Ο Παπαδιαμάντης και η αυτοκτονία στη λογοτεχνία...

 

Το ημιτελές διήγημα «Ο Αυτοκτόνος», στο οποίο ο συγγραφέας του βάζει τον υπότιτλο «μικρή μελέτη», μας οδηγεί στο τοπίο του Ψυρρή στο τέλος του 19ου αιώνα, κυρίως όμως στο ψυχικό τοπίο ενός απελπισμένου και μελαγχολικού ήρωα.

ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ του ήρωα στο ημιτελές διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Ο Αυτοκτόνος. Το διήγημα, που είναι από τα πρώτα αθηναϊκά  του Παπαδιαμάντη (χρονολογείται στο 1891), επανεκδίδεται τώρα από την Εθνική Βιβλιοθήκη σε φιλολογική επιμέλεια και μεταγραφή του χειρογράφου από τη Λαμπρινή Τριανταφυλλοπούλου. Το χειρόγραφο απόκειται στο Τμήμα Χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης και «εικονογραφεί» την τύχη των χαρτιών του συγγραφέα μετά τον θάνατό του το 1911. Είναι μια καταπληκτική περιπέτεια που παρουσιάζει η Λαμπρινή Τριανταφυλλοπούλου στα επιλεγόμενα της έκδοσης.

Όσα χαρτιά είχαν απομείνει στο οικογενειακό σπίτι του Παπαδιαμάντη στη Σκιάθο, ανάμεσά τους και έργα που είχε εγκαταλείψει ή είχε αφήσει ημιτελή για διάφορους λόγους, διαμοιράστηκαν κατά τα χρόνια που ακολούθησαν τον θάνατό του. Ο Σκυριανός λόγιος Κώστας Φαλτάιτς παρέλαβε από τις αδελφές του Παπαδιαμάντη αρκετά χειρόγραφα. Πολλά απ’ αυτά τα κατέστρεψε αργότερα ο γιος του, Μάνος, αγνοώντας ότι είναι παπαδιαμαντικά. Ο Οκτάβιος Μερλιέ, κατοπινός διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου της Αθήνας, απέκτησε το 1919 άλλα χειρόγραφα, κυρίως επιστολές. Αλλά το χειρόγραφο του Αυτοκτόνου δεν είχε περιέλθει ούτε στον Φαλτάιτς ούτε στον Μερλιέ.

Το 1936 πέθανε η τελευταία αδελφή του Παπαδιαμάντη, η Κυρατσούλα. Τότε ο ανιψιός της Απόστολος Παπαδιαμάντης επισκέφτηκε τη Σκιάθο, περισυνέλεξε ό,τι χαρτιά είχαν απομείνει στο σπίτι και τα μετέφερε στην Αθήνα. Το χειρόγραφο του Αυτοκτόνου δεν υπήρχε «ανάμεσα στα χαρτιά της μικρής βαλίτσας που είχε φέρει από τη Σκιάθο ο Απόστολος Παπαδιαμάντης». Το φθινόπωρο του 1954 ο Κώστας Βαλέτας, που ήταν ο επιμελητής των Απάντων του Παπαδιαμάντη, ταξίδεψε στη Σκιάθο για το φιλολογικό μνημόσυνο του συγγραφέα. Επισκέφτηκε το σπίτι και βρήκε κι άλλα χαρτιά του Παπαδιαμάντη. Ανάμεσά τους ήταν και το χειρόγραφο του Αυτοκτόνου.

Έτσι αυτό το ημιτελές διήγημα εκδόθηκε τότε, το 1954, στον πέμπτο τόμο των Απάντων του συγγραφέα σε επιμέλεια Βαλέτα. Το χειρόγραφο έφτασε τελικά στον Γιώργο Παπαδιαμάντη, γιο του Απόστολου, που είχε εκδηλώσει την επιθυμία να περιέλθει το αρχείο στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Αυτό έγινε το 2021. Το χειρόγραφο του Αυτοκτόνου ψηφιοποιήθηκε και με βάση αυτό η Λαμπρινή Τριανταφυλλοπούλου ανασυγκρότησε τα διάφορα σχεδιάσματα σε ενιαίο κείμενο.

Για όσους δεν γνωρίζουν, η Λαμπρινή Τριανταφυλλοπούλου και ο πατέρας Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος έχουν ανανεώσει με τις μελέτες τους και τις κριτικές εκδόσεις τους το ενδιαφέρον μας για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Στον Τριανταφυλλόπουλο οφείλουμε τη νεότερη κριτική έκδοση των Απάντων του συγγραφέα από τις εκδόσεις Δόμος και τον εκδότη Δημήτρη Μαυρόπουλο τη δεκαετία του 1980, μια έκδοση-σταθμός για τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία.

Ο Σακελλάριος, ο ήρωας του Αυτοκτόνου, κατά τον κρίσιμο χρόνο του διηγήματος προετοιμάζει την αυτοκτονία του. Ζει στην Αθήνα αλλά είναι «αλλοδαπός», καθώς κατάγεται από την Ήπειρο, που τότε ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είναι φτωχός και ανέστιος και σκέφτεται την αυτοκτονία ως μόνη λύση στην αδιέξοδη ζωή του. Καθώς το διήγημα είναι ημιτελές, δεν θα μάθουμε ποτέ αν ο Σακελλάριος αυτοκτόνησε. Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, στο εισαγωγικό του κείμενο με τίτλο «Οι αυτοκτόνοι του Παπαδιαμάντη» εκφράζει την πεποίθησή του ότι ο ήρωας δεν θα αυτοκτονούσε τελικά, ότι δεν θα πραγματοποιούσε το σχέδιο που είχε συλλάβει.

Ο Ζουμπουλάκης στηρίζει την πίστη του αυτή στη μορφή με την οποία η Λαμπρινή Τριανταφυλλοπούλου εξέδωσε το ημιτελές διήγημα αλλά και γενικότερα στο κλίμα και στη γλωσσική ατμόσφαιρα που δημιουργείται από τον Αυτοκτόνο. Ο Ζουμπουλάκης μας θυμίζει ότι στον μυθοπλαστικό κόσμο του Παπαδιαμάντη υπάρχουν αρκετοί αυτόχειρες αλλά και ιδεασμένοι με την αυτοκτονία, που όμως δεν την πραγματοποιούν. Μας θυμίζει επίσης ότι οι περισσότεροι αυτόχειρες είναι νέα κορίτσια, «απλά, αθώα, άκακα», που διαλέγουν να πεθάνουν είτε με φαρμάκι είτε πέφτοντας στη θάλασσα.

«Όπως όλοι οι κάθε λογής πένητες της κοινωνίας, οι κατατρεγμένοι, οι περιθωριακοί, οι λαβωμένοι, οι άπραγοι και οι αλλόκοτοι, έτσι και οι αυτόχειρες έχουν τη συμπάθεια του Παπαδιαμάντη», γράφει ο Ζουμπουλάκης. Μάλιστα η δεκαεξάχρονη ηρωίδα του διηγήματος Το νησί της Ουρανίτσας, που αυτοκτονεί και θάβεται ως αποσυνάγωγη, αδιάβαστη από την Εκκλησία, σκύλα και ψοφίμι σ’ ένα ακατοίκητο νησί, τελικά θα αγιάσει. Έναν χρόνο μετά τον θάνατό της, ψαράδες που θα πάνε στο νησάκι θα νιώσουν μια ασυνήθιστη μοσχοβολιά να τους έρχεται από το χαμόκλαδα. Και «η ευωδία είναι το συνηθέστερο αισθητό σημάδι της αγιότητας του νεκρού» γράφει ο Ζουμπουλάκης.  Αλλά και στον Αυτοκτόνο, ο ήρωας, ο Σακελλάριος, ενώ βρίσκεται στην εκκλησία, σε ώρα εσπερινού, για να κάνει το σταυρό του για τελευταία φορά, όπως πίστευε, ελπίζει ότι ο Χριστός θα τον ελεήσει, «και ας μη δεηθώσιν υπέρ αυτού οι ιερείς».

Μπορεί να μη μαθαίνουμε, λοιπόν, αν ο Σακελλάριος θα πραγματοποιήσει το σχέδιό του, αλλά αυτό το ημιτελές διήγημα, που δεν υπερβαίνει τις έξη τυπωμένες σελίδες, δίνει πλούσιες εικόνες της Αθήνας στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο ήρωας ζει στου Ψυρρή, κάπου γύρω από τις φυλακές Τριγγέτα, που ήταν στην οδό Σαρρή. Ο Σακελλάριος, πριν αποχαιρετήσει τους φίλους του, ξύρισε για πρώτη φορά τα γένια του. Ο κουρέας, που άκουγε στο όνομα Νικολάκης, «ήτο παιδί της καρδιάς, καλός χορβαδάς, δερβίσης». Ο Σακελλάριος τον είχε γνωρίσει στο καφενείο της περιοχής που ξενυχτούσε, με τους θαμώνες να πίνουν ρούμι, να καπνίζουν ναργιλέ και λίγο πριν από τα μεσάνυχτα να τρώνε πατσά, «τον προμεσονύκτιον πατσάν των».

Ήταν Σάββατο όταν ο Σακελλάριος πήγε στον κουρέα, ζητώντας του να τον «ξυραφίσει». Ο κουρέας απόρησε για το αίτημα, αλλά ο Σακελλάριος πρόβαλε τη δικαιολογία ότι ήταν συμβουλή γιατρού επειδή τα γένια τού έβλαπταν τα μάτια. Στην πραγματικότητα, πήγε να ξυριστεί για να βρει την ευκαιρία να κλέψει το ξυράφι, που θα γινόταν το όργανο της αυτοχειρίας. Έτσι κι έγινε. Κάποια στιγμή που ο Νικολάκης μπήκε στο εσωτερικό του κουρείου και το παιδί «ησχολείτο βουρτσίζον όπισθεν τον πελάτην», αφαίρεσε το ξυράφι και το έχωσε στην τσέπη του. Καθώς ήταν Φεβρουάριος κι έκανε κρύο, ο Σακελλάριος πέρασε το βράδυ του στον φούρνο του συμπατριώτη του Ζήσου. Εκείνη την εποχή, οι περισσότεροι φουρναραίοι της Αθήνας κατάγονταν από την Ήπειρο. Ο Ζήσος έδωσε στον Σακελλάριο ένα κουλούρι να μασήσει και ο βοηθός του φούρναρη τού έβαλε να πιει ένα ποτηράκι ρετσίνα.

Ο Σακελλάριος είχε νοικιάσει ένα δωμάτιο για να μείνει, αλλά δεν πλήρωνε τα νοίκια. Έμπαινε στο δωμάτιό μετά τα μεσάνυχτα, κρατώντας τα στραβοπατημένα και σχισμένα παπούτσια του στο χέρι, για να μην τον πάρουν είδηση οι σπιτονυκοκυραίοι του. Λαγοκοιμόταν χωρίς να ξεντυθεί για τρεις-τέσσερις ώρες και έφευγε πριν χαράξει για να μην πέσει πάνω στους ιδιοκτήτες. Τελικά, του έκαναν έξωση χαρίζοντάς του τα ενοίκια.

Άρχισε να κοιμάται σ’ ένα ξενοδοχείο στην Ερμού, κοντά στο Μοναστηράκι, «φορολογώντας» τους φίλους του, πότε τον έναν και πότε τον άλλο με κάνα δίφραγκο. Αλλά εκείνο το βράδυ του Σαββάτου, οι φίλοι του δεν είχαν να του δώσουν τα αναγκαία δίφραγκα κι έτσι πέρασε τη νύχτα στον φούρνο. Ο Σακελλάριος συνέλαβε το σχέδιο της αυτοκτονίας για να μην επιβαρύνει τους φίλους τους. Ούτε κηδεία, ούτε παππάς, ούτε νεκροθάφτες και φερετραγωγοί.

Λένε ότι ο 19ος αιώνας είχε ανακαλύψει την αυτοκτονία ως θέμα στα θεατρικά και λογοτεχνικά έργα. Στην πραγματικότητα, η αυτοκτονία έγινε της μόδας το τελευταίο τέταρτο του 18ου αιώνα, μετά την έκδοση και την επιτυχία του μυθιστορήματος του Γκαίτε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου το 1774. Στο μυθιστόρημα αυτό ο ήρωας, ο Βέρθερος, αυτοκτονεί, καθώς οι κοινωνικές συνθήκες δεν του επιτρέπουν να ολοκληρώσει τον έρωτά του με την αγαπημένη του Λότε. Ένας πυρετός καταλαμβάνει τότε τον γερμανόφωνο κόσμο αλλά και την άλλη Ευρώπη που είναι γνωστός ως Werther-Fieber.

Η αυτοκτονία θεωρείται ηρωική πράξη, στα χνάρια του Βέρθερου. Αλλά δεκαετίες αργότερα, στην εποχή του ρεαλισμού και του νατουραλισμού, η αυτοκτονία δεν έχει τίποτα το ηρωικό. Είναι περισσότερο μια πράξη απελπισίας, το αποτέλεσμα ενός αποκλεισμού και μιας βαθιάς μελαγχολίας, όπως δείχνουν οι διάσημοι λογοτεχνικοί αυτόχειρες, η Έμα Μποβαρί ή ο Ιαβέρης, στους Άθλιους του Ουγκό. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι μέσα από τον κόσμο αυτό, που ο Παπαδιαμάντης ως μεταφραστής και αναγνώστης τον ήξερε πολύ καλά, βγαίνει και ο δικός του «αυτοκτόνος».

Πηγή: www.lifo.gr

Η λιμνοθάλασσα του Κουτάβου με τα μάτια ενός ντόπιου Κεφαλλονίτη...

 

Η φωτο είναι του Δημήτρη Σπυρόπουλου

Ψάχνοντας στο facebook...Μια ανάρτηση που αφήνει τις θύμησες να βγουν από το κουτάκι τιυ μυαλού και να καλπάσουν! Όμορφες αναφορές από ντόπιο, γνώστη του πανέμορφου χώρου, για έναν από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους του Ιονίου και ένας ιδανικός τόπος για μια μαγευτική βόλτα...

ΚΟΥΤΑΒΟΣ μια περιήγηση…. Αρχή γενομένης από τον μώλο της Παναγίας, εκεί που βρίσκεται το εργοστάσιο της ΔΕΗ.. Εκεί που ερχόταν οι Αργοστολιωτες τα καλοκαίρια για μπάνιο στις 16 οργιές, όπως έλεγαν στον αμμώδη βυθό του...Μετά, ερχόμενοι προς την πόλη, τα Καλάμια.. Τα αναφέρω γιατί, απέναντι από τον Δράπανο, μετασεισμικά διέμεναν πολλοί συντοπίτες μας. Πάνω από τα Καλάμια, το τυροκομείο των αδελφών Κοσμάτου.

Και φτάνουμε στο πασίγνωστο Κονισματακι.. Πίσω του το ναρκοθετημένο από τους εισβολείς του 40 το πευκοδάσος. Πιο πάνω το πλυσταριό αυτών που διέμεναν στο Δράπανο, μιας και υπήρχε τρεχούμενο νερό.. Η ψαροταβέρνα με την υπέροχη θέα του Μαρκεζίνη.

Μετά οι κήποι του Αγίου με τις συκιές, πορτοκαλιές, ροδιές κλπ που εφρόντιζαν οι Προκοπάδες… Μαρκεσίνης Σιμάτοι Καψαμπέλης Παπαδαταίοι.. Ποιος πέρασε και δεν δοκίμασε κάποιο φρούτο….

Στην γωνία η αναβλύζουσα πηγή με το κρυστάλλινο νερό που τροφοδοτούσε όλη την πόλη.. Λίγο πιο πάνω το παλιό Υδραγωγείο κάτω οι αρχές του νεότερου. Ο δρόμος φυσικά χωματένιος.. Οι γιγάντιοι ευκάλυπτοι για να απορροφήσουν το έλος που υπήρχε ακόμη ιδιαίτερα πίσω από το γήπεδο.. Και για την καταπολέμηση των κουνουπιών…Στην γωνία το Σφαγείο που μάζευε από τα αίματα Σμέρνες και χέλια…

Μετά οι βιομηχανίες: Το βαρελάδικο του Βουτσινά, το θρυλικό καφενείο του Αριστοφάνη.. Και πάμε στην πανέμορφη Γέφυρα μας… Ερχόμενοι από το Κονισματάκι στην Πόλη… Η Κολώνα, σήμα κατατεθέν, τραυματισμενη από τον σεισμό.. Οι πέτρες της σε πλήρη ανακατάταξη.. Οι ψαράδες της εποχής έριχναν μάλαξη (καβουρντισμένη άμμο με αθερίνα) και μάζευαν ένα καλάθι σιδεροκάβουρες..

Πριν την στροφή στο Δίμπουκο και στην Κολώνα τα παιδιά έκαναν μπάνιο.. Αριστερά ήταν η θάλασσα γεμάτη με χιλιάδες πίνες, πάνω από ένα μέτρο… Ειδικά, όταν είχε άμπωτη, φιγουράριζαν πάνω από την στάθμη… Υπάρχουν πολλοί που ζωγράφισαν στα κελύφη τους. Στις άλλες μπούκες, μετά την στροφή, υπήρχαν τσαμπιά από μύδια.. Πριν του Αριστοφάνη το καφενείο, στην είσοδο της γέφυρας από τη μεριά της πόλης, στην δεύτερη μεγαλύτερη μπούκα, η νεολαία συναγωνιζοταν στις βουτιές πάνω από την Γέφυρα…

Στο βυθό στην ασπράδα μ ένα λίκνισμα βατραχοπέδιλου αναδεικνύονταν εκατοντάδες ντόνες, ένα ιδιαίτερο έδεσμα για τους λουόμενους.. Και ορεκτικό ούζου για το διπλανό καφενείο.. Τα καλοκαιρινά βραδυα με αποχες φακούς και λάμπες στις μπούκες γίνονταν η μάχη της γαρίδας…. Στην γωνία προς τα έξω υπήρχε το καλύβι των ψαράδων. Ήταν στημένο μέσα στην θάλασσα με πασσάλους και χρησίμευε για να αποθηκεύονται τα δίκτυα, τα κοφίνια, τα καμάκια, τα κοφινέλα τους.. Είχαν περιφράξει με καλάμια της γύρω περιοχής ένα κομμάτι του Κουτάβου και έκτρεφαν μπάφες.Η τεχνογνωσία ήταν συνεργασία των ντόπιων με Μεσολογγίτες που είχαν έρθει στο νησί μας... 

Το πιο όμορφο ήταν οι νυχτερινές βαρκάδες στην Λιμνοθάλασσα.. Είτε για νυχτερινό ψάρεμα η για περαντζάδα.. Με λάμπες ασετυλινης, χόρταινε το μάτι σου από τους χρωματισμούς και το αυτί από τα ξεφωνητά και τις καντάδες.. Ήταν πολύ ωραίο να βλέπεις τις βάρκες να περνούν κάτω από την Γέφυρα και να ξεχύνονται στην αταραξία της Λίμνης μας..

Γι αυτό άλλωστε γυρίστηκε και η ταινία Ένα Βότσαλο στη Λίμνη με συμμετοχή και αρκετών ντόπιων… 

Πηγή: Από το fb του Μάκη Βαρδαραμάτου 

Μηνολόγιο Απριλίου 2024...

 

Ξημερώνει κιόλας αύριο η έκτη μέρα του Απρίλη, του δεύτερου μήνα της άνοιξης, του ψεύτη, του μήνα της Πασχαλιάς, που, φέτος κατ' εξαίρεση, έχει παραδώσει το προνόμιο στον Μάη μιας και το Πάσχα φέτος είναι στις 5 του Μάη. Όπως διαβάζουμε στο πάντα εξαιρετικό sarantakos.wordpress.com η λέξη Απρίλιος φαίνεται πως είναι είδος αντιδανείου. Πράγματι, το λατινικό aprilis (όλα τα ονόματα των μηνών έχουν λατινική προέλευση), σύμφωνα με μια παμπάλαιη ετυμολογία προέρχεται από το ρήμα aperire (ανοίγω). Επί αιώνες, οι φιλόλογοι έμειναν ικανοποιημένοι από την εξήγηση αυτή, που άλλωστε είναι απολύτως ευλογοφανής, μια και τον Απρίλιο «ανοίγει» ο καιρός, γίνεται ανοιξιάτικος και φιλικός. Να θυμίσουμε και την δική μας άνοιξη. Όμως ο Emile Benveniste υποστήριξε, πειστικά, ότι ο Απρίλιος προέρχεται από την θεά Αφροδίτη, και ειδικότερα από τον συγκεκομμένο τύπο του ονόματός της, το υποκοριστικό Αφρώ. Αλλά δεν πήγε κατευθείαν από τα ελληνικά στα λατινικά -μεσολάβησαν οι ετρούσκοι, και ο ετρουσκικός τύπος, apru, είναι αυτός που πήραν οι ρωμαίοι. Η εξήγηση του Μπενβενίστ γίνεται απόλυτα πειστική αν σκεφτούμε ότι ο γειτονικός μήνας του Απρίλη, ο Μάρτιος, δεν είναι άλλος από τον μήνα του θεού Αρη (Mars στα λατινικά), και απ’ αυτόν έχει πάρει τ’ όνομά του. Και, όπως ξέρουμε, η Αφροδίτη και ο Αρης είχαν στη μυθολογία κάτι παραπάνω από στενούς δεσμούς. Λογικό ήταν να έχουν και τους μήνες τους πλάι-πλάι. Αλλωστε, και Ρωμαίοι το αναγνώριζαν αυτό, όπως ο Οβίδιος. Κι αν ο Απρίλης είναι όντως της Αφροδίτης, δικαιώνεται ακόμα περισσότερο ο σολωμικός στίχος έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη.

Να το μηνολόγιο του Απρίλη, που φέτος δεν έχει την Μεγάλη εβδομάδα. Τουλάχιστον ολόκληρη:

Δε 1 Του βαρώνου Μυγχάουζεν και των ανιδιοτελώς ψευδομένων
Τρ 2 Ιακώβου Καζανόβα του μεγάλου εραστού και Ημέρα του παιδικού βιβλίου
Τε 3 Γενέσιον Θεοδώρου Κολοκοτρώνη του στρατηλάτου
Πε 4 Γενέσιον Ανδρέου Ταρκόφσκη και αυτοκτονία Δημητρίου Χριστούλα
Πα 5 Γεωργίου-Ιακώβου Δαντώνος καρατόμησις
Σα 6 Του ζωγράφου Ραφαήλου
Κυ 7 Παγκόσμια ημέρα υγείας – Ιπποκράτους του Κώου
Δε 8 Γενέσιον Ιακώβου Μπρελ
Τρ 9 † Φραγκίσκου Βάκωνος. Kαι Γς τελευτή
Τε 10 Θρίαμβος Σπυρίδωνος Λούη του ωκύποδος
Πε 11 Γιούρι Γκαγκάριν, του πρώτου ανθρώπου εις το Διάστημα
Πα 12 Τα μεγάλα Διονύσια
Σα 13  Βαρούχ Σπινόζα του προδρόμου του Διαφωτισμού και Σαμουήλ Μπέκετ γενέσιον
Κυ 14 † Βλαδιμήρου Μαγιακόφσκι αυτοχειριασμός
Δε 15 Λεονάρδου ντα Βίντσι
Τρ 16 † Γεωργίου Βιζυηνού, το τελευταίον της ζωής του ταξίδιον
Τε 17 Γενέσιον Κωνσταντίνου Καβάφη και τελευτή Νίκου Παπάζογλου και Δημήτρη Μητροπάνου
Πε 18 † Αλβέρτου Αϊνστάιν τελευτή
Πα 19 † Καρόλου Δαρβίνου
Σα 20 Τελευτή Μανόλη Τριανταφυλλίδη
Κυ 21 Βεβήλωσις του Φοίνικος (αποφράς ημέρα)
Δε 22 † Γουλιέλμου Σαιξπήρου του μεγάλου δραματουργού
Τρ 23 † Τελευτή Γεωργίου Καραϊσκάκη. Και παγκοσμία ημέρα του βιβλίου
Τε 24 Της γενοκτονίας των Αρμενίων
Πε 25 † Μαγελάνου του εξερευνητού. Και τελευτή Σπειροειδούς αρχιτέκτονος.
Πα 26 Γενέσιον Ευγενίου Ντελακρουά
Σα 27 Γενέσιον Αδαμαντίου Κοραή του Διαφωτιστού
Κυ 28 Μιχαήλ Λομονόσωφ
Δε 29 † Κωνσταντίνου Καβάφη του ανεπαναλήπτου
Τρ 30 Μαρίας Πολυδούρη τελευτή.

Για να υποδεχτούμε τον μήνα τον καινούργιο, να ένα τραγούδι του Γιώργου Χατζηνάσιου σε στίχους του Κυριάκου Ντούμου. Με τη φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου: 

"Θεσσαλονίκη, Σαββατόβραδο κι Απρίλης"

Καλό μήνα για όλους μας!