Κυριακή 14 Μαΐου 2017

Φιλοσοφία, σοσιαλισμός, ποδόσφαιρο: Η Χρυσή ομάδα της Ουγγαρίας...




Γουέμπλεϊ, Λονδίνο, 1956, μόλις έχει ολοκληρωθεί το επονομαζόμενο εκείνη την εποχή «ματς του αιώνα». Η γηπεδούχος εθνική ομάδα της Αγγλίας, των εφευρετών του ποδοσφαίρου έχει συντριβεί με 6-3 από την Εθνική Ουγγαρίας, μιας χώρας του Ανατολικού Μπλοκ, μπροστά στα μάτια 105.000 θεατών.
Το παιχνίδι εκείνο ανάγκασε την ποδοσφαιρική υφήλιο να αποδεχεί την ανωτερότητα των Ούγγρων του Γκούσταβ Σάμπες, της αποκαλούμενης Αρανίκσαπατ (Χρυσή Ομάδα) η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς για την εξέλιξη του τρόπου παιχνιδιού και των συστημάτων του «μπαλετου της εργατικής τάξης». Το σοσιαλιστικό (ή «σοσιαλιστικό») καθεστώς της Ουγγαρίας από την μία πλευρά και η σοσιαλιστική φιλοσοφία του προπονητή από την άλλη αποτέλεσαν τους βαισκούς παράγοντες που δημιούργησαν αυτή την μεγάλη ομάδα.
Αναντίρρητα η Ουγγαρία είχε παράδοση στο ποδόσφαιρο πριν ακόμα τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Με τις συμμετοχές στο Europa Cup και τα Παγκόσμια Κύπελλα του ’34 και του ’38 αποτέλεσαν μαζί με την Αυστρία τις κύριες εκπροσώπους το κεντροευρωπαϊκού ποδοσφαίρου που εκείνον τον καιρό χάρη και στην καταλυτική επιρροή του Άγγλου προπονητή Τζίμι Χόγκαν. Η φιλοσοφία του Χόγκαν και η εφαρμογή της στο ουγγρικό ποδόσφαιρο και συγκεκριμένα στην ΜΤΚ Βουδαπέστης ήταν αυτή που επηρέασε τον Γκούσταβ Σεμπες. Ο Σέμπες ως μέλος μιας τριμελούς επιτροπής είχε διοριστεί από το ΚΚ Ουγγαρίας  να αναλάβει την οργάνωση της δημιουργίας της εθνικής ομάδας. Από το 1949 ως Γραμματέας Αθλητισμού επωμίστηκε το σύνολο της δουλειάς κι έτσι σχεδίασε τον νέο ποδοσφαιρικό χάρτη της χώρας. Ο Σέμπες ήταν βαθιά επηρεασμένος από τις εθνικές ομάδες της Αυστρίας του Χούγκο Μάισλ και της Ιταλίας του Βιτόριο Πότσο. Κύριο χαρακτηριστικό τους ήταν ότι αποτελούνταν από παίκτες που προέρχονταν από 1-2 συλλόγους της χώρας τους. Σε αυτή τη βάση ο Σέμπες παράλληλα στην ΜΤΚ αποφάσισε να επανσυγκροτήσει έναν ποδοσφαιρικό σύλλογο αγνοώντας την γνωστή Φερενστβάρος λόγω των ακροδεξιών της καταβολών κι επιλέγοντας την Κίσπεστ η οπία τέθηκε υπό την αιγίδα του Στρατού και μετονομάστηκε σε Χόνβεντ.
Μέσω της Χόνβεντ ο Σέμπες έθεσε σε εφαρμογή τις σοσιαλιστικές του αντιλήψεις για την οργάνωση και συγκρότηση του συνόλου, αντιλήψεις που δούλεψε σαν κομμουνιστής και οργανωτικό στέλεχος  σε συνδικάτα. Αντιλήψεις που είχαν να κάνουν με την αξιοποίηση του συνόλου των παιχτών, τη δυνατότητα κάποιος να χρησιμοποιείται σε περισσότερες από μία θέσεις και να αξιοποιεί τις ικανότητες του καθώς και το πλεονέκτημα που έδινε η συμπαγής κίνηση της ομάδας. Όταν κάναμε επίθεση, όλοι μας ήμασταν στην επίθεση, και στην άμυνα ήταν το ίδιο. Ήμασταν οι εφευρέτες του Ολοκληρωτικού Ποδοσφαίρου”, έχει δηλώσει ο Φέρεντς Πούσκας. Όντως τα παραπάνω στοιχεία, και όπως αποτυπώθηκαν στο γήπεδο, έδειξαν πως η ουγγρική σχολή επηρέασε καθοριστικά την εξέλιξη του αθλήματος ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε και την θρυλική Αυστρία του Μάισλ που προηγήθηκε 20 χρόνια νωρίτερα.
“Ο Σέμπες ήταν πολύ αφοσιωμένος στην σοσιαλιστική ιδεολογία και μπορούσες να το αισθανθείς σε οτιδήποτε. Έκανε μια πολιτική διάλεξη για το κάθε ματς ή διοργάνωση και συχνά αναφερόταν στο πως η πάλη μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού λαμβάνει ΄χωρα μέσα στο ποδοσφαιρικό γήπεδο όπως συμβαίνει και οπουδήποτε αλλού.”
Γκιούλα Γκρόσικς, τερματοφύλακας της Εθνικής Ουγγαρίας και της Χόνβεντ
Σε κάθε περίπτωση το νέο σύστημα του Γούσταβ Σέμπες ήταν μια μετεξέλιξη του 3-2-3-2 του Μάρτον Μπούκοβι, προπονητή της ΜΤΚ και βοηθού του Σέμπες που είχε ήδη παρατήσει το παραδοσιακό WM των Άγγλων και τελικά εξελίχθηκε στο 4-2-4 εκείνης της εποχής. Για του λόγου το αληθές, η διάταξη των Ούγγρων ατο γήπεδο ήταν τόσο ρευστή στο γήπεδο που οι αντίπαλοι τους μετά δυσκολίας μπορούσαν να διαβάσουν το παιχνίδι. Η ανάπτυξη του νέου συστήματος, η οργανωμένη δουλειά με το δίκτυο σκάουτινγκ και τις υποδομές και η ομοιογένεια που αποκτήθηκε χάρη στο γεγονός ότι την ομάδα αποτέλεσαν παίκτες  από την Χόνβεντ και την ΜΤΚ που προπονούνταν σε υψηλό επίπεδο με στόχο την απόδοση τους στην εθνική ομάδα συνετέλεσαν στο να φτιαχτείένα από τα ενυπωσιακότερα ποδοσφαιρικά σύνολα όλων των εποχών.
Οι επιτυχίες ξεκίνησαν από την κατάκτηση του χρυσού στους Ολυμπιακούς του 1952 (2-0 την Γιουγκοσλαβία), συνέχισαν με θύματα την Ιταλία στο Europe Cup και την Αγγλία μέσα στο Γουέμπλεϊ και κορυφώθηκαν με την πορεία στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1954 με τους Μαγυάρους να αποκλείουν με τη σειρά τις υπερδυνάμεις της Λατινικής Αμερικής Βραζιλία και Ουρουγάη και να χάνουν προς έκπληξη όλων στον τελικό από την Γερμανία με 3-2 στο επονομαζόμενο «θαύμα της Βέρνης» αφού στην μεταξύ τους αναμέτρηση στους ομίλους το σκορ είχε σταματήσει στο 8-3 υπέρ της Ουγγαρίας.

