εν Ιταλία (1970)
Τρ 20Γενέσιον Ευριπίδου
Τε 21Διεθνής Ημέρα Ειρήνης
Πε 22Γενέσιον Μιχαήλ Φαρανταίη
Πα 23Της εν Σαλαμίνι ναυμαχίας και της νίκης εν Ιμέρα
Σα 24†  Παρακέλσου
Κυ 25Γενέσιον Δημητρίου Σοστακόβιτς. Θανή Αμαλίας Χρονοποιούσας.
Δε 26Γενέσιον Αλβέρτου Μοράβια και θανή Λευκαδίου Χερν του ελληνοϊάπωνος
Τρ 27Ίδρυσις του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου
Τε 28†  Θανή Λουδοβίκου Παστέρ
Πε 29† Κοίμησις Αιμιλίου Ζολά
Πα 30Καρόλου Δαρβίνου

Για να τον υποδεχτούμε τον Σεπτέμβρη, να ένα τραγούδι του Γιάννη σπανού σε στίχους του Γιώργου Παπαστεφάνου: "Θυμήσου το Σεπτέμβρη". Από τη μαγική δεκαετία του 60...

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!