Τα σχολικά βιβλία στους διαδραστικούς πίνακες...

 

Κατεβάστε όλα τα μαθήματα της τάξης με μερικά κλικ

Στους βιντεοπροβολείς που ήδη υπήρχαν σε αρκετές σχολικές αίθουσες και στους διαδραστικούς πίνακες δίνεται η δυνατότητα να προβάλλονται τα σχολικά βιβλία ώστε να επεξηγούνται καλύτερα οι δραστηριότητες που υπάρχουν σε αυτά. 

Προβολή από το διαδίκτυο ή κατέβασμα αρχείου PDF; 

Ο καλά οργανωμένος ιστοχώρος http://ebooks.edu.gr/ebooks δίνει δύο βασικές δυνατότητες: 

1. Αν στα βιβλία μιας τάξης επιλέξουμε «διαδραστικά βιβλία μαθητή εμπλουτισμένα html/pdf» βλέπουμε τα βιβλία στο διαδίκτυο ενώ μπορούμε άμεσα να συνδεθούμε και στο επιπλέον υλικό που έχει προστεθεί ως διαδραστικό περιεχόμενο (βίντεο, δραστηριότητες στο Φωτόδεντρο, κ.τ.λ.).

Τα μειονεκτήματα αυτού του τρόπου προβολής είναι ότι χρειάζεται συνεχώς καλή σύνδεση στο διαδίκτυο και, επίσης, ότι παρέχεται πρόσβαση μόνο στο Βιβλίο του Μαθητή. 

2. Αν στα βιβλία μιας τάξης επιλέξουμε «διδακτικά πακέτα βιβλία pdf» μπορούμε να κατεβάσουμε τα βιβλία σε μορφή αρχείων PDF.

Η λύση αυτή δε δίνει πρόσβαση στο επιπλέον υλικό της πρώτης περίπτωσης, έχει όμως άλλα πλεονεκτήματα: τα βιβλία είναι  προσβάσιμα ανεξάρτητα από τη σύνδεση στο διαδίκτυο και προσφέρονται όλα τα βιβλία (Βιβλίο Μαθητή, Τετράδιο Εργασιών, Βιβλίο Εκπαιδευτικού).  

Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε με τη δεύτερη περίπτωση, των αρχείων PDF, και θα δώσουμε οδηγίες που κάνουν τη δουλειά του εκπαιδευτικού ταχύτερη και απλούστερη. 

Κατεβάστε όλα τα μαθήματα της τάξης με μερικά κλικ

Η σελίδα με τα διδακτικά βιβλία έχει στην κεφαλίδα της τρεις βασικές επιλογές: 

ΟΛΟ ΤΟ ΥΛΙΚΟ, 

ΥΛΙΚΟ ANA ΤΑΞΗ και 

ΥΛΙΚΟ ANA ΜΑΘΗΜΑ. 

Οι δύο τελευταίες οδηγούν, με σταδιακά βήματα, στο κατέβασμα ενός συγκεκριμένου βιβλίου.

Αν όμως είμαστε δάσκαλοι τάξης και θέλουμε να κατεβάσουμε όλα τα βιβλία της τάξης μας τότε η επιλογή «ΟΛΟ ΤΟ ΥΛΙΚΟ» είναι καταλληλότερη. Στη διαδρομή  «ΟΛΟ ΤΟ ΥΛΙΚΟ >  διδακτικά πακέτα βιβλία pdf», επιλέγουμε την τάξη μας και το πακέτο  «ΒΙΒΛΙΑ ΜΑΘΗΤΗ». Μετά την απλή διαδικασία της αποσυμπίεσης του αρχείου που κατέβηκε, έχουμε όλα τα βιβλία της τάξης στον υπολογιστή μας. 

Επεξεργασία σελίδων PDF

Κατεβάσαμε, λοιπόν, τα αρχεία από όλα τα μαθήματα της τάξης μας αλλά γρήγορα διαπιστώνουμε ότι η διαχείριση τέτοιων πολυσέλιδων αρχείων δεν είναι πρακτικά εύκολη. Θα ήταν καλύτερα να έχουμε το βιβλίο χωρισμένο σε ενότητες και αυτό μπορούν να το αναλάβουν σχετικές εφαρμογές διαχείρισης αρχείων PDF. Θα ξεχωρίσουμε εδώ δύο από αυτές που προσφέρονται δωρεάν: το πακέτο εφαρμογών PDF24 και την εφαρμογή Xodo PDF Reader & Editor. 

Το PDF24 είναι στα Ελληνικά και διαθέτει μια μεγάλη γκάμα δυνατοτήτων επεξεργασίας αρχείων PDF που γίνονται μέσω ανεξάρτητων μεταξύ τους εφαρμογών: διαχωρισμός, συγχώνευση, αφαίρεση ή εξαγωγή συγκεκριμένων σελίδων, μετατροπή σε Word, κ.ά. 

Το Xodo PDF Reader & Editor το βρίσκουμε στο Microsoft Store, είναι στα Αγγλικά και διαθέτει αντίστοιχα εργαλεία συγκεντρωμένα όλα στην ίδια εφαρμογή. Πέραν αυτού, μέσω του Xodo μπορούμε να κρατήσουμε σημειώσεις πάνω στα αρχεία μας όπως θα δούμε και στη συνέχεια. 

Σημειώστε ή σχεδιάστε πάνω στα αρχεία PDF

Συνήθως θεωρούμε ότι αν δε διαθέτουμε τα ακριβά σχετικά λογισμικά επεξεργασίας τους, τα αρχεία PDF δε δέχονται τροποποιήσεις. Αυτό ήταν ακριβές πριν από μερικά χρόνια αλλά όχι πια. Είναι αλήθεια ότι δεν μπορούμε να τροποποιήσουμε το υπάρχον περιεχόμενο, μπορούμε όμως εύκολα να προσθέσουμε στοιχεία. Συγκεκριμένα, υπάρχουν δωρεάν εφαρμογές που δίνουν τη δυνατότητα πάνω στη σελίδα να προσθέσουμε κείμενο, σχέδια, σχήματα ή ακόμα και νέες κενές σελίδες ανάμεσα στις υπάρχουσες. Τέτοιες εφαρμογές είναι το Adobe Acrobat Reader, το Foxit και το Xodo PDF Reader & Editor. Και οι τρεις είναι αξιόπιστες εφαρμογές και δίνουν πολλές δυνατότητες, θα ξεχωρίσουμε όμως και θα προτείνουμε το Xodo αφού συνδυάζει τις δυνατότητες σημειώσεων με αυτές της επεξεργασίας σελίδων που είδαμε προηγούμενα. Μετά την αρχική εξοικείωση με το περιβάλλον εργασίας, θα σας λύσει τα χέρια…

Κλείνοντας να σημειώσουμε ότι το παρόν άρθρο δε δίνει αναλυτικές οδηγίες αλλά γενικές κατευθύνσεις. Ελπίζουμε ότι είναι αρκετές και ότι θα μπορέσετε να αξιοποιήσετε τις εφαρμογές που προτείνουμε προστρέχοντας, αν χρειαστεί, στις οδηγίες χρήσης  που τις συνοδεύουν ή που θα βρείτε στο διαδίκτυο. Καλή επιτυχία!

Το Φωτόδεντρο Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία (ή Φωτόδεντρο e-books)

Το Φωτόδεντρο Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία (ή Φωτόδεντρο e-books) στη διεύθυνση ebooks.edu.gr είναι ο επίσημος ψηφιακός χώρος του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ) για την διάθεση των ψηφιακών μορφών των σχολικών βιβλίων σε όλους, εκπαιδευτικούς, μαθητές/τριες, γονείς/κηδεμόνες και κάθε ενδιαφερόμενο.

Πρόκειται για μια σύγχρονη online ψηφιακή βιβλιοθήκη η οποία περιέχει όλα τα σχολικά βιβλία για το Δημοτικό, το Γυμνάσιο, το Γενικό και το Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ) σε διάφορες ψηφιακές μορφές.

Εδώ θα βρείτε:

• Όλα τα σχολικά βιβλία για το Δημοτικό,Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο και ΕΠΑ.Λ σε ψηφιακή μορφή pdf.
• Σχολικά «βιβλία μαθητή» σε ανοιχτή, ψηφιακή μορφή html
• Πάνω από 160 Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία: βιβλία σε html ή pdf μορφή, εμπλουτισμένα με ψηφιακά  διαδραστικά μαθησιακά αντικείμενα.
• Αναζητείστε μέσα στις σελίδες των εμπλουτισμένων βιβλίων τα ενεργά εικονίδια που οδηγούν και ανοίγουν απ’ ευθείας προσομοιώσεις, πειράματα, ασκήσεις, εκπαιδευτικά παιχνίδια,βίντεο, χάρτες, οπτικοποιήσεις, κ.ά.  μέσα από τα Αποθετήρια «Φωτόδεντρο».
• Σχολικά βιβλία με γραμματοσειρές 18 έως 38 σημείων για αμβλύωπες μαθητές/τριες.
• Σχολικά Βιβλία μαθητή σε μορφή iBook.

Επίσης,θα βρείτε:

• Όλα τα μαθήματα για το Δημοτικό, Γυμνάσιο,Γενικό Λύκειο και ΕΠΑ.Λ.  
• Μαζί με τη συνοπτική περιγραφή του μαθήματος και των στόχων του,  θα βρείτε το σχετικό Πρόγραμμα Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ. ή Α.Π.Σ.) και συγκεντρωμένα τα βιβλία του μαθήματος.
• Τα Προγράμματα Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) και Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (Α.Π.Σ.)).
• Οδηγούς ή άλλα εγχειρίδια για εκπαιδευτικούς και γονείς.                                                                                                                                                                                                                                                    Το Φωτόδεντρο Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία (Φωτόδεντρο e-books) παρέχει δύο βασικούς τρόπους για να πλοηγηθείτε, να αναζητήσετε και να βρείτε τα σχολικά βιβλία:

     Πλοήγηση με τις «μαργαρίτες»

Εύκολος τρόπος πλοήγησης στα σχολικά βιβλία με βάση την τάξη ή το μάθημα.

• Επιλέξτε τη «μαργαρίτα» της τάξης σας και βρείτε στα «φύλλα» της όλα τα σχολικά βιβλία της συγκεκριμένης τάξης σε διάφορες ψηφιακές μορφές ή άλλο σχετικό υλικό.
• Επιλέξτε ένα μάθημα, μεταβείτε στη «μαργαρίτα» του μαθήματος και βρείτε στα «φύλλα» της όλα τα σχολικά βιβλία του μαθήματος σε διάφορες ψηφιακές μορφές ή άλλο σχετικό υλικό.
• Επιλέξτε τη «μαργαρίτα» με όλο το υλικό και βρείτε στα «φύλλα» της όλα τα σχολικά βιβλία σε διάφορες ψηφιακές μορφές ή άλλο διαθέσιμο ψηφιακό υλικό.

     Προηγμένο περιβάλλον αναζήτησης

Ολοκληρωμένο περιβάλλον «ψηφιακού αποθετηρίου» που παρέχει δυνατότητες αναζήτησης και πλοήγησης στα σχολικά βιβλία και στα μαθήματα, με ποικίλους τρόπους:

• αναζήτηση ελεύθερου κειμένου, με λέξεις κλειδιά. Παρέχεται δυνατότητα αναζήτησης και μέσα στα κείμενα των σχολικών βιβλίων.
• πλοήγηση με φίλτρα όπως:

  o την εκπαιδευτική βαθμίδα

  o το κοινό όπου απευθύνεται (βιβλία μαθητών ή εκπαιδευτικών)

  o τον τύπο του βιβλίου

  o το γνωστικό αντικείμενο που αφορά

Η υπηρεσία Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία άλλαξε!

Απέκτησε νέο, προηγμένο περιβάλλον αναζήτησης στα σχολικά βιβλία και τα μαθήματα!

Με ποικίλα φίλτρα, για να βρίσκετε εύκολα τα βιβλία που σας ενδιαφέρουν, ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης, την τάξη,  τον τύπο βιβλίου, το γνωστικό αντικείμενο και άλλα.

Με νέα δυνατότητα αναζήτησης με λέξεις-κλειδιά, ακόμη και μέσα στο περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων!

Αποτελεί πλέον ένα σύγχρονο ψηφιακό αποθετήριο της «οικογένειας» Φωτόδεντρο,  το «Φωτόδεντρο Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία»!

Η νέα υπηρεσία περιλαμβάνει αφενός όλη τη λειτουργικότητα του προηγούμενου ιστοτόπου «Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία», διατηρώντας το οικείο σε όλους γραφικό περιβάλλον πλοήγησης με τις «μαργαρίτες» και αφετέρου, ένα προηγμένο περιβάλλον αναζήτησης σχολικών βιβλίων και μαθημάτων με λέξεις-κλειδιά και ποικίλα φίλτρα (εκπαιδευτική βαθμίδα, τάξη, τύπος βιβλίου, θεματολογία/γνωστικό αντικείμενο).

Υποστηρίζει αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά και μέσα στα σώματα κειμένων των σχολικών βιβλίων (pdf), με προβολή των κειμένων όπου εντοπίστηκαν.

Περιλαμβάνει επίσης ξεχωριστή καρτέλα για κάθε σχολικό βιβλίο, με πλήρη τεκμηρίωση με μεταδεδομένα κάθε διαθέσιμης ψηφιακής μορφής (pdf, html, εμπλουτισμένης html, ibook και ψηφιακών μορφών για αμβλύωπες), καθώς και ξεχωριστή καρτέλα για κάθε «μάθημα», με στοιχεία περιγραφής/τεκμηρίωσης του μαθήματος και άμεση πρόσβαση σε  όλα τα σχολικά βιβλία του μαθήματος σε όλες τις διαθέσιμες ψηφιακές μορφές τους.

Τι μπορείτε να κάνετε:

 Μεταβείτε στο μάθημα που σας ενδιαφέρει και βρείτε συγκεντρωμένα όλα τα βιβλία του μαθήματος!

 Μεταβείτε στην καρτέλα του σχολικού βιβλίου και επιλέξτε την ψηφιακή μορφή που θέλετε: pdf, html εμπλουτισμένη με διαδραστικά μαθησιακά αντικείμενα, μορφή για αμβλύωπες, για συσκευές ipad, κ.ά.

 Επιλέξτε αναζήτηση μέσα στο περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων και βρείτε σε ποιο βιβλίο και παράγραφο αναφέρεται ο όρος που ψάχνετε! Αξιοποιήστε τη δυνατότητα αυτή σε διαθεματικές δραστηριότητες!

 Ή, αν θέλετε, πλοηγηθείτε στο οικείο σας περιβάλλον, μέσα από τις γνωστές «μαργαρίτες» των τάξεων και των μαθημάτων.

Αξιοποιήστε το νέο  αποθετήριο και στείλτε μας τυχόν σχόλια και παρατηρήσεις για βελτιώσεις εδώ: ebooks-helpdesk@cti.gr

Το Αποθετήριο «Φωτόδεντρο Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία» (Photodentro ebooks) αναπτύχθηκε από το ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» στο πλαίσιο του έργου «Επέκταση και Αξιοποίηση της Ψηφιακής Εκπαιδευτικής Πλατφόρμας, των Διαδραστικών Βιβλίων και του Αποθετήριου Μαθησιακών Αντικειμένων» (Ψηφιακό Σχολείο ΙΙ) του ΕΠ «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2014-2020, με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο.

Αποτελεί αναβάθμιση του αντίστοιχου ιστοτόπου που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου «Ψηφιακή Εκπαιδευτική Πλατφόρμα, Διαδραστικά Βιβλία και Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων» (Ψηφιακό Σχολείο Ι) του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2007-2013.

 

Ο «άπιστος» Θωμάς μέσα στην κεφαλλονίτικη ποίηση...

 

Του Γεράσιμου Σωτ. Γαλανού 

Ο Ευαγγελινός Τσιμαράτος, (1874-1954) υπήρξε σπουδαίος φιλόλογος, θεολόγος και αξιόλογος ιστορικός ερευνητής. Για μεγάλο χρονικό διάστημα της ζωής του ασχολήθηκε, ποιητικά και πεζά, πάνω σε ιστορικά, πατριωτικά και θρησκευτικά θέματα. Στα κατάλοιπα του υπάρχουν πολλά θρησκευτικά ποιήματα που εστιάζουν πάνω σε αγίους και σε θρησκευτικά συμβάντα, στα οποία φαίνεται ο εκπαιδευτικός συμβουλευτικός χαρακτήρας που τον διακατείχε. 

Ωστόσο, έχουν ενδιαφέρον μελετητικό, λόγω που η εκκλησιαστική ποίηση είναι «περιορισμένη», και παραγκωνισμένη όπως είναι φυσικό, ιδιαίτερα στις μέρες μας, μέσα στα καλπάζοντα χρόνια της άκρατης εξέλιξης της τεχνητής νοημοσύνης. 

Πηγή: www.inkefalonia.gr

Η ανατομία της θεατρικής σεζόν 2023-2024...

 

 

της Όλγας Σελλά

Ήταν μία ακόμη πληθωρική –αριθμητικά- σεζόν. Από τις αρχές του περασμένου Οκτωβρίου μέχρι την παραδοσιακή λήξη του κύριου μέρους της θεατρικής σεζόν, την Κυριακή των Βαΐων, έκαναν πρεμιέρα, σε μικρές ή μεγαλύτερες σκηνές της Αθήνας, περισσότερες από 600 παραστάσεις –όπως μου επιβεβαιώνει ο συνάδελφος Κώστας Ζήσης, που κρατάει επιμελώς ημερολόγια με τις πρεμιέρες ανά εβδομάδα. Σ’ αυτές δεν υπολογίζονται οι παραστάσεις χορού, οι παιδικές και οι παραστάσεις όπερας. Κι αν η κόπωση των επαγγελματιών θεατών είναι φανερή τέτοιες μέρες, έχουμε καταφέρει να δούμε ένα πολύ μικρό ποσοστό από αυτές (το δικό μου «κοντέρ» δείχνει τον αριθμό 81 από την 1η Οκτωβρίου μέχρι την Κυριακή των Βαΐων). Είναι λίγες μπροστά στο γενικό σύνολο, αλλά είναι ένας ικανός δείκτης για εξαγωγή συμπερασμάτων.

Τι ξεχώρισε; Ποιο ήταν το θεματικό στίγμα της σεζόν; Πόσες από αυτές που είδαμε έφεραν κάτι ξεχωριστό σκηνικά; Πόσες θα θυμόμαστε και σε πόσες θα αναφερόμαστε τα επόμενα χρόνια; Ήταν μια δυνατή σεζόν ως προς το σκηνικό αποτέλεσμα; Ας προσπαθήσουμε να κάνουμε την «ανατομία» της σεζόν, που μόλις ολοκληρώθηκε στο κύριο μέρος της.

Οι θεματικές των παραστάσεων

Το θεματικό στίγμα αυτής της σεζόν ήταν ότι δεν υπήρχε ένα κυρίαρχο στίγμα. Κι αυτό δεν είναι αρνητικό. Ίσως μάλιστα να είναι και η ένδειξη μιας εποχής ρευστής, μεταιχμιακής, που οι αναζητήσεις δεν σταματούν, και τις ψάχνουμε όλοι τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν. Υπήρχαν πολλές θεματικές υποκατηγορίες: κλασικά έργα, έμφυλη ταυτότητα, συμπερίληψη, βία, υπαρξιακές αναζητήσεις-μοναξιά-τρίτη ηλικία και πόλη, ιστορία και πολιτική, λογοτεχνία, κωμωδία. Η θεματολογία αφορά και τους μονολόγους που ήταν αρκετοί και τη φετινή σεζόν.

 

«Jane», σκηνοθεσία Κατερίνας Μαυρογεώργη

Έμφυλη ταυτότητα, γυναικεία καταπίεση, βία

Οπωσδήποτε η θεματική υποκατηγορία που μάλλον έχει το αριθμητικό προβάδισμα είναι εκείνη με τα έργα που καταπιάνονται με την έμφυλη ταυτότητα, τη συμπερίληψη, τη γυναικεία καταπίεση, τη βία. «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» του Εντουάρ Λουί, «Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σ’ αυτό το μέρος» του Ζουζέπ Μαρία Μιρό, «Jane» της Κατερίνας Μαυρογεώργη, βασισμένη στο μυθιστόρημα της Σαρλότ Μπροντέ «Τζέιν Είρ», «Ο άντρας μου» της Ρουμένα Μπουζάροφσκα, «Κακούργα πεθερά» της Νεφέλης Μαϊστράλη, «Όταν θα μεγαλώσω θα γίνω Νάνα Μούσχουρη», του Νταβίντ Λελαί-Ελό, «Καταποντισμός» του Βασίλη Βηλαρά, «Pieta» της Μάρθας Μπουζιούρη, «Andy» του Δημήτρη Αγιοπετρίτη-Μπογδάνου, «Οι γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα» του Κωνσταντίνου Ντέλλα είναι μερικές. Κάποιες από αυτές άντλησαν από γεγονότα της πρόσφατης επικαιρότητας τη θεματολογία τους. Μερικές θεατροποίησαν επικαιρικό υλικό, άλλες θεατροποίησαν τη σύγχρονη λογοτεχνία ή τη διασκευή της κλασικής, άλλες παρουσίασαν έργα σύγχρονα. Το σκηνικό αποτέλεσμα τα είχε όλα: και ενδιαφέρουσες παραστάσεις με εξαιρετικές ερμηνείες, αλλά και πολύ αδύναμες με ισχυρές δόσεις διδακτισμού και «συνθηματολογίας» για ευαίσθητα θέματα που κυριαρχούν και στην επικαιρότητα.

 

Η άνοδος του Αρτούρο Ούι, Μπρεχτ

Πολιτικό θέατρο, με ευθεία ή λοξή ματιά

Θα μπορούσα να πω ότι η υποκατηγορία που έφερε τα πιο δυνατά θεατρικά κείμενα φέτος και απασχόλησε πολλές θεατρικές γενιές ήταν το έμμεσο ή το άμεσο πολιτικό θέατρο, με την ισχυρή παρουσία του κοινωνικοπολιτικού σχολιασμού και της ιστορίας, παλαιότερης ή πρόσφατης. Πολλές παραστάσεις θα μπορούσαμε να θυμηθούμε που να εντάσσονται σ’ αυτή την τελευταία υποκατηγορία. Αναφέρω μερικές: «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι» και «Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόνι» του Μπέρτολτ Μπρεχτ, «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα» του Ματέι Βίζνιεκ, «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» του Χρόνη Μίσσιου, «Όλοι εμείς πουλιά» του Ουαζντί Μουαουάντ, «Σαλό» του Πιερ Πάολο Παζολίνι, «Ο κροκόδειλος» του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, «The Doctor» του Robert Icke, «Τα μαγικά βουνά» του Γιώργου Κοτζιούλα, «Η καρδιά του σκύλου» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, «Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και το φάσμα των φατριών» του Παντελή Μπουκάλα, «Ο βομβιστής του Παρθενώνα» του Χρήστου Χρυσόπουλου, κ.ά. Παρότι φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση δεν υπήρξαν παραστάσεις με έμμεση ή άμεση αναφορά σ’ αυτή την ιστορική στιγμή. Η πιο ευθεία παράσταση και ίσως η μόνη άμεση αναφορά στην επέτειο ήταν η παράσταση που σκηνοθέτησε ο Μάνος Βαβαδάκης στο Θέατρο Τέχνης, «Tank/ Όλη νύχτα εδώ», βασισμένη σε μαρτυρίες πρωταγωνιστών της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, όπως τις κατέγραψε ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός.  Και θα πρέπει να αναφέρουμε σ’ αυτό το σημείο, τη μηδενική παρουσία στο ρεπερτόριο του  Εθνικού Θεάτρου έργων που να αναφέρονται άμεσα ή έμμεσα στην επέτειο των 50 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.

 

           Ο αποτυχημένος του Τόμας Μπερνχαρντ, ΕΛΣ

Υπαρξιακές αναζητήσεις, μοναξιά, πόλη

Σ’ αυτή την υποκατηγορία είδαμε από σπουδαία έως πολύ ενδιαφέροντα κείμενα –παλαιότερα ή νέα- όσο και παραστάσεις, που άγγιξαν πολλά σύγχρονα θέματα με συγκίνηση, με χιούμορ, με τόλμη. «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, «Ο άσχημος» του Marious Von Mayenburg, «Ο αποτυχημένος» του Τόμας Μπέρνχαρντ, «Κάθε Πέμπτη, κύριε Γκρην», του Τζεφ Μπάρον, «The Humans» του Στίβεν Κάραμ, «The Doctor» του Robert Icke, «Ο πατέρας» του Φλοριάν Ζελέρ, «Θα έχει τα μάτια σου» του Ηλία Κουνέλα, «Closer» του Πάτρικ Μάρμπερ, «Οι απόγονοι» της Ηρώς Μπέζου και του Χρήστου Θάνου, «Αράφ» του Γιάννη Τσίρου, «Το γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη, «σαμερτάιμ» του Γιάννη Σκουρλέτη, «Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα Φοντ Καντ» του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, «Συνέβη στο Monterey» του Άκη Δήμου, «Bella figura» της Γιασμίνα Ρεζά, «Αγάπη» της Ελένης Ευθυμίου είναι μερικά μόνο δείγματα από παραστάσεις με θεματολογία που, όπως φάνηκε, προτιμάει ιδιαιτέρως το κοινό, αφού αναγνωρίζει δικές του στιγμές μέσα σ’ αυτές.

 

Ο γλάρος, Τσέχωφ, σκην. Δ.Καρατζάς

Παλιό ή νεότερο, αλλά πλέον κλασικό

Υπήρχε και φέτος η παρουσία των κλασικών θεατρικών κειμένων ή σύγχρονων κλασικών πια, κάποια από αυτά σε πολλαπλές παραστασιακές εκδοχές όπως «Ο γλάρος» και «Ο Πλατόνωφ» του Άντον Τσέχωφ, ή ο «Ληρ» του Σαίξπηρ.   Οι «Τρεις ψηλές γυναίκες» του Έντουαρντ Άλμπι, το «Ονειρόδραμα» του Άουγκουστ  Στρίντμπεργκ, η «Δωδέκατη νύχτα» του Σαίξπηρ, «Συρανό» του Εντμόν Ροστάν, «Τα κατασκευασμένα συμφέροντα» του Χαθίντο Μπεναβέντε, «Ο ιμπρεσάριος από τη Σμύρνη» του Κάρλο Γκολντόνι, «Οι δύο χέστηδες» του Ευγένιου Λαμπίς, «Έγκλημα και τιμωρία» του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, «Περλιμπλίν και Μπελίσα» και «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, «Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί» του Τομ Στόπαρντ, «Η προξενήτρα» του Θόρντον Ουάιλντερ, «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού» και «Η μαριχουάνα της μαμάς είναι η καλύτερη» του Ντάριο Φο, «Ο θάνατος του εμποράκου» του Άρθουρ Μίλερ είναι ένα δείγμα της ισχυρής παρουσίας και φέτος των κλασικών θεατρικών κειμένων.

 

«Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί» , σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού.

 

Κι «εκείνο που μένει τελικά…»

Υπήρχαν παραστάσεις που θα θυμόμαστε για καιρό, υπήρχαν άλλες που μας γνώρισαν εξαιρετικά ενδιαφέροντα κείμενα, αλλά το σκηνικό αποτέλεσμα τα θάμπωσε, υπήρξαν άλλες, αρκετές, που ανέδειξαν θαυμάσιες ερμηνείες  σε προβληματικές σκηνοθετικές προτάσεις, υπήρχαν κι άλλες, πολλές, που ήδη ξεχάσαμε. Είχε απ’ όλα αυτή η σεζόν, με πληθωρικό και ασθματικό τρόπο, όπως γίνεται τα τελευταία χρόνια. Αλλά δεν ήταν πολλές εκείνες οι παραστάσεις που θα θυμόμαστε, εκείνες που μας καθήλωσαν. Για την ακρίβεια, ήταν μια μάλλον χλιαρή χρονιά. Mε επαναλήψεις σκηνικού ύφους και θεματολογίας, με υποχώρηση ή με λάθος χρήση του σκηνικού περιβάλλοντος, μ’ ένα έντονο «φλερτ», σε αρκετές περιπτώσεις, στις λογικές και τις πρακτικές της στρατευμένης τέχνης, με ισχυρότατη την παρουσία του αφηγηματικού θεάτρου σε βάρος του διαλογικού θεάτρου και με έντονο το πρόβλημα της δραματουργίας, που φαίνεται να είναι ο «μεγάλος ασθενής» αυτή τη στιγμή στο θέατρο, ιδίως στις νεότερες γενιές. Με επιστροφή σε όψεις ή περιβάλλον προηγούμενων δεκαετιών (σε ευθεία αντιστοιχία με τις επιτυχημένες σειρές μυθοπλασίας της τηλεόρασης), με πατίνα ρομαντισμού ή νοσταλγίας. Το πιο σοβαρό, όμως, εκτός από τη μεταφορά του τηλεοπτικού ύφους και της τηλεοπτικής αισθητικής στη σκηνή, είναι η μεταφορά του τηλεοπτικού τρόπου ερμηνείας.

 

Τι κρατάμε από τις πολλές προτάσεις και προσπάθειες; Ποιες από αυτές τις παραστάσεις, απ’ όσες μπορέσαμε να δούμε φυσικά, καταγράφουν μια σημαντική νέα πρόταση και ένα πλήρες σκηνικό αποτέλεσμα, με έμπνευση, νέα σκέψη και τόλμη στην προσέγγιση της παράστασης, συνδυάζοντας εύστοχα και με φαντασία το αρχικό διακύβευμα του κάθε έργου με τις σύγχρονες αναζητήσεις αλλά και τη σύγχρονη γλώσσα του θεάτρου; Σ’ αυτή την κατηγορία εντάσσονται, κατά τη γνώμη μου οι εξής (όχι με σειρά κατάταξης): «Τρεις ψηλές γυναίκες» σε σκηνοθεσία Μπομπ Γουίλσον (παράσταση που θα επαναληφθεί και την επόμενη σεζόν στο θέατρο «Παλλάς»), «Ο Γλάρος» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, «Σαλό» σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, «Η καρδιά του σκύλου» σε σκηνοθεσία Έφης Μπίρμπα, «Ο αποτυχημένος» σε σκηνοθεσία Έκτορα Λυγίζου, «Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί» σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού. Έχει ενδιαφέρον ότι οι τέσσερις από τις έξι αυτές παραστάσεις μας χάρισαν κείμενα που παρουσιάζονται σπάνια ή πολύ αραιά.

Δίπλα τους υπάρχει μια άλλη ομάδα, λίγο μεγαλύτερη, με παραστάσεις που είχαν επίσης σκέψη, δουλειά, μόχθο, έμπνευση, φρεσκάδα, συγκίνηση, τέρψη. Πάλι χωρίς σειρά κατάταξης, εντάσσω εδώ τις εξής παραστάσεις: «The Doctor» σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, «Ονειρόδραμα» σε σκηνοθεσία Γεωργίας Μαυραγάνη, «Ο άσχημος» σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή, «Η προξενήτρα» σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου, «The Humans» σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη», «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα» σε σκηνοθεσία Αικατερίνης Παπαγεωργίου, «Οι απόγονοι» σε σκηνοθεσία Ηρώς Μπέζου και Χρήστου Θάνου, «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» σε σκηνοθεσία Χρήστου Θεοδωρίδη, «Το σπίτι» σε σκηνοθεσία  Δημήτρη Καραντζά, «Οι γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα» του Κωνσταντίνου Ντέλλα.

Υπήρχαν κι κάποιες άλλες προσπάθειες, αρκετές, που μπορεί να είχαν αδυναμίες και αστοχίες, αλλά που παρουσίασαν παραστάσεις που είχαν αφοσίωση, κέφι, χιούμορ, έμπνευση, ή που έδειξαν ότι «εδώ» υπάρχουν άνθρωποι που σίγουρα θα βρουν τα πατήματά τους και θα δώσουν κάτι πολύ ενδιαφέρον στη συνέχεια. Είτε σκηνοθετικά, είτε ερμηνευτικά. Απ’ όσες είδα, ενδεικτικά αναφέρω σ’ αυτή την κατηγορία, που κυρίως αφορά νεότερους καλλιτέχνες, τις σκηνοθεσίες των: Ορέστη και Δημήτρη Σταυρόπουλου («Ο κροκόδειλος»), Ελένης Παργινού («Ουρανός κατακόκκινος»), Κατερίνας Μαυρογεώργη («Jane»), Δημήτρη Λιόλιου («Το φαγητό»), Έφης Ρευματά («Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ»).

**

Το κύριο μέρος της σεζόν 2023-2024 ολοκληρώθηκε. Μας περιμένει ένας ακόμη πιο ασθματικός μήνας Μάιος, που προσπαθεί να χωρέσει σε λιγότερες από τις 31 μέρες του –λόγω Πάσχα- περισσότερες από 50 πρεμιέρες!

Πηγή: oanagnostis.gr

Ποδόσφαιρο και λογοτεχνία...

 

 

Του Γιάννη  Παππά.  

Η σχέση του ποδοσφαίρου με την  λογοτεχνία έχει βαθιές ρίζες. Αν ανατρέξουμε στα Ομηρικά έπη θα βρούμε τις πρώτες πληροφορίες για παιχνίδι με μπάλα στη λεκάνη της Μεσογείου.

Η Ναυσικά και οι φίλες της, αφού λούστηκαν στην όχθη του ποταμού, πέταξαν τις μαντίλες τους και άρχισαν να παίζουν με τη σφαίρα: «Και σα χαρήκανε θροφή, κι αυτή κι οι παρακόρες, βγάλαν τις μπόλιες κι έπαιξαν τη σφαίρα ανάμεσό τους»  (Οδύσ. Ζ, 99-100), μτφρ. Αργ. Εφταλιώτης.

 Αλλά και στο Θ΄ της Οδύσσειας ο Οδυσσέας και οι Φαίακες έπαιζαν την πορφυρή σφαίρα, που την είχε φτιάξει ο Πόλυβος, με τα χέρια τους πετώντας την ψηλά ίσαμε τα σύννεφα, καθώς οι άλλοι ολόγυρα χτυπούσαν παλαμάκια. (Οδύσ. Θ΄, 372-4).

  Στα μετέπειτα χρόνια ο Σαίξπηρ σαφώς αντιπαθούσε ένα είδος ποδοσφαίρου που είχε εισαχθεί στην Αγγλία από τη Νορμανδία (το σουλ) και έβαζε στο στόμα ηρώων του λόγια απέχθειας γι’ αυτό.

Γενικά, όμως, μετά την Αναγέννηση, η υπόληψη της «στρογγυλής θεάς» μάλλον βρίσκεται σε καλό επίπεδο στη λογοτεχνική συνείδηση.

Κάνοντας μια περιήγηση στους σύγχρονους συγγραφείς θα σταθούμε στις απόψεις ορισμένων. Ο βρετανός ποιητής Κίπλινγκ το 1902 στο Λονδίνο δεν έπαιρνε στα σοβαρά αυτούς που αγωνίζονταν οι ψυχές τους με «βορβορώδεις βλάκες για τα γκολ». Ο  Τζορτζ Οργουελ, επίσης  ήταν φανατικά πολέμιος του είδους. Δεν έχανε ευκαιρία να δείχνει την περιφρόνησή του, σαν τον Σαίξπηρ, στη «στρογγυλή θεά», γιατί τη θεωρούσε μια υπόθεση που υποβάθμιζε το κύρος της βρετανικής ηθικής.

  Στην Ιταλία ο ο Ουμπέρτο Εκο σε κείμενό του στο «Εσπρέσο» το 1978, με τίτλο «Το Μουντιάλ και η χλιδή του»(δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Το δέντρο, τχ.135-136 φθινόπωρο 2004),   εκδηλώνει μια αμφιθυμία για το κοινωνικό πλαίσιο που φιλοξενεί το σπορ ή ακόμα και γι’ αυτό το τελευταίο ως γενικότερο «σημείο».

«Το ποδόσφαιρο  είναι δημοφιλές γιατί η ηλιθιότητα είναι δημοφιλής» φέρεται να έχει πει ο μεγάλος αργεντινός ποιητής Χόρχε Λούις Μπόρχες. Το 1978 όμως έδωσε μια διάλεξη για την αθανασία την ίδια ημέρα και την ίδια ώρα που η Αργεντινή έπαιζε τον πρώτο της αγώνα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978.

Ο Αλμπέρ Καμύ υποστήριζε ότι : «Έχοντας δοκιμάσει αμέτρητες εμπειρίες, μπορώ να πω με σιγουριά ότι όσα ξέρω σχετικά με την ανθρώπινη ηθική το οφείλω στο ποδόσφαιρο».

Το ποδόσφαιρο είναι μια μεταφορά της ζωής αποφάνθηκε ο Ζαν -Πωλ Σαρτρ. Η ζωή είναι μια μεταφορά του ποδοσφαίρου διορθώνει ο φιλόσοφος  Σέρτζιο Τζιβόνε. Σίγουρα το ποδόσφαιρο και η λογοτεχνία πάνε μαζί , σε μια συμβίωση τώρα πια παγιωμένη. 

  Σε ένα δοκίμιο του δημοσιευμένο στην εφημερίδα “Liberazione” με τον τίτλο Η πολιτική φιλοσοφία της μπάλας, ο Darwin Pastorin (ιταλο-βραζιλιάνος δημοσιογράφος- συγγραφέας)  γράφει μεταξύ άλλων: «[…] Για τον Τόμας Στερνς Έλιοτ “το ποδόσφαιρο είναι ένα βασικό στοιχείο του σύγχρονου πολιτισμού “. Για μένα που έρχομαι από τη Νότια Αμερική , από τη Βραζιλία, η μπάλα αντιπροσωπεύει μια ουτοπία, μια λύτρωση, μια αντίσταση στην εξουσία. Αρκεί να διαβάσει κανείς τον Εντουάρντο Γκαλεάνο: “Οσο κι αν οι τεχνοκράτες προσπαθήσουν να το προγραμματίσουν μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια , όσο κι αν οι ισχυροί προσπαθήσουν να το ελέγξουν, το ποδόσφαιρο θα συνεχίσει να είναι η τέχνη του απρόβλεπτου “. Και προσθέτει ο Darwin Pastorin: «Από παιδί, υπερήφανος γιος βερονέζων μεταναστών, στην συνοικία Καμπούτσι του Σαο Πάολο της Βραζιλίας, έπαιζα ποδόσφαιρο με τους συνομηλίκους μου, εβραίους, γιαπωνέζους και πολωνούς μιγάδες. Και εκείνη η μπάλα από κουρέλια και ελπίδα, αντιπροσώπευε την δική μας κοινή γλώσσα. Τον δικό μας τρόπο να είμαστε μαζί, για να ονειρευόμαστε. Το ποδόσφαιρο μπορεί να μεταφέρει τον άνθρωπο στο κέντρο του ποδοσφαίρου, αποφεύγοντας  σχεδιαγράμματα, στρατηγικές, μάρκετινγκ. Το ποδόσφαιρο των ακροβατών , των εξτρεμ ποιητών του πράσινου χορταριού. Το ποδόσφαιρο της ντρίμπλας, της μπάλας.

Ο  Αντριάνο Σόφρι  ( συγγραφέας και δημοσιογράφος. Ηγέτης της ακροαριστερής οργάνωσης Lotta Continua μέχρι τη διάλυσή της , το 1976) είπε ότι : “Εάν είχα το κατάλληλο υλικό θα δοκίμαζα να γράψω μια ιστορία του κόσμου με την μορφή της μπάλας ”. Νομίζω ότι αυτή η ιδέα της μπάλας είναι η πιο πολλά υποσχόμενη μεταμοντέρνα ιδέα , για όλες τις στρατηγικές, συμπεριλαμβανομένης και της πολιτικής στρατηγικής. […] Το ποδόσφαιρο, λοιπόν, ως λογοτεχνικό και πολιτικό κίνημα, ως στιγμή άρνησης της κανονικότητας, της συμβατικότητας.

Στο βιβλίο του Ποδόσφαιρο. Μια θρησκεία σε αναζήτηση θεού (εκδόσεις Μεταίχμιο) ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν , λέει για τη σχέση ανάμεσα στο ποδόσφαιρο και τη λογοτεχνία : «  οι λατινοαμερικάνοι συγγραφείς ήταν κυρίως αυτοί που προσπάθησαν να μετατρέψουν το ποδόσφαιρο σε μια σύγχρονη επική μορφή. Και με τον ίδιο τρόπο που χώρες όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή εξάγουν ποδοσφαιριστές σε όλον τον κόσμο, εξάγεται και το ποδοσφαιρικό έπος συγγραφέων όπως ο Εντουάρντο Γκαλεάνο και ο Οσβάντο Σοριάνο. Αυτοί οι συγγραφείς ήξεραν να παρουσιάζουν το ποδόσφαιρο γι αυτό που στ΄ αλήθεια είναι, δηλαδή μια μορφή λαϊκής τέχνης . Σ΄ αυτούς τους συγγραφείς υπάρχει μια φυσικότητα, μια απλότητα που λείπει εντελώς από τους ευρωπαίους συγγραφείς, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους γύρισαν την πλάτη τους στο ποδόσφαιρο ή το δαιμονοποίησαν με συνοπτικές διαδικασίες σαν ένα σύγχρονο όπιο των λαών». 

Υποστηρίζει ακόμη ο Μονταλμπάν: «Το ποδόσφαιρο μεταμορφώνεται σε μια λαϊκή θρησκεία , με ένα δικό της τελετουργικό, τα δικά της σύμβολα, τις δικές της εκκλησίες, τις δικές της αιρέσεις. Μέχρι τώρα το Παγκόσμιο κύπελλο στη Γαλλία το 1998 ήταν το πιο σημαντικό γεγονός σ΄ αυτή τη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης του ποδοσφαίρου, ένα άθλημα  που μετασχηματίζεται σε πρόταση συλλογικής αλλοτρίωσης σε παγκόσμια κλίμακα , η οποία βασίζεται πάνω στην αντίθεση Βορρά-Νότου, ανάμεσα σε χώρες που εξάγουν ποδοσφαιριστές και σε άλλες που τους εισάγουν. Αν και αυτό, ευτυχώς, έχει ένα πολύ θετικό αντιστάθμισμα στον πολυφυλετικό χαρακτήρα του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Το Παγκόσμιο κύπελλο στη Γαλλία σήμανε τη λήξη της εποχής που το ποδόσφαιρο ήταν θέαμα και την αρχή της εποχής που το ποδόσφαιρο αποτελεί θρησκεία για ένα μεγάλο μέρος του πολυεθνικού καπιταλισμού » [Από συνέντευξη του Μονταλμπάν στην ιταλική εφημερίδα “Avvenire”, στις 2 Αυγούστου 1998].

Μια άλλη, καλλιτεχνικά πολύπλευρη, προσωπικότητα, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είχε αποθεώσει τον «παραβατικό» χαρακτήρα του ποδοσφαίρου γράφοντας ότι το άθλημα αυτό ήταν «ένας τρόπος να ξεφεύγει από τη νόρμα, να υπερβαίνει τους κανόνες και να αφήνεται στην απόλαυση». Παίκτης της Καζάρσα, της ομώνυμης ομάδας του χωριού της μητέρας του, αλλά και συμπαίκτης χαμινιών στα περίχωρα του Τορίνου και της Μπολόνιας, όπου έζησε πολλά χρόνια, σε κείμενά του περιγράφει με ζωντανά χρώματα αυτό το λαϊκό παιχνίδι.