Τελευταία μεγάλη εμφάνιση της Χρυσής Ομάδας ήταν τον Σεπτέμβριο του 1956 όταν νίκησε την ΕΣΣΔ με 1-0 μέσα στη Μόσχα δυό μήνες πριν την Ουγγρική Επανάσταση τα γεγονότα της οποίας έκαναν βασικούς παίκτες να μην επιστρέψουν στη χώρα τους μετά από μια περιοδεία και να ενταχθούν σε ομάδες της Ισπανίας όπως η Ρεάλ Μαδρίτης και η Μπαρτσελόνα. Η Ουγγαρία του Σέμπες, του Πούσκας, του Κζίμπορ, του Κόκσις, του Χιντεγκούτι, του Ζακάριας και του Λόραντ είχε τεράστια επίπτωση στην εξέλιξη του ποδοσφαίρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 4-2-4 αξιοποιήθηκε από τους Βραζιλιάνους οι οποίοι κυριάρχησαν για την επόμενη 15ετία στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο καταφέρνοντας να αξιοποιήσουν το ταλέντο των παικτών τους με αυτόν τον τρόπο παιχνιδιού.
Η ομάδα του μαρξιστή προπονητή Σέμπες που προσπάθησε να περάσει την ιδεολογία του μέσα στο παιχνίδι και να την κάνει κίνητρο για την καλύτερη συνεργασία των παικτών μέσα στο γήπεδο αν και αήττητη σε 36 παιχνίδια (μέσα σε 4 χρόνια) δεν κατάφερε να κατακτήσει την κορυφή του κόσμου, άφησε ωστόσο μια βαριά κληρονομιά μέσα στον χρόνο που επηρέασε και ομάδες όπως για παράδειγμα η Μπαρτσελόνα του Πεπ Γκουαρδιόλα ο οποίος επανέφερε την θέση του κρυφού σέντερ φορ (false 9) όπως χρησιμοποιούσε ο Σέμπες τον ταλαντούχο Χιντεγκούτι.

                                                                                            Πηγή: epohi.gr (Απρίλιος 2015)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου