Ο Ευαγγελισμός, η σύλληψη του θεανθρώπου στα σπλάχνα της Θεοτόκου, μέσα από το άρωμα του κρίνου που της πρόσφεραν οι άγγελοι, πέρα από την ιστορία που υπηρετεί στις Γραφές έχει, κατά τη γνώμη μου, κι έναν συμβολισμό πολύ βαθύτερο. Είναι η ίδια διαδικασία που στις Τέχνες και τις Επιστήμες ο Δημιουργός συλλαμβάνει την έμπνευση.
Όπως δηλαδή η παρθένος Μαρία οσφράνθηκε το άρωμα της φύσης και γέννησε κάτι θείο έτσι και ο Δημιουργός μέσα από τα ερεθίσματα τις φύσης οσφραίνεται αυτό το ανεπανάληπτο και συνταρακτικό και δημιουργεί το θείο έργο τέχνης.
Τα παραδείγματα «συλλήψεων» είναι πολλά στον διαρκή αγώνα του πνεύματος για την κατάκτηση της γνώσης ή όπως εύστοχα λέει ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός:
«Μὲς στὰ κρυφία τῆς γνώσης του/τὴ Χτίση ἐμελετοῦσε,
γιὰ νά ῾ναι τοῦ λιγόζωου/ἀνθρώπου ἡ κατοικιά».[1]
Ο Πυθαγόρας κατάλαβε νωρίς ότι όλο το σύμπαν είναι μια θεωρία χορδών αφού αντιστοίχισε στους παραγόμενους ήχους από μία τεντωμένη χορδή, τις κινήσεις των πλανητών και τους αριθμούς με τις πράξεις. Αλλιώς: «γλυκύτατη φωνὴ βγάν᾿ ἡ κιθάρα, καὶ σὲ τούτη τὴν ἄφραστη ἁρμονία…»
Ο Αρχιμήδης συνέλαβε το γυμνό του σώμα στο νερό και φώναξε «Εύρηκα» διατυπώνοντας τον νόμο της άνωσης.
Ο Νεύτωνας άκουσε τη μηλιά την ποτισμένη με τ’ αμίλητο νερό και διατύπωσε το νόμο της παγκόσμιας έλξης.
Ο Μπετόβεν έδωσε μέσα από την 9η του, λαλιά στη φόρμα της Συμφωνίας, μελοποιώντας τον Σίλλερ. Αν είχε ανακαλύψει τον Ύμνο εις την Ελευθερία θα είχε μελοποιήσει αυτόν.
Ο Μπαχ ξαναγέννησε το θεό με τετραπλές αντιστίξεις.
Ο Μότσαρτ το θεό Δία.
Ο Βάγκνερ αποτύπωσε τη μαύρη τρύπα του έρωτα με το ακόρντο του Τριστάνου.
Ο Νίτσε είδε την αρχαία τραγωδία ως ζεύξη του Απόλλωνα και του Διονύσου.
Ο Ρέμπραντ την ανθρώπινη ψυχή σε ένα βλέμμα.
Αν θα θέλαμε να προεκτείνουμε περαιτέρω τον συλλογισμό αυτό, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι, όπως ακριβώς ο Χριστός οδηγήθηκε στη σταύρωση, έτσι και το θείο δημιούργημα δεν γίνεται πάντα αποδεκτό από τις αντιλήψεις και τα αισθητικά κριτήρια της εκάστοτε εποχής και αρκετές φορές σταυρώνεται, όπως ακριβώς σταυρώθηκε και το θείο δημιούργημα της Παναγίας.
Των «σταυρώσεων» τα παραδείγματα είναι άλλα τόσα:
Ο Σωκράτης ξεκίνησε τη σύγχρονη επιστήμη και του έδωσαν το κώνειο. «Και κατάπιε το φαρμάκι σαν αθάνατο νερό».
Ο Γαλιλαίος είδε τον έναστρο ουρανό στις χορδές από τα αναγεννησιακά λαούτα του πατέρα του Βιντσέντζο, όταν εκείνος τραγουδούσε στη μούσα Καλλιόπη. Και πριν τον σταυρώσει η ιερά εξέταση φώναξε «κι όμως γυρίζει».
Ο Αϊνστάιν ταξίδεψε καθισμένος σε μια ακτίνα φωτός και κοίταξε το σύμπαν από το τηλεσκόπιο του βιολιού του. Και «σταυρώθηκε» αφού δεν είχε αποδείξεις με το να μην πάρει το Νόμπελ για τη θεωρία της σχετικότητας.
Ο Πικάσο «σταυρώθηκε» από τον φίλο του Ματίς ο οποίος θεώρησε τις Δεσποινίδες της Αβινιόν κακόγουστο αστείο.
Ο Στραβίνσκι «σταυρώθηκε» με την «Ιεροτελεστία της Άνοιξης» όταν του πέταξαν ντομάτες.
Ο Μπετόβεν τελικά σταυρώθηκε κι αυτός με λοξά κοιτάγματα, στο πρώτο άκουσμα της «Eroica».
Ο Λόρκα σταυρώθηκε με τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος.
Ο Ευαγγελισμός είναι μια διαδικασία αντίστοιχη σε συμβολισμό με τη Δημιουργία στις τέχνες και στις επιστήμες. Όπως η Θεοτόκος οσφράνθηκε τον Κρίνο και γέννησε τον θεάνθρωπο έτσι και ο Δημιουργός οσμίζεται τα μηνύματα της φύσης και δημιουργεί κάτι θείο.
Ο Διονύσιος Σολωμός, ο εθνικός μας ποιητής, συνέλαβε στη γλώσσα του λαού το μήνυμα της επανάστασης, μη έχοντας «ἄλλο στο νοῦ, πάρεξ ἐλευθερία καὶ γλῶσσα». Και πολύ νωρίτερα από τη θεωρία του χάους, όπου ο καιρός στην Κίνα μπορούσε να επηρεαστεί από το πέταγμα μιας πεταλούδας στην Αμερική, κατόρθωσε να αποδώσει ολόκληρο το νόημα της φύσης μέσα από αυτό το φτερούγισμα της πεταλούδας αυτής:
«ποὺ εὐωδίασε τὸν ὕπνο της μέσα στὸν ἄγριο κρίνο»…
***
[1] Όλα τα πλάγια εντός εισαγωγικών είναι στίχοι του εθνικού μας ποιητή Διονύσιου Σολωμού.
Δημήτρης Μαργαρίτης, μουσικός-φυσικός, συγγραφέας των βιβλίων “Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑΣ – ΣΧΕΤΙΚΙΣΤΙΚΗ ΝΟΥΒΕΛΑ” και “ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ HEIFETZ & ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΝ” που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Γρηγόρη
Πηγή: antikleidi.com
.bmp)