H δαιμονοποίηση του ποδοσφαίρου ή η αντιμετώπισή του ως «όπιου των λαών» υπάρχει και στην αντίληψη πολλών ελλήνων διανοουμένων οι οποίοι υποστηρίζουν ότι το ποδόσφαιρο δεν έχει καμία σχέση με την λογοτεχνία. H προοδευτική διανόηση εξακολουθεί να παθαίνει σύγχυση απέναντι στο φαινόμενο του ποδοσφαίρου, όπως καταδείχθηκε μέσα από ορισμένα άρθρα και σχόλια τις ημέρες του Euro 2004. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα το αντιμετωπίζουν περιφρονητικά προβάλλοντας το χαμηλό πνευματικό επίπεδο των παικτών ή την γλωσσική τους ανεπάρκεια. 

Ο Τάσος Γουδέλης στο κείμενό του με τίτλο «Λογοτεχνία και ποδόσφαιρο: ένα διαχρονικό φλερτ» (  Βιβλιοθήκη Ελευθεροτυπίας-09/06/2006)  υποστηρίζει ότι: «Το ποδόσφαιρο, όπως και άλλα “μαζικά” ήθη, άργησε  να βρει μια θέση στην ελληνική λογοτεχνική θεματολογία. Οι συγγραφείς, πριν από την ποιητική «γενιά του ’70» και τους σύγχρονους πεζογράφους, ελάχιστα αναφέρονται στο συγκεκριμένο σπορ, αν και αυτό έχει τις πιο βαθιές συνάψεις με το νεοελληνικό ήθος. Όμως, επειδή τα πολιτισμικά μας αντανακλαστικά καθυστερούν γενικά να συλλάβουν, και να αποτυπώσουν δημιουργικά, βαθύτερα φαινόμενα ζωής, το ποδόσφαιρο, ως ανάλογη έκφραση και εκδήλωση, έμεινε, παλαιότερα, περίπου στο περιθώριο».

Ο διανοούμενος με την πιο στενή σχέση με το ποδόσφαιρο ήταν ο Μανώλης Αναγνωστάκης ο οποίος σε μια συνέντευξή του το 1993, στην εκπομπή του Πέτρου Κουναλάκη στο «Seven Χ  θα εξομολογηθεί τις τρεις αδυναμίες του, που συν τω χρόνω δεν αλλοιώθηκαν: « Αγάπη για το ποδόσφαιρο, αγάπη για τα παλιά περιοδικά, αγάπη για το τσιγάρο ». Στη Θεσσαλονίκη, νέος σπουδαστής, ήταν βέβαια ΠΑΟΚτσής. Ερχόταν, όμως, στην Αθήνα για να επισκεφτεί τη μέλλουσα σύζυγό του. Περιμένοντάς την, παρακολουθούσε συχνά τα ματς του Απόλλωνα στη Ριζούπολη, αρχές της δεκαετίας του 1950.»

 Ο μόνος έλληνας διαννούμενος που είχε ενεργητική συμμετοχή στο άθλημα, ήταν ο ποιητής και καθηγητής Νάσος Βαγενάς ο οποίος έπαιξε στον Εθνικό Πειραιώς, και σε  ηλικία 17 ετών κλήθηκε, ως «χρυσή ελπίδα του ελληνικού ποδοσφαίρου», στην Εθνική Νέων. Ο Βαγενάς έγραψε επίσης ποιήματα για το ποδόσφαιρο με πιο γνωστό αυτό με τον τίτλο «Οι πρόλογοι τέλος» από το οποίο παραθέτω ένα απόσπασμα: ο χρόνος παίζει άνετα στο δέρμα μου/όπως η Άρσεναλ σε βρεγμένο γήπεδο/σκοράροντας ασταμάτητα. Και το στήθος μου/γεμίζει χώμα συνεχώς.

Ποιήματα με θέμα το ποδόσφαιρο έχουν γράψει επίσης, μεταξύ άλλων, οι: Νίκος Εγγονόπουλος, Νίκος Καρούζος,  Άρης Δικταίος, από τους παλιότερους και οι

Γιώργος Μαρκόπουλος, Βασίλης Στεριάδης, Γιώργος Βέης, Χριστόφορος Λιοντάκης ,  Λευτέρης Πούλιος,  Γιάννης Πατίλης, Ηλίας Γκρής κα.  από τους νεότερους.

            Στην πεζογραφία το πρώτο μυθιστόρημα με θέμα το ποδόσφαιρο το έγραψε ο Κώστας Χατζηαργύρης το 1957 ( Ο δρόμος προς την δόξα) και ακολούθησαν οι: Μένης Κουμανταρέας, (Η φανέλα με το 9) το 1986 ,   Διονύσης Χαριτόπουλος (Θρύλος. Τη νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι) το 1989, ο Δημήτρης Μίγγας, ( Στα ψέματα παίζαμε) το 2005. Πέρα από τα μυθιστορήματα αυτά στο ποδόσφαιρο αναφέρονται πολλά διηγήματα συγγραφέων όπως ο Τόλης Καζαντζής , ο Βασίλης Γκουρογιάννης, ο Νίκος Χουλιαράς, ο Κώστας Ακρίβος , ο Κώστας Λογαράς, ο Γεράσιμος Δενδρινός, ο Δημήτρης Πετσετίδης, ο Γιώργος Ρωμανός κ.ά.

 

Το ποδόσφαιρο όσο κι αν κατηγορείται για τη βία και την εμπορευματοποίησή του, αναπληρώνει την χαμένη κοινωνικότητα και συλλογικότητα, την αλλοτρίωση και την μοναξιά του σύγχρονου κόσμου. Είναι όπως λέει και ο ισπανός συγγραφέας Χαβιέρ Μαρίας ”Η εβδομαδιαία αναβίωση της παιδικότητας”.

Αγκαλιάζοντας όμως οι λαοί το ποδόσφαιρο, στο βάθος αγκαλιάζουν την ανατρεπτική, δημιουργική του πλευρά, και όχι την ίδια τη βία. Πίσω από τις «συγκρούσεις» του ποδοσφαίρου υπάρχει η ομορφιά της συλλογικής προσπάθειας, η αληθινή επικοινωνία των λαών. Κι όπως έλεγε ο Τσε Γκεβάρα «Το ποδόσφαιρο δεν είναι ένα ακόμη άθλημα, αλλά ένα όπλο της επανάστασης».

Πηγή: oanagnostis.gr

Χριστός Ανέστη!

 

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

Οι 200 της Καισαριανής...80 χρόνια τώρα, η μνήμη τους άσβεστη...

 

 

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΤΟΥ 1944

Πέσε στα γόνατα, προσκύνα το πανάγιο χώμα

με την ψυχή κατάκορφα στον ουρανό υψωμένη,

όποιος και να σαι, όθε και να σαι κι ό,τι — άνθρωπος να σαι!

Πιότερο, αν είσαι του λαού ξωμάχος, χερομάχος,

φτωχόπαιδο, που αθέλητα σε βάλαν να καρφώσεις

τον αδερφό σου αντίκρα σου — με μάνα εσύ και κείνος!

Ετούτ’ η μάντρ’ αγνάντια σου το σύνορο του κόσμου.

Σ’ αφτήν απάνου βρόντηξεν ο Διγενής το Χάρο.

Είτανε πρώτη του Μαγιού, φως όλα μέσα κ’ έξω

(έξω τα χρυσολούλουδα και μέσα η καλωσύνη)

που αράδειασε πα στο σοβά, πιστάγκωνα δεμένους

και θέρισε με μπαταριές οχτρός ελληνομάχος,

όχι έναν, όχι δυο και τρεις, διακόσια παληκάρια.

Δεν ήρθαν μελλοθάνατοι με κλάμα και λαχτάρα,

μόν’ ήρθανε μελλόγαμπροι με χορό και τραγούδι.

Και πρώτος άρχος του χορού, δυο μπόγια πάνου απ’ όλους

κι από το Χάρο τρεις φορές πιο πάνου ο Ναπολέος.

Κ’ είναι από τότες Μάης εδώ, φως όλα μέσα κ’ έξω.

Κόλλα τ’ αφτί και την καρδιά στο ματωμένο χώμα.

Στον Κάτου Κόσμο τραγουδάνε πάντα και χορεύουν

κι αν κάπου ανάκουστος καημός θολώνει τη λαλιά τους,

δεν είναι που τη μάνα τους τη μάβρη ανανογιούνται

παρά που τους προδώσαν απορίματα δικά μας.

Κι αν πέσανε για το λαό, νικήσαν οι προδότες,

που τώρα εδώ κατάχρυσοι περνούν και μαγαρίζουν,

και τώρα πιο τους μάχονται και τους ξανασκοτώνουν!

Σιχαίνεσαι τους ζωντανούς; Μην κλαις τους σκοτωμένους!

Απ’ τα ιερά τους κόκκαλα, πρώτη του Μάη και πάλι,

θα ξεπηδήσει ο καθαρμός κ’ η λεφτεριά του ανθρώπου.

Κ’ είναι χιλιάδες στην Ελλάδα όμοιοι Πανάγιοι Τάφοι.

Κώστας Βάρναλης

    

Πρωτομαγιά του 1944: Στον τοίχο της Καισαριανής

Ξημέρωσε η Δευτέρα της Πρωτομαγιάς του 1944. Δέκα φορτηγά ξεκίνησαν από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου κουβαλώντας μελλοθάνατους στην Καισαριανή. Οι δυνάμεις της γερμανικής-φασιστικής κατοχής, σε αντίποινα για την εξόντωση ενός Γερμανού στρατηγού και του επιτελείου του στους Μολάους, αποφάσισαν την εκτέλεση στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής 200 κομμουνιστών. Απ’ αυτούς, περίπου 170 ήταν πρώην κρατούμενοι στην Ακροναυπλία και οι υπόλοιποι πρώην εξόριστοι στην Ανάφη,που η μεταξική δικτατορία τους είχε παραδώσει στους χιτλερικούς.

H διαταγή για τις εκτελέσεις δημοσιεύτηκε στον κατοχικό Τύπο στις 30 Απριλίου του 1944 και προέβλεπε και τυχαίες εκτελέσεις περαστικών στους Μολάους. «Την 27ην Απριλίου 1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι παρά τους Μολάους, κατόπιν μιας εξ ενέδρας επιθέσεως εδολοφόνησαν ανάνδρως έναν Γερμανόν Στρατηγόν και τρεις συνοδούς του. Πολλοί Γερμανοί στρατιώται ετραυματίστησαν. Ως αντίποινα διατάχτηκε:  1. Ο τυφεκισμός 200 κομμουνιστών την 1.5.1944.  2. Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών, τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάοι προς Σπάρτην έξωθεν των χωρίων. Υπό την εντύπωσιν κακουργήματος τούτου Έλληνες εθελονταί εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς. Ο Στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος»….

Ο δρόμος προς το Σκοπευτήριο γέμισε ρούχα και σημειώματα των μελλοθάνατων, γέμισε λεβεντιά, περηφάνια, κάλεσμα για αγώνα και εκδίκηση: «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση, να ‘σαι περήφανος για το μονάκριβο γιο σου. Ν’ αγαπάς και να λατρεύεις την κορούλα σου και την αδερφούλα μου, κι οι δυο μεγάλοι άνθρωποι. Γεια, γεια πατερούλη». Αυτά έγραφε ο θρυλικός Ναπολέων Σουκατζίδης, στέλεχος του ΚΚΕ, Ακροναυπλιώτης, πρώην πρόεδρος του εργατικουπαλληλικού κέντρου Ηρακλείου. Ο Ναπολέων Σουκατζίδης ήταν Ακροναυπλιώτης, φυλακισμένος στην Ακροναυπλια από το δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά και παραδόθηκε, όπως όλοι οι κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές κρατούμενοι, στους Γερμανούς κατακτητές. Ετσι βρέθηκε στο Χαϊδάρι. Στην τελευταία πράξη της ζωής του επαναλαμβάνει ό,τι έκανε καθημερινά ως κρατούμενος. Φτάνει στην υπέρβαση. Του χαρίζεται η ζωή και εκείνος βάζει όρο: «Δέχομαι τη ζωή μόνο αν δεν μπει άλλος στη θέση μου», απαντά. Δεν το δέχτηκαν και κείνος επιλέγει ελεύθερα και συνειδητά το θάνατο. Στους Γερμανούς, εκεί στο Σκοπευτήριο, βροντοφωνάζει πως η Ελλάδα θα νικήσει και εκείνοι θα συντριβούν.

Η επιστολή του γεωπόνου Νίκου Μαριακάκη…

«Δε σας ξέχασα ποτές. Για σας και για τον ελληνικό λαό έδωσα τη ζωή μου. Σήμερα, 1η Μάη 1944, σας φιλώ για τελευταία φορά», γράφει ένας απ’ τους εκτελεσθέντες που δεν αφήνει καν το όνομά του, μόνο το αρχίγραμμα «Α».

Ο εργάτης μεταλλουργός Σάββας Σαββόπουλος: «Ας μάθει όλη η Ελλάδα, δε χάσαμε την πίστη μας στην τελική νίκη της Σοβιετικής Ενωσης… Καμία δύναμη δε θα τσακίσει το ΚΚΕ. Το ΚΚΕ θα νικήσει. Καλώ τον αδελφό μου με σκληρή δουλειά να προσπαθήσει να ξεπλύνει το κακό που έκανε με τη δήλωση και την αδελφούλα μου να πάρει τη θέση μου στο ΚΚΕ».

Αδέλφια, γεια σας!

Στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής οι 200 κομμουνιστές χωρίστηκαν ανά 20άδες για να στηθούν στον τοίχο. Ακούστηκαν δέκα φορές η ομοβροντία του εκτελεστικού αποσπάσματος και δέκα φορές οι χαριστικές βολές. Τα πτώματα μετέφεραν στα φορτηγά οι επόμενοι 20 που ήταν για εκτέλεση. Οι φωνές τους πάσχιζαν να καλύψουν τους ήχους των όπλων: «Αδέλφια, γεια σας!», «Ζήτω το ΚΚΕ! Ζήτω το ΕΑΜ! Ζήτω η Ελλάδα», «Εκδίκηση! Λευτεριά!», ενώ οι υπόλοιποι τραγουδούσαν μέχρι να έρθει η σειρά τους. Οι χοροί και τα τραγούδια είχαν ξεκινήσει από το Χαϊδάρι, την ώρα που φώναζαν τα ονόματα των μελλοθάνατων.

Στο πέρασμα των νεκρών κομμουνιστών, λένε οι μαρτυρίες, οι άντρες έβγαζαν τα καπέλα τους και οι γυναίκες έραναν με λουλούδια. Ολοι υποκλίνονταν στο μεγαλείο τους. Την επόμενη μέρα, ο λαός της Καισαριανής, αψηφά την τρομοκρατία και μετονομάζει το δρόμο που κύλησε το αίμα, την οδό Σκοπευτηρίου, σε «ΟΔΟ ΗΡΩΩΝ». Στους τοίχους του γράφεται το σύνθημα: «Αυτός ο δρόμος είναι ΔΡΟΜΟΣ ΗΡΩΩΝ. Τον διαβαίνουν οι λεβέντες του έθνους. Χτες 1 του Μάη τον διάβηκαν 200 παλικάρια».

Λίγες μέρες μετά το ΕΑΜ αναφέρει σε κάλεσμά του προς το λαό: «(…) Η φρικώδης και πρωτάκουστη τρομοκρατία που εξασκεί στην Ελλάδα ο καταχτητής με τη βοήθεια γερμανοράλληδων δεν είναι στην ουσία αντίποινα για τη δράση του ΕΛΑΣ εδώ και στην ύπαιθρο. Αυτό είναι απλή δικαιολογία. Γίνεται για να τρομοκρατηθεί ο λαός, να σταματήσει την αντίστασή του και να πραγματοποιήσουν ανενόχλητοι οι κατακτητές την επιστράτευση και τη ληστεία του τόπου μας.

 ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ,

Η στιγμή είναι κρίσιμη. Αν σκύψουμε το κεφάλι είμαστε χαμένοι. Τα θύματα του αγώνα είναι πολύ λιγότερα από τα θύματα της επιστράτευσης, από τα θύματα της πείνας. Οι κρεμασμένοι και τουφεκισμένοι ήρωες, τα καμένα μας χωριά φωνάζουν. Μην αφήστε τη θυσία μας να πάει χαμένη! Μην υποταχθείτε! Αγωνιστείτε για να μη γίνει η επιστράτευση. Αγωνιστείτε για τη ζωή σας. Εκδικηθείτε. Αγωνιστείτε για να σταματήσουν οι σφαγές».

Ακολουθούν οι 200 Ήρωες Κομμουνιστές. ΑΘΑΝΑΤΟΙ!!

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, από τους 200 αυτούς εκτελεσμένους εξακριβωμένοι Ακροναυπλιώτες και Αναφιώτες (Μεταξοκρατούμενοι) ήταν 147. Ένας υπήρξε βουλευτής προπολεμικά (Στ. Σκλάβαινας) και άλλοι 18 ήταν υποψήφιοι βουλευτές. Αρχειομαρξιστές ή τεταρτοδιεθνιστές/τροτσκιστές ήταν 8 ή 9.

1) Αγραφιώτης Αγησίλαος

Του Κώστα. Κάτοικος Κηφισιάς. Υπάλληλος του Υπουργείου Στρατιωτικών. [Ακρον.]

2) Αϊβατζίδης Γεώργιος

Tου Αλεξάνδρου. Μάγειρας. Από τα Σέρβια Κοζάνης. [Ακρον.]

3) Αλατζάς Νικόλαος

Tου Γεωργίου. Αγρότης. Γεννημένος το 1913. Από το Σουφλί. [Ακρον.]

4) Αλεξανδράτος Ανδρέας

5) Αλεξόπουλος Δημήτρης

Εργάτης. Από τη Λάρισα. Στέλεχος της ΚΟ Αθήνας του ΚΚΕ. Κουρέας στο στρατόπεδο. [Ακρον.]

6) Αλεξόπουλος Ιωάννης

Εργάτης. Από το Αγρίνιο (παρατσούκλι «Όρνιο»). [Ακρον.]

7) Αλμπάνης Γεώργιος

Αγρότης. Από την Ευκαρπία Σερρών. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Αναφ.]

8) Αμπελογιάννης Σπήλιος

Από το Ανεμοχώρι Ηλείας. Εργάτης. 22 χρονών. Κάτοικος Κολωνού. Στέλεχος του ΚΚΕ. Πιάστηκε τον Νοέμβρη του 1943 απ’ τους Γερμανούς φορτωμένος παράνομο τύπο, φυλακίστηκε στου Χατζηκώστα και έπειτα στο Χαϊδάρι.

Πριν την εκτέλεση έγραψε πάνω σε ένα ρούχο του:

«Έτσι πεθαίνουν οι άξιοι Έλληνες. Πεθαίνω περήφανος. Ζήτω η λευτεριά. Διαβάτη Έλληνα το ρούχο τούτο να το πας στην παραπάνω διεύθυνση. Είναι η στερνή επιθυμία ενός ανθρώπου, που ξέρει να πεθαίνει για τη λευτεριά. Ζήτω ο ελληνικός λαός».

9) Αναστασιάδης Ελευθέριος

Δικηγόρος. Από την Κρήτη. Κάτοικος Αθήνας. Ανάπηρος της Αλβανίας με ακρωτηριασμένα τα δύο πόδια του. Στέλεχος του ΚΚΕ.

Σημ.: Στο βιβλίο του ΚΚΕ αναφέρεται ότι στις 3-5-1944 εκτελέστηκε στην Καισαριανή η Ασπασία Ανυσίου επειδή έκρυβε στο σπίτι της τον Ελευθ. Αναστασιάδη. Ο Φλούντζης τον έχει Ακροναυπλιώτη, χωρίς να διευκρινίζει πότε κρατήθηκε εκεί. [Ακρον.]

Πριν τον εκτελέσουν έγραψε πάνω στο ξύλινο πόδι του:

«Ειδοποιήστε τη χήρα μητέρα μου, Κατίνα Αναστασιάδου, οδός Λομβάρδου 2, Αθήναι, ότι πεθαίνω για την Ελλάδα μας».

10) Αναστασιάδης Παναγιώτης

(«Γάσπαρης»). Οικοδόμος. Πρόσφυγας, ποντιακής καταγωγής. Κάτοικος Καλλιθέας. Υποψήφιος βουλευτής Αττικής με το Ενιαίο Μέτωπο Εργατών Αγροτών (ΕΜΕΑ) στις εκλογές του 1935. [Ακρον.]

11)Ανδρεάκης Γεώργιος

12) Ανδρεάκης Πέτρος

13) Ανδρώνης Πέτρος

Τσαγκάρης. Από το Οίτυλο Μάνης. Κάτοικος Αθήνας. Αρχειομαρξιστής, βασικό στέλεχος της ΚΟΜΛΕΑ και αργότερα του ΚΑΚΕ, συνδικαλιστής, υποψήφιος βουλευτής στις εκλογές του 1933 στο Οίτυλο. Κατά τη δικτατορία του Μεταξά διέφυγε στο εξωτερικό. Στην Κατοχή επέστρεψε στην Ελλάδα και συνελήφθη στις 14-4-1944 (βλ. εφημ. ‘Πάλη των Τάξεων’, 6-11-44).

14) Ανουσάς Ιωάννης

Μαθητής της Σεβαστοπούλειου Σχολής. 17 χρόνων. Γεννήθηκε στον Μανταμάδο Λέσβου. Κάτοικος Αθήνας. Στέλεχος του ΚΚΕ και της ΕΠΟΝ.

Σημ: Σε πηγή από τη Λέσβο αναφέρεται μάλλον λανθασμένα ότι ήταν Ακροναυπλιώτης και ότι γεννήθηκε το 1920. Αλλού δίνεται ως έτος γέννησής του το 1926.

15) Αντωνέλης Ιγνάτιος

Ηλεκτρολόγος. Γεννήθηκε στον Μανταμάδο Λέσβου το 1903. Στέλεχος του ΚΚΕ. Το 1936 εξορίζεται στην Ανάφη. [Αναφ.]

16) Αντωνιάδης Αθανάσιος

17) Αποστολίδης Στάθης

Από την Αθήνα. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον. ή Αναφ.]

18) Αποστολίδης Τάσος

Εργάτης. Από την Αθήνα. Στην Ανάφη εικονογραφούσε την εφημερίδα ‘Αντιφασίστας’ που εξέδιδαν οι εξόριστοι. [Αναφ.]

19) Βαγενάς Απόστολος του Γεωργίου

Καπνεργάτης. Από τη Νιγρίτα Σερρών. Στέλεχος του ΚΚΕ, συνδικαλιστής στο Σωματείο Καπνεργατών. Εξόριστος στην Ανάφη και αργότερα στην Ακροναυπλία. [Ακρον.].

Κατά τη μεταφορά του στον τόπο εκτέλεσης άφησε το εξής σημείωμα:

«Δεν σας ξέχασα ποτές. Για σας και τον Ελληνικό λαό έδωσα και τη ζωή μου. Σήμερα 1^η Μάη 1944. Σας φιλώ για τελευταία φορά. Α. Βαγενάς».

20) Βαλασόπουλος Βαλάσης

Ή Βλάσσης. Εμποροϋπάλληλος. Από τα Αρφαρά Καλαμάτας. Κάτοικος Αθήνας. Συνελήφθη το 1938 και μεταφέρθηκε στην Ακροναυπλία. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

21) Βάλβης Σπύρος

Στο ηρώο της Παλ. Πεντέλης μνημονεύεται ως αγωνιστής από την Πεντέλη. Το ίδιο και ο επόμενος.

22) Βάλβης Χαράλαμπος

23) Βαλεντάκης Ιωάννης

Του Μανώλη. Από την Κρήτη. Ιδιωτικός υπάλληλος. 38 χρόνων. Στέλεχος του ΚΚΕ, της Εργατικής Βοήθειας Πειραιά και των Συνδικάτων (των Εκτελωνιστών). [Ακρον.]

24) Βαρθολομαίος Αντώνιος

Του Αλκιβιάδη. Εμποροϋπάλληλος. Από την Αθήνα. 44 χρόνων. Αθλητής. Στέλεχος του ΚΚΕ. Εκτελούσε χρέη στρατοπεδάρχη στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου.[Ακρον.]

25) Βασάλος Τηλέμαχος

Γεννήθηκε το 1915 στην Τένεδο. Κάτοικος Μυτιλήνης. Στέλεχος της ΟΚΝΕ Λέσβου και του ΚΚΕ. Επί Κονδύλη εξορίζεται στην Ανάφη. Επί Μεταξά συλλαμβάνεται και ξαναστέλνεται στην Ανάφη. [Αναφ.]

26) Βεκίδης Ζαφείρης

Τσαγκάρης. Από τη Θεσσαλονίκη. Στέλεχος του ΚΚΕ, μέλος της διοίκησης του Σωματείου Υποδηματεργατών, γραμματέας του Ενωτικού Εργατικού Κέντρου Θες/νικης. Εξόριστος στην Ανάφη το 1935, συμμετείχε στην απεργία πείνας των εξορίστων για να τους δοθεί αμνηστία. Υποψήφιος βουλευτής Θεσσαλονίκης με το Παλλαϊκό Μέτωπο στις εκλογές του 1936. Είχε ενεργό ρόλο στα γεγονότα του Μάη του ’36. Προϊστάμενος στα μαγειρεία στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου. [Ακρον.]

27) Βλαχάκης Χρήστος

Εργάτης. Από την Ήπειρο. [Ακρον.]

28) Βουδούρης Θέμος

Τορναδόρος. Κάτοικος Αμφιάλης Πειραιά. [Ακρον.]

29) Γαντές Μιχαήλ

Ανθυπασπιστής.

30) Γάτσος Αθανάσιος

31) Γεωργακόπουλος Πλούταρχος

Αυτοκινητιστής. Από την Αθήνα. [Ακρον.]

32) Γεωργιάδης Περικλής

Πρόσφυγας, γεννήθηκε το 1910 στη Σαμψούντα Μ. Ασίας. Σε μικρή ηλικία είδε τον πατέρα του να κρεμιέται από τους Τούρκους στην πλατεία της Σαμψούντας. Κάτοικος Ποντολίβαδου Καβάλας. Συλλαμβάνεται το 1936 και εκτοπίζεται σε Ανάφη και Φολέγανδρο, και στη συνέχεια στην Ακροναυπλία.  [Ακρον.]

33) Γηγίνης Ευάγγελος

Από τη Νίκαια Πειραιά.

34) Γιαννακουρέας Δημήτριος

Τσαγκάρης. Από την Αθήνα. Αρχειομαρξιστής στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Στη συνέχεια αναφέρεται ότι προσχώρησε στο τροτσκιστικό ρεύμα (αλλού ότι παρέμεινε αρχειομαρξιστής). [Αναφ.]

35) Γιάνναρης Στέφανος

Ή Γιανναράκης. Μνημονεύεται ως αγωνιστής από την Πεντέλη.

36) Γιαννόπουλος Σπύρος

Καπνεργάτης. Στέλεχος του Συνδικάτου Καπνεργατών  Πειραιά. [Ακρον.]

37) Γιόλκας Ευάγγελος

Ή Γιόλπας. Από τη Ραχούλα Καρδίτσας. Αναφέρεται Γούλκας Βαγγ., κρατούμενος στη Λάρισα στις αρχές του 1943.

38) Γκάλκος Γεώργιος

Ή Γκάλγκος, που μάλλον είναι το σωστό. Με καταγωγή από τη Ζίτσα Γιαννίνων, όπως γράφεται σε ιστολόγιο της περιοχής. Μνημονεύεται ως αγωνιστής από την Πεντέλη.

39) Γκινές Κώστας

Σερβιτόρος. Από τη Δράμα (ή Καβάλα ή Ξάνθη). [Ακρον.]

40) Γκότσης Γεώργιος

Έφεδρος υπολοχαγός, τοπογράφος του Υπουργείου Γεωργίας. Από τους Αρμενιούς Μεσσηνίας. Στέλεχος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Σημ.: Ο Φλούντζης τον έχει Ακροναυπλιώτη, χωρίς να διευκρινίζει πότε κρατήθηκε εκεί. [Ακρον.]

41) Γούτας Γεώργιος

Ή Γούσας. Νεολαίος [Ακρον.].

42) Δαλδογιάννης Σταμάτιος

Γεννημένος το 1892 στη Θράκη, κάτοικος Δράμας (ή Θες/νικης). Σερβιτόρος, ειδ. γραμματέας του σωματείου καφεζυθεστιατορίων. Εξόριστος στον Άϊ Στράτη το 1935. Στις 23-6-1936 συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη. [Ακρον.]

43) Δανδινίδης Χριστόφορος

Οικοδόμος – σοβατζής. Από την Πάτρα. [Ακρον.]

44) Δασκαλόπουλος Γεώργιος

(«Σκάνδαλος»). Από τη Χώρα Μεσσηνίας. Επισιτιστής. Κάτοικος Αθήνας. [Ακρον.]

45) Δημητριάδης Δημήτριος

Του Κώστα. Από την Πτολεμαΐδα. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον. ή Αναφ.]

46) Δήμος Κώστας

Του Βασίλη. Εργάτης. Από τα Γιάννινα. [Ακρον.]

47) Δούκας Σπυρίδων

48) Δροσόπουλος Θεόδωρος

49) Ελευθεριάδης Ηλίας

40 χρόνων. Τροχιοδρομικός. Κάτοικος Καλλιθέας. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

50) Ζάγκας Χρήστος

(Τάκης). Κτηματίας. Από την Άρτα. 39 χρόνων. Μέλος του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ. Το 1932 συλλαμβάνεται και εκτοπίζεται. Ο μόνος από τους δραπέτες της 31-3-1944 από το Χαϊδάρι που πιάστηκε. Ήταν στο μπλοκ «15» (απομόνωση) του στρατοπέδου. [Ακρον.]

51) Ζησιμάτος Παντελής

Του Σπύρου. Πλασιέ. Από τα Κοντογουράτα Θηναίας Κεφαλονιάς. 32 χρόνων. Πιάστηκε στις 14-8-1936, τον εκτόπισαν στην Ανάφη και από εκεί στην Ακροναυπλία. [Ακρον.]

52) Θεμελής ή Χατζηθεμελής Μιχαήλ

Του Γιάννη. Από την Κάλυμνο. 41 χρόνων. Έμπορος. Μέλος του ΕΑΜ Πλάκας Αθήνας. Ελασίτης.

53) Θεολόγος Ιωάννης

54) Θεοφιλόπουλος Γεώργιος

Του Ιωάννη. Λογιστής. Γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1912. Κάτοικος Αθήνας. [Ακρον.]

55) Καδίκας Ιωάννης

Του Θεοδώρου. Από την Πελοπόννησο. [Ακρον.]

56) Κακαλιός Ηλίας

Γεννήθηκε το 1913 στην Αγιάσο Λέσβου. Στέλεχος του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ Λέσβου. Ράφτης, πρωτοστατεί στη συγκρότηση της Συνεργατικής Ραφτάδων Αγιάσου. Το 1935 εξορίστηκε στη Σίκινο, νέα σύλληψη και εκτόπιση τον Δεκέμβρη του 1938 στη Σίφνο, και μετά στην Ανάφη (περισσότερα εδώ). [Αναφ.]

57) Καλαϊτζίδης Νικόλαος

Ή Καλαϊτζής. Του Γιάννη. Ναυτεργάτης. Από τη Σάμο. [Ακρον.]

58) Καλαφατάκης Θρασύβουλος

Του Γρηγόρη. Αγρότης. Γεννήθηκε το 1904 στον Πλατανιά Χανίων. Στέλεχος του ΚΚΕ. Δυναμικός και πρωτοπόρος αγρότης, οργάνωσε πρώτος στο χωριό αγελαδοτροφείο. Συμμετείχε στο αντιδικτατορικό κίνημα του Ιούλη του 1938 στα Χανιά, αργότερα συνελήφθη, στάλθηκε στις φυλακές Χανίων και από εκεί στην Ακροναυπλία.[Ακρον.]

59) Καλόφας Απόστολος

Από την Προσοτσάνη Δράμας. 26 χρόνων. Νεολαίος, στέλεχος της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ. [Ακρον.]

60) Καμαρινός Παναγιώτης

Ράφτης (ή ναυτεργάτης). Από τη Ρηχιά Λακωνίας. Κάτοικος Αθήνας. 40 χρόνων. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Αναφ.]

61) Καμτσίκης Νικόλαος

Του Αναστασίου. Ιδιωτικός υπάλληλος. Από τη Θεσσαλονίκη. [Ακρον.]

62) Καπέλας Στέφανος

Τροχιοδρομικός. Κάτοικος Αγ. Αναργύρων Αττικής. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

63) Καπλιτζόγλου Ευριπίδης

Εργάτης. Από την Καβάλα. Νοσοκόμος στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου. [Ακρον.]

64) Καραβοκυρός Διαμαντής

Γεννήθηκε το 1895 στους Σπαθαραίους Σάμου. Εργάτης γης. Στέλεχος του ΚΚΕ. Επανειλημμένα εκτοπίστηκε για την επαναστατική του δράση, το 1930 πιάστηκε και εκτοπίστηκε στην Τσαρίτσανη, όπου βρέθηκε επικεφαλής της καθόδου των αγροτών στην Ελασσόνα, που πέτυχαν να αποσπάσουν καλαμπόκι. Εκτελεστικός επίτροπος της πανεργατικής ένωσης ‘Πρόοδος’. Υποψήφιος βουλευτής Θεσσαλονίκης και Κατερίνης με το ΕΜΕΑ στις εκλογές του 1933. Το 1935 εξόριστος στον Άϊ Στράτη. [Ακρον.]

65) Καράγιωργος Λάμπρος

Του Κωνσταντίνου. Από τα Θεοδώριανα Άρτας. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Αναφ.]

66) Καραγιάννης Αυγέρης

Του Δημητρίου. Αγρότης. Από τη Σαλμώνη Ηλείας. Στέλεχος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Κρατούμενος στη Λάρισα το 1943.

67) Καραθανάσης Ιωάννης

Του Χριστόδουλου. Αγρότης. Από τον Παγώνδα Σάμου. Στέλεχος του ΚΚΕ, μέλος ενός απ’ τους πρώτους πυρήνες του ΚΚΕ το 1928 στη Σάμο. Πήρε μέρος στο αγροτικό συλλαλητήριο στον Παγώνδα το 1933 και προφυλακίστηκε. Ακολούθησαν νέες διώξεις και εξορίες. [Ακρον.]

68) Καρανικόλας Κώστας

[Ακρον.]

69) Καραντώνης Ζαφείριος

Του Ευθυμίου και της Ασπασίας. Οικοδόμος. Πρόσφυγας, γεννήθηκε το 1906 στη Ραιδεστό Ανατ. Θράκης. Κάτοικος Δραπετσώνας. Μέλος του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ. [Ακρον.]

70) Καράσσο Μωυσής

Εβραίος από τη Θεσσαλονίκη. Έμπορος (ή υποδηματεργάτης). Στέλεχος του ΚΚΕ. [Αναφ.]

71) Καρατζάς Παύλος

Από το Μαρμάρι Εύβοιας. Γιός πολυμελούς αγροτικής οικογένειας, έζησε από μικρός την τσιφλικάδικη εκμετάλλευση, όταν ο πατέρας του δούλευε κολλήγος στο νησί Πεταλιοί, ιδιοκτησία του μεγαλοεφοπλιστή Εμπειρίκου. Έφυγε από το νησί και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου δούλεψε ως εργάτης ξυλουργείου. Στέλεχος του ΚΚΕ και του Συνδικάτου Ξύλου. [Αναφ. ή Ακρον.]

Βρέθηκε ένα σημείωμά του μετά την εκτέλεση:

«Παύλος Καρατζάς, εξόριστος από το 1936. Με πήραν για εκτέλεση 1 Μαΐου 1944».

72) Κάρλος Γεώργιος

[Ακρον.]

73) Κηπουρός Απόστολος

Του Πασχάλη. Αγρότης. Από το Σουφλί (ή τις Σέρρες). Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

74) Κλαπατσέας Κων/νος

Του Παναγιώτη. Φοιτητής Νομικής. Γεννήθηκε το 1916. Από τη Σαϊδόνα Μεσσηνίας. Στέλεχος του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ. [Ακρον.]

75) Κοβάνης Γεώργιος

Αναφέρεται ως τροτσκιστής.

76) Κόκκινος Θεοφάνης

Αγρότης. Από τη Θράκη. [Ακρον.]

77) Κοντογιάννης Γεώργιος

(«Τσουράπας»). Από το Παλιόκαστρο Σάμου. Μέλος του ΚΚΕ. Υποψήφιος βουλευτής Σάμου με το Π.Μ. το 1936. [Ακρον.]

78) Κορνάρος ή Κορναράκης Παναγιώτης

Του Γιώργου. Γεννήθηκε στο Σφακοπηγάδι Κισσάμου Χανίων το 1908. Στέλεχος του ΚΚΕ. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, συμμετείχε στις φοιτητικές κινητοποιήσεις στα τέλη του 1929, με αποτέλεσμα να αποβληθεί από όλα τα πανεπιστήμια. Αργότερα συντάκτης στον Ριζοσπάστη (περισσότερα εδώ). Στον Ριζοσπάστη, την περίοδο 1932-1934, αναφέρονται πολλές διώξεις και φυλακίσεις του. Υποψήφιος βουλευτής Χανίων το 1935 με το ΕΜΕΑ και το 1936 με το Π.Μ. [Ακρον.]

79) Κοσμάς Δημήτριος

Του Γιώργου και της Πανάγιως. Δάσκαλος. Από το Μιχαλίτσι Γιαννίνων. 31 χρόνων. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

80) Κοσμερίδης Αθανάσιος

Οδοντοτεχνίτης. Από την Καλλιθέα Αττικής. 38 χρόνων. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

81) Κοσμίδης Στράτος

Από την Καλαμαριά Θεσσαλονίκης (ή το Κιλκίς). [Ακρον.]

82) Κουβελιώτης Χρήστος

Του Γιώργου. Γεννήθηκε το 1903. Από τον Πήδασο Μεσσηνίας. Τελειόφοιτος της Ανωτ. Εμπορικής (ή του Οικονομικού Τμήματος της Νομικής). Ως Πρόεδρος της Κοινότητας Πηδάσου προώθησε τη δημιουργία Συνδέσμων μεταξύ των Κοινοτήτων και τον θεσμό των κοινοτικών συνεδρίων. Το 1934 εκδίδει την εφημερίδα ‘Πήδασος’, η οποία όμως κλείνει βίαια και ο ίδιος διώκεται. Ηγετική μορφή στη μεγάλη σταφιδική εξέγερση της Μεσσηνίας τον Αύγουστο του 1935. Υποψήφιος βουλευτής Μεσσηνίας με το Π.Μ. το 1936. Συνελήφθη τον Ιούνη του 1936, λίγο πριν το σταφιδικό συνέδριο του Πύργου και εξορίστηκε στη Σίκινο. Αργότερα μεταφέρεται στην Ακροναυπλία  (περισσότερα εδώ). [Ακρον.]

83) Κουής Δημήτριος

Από τα Κρέσταινα Ηλείας. [Ακρον.]

84) Κουργιώτης Δημήτριος

Του Βασίλη. Εργάτης. Πρόσφυγας, γεννήθηκε στη Κίο της Μ. Ασίας το 1914. Κάτοικος Θεσσαλονίκης. Στέλεχος του ΚΚΕ. Επί δικτατορίας Μεταξά πέρασε στην παρανομία, τον Αύγουστο του 1938 συνελήφθη και κλείστηκε στην Ακροναυπλία.  [Ακρον.]

85) Κουσέσης Γεώργιος

Ή Κουσέτης.

86) Κουσίσης Σταμάτης ή Σπύρος

Γεννήθηκε το 1918 στην Κάρυστο, κάτοικος Μοσχάτου Αττικής. Καζαντζής, πρόεδρος του Σωματείου Λεβητοποιών Αθηνών. Συνελήφθη και οδηγήθηκε στην Ακροναυπλία στις 14-8-1937. [Ακρον.]

87) Κούτης Γεώργιος

Ή Κούσης. Κάτοικος Ν. Ιωνίας Αττικής. [Ακρον.]

88) Κουτσοβός Ηλίας

Από την Πύλο. Στέλεχος του ΚΚΕ. Έλαβε μέρος στα «σταφιδικά» της Μεσσηνίας το 1935. [Ακρον.]

89) Κρόκος Γεώργιος

Δάσκαλος και μετά οικοδόμος. Από το Στελί Ικαρίας. 39 χρόνων. Αρχειομαρξιστής στο πρώτο του ξεκίνημα, αργότερα προσχώρησε στην τροτσκιστική ΕΟΚΔΕ και ΚΔΚΕ (εφημ. ‘Διεθνιστής’, 28-5-1944). [Ακρον.].

Μεταφερόμενος στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, κατάφερε να στείλει έναν τελευταίο χαιρετισμό στην οικογένειά του:

«Να σταλή Άνναν Κ. Πλακίδη, Κάμπος Ικαρίας. Σας φιλώ όλους απ’ τον τόπο της εκτέλεσης 1-5-πρωί».

90) Κυρανούδης Αθανάσιος

Αγρότης. Από το Σουφλί. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

91) Κυριακούδης Δημήτριος

Αγρότης. Από το Σιτοχώρι Σερρών. 35 χρόνων. Μέλος του ΚΚΕ. Συνελήφθη το 1937, μεταφέρθηκε στη Φολέγανδρο, Ακροναυπλία και Πύλο. [Ακρον.]

92) Κυριαζής Εμμανουήλ

Τσαγκάρης. Από τη Δράμα. Κρατούμενος στη Λάρισα το 1943.

93) Κωνσταντινίδης Αλέκος

Υδραυλικός. Πρόσφυγας, γεννημένος στο Βατούμ της Ρωσίας το 1900. Κάτοικος Αργυρούπολης Αττικής. [Ακρον. ή Αναφ.]

94) Κωνσταντινίδης Δημήτριος

Τροχιοδρομικός. Από τη Θεσσαλονίκη. Επικεφαλής του συνεργείου μηχανουργών στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου. [Ακρον.]

95) Κωνσταντινίδης Κώστας

96) Λαζαρίδης Ανέστης

Γεννήθηκε στην Καισάρεια της Μ. Ασίας το 1912. Το 1924 ήλθε πρόσφυγας στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στην Ελευσίνα. Αχθοφόρος. Στέλεχος του ΚΚΕ. Τον Σεπτέμβριο του 1938 πιάστηκε και εξορίστηκε στην Ανάφη και μετά στην Ακροναυπλία. Το 1942 μεταφέρθηκε άρρωστος σαν όμηρος στο Τζάνειο Νοσοκομείο. Στο στρατόπεδο της Λάρισας το 1943. [Ακρον.]

97) Λαμπρινίδης Εμμανουήλ

Του Ευτύχιου. Υπάλληλος της Ηλεκτρικής Εταιρείας. Από την Αθήνα. 33 χρόνων. Μέλος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. [Αναφ.]

Σε σημείωμά του που έριξε από το καμιόνι που μεταφερόταν στον τόπο της εκτέλεσης έγραφε:

«Αφήνω γεια σε όλους … Ζήτω το ΕΑΜ».

98) Λιακίδης Θεόφιλος

Εργάτης. Από τη Δάφνη Καλαβρύτων. Κάτοικος Αργυρούπολης Αττικής. [Ακρον.]

99) Λυμπερόπουλος Παύλος

Εργάτης. Από τα Ταμπούρια Πειραιά. [Ακρον.]

100) Μαγκάκης ή Μαγκανάς Κων/νος

101) Μακέδος ή Παρασκευάς Δημοσθένης

Καπνεργάτης. Από την Καβάλα. Στέλεχος του ΚΚΕ, συνδικαλιστής. Πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Καβάλας το 1934 επί δημαρχίας Παρτσαλίδη.  [Ακρον.]

102) Μακρής Κων/νος

Λογιστής. Από το Λουτράκι Κορινθίας. [Ακρον.]

103) Μάλλης Αχιλλέας

104) Μαλτέζος Γεώργιος

105) Μαμαλάκης Γεώργιος

Του Γιάννη. Βυρσοδεψεργάτης. Από τα Αγκουσελιανά Αγ. Βασιλείου Ρεθύμνου. Κάτοικος Κοκκινιάς Πειραιά. 43 χρόνων. Στέλεχος του ΚΚΕ και του Εργατικού Κέντρου Πειραιά. Υποψήφιος βουλευτής Πειραιά στις εκλογές του 1935 με το ΕΜΕΑ. Στις 8-12-1932 καταδικάστηκε σε 8 μήνες φυλάκιση και ένα χρόνο εξορία για παράβαση του «ιδιώνυμου». Το 1935 εξόριστος στη Σίκινο και αργότερα στην Ακροναυπλία και την Πύλο. [Ακρον.]

106) Μανέκας Νικόλαος

Του Κώστα. Γεννήθηκε το 1903 στο Ζαγόρι της Ηπείρου, απ’ όπου και έφυγε μικρός αναζητώντας καλύτερη τύχη και βρέθηκε στη Χωριστή Δράμας, όπου άρχισε να δουλεύει ως αυτοκινητιστής. Αργότερα εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Στέλεχος της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ, γενικός γραμματέας του Σωματείου Αυτοκινητιστών Θεσσαλονίκης. Υποψήφιος βουλευτής Θεσσαλονίκης στις εκλογές του 1935 με το ΕΜΕΑ και 1936 με το Π.Μ. Πήρε μέρος στα γεγονότα του Μάη του 1936. Λίγες μέρες αργότερα συνελήφθη και στάλθηκε στον Άϊ Στράτη, αλλά δραπέτευσε ένα χρόνο περίπου αργότερα και πέρασε στην παρανομία. Το 1939 συνελήφθη ξανά και στάλθηκε αρχικά στις φυλακές της Αίγινας και αργότερα στην Ακροναυπλία (Ριζ., 15-5-1983) [Ακρον.]

107) Μανιατέας Θεόδωρος

Τσαγκάρης. Από την Κόρινθο. Στέλεχος του ΚΚΕ. Υποψήφιος δήμαρχος Κορίνθου το 1934, υποψήφιος βουλευτής Κορινθίας στις εκλογές του 1935 με το ΕΜΕΑ και 1936 με το Π.Μ. Σημ.: Ο Γ. Κουβάς αναφέρει ότι ο αδελφός του ήταν υποψήφιος, στον Ριζοσπάστη της εποχής όμως βρίσκω ότι ήταν ο Θεόδωρος Μανιατέας. [Ακρον.]

108) Μαριακάκης Νικόλαος

Του Μανώλη. Γεωπόνος. Γεννημένος το 1911 στα Χανιά. Το 1935 ήταν μέλος του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Αγροτικού Κόμματος στην Κρήτη. Μαζί με τον Βαγγέλη Κτιστάκη πάλεψαν κατά της Κονδυλικής «κοσμογονίας» και συνέχισε τον αγώνα του κατά της δικτατορίας Μεταξά, πρωτοστατώντας σε όλες τις αντιδικτατορικές διαδηλώσεις. Πιάστηκε τον Μάρτη του 1937, την επόμενη του μνημοσύνου του Ελ. Βενιζέλου, που έγινε στο Ακρωτήρι. Ο Γεν. Διοικητής Κρήτης του πρότεινε να αφεθεί ελεύθερος και να σταλεί με υποτροφία στο εξωτερικό, μια και είχε πρωτεύσει στον διαγωνισμό του Γεωργικού Επιμελητηρίου, υπό τον όρο να δηλώσει, έστω και προφορικά, ότι «εφεξής θα ασχολείται μόνον με την επιστήμην και την οικογένειάν του». Αρνήθηκε να το δεχθεί και εκτοπίστηκε στην Ανάφη, μετά στην Ακροναυπλία, και την Πύλο. [Ακρον.]

Κατά τη μεταφορά του από το Χαϊδάρι στην Καισαριανή για εκτέλεση, πέταξε ένα σημείωμα:

«Καλύτερα να πεθαίνη κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά παρά να ζη σκλάβος. 1.5.44. Νίκος Μαριακάκης, γεωπόνος. Χανιά Κρήτης. Όποιος το βρη να μη το καταστρέψη».

109) Μαρκούσης Αθανάσιος

Από τον Δάφνο Δωρίδας (ή το Λιδωρίκι). Γαλατάς. Κάτοικος Αθήνας. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Αναφ.]

110) Μαυράκης Ιωάννης

111) Μαυροκεφαλίδης Ιωάννης

Ηλεκτρολόγος. Πρόσφυγας, γεννήθηκε το 1916 στην Οινόη Πόντου. Κάτοικος Θεσσαλονίκης. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Αναφ. ή Ακρον.]

112) Μέκαλης Πάνος

Του Θωμά. Εργάτης. Από τα Γιάννινα. Μέλος του ΚΚΕ. Το 1933 φυλακίζεται στις φυλακές Ακραίου (Ηπείρου). Τον Ιούνιο του 1936, όντας καταζητούμενος επειδή είχε καταδικαστεί από την Ασφάλεια σε 2 χρόνια εξορία, συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη και παραπέμφθηκε με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας (Ριζ. 15-6-36). [Ακρον.]

113) Μελισσαρόπουλος Ιωάννης του Ηλία (Από Ε.Ε.Σ)

Σημ.: Η επεξήγηση εντός παρενθέσεως σημαίνει ότι βρέθηκε μέσω αναζητήσεων του Ερυθρού Σταυρού. [Αναφ.]

114) Μερκούρης Δημήτριος

115) Μήτσης Ηρακλής

Του Παναγιώτη και της Ευανθίας. Αρτεργάτης – μπογιατζής. Από τα Κάτω Ραβένια Γιαννίνων. 30 χρόνων. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ήταν διευθυντής της αρχειομαρξιστικής εφημερίδας ‘Πάλη των Τάξεων’. Αργότερα προσχώρησε στο τροτσκιστικό ρεύμα (βλ. Γ. Αλεξάτου, Ιστορικό Λεξικό του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος). [Ακρον.]

116) Μόσχος Μήτσος

Από το Αίγιο. 31 (ή 26) χρόνων. Ανάπηρος πολέμου. Στέλεχος του ΕΑΜ. Κρατούμενος στη Λάρισα το 1943.

117) Μπεραχιά Ανρί

Ή Περαχιά. Εργάτης. Εβραίος από τη Θεσσαλονίκη. Στέλεχος του αρχειομαρξιστικού ρεύματος κατά τον Μεσοπόλεμο, γραμματέας της ΚΟΜΛΕΑ στη Θεσσαλονίκη, υποψήφιος βουλευτής στις επαναληπτικές εκλογές Θεσσαλονίκης το 1933. Εξέδιδε την εφημερίδα ‘Προλετάριος’ στα ελληνικά και στη λαντίνο, και είχε ιδρύσει το ‘Ακαδημαϊκό Βιβλιοπωλείο’. Στη συνέχεια, μέλος του ΚΑΚΕ (βλ. και Γ. Αλεξάτο). [Ακρον.]

118) Νεγρεπόντης Νίκος

Του Ματθαίου. Καπνεργάτης. Πρόσφυγας, γεννήθηκε στη Σμύρνη. Κάτοικος Καβάλας. Στέλεχος του ΚΚΕ και του Συνδικάτου Καπνεργατών. Δημοτικός σύμβουλος Καβάλας το 1934. [Ακρον.]

119) Νικολαΐδης Δημήτριος

(Τάκης). Του Παναγιώτη. Από τη Θεσσαλονίκη. Στέλεχος του ΚΚΕ. 31 χρόνων. Εξόριστος το 1935 στον Άϊ Στράτη, στο υπόμνημα των εξόριστων προς την κυβέρνηση για να τους δοθεί αμνηστία υπογράφει ως υποδηματοποιός (30-11-1935). [Ακρον.]

120) Νικολόπουλος Ιωάννης

Του Αλεξάνδρου. Από την Κοκκινιά Πειραιά. Εξόριστος το 1935 στον Άϊ Στράτη, στο υπόμνημα των εξόριστων υπογράφει ως μηχανουργός. [Ακρον.]

121) Ντάσιος ή Κατσαρός Σωτήριος

Αγρότης. Από τον Τύρναβο Λάρισας. [Ακρον.]

122) Ντορέας Γεώργιος

123) Οικονόμου Βασίλειος

Τσαγκάρης. Από το Μεσοβούνι Ζαγορίου Ηπείρου. [Ακρον.]

124) Ουραΐλογλου Βασίλειος

Τσαγκάρης. Από τον Πειραιά. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Αναφ.]

125) Ορφανός Ηλίας

126) Πανέτης Χρήστος

Μνημονεύεται ως αγωνιστής από την Πεντέλη.

127) Πανταζής Δημήτριος

Σημ.: Σύμφωνα με τις περισσότερες πηγές (Κουβάς, Φλούντζης, ΚΚΕ) ήταν αρτεργάτης, στέλεχος του ΚΚΕ, κάτοικος Καισαριανής και Ακροναυπλιώτης. Κατ’ άλλη πηγή (εφημ. ‘Διεθνιστής’, 28-5-1944) πρόκειται προφανώς για άλλο πρόσωπο που ήταν τσαγκάρης, τροτσκιστής και εξόριστος στην Ανάφη. [Ακρον. ή Αναφ.]

128) Παπαβασιλείου Βασίλειος

Ράφτης. Από το Βελβεντό Κοζάνης. [Ακρον.]

129) Παπαγιάννης Ιωάννης

Ή Παπαϊωάννου. Εργάτης. Από την Ξάνθη. 32 χρόνων. Σημ.: Αλλού αναφέρεται ως εκτελεσμένος στο Κούρνοβο. [Ακρον.]

130) Παπαδήμας Βασίλειος

Του Νίκου. Γεννήθηκε στην Πύλο το 1909. Το 1938 πήρε πτυχίο πρακτικού μηχανικού. Εργαζόταν στο εργοστάσιο της Ανώνυμης Εταιρείας Οινοπνευματοποιίας (ΑΕΟΠ) στη Γιάλοβα Μεσσηνίας. Στις 6 Αυγούστου 1941 συνελήφθη από Ιταλούς καραμπινιέρους και Έλληνες χωροφύλακες με βάση καταστάσεις ονομάτων που είχε παραδώσει η ελληνική κυβέρνηση στους κατακτητές. Μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο του Ναυπλίου και στη συνέχεια της Λάρισας. Ήταν αδελφός του εκδότη και αντιστασιακού Δημήτρη Παπαδήμα (πληροφορίες από εδώ).

131) Παπαδημητρίου Δημήτριος

Του Ανδρέα. Υπάλληλος των ΣΠΑΠ. Από την Καλαμάτα. 44 χρόνων. Κάτοικος Κοκκινιάς Πειραιά. Στέλεχος του ΚΚΕ και των Συνδικάτων. Σημ.: Αλλού αναφέρεται ως εκτελεσμένος στο Κούρνοβο. [Ακρον.]

132) Παπαδόπουλος Δημήτριος

Σημ.: Σύμφωνα με κάποιες πηγές (Κουβάς, ΚΚΕ) ήταν οικοδόμος, πρόσφυγας από τον Πόντο, κάτοικος Καλλιθέας, στέλεχος του ΚΚΕ και του Συνδικάτου Οικοδόμων, υποψήφιος βουλευτής Αττικής στις εκλογές του 1935 με το ΕΜΕΑ∙ το 1936, όντας γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Οικοδόμων, συλλαμβάνεται, στέλνεται εξορία και από εκεί στην Ακροναυπλία (βλ. και εφημ. ‘Οικοδόμος’, 28-4-1946). Κατά τον Φλούντζη, ο παραπάνω Δημ. Παπαδόπουλος («Πρόεδρος» ή «Βαν Μιν») εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στον Πειραιά στις 7-1-1943 μαζί με άλλους Ακροναυπλιώτες (το έχει το όνομα στον κατάλογο των 200, αλλά όχι ως Ακροναυπλιώτη). Στη Λάρισα αναφέρεται άλλος κρατούμενος Δημ. Παπαδόπουλος από τη Νίκαια.

133) Παπαδόπουλος Ευάγγελος

[Ακρον.]

134) Παπαδόπουλος Κων/νος

Του Ιωάννη. Από το Καστόρι Σπάρτης. Κρατούμενος στη Λάρισα το 1943.

135) Παπαδόπουλος Μαν.

Μανούσος ή Μανασής. Κουρέας. Από την Καβάλα. [Ακρον.]

136) Παπαδόπουλος Μύρων                                                                                        

Του Ευσταθίου. Πρόσφυγας, από την Αργυρούπολη Πόντου. Κάτοικος Μεσιανού Κιλκίς. Δάσκαλος, και, μετά τη συνταξιοδότησή του, αγρότης και συνεταιριστής. Στέλεχος του ΚΚΕ. Υποψήφιος βουλευτής Κιλκίς με το Π.Μ. στις εκλογές του 1936. Στην Ακροναυπλία δίδασκε στους κρατούμενους Μαθηματικά. [Ακρον.]

137) Παπάζογλου Ευάγγελος

[Ακρον.]

138) Παπαμιχάλης Γεώργιος

Ναυτικός. Από τη Σαλαμίνα. [Ακρον.]

139) Παπανδρέου Κώστας

Του Χρυσόστομου. Σερβιτόρος. Από τον Αμπελώνα (Καζακλάρ) Λάρισας. Μέλος του ΚΚΕ και μέλος του ΔΣ του Σωματείου Σερβιτόρων.[Ακρον.]

140) Παπανίκας Γεώργιος

Του Γιάννη.

141) Πασχαλίδης Θεμιστοκλής

Του Ιωάννη. Κάτοικος Καισαριανής. [Αναφ.]

142) Πατσανιάν Κεβόρκ

Αλλού λανθασμένα Παρετσαριάν. Από το Δουργούτι Αθήνας. Χοροδιδάσκαλος. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Αναφ.]

143) Πίττακας Γεώργιος

Γεννήθηκε το 1903 στο Φραντάτο Ικαρίας. Πήρε μέρος στο εργατικό κίνημα από το 1924. Ήταν τραμβαγιέρης, αλλά διώχθηκε και έγινε μπογιατζής. Στέλεχος του ΚΚΕ. Το 1931 πήρε μέρος στην εξέγερση στον Κάμπο Ικαρίας, που κατέληξε στο διώξιμο της Αστυνομίας. Δικάστηκε ερήμην σε φυλάκιση και εξορία. Δούλευε στην Εργατική Βοήθεια Αθήνας. Επί δικτατορίας Κονδύλη φυλακίστηκε στην Αίγινα. Στις 28-10-1940 βγήκε από την παρανομία και ζήτησε να σταλεί στο μέτωπο να πολεμήσει τον Ιταλό επιδρομέα. Αμέσως οι ντόπιοι φασίστες τον έκλεισαν φυλακή και τον έστειλαν στην Ακροναυπλία. [Ακρον.]

144) Πίτσος Ιωάννης

145) Πιτσούλης Δημήτριος

146) Πλακοπίτης Νικόλαος

Του Γιάννη. Χτίστης. Γεννήθηκε το 1906 στην Κοζάνη. Οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ το 1927 και στη συνέχεια αναδείχθηκε στέλεχος του ΚΚΕ. Μέλος του Εργατικού Κέντρου  και πρόεδρος του Συνδικάτου Οικοδόμων Κοζάνης. Εκδότης της εφημερίδας ‘Παλλαϊκό Μέτωπο’ και ταυτόχρονα ανταποκριτής του Ριζοσπάστη στην Κοζάνη. Υποψήφιος βουλευτής Κοζάνης στις εκλογές του 1933 με το ΕΜΕΑ και του 1936 με το Π.Μ. Εξορίστηκε σε Ανάφη και Άϊ Στράτη, και με τη δικτατορία του Μεταξά εξορίζεται πάλι, αρχικά στη Φολέγανδρο και τελικά στην Ακροναυπλία και στην Πύλο (περισσότερα εδώ). [Ακρον.]

147) Πλατανησιώτης Κώστας

148) Πόλκος Ευάγγελος

Δάσκαλος. Από τη Ραχούλα Καρδίτσας. 35 Χρόνων. Πήρε το πτυχίο του δασκάλου από το Διδασκαλείο Αλεξανδρούπολης το 1925. Κατατάχθηκε στη Χωροφυλακή και γράφτηκε στη Νομική Σχολή. Μέλος της ΕΕ της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας. Στέλεχος του ΚΚΕ. Με τη δικτατορία του Μεταξά συλλαμβάνεται και οδηγείται στις φυλακές Λάρισας, εκτοπίζεται στη Φολέγανδρο, και στη συνέχεια στην Ακροναυπλία, όπου δίδασκε τους κρατούμενους Φυσική. [Ακρον.]

Πίσω από μια φωτογραφία της κόρης του που βρέθηκε μετά την εκτέλεσή του στο σακάκι του είχε σημειώσει:

«Κόρη μου, Καίτη Πόλκου, μένει Κλειούς 22 Θεσσαλονίκη. Να γίνει δασκάλα. Ο πατέρας της».

149) Πολύδωρος Δημήτριος

Ή Πολυδώρου. Γεννήθηκε το 1910 στο Ζιγοβίστι Γορτυνίας. Το 1928 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε ως σερβιτόρος. Στέλεχος του ΚΚΕ, γραμματέας της Ομοσπονδίας Σερβιτόρων. Συνελήφθη στις 4 Αυγούστου 1936 και στάλθηκε στον Άϊ Στράτη και μετά στην Ακροναυπλία. Προϊστάμενος μαγειρείων στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου. [Ακρον.]

150) Ποντίκης Κοσμάς

Του Στέλιου. Ναυτεργάτης. Από την Αλεξανδρούπολη. Στέλεχος του ΚΚΕ, συνδικαλιστικό στέλεχος των ναυτεργατών Αλεξανδρούπολης. Το 1932 εκτοπίστηκε στη Σίκινο για ένα χρόνο και το 1935 φυλακίστηκε στις φυλακές Αίγινας. Υποψήφιος βουλευτής Έβρου το 1935 με το ΕΜΕΑ και το 1936 με το Π.Μ. [Ακρον.]

151) Πότης Αλέκος

152) Ρεμπούτσικας Δημήτριος

Δικηγόρος. Γεννήθηκε το 1905. Από την Αχαγιά Αχαΐας. Κάτοικος Αθήνας. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

Το τελευταίο του σημείωμα:

«Αγαπημένοι μου, ο θάνατός μου δεν θα πρέπει να σας λυπήσει, αλλά να σας ατσαλώσει πιο πολύ για την πάλη που διεξάγετε. Σφίξετε τις καρδιές σας και βγήτε παλικάρια απ’ τη νέα αυτή δοκιμασία. Έτσι θα μας τιμήσετε καλύτερα. Όταν ο άνθρωπος δίνει τη ζωή του για ανώτερα ιδανικά δεν πεθαίνει ποτέ. 1-5-44 Χαϊδάρι. Με πολλή αγάπη. Σας φιλώ, Μήτσος».

153) Ρίζος Ηλίας

Του Δημητρίου. Μακαρονοεργάτης. Από το Ροβολιάρι Φθιώτιδας. 41 χρόνων. Στέλεχος του ΚΚΕ. Συνδικαλιστής στη Λαμία. [Ακρον.]

154) Ρογανάς Γεώργιος

Αλλού Ροζάνης, που είναι το σωστό. Με καταγωγή από τη Ζίτσα Γιαννίνων. Μέλος του ΕΑΜ. Αγωνιστής από την Πεντέλη, όπως και ο επόμενος.

155) Ρογανάς Ιωάννης

Ροζάνης, γιός του προηγούμενου. Επονίτης. Μαθητής (ή αρτεργάτης).

156) Ρουσσόπουλος Γεώργιος ή Κώστας

Αρτεργάτης, γεννημένος στο Ροδολίβος Σερρών το 1901. Στέλεχος του ΚΚΕ. Υποψήφιος βουλευτής Σερρών στις εκλογές του 1933 με το ΕΜΕΑ. Το 1934 αντιπρόεδρος της Κοινότητας Ροδολίβου. [Ακρον.]

157) Σαββόπουλος Σάββας

Του Κώστα. Εργάτης μεταλλουργός. Πρόσφυγας, καταγόταν από την Καλλικράτεια Αν. Θράκης και γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1913. Από μαθητής του Γυμνασίου γίνεται μέλος της κομμουνιστικής νεολαίας στη Βέροια. Στη γ’ τάξη του Γυμνασίου Θεσσαλονίκης αποβάλλεται οριστικά για την κομμουνιστική του δράση. Από τότε δουλεύει ως εργάτης μεταλλουργός. Οργανώνει το συνδικάτο μεταλλουργών, στέλεχος της ΟΚΝΕ, του ΚΚΕ και του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Το 1935 εκτοπίζεται για ένα χρόνο στην Ανάφη. Τον Ιούλιο του 1937, συλλαμβάνεται, βασανίζεται στην Ασφάλεια Θεσσαλονίκης, και μεταφέρεται στην Ακροναυπλία. [Ακρον.]

158) Σακκάς Κώστας

Του Χρήστου. Κουρέας. Από την Ήπειρο. Στέλεχος του ΚΚΕ. Το ’35 στον Άϊ Στράτη. [Ακρον.]

159) Σαμόπουλος Γεώργιος

Ή Σταμόπουλος. Από τη Μυτιλήνη. [Ακρον.]

160) Σαντομοίρης Φώτης

Μουσικός, βολιστής. Από τις Σέρρες ή Δράμα. [Ακρον.]

161) Σερδερίδης Κοσμάς

Αγρότης. Γεννήθηκε το 1905 στην Αργυρούπολη Πόντου. Το 1918 ήλθε πρόσφυγας στο Γερακαριό Κιλκίς. Μέλος του ΚΚΕ. Από νέος πήρε μέρος στο αριστερό κίνημα και το 1930, με το «ιδιώνυμο», εξορίστηκε στη Σαντορίνη για δύο χρόνια. Τον Απρίλη του 1937 πιάστηκε και εξορίστηκε στην Φολέγανδρο, και, αργότερα, μεταφέρεται στην Ακροναυπλία. [Ακρον.]

162) Σκλάβαινας Στέλιος

Από τη Σίφνο. Κάτοικος Ν. Κόσμου Αττικής. Τυπογράφος. Επιφανές στέλεχος του ΚΚΕ προπολεμικά, που αργότερα διαγράφηκε, βουλευτής, γνωστός από το σύμφωνο Σοφούλη – Σκλάβαινα του 1936. [Ακρον.]

163) Σουκατζίδης Ναπολέων

Γεννήθηκε στις 11-12-1909 στα Μουδανιά της Μ. Ασίας από γονείς δασκάλους. Η οικογένειά του βρέθηκε από την Προύσα στο Αρκαλοχώρι της Κρήτης το 1922. Φοίτησε στην Εμπορική Σχολή του Ηρακλείου και εργάστηκε ως λογιστής και αλληλογράφος στο εργοστάσιο της εταιρείας «Μίνως» στην Ιεράπετρα. Στέλεχος του ΚΚΕ, πρόεδρος των Εμποροϋπαλλήλων Ηρακλείου. Πιάστηκε στις 6-6-1936 και εξορίστηκε στον Άϊ Στράτη, και μετά ένα χρόνο στην Ακροναυπλία. Ηγετική μορφή των Ακροναυπλιωτών, εκτελούσε χρέη διερμηνέα στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες ότι την ημέρα της εκτέλεσης ο διοικητής Φίσερ πρότεινε σ’ αυτόν και τον Αντ. Βαρθολομαίο να παραμείνουν στο στρατόπεδο, αλλά αυτοί αρνήθηκαν. [Ακρον.]

Τα τρία σημειώματα που άφησε:

Στον πατέρα του: «Πατερούλη. Πάω για εκτέλεση. Νάσαι περήφανος για τον μονάκριβο γιό σου. Ν’ αγαπάς, να λατρεύεις την κορούλα σου και την αδελφούλα μου. Κ’ οι δυο μεγάλοι άνθρωποι. Γεια. Γεια πατερούλη. Ναπολέων».

Στην αρραβωνιαστικιά του: «Η τελευταία μου σκέψη μαζί σου. Θα ‘θελα να σε κάμω ευτυχισμένη. Ν’ αγαπάς πολύ το μπαμπά και την αδελφούλα μου. Να βρεις σύντροφο της ζωής σου άξιό μου και άξιό σου. Γεια χαρά. 1-5-44. Ναπ. Σουκατζίδης. Υ.Γ. Κάτι ενθύμια θα σου δώσει ο Ζήσης».

Στην αδελφή του: «Αδελφούλα. Πάω για εκτέλεση. Σε λάτρευα πολύ όπως λάτρευα και το γυναικούλι μου. Δεν μπόρεσα να σας κάμω ευτυχισμένους. Λίγη αγάπη στο μπαμπά όσο να ζη. Γεια σου. Γεια σου λατρευτή μου αδελφούλα».

164) Σόφης Δημήτριος

Επονίτης. Από την Πεντέλη. Μαθητής. Αυτό το σημείωμα άφησε πριν την εκτέλεσή του:

«Χαίρετε φίλοι. Εκδίκηση. Μάνα μη λυπάσαι. Χαίρε μάνα. Δημήτρης Σόφης».

165) Σόφης Χρήστος

Επονίτης. Από την Πεντέλη. Πιθανόν αδελφός του προηγούμενου.

Σημ.: Σε άλλες πηγές αναφέρεται και τρίτος με το ίδιο επώνυμο, Σόφης Ανδρέας. Ο Γ. Κουβάς γράφει ότι προσπάθησε να εξακριβώσει αν ο Ανδρέας Σόφης είναι πατέρας των δύο αδελφών, αλλά δεν βρήκε άκρη. Στο ηρώο της Παλ. Πεντέλης πάντως είναι γραμμένα τα ονόματα των Δημήτρη και Ανδρέα Σόφη.

Η Ιωάννα Τσάτσου, που υπηρετούσε στην Αρχιεπισκοπή, γράφει στο βιβλίο της:

«Μια μητέρα απ’ την Πεντέλη βρήκε το σακάκι του γιού της. Το αγκάλιασε και το κρατούσε σφιχτά πνιγμένη με τα δάκρυά της. Έπειτα σαν μπόρεσε να κοιτάξει γύρω της, πήρε το μάτι της κάποιο ρούχο του πιο μικρού κρατούμενου παιδιού της. Την μεταφέρανε αναίσθητη».

166) Σούλας Χρήστος

Γεννήθηκε το 1912 στην Τσερκοβίτσα της Β. Ηπείρου. Αρτεργάτης και ξυλουργός. Αρχειομαρξιστής, αργότερα μέλος των τροτσκιστικών ΟΚΔΕ και ΕΟΚΔΕ. Συνδικαλιστής, γραμματέας του Συνδικάτου Αρτεργατών Πειραιά. Υπεύθυνος έκδοσης της εφημερίδας της ΟΚΔΕ ‘Εργατική Πρωτοπορία’. Στα τέλη του 1936 συλλαμβάνεται και εκτοπίζεται στην Ανάφη και μετά στην Ακροναυπλία. (βλ. και εφημ. ‘Διεθνιστής’, 28-5-1944). [Ακρον.]

167) Σπυρίδης Γεώργιος

Σιδηροδρομικός. Στέλεχος του ΚΚΕ και του Συνδικάτου Σιδηροδρομικών. Κάτοικος Αθήνας. Το 1935 εξόριστος στην Ανάφη, μετά στην Ακροναυπλία. [Ακρον.]

168) Στάθης Ιωάννης

Του Κώστα. Αγρότης (ή δάσκαλος). Από τα Σέρβια Κοζάνης. 32 χρόνων. Στέλεχος του ΚΚΕ. Εκτοπίζεται από την Ασφάλεια Κοζάνης τον Μάρτιο του 1936, μετά την πορεία των εργατών του κρατικού Δενδροκομικού Σταθμού Σερβίων προς την Κοζάνη. [Ακρον.]

169) Σταμούλης Βασίλειος

Του Αναστασίου. Γιός πολυμελούς οικογένειας, γεννήθηκε το 1911 στη Ζίτσα Γιαννίνων, όπου και φοίτησε στο δημοτικό σχολείο και στο σχολαρχείο. Το 1928 πήγε στην Αθήνα και έμαθε την τέχνη του τυπογράφου, επάγγελμα το οποίο άσκησε αρχικά στα Γιάννινα, στην εφ. ‘Ηπειρωτικός Αγών’ και στη συνέχεια στην Αθήνα, στον Ριζοσπάστη, ενώ φαίνεται πως ασχολήθηκε παράλληλα και με τη δημοσιογραφία. Μέλος του ΚΚΕ (περισσότερα εδώ) [Ακρον.]

170) Σταύρου Σπύρος                                                  

171) Στρατής Αλμπέρτος

Αλλού Εσδρατή Αλμπέρτος, που είναι το σωστό. Εβραίος από τη Θεσσαλονίκη. Τσαγκάρης. [Ακρον.]

172) Συνοδινός Απόστολος

Ξυλουργός. Πρόσφυγας, γεννήθηκε στην Πάνορμο της Μ. Ασίας το 1908. Κάτοικος Σερρών. Στέλεχος του ΚΚΕ. Γραμματέας της Περιφερειακής Κομματικής Οργάνωσης Δράμας του ΚΚΕ. Το 1936 με το κίνημα της Δράμας δεν μπόρεσε να ξεφύγει, τον έπιασαν και τον έστειλαν στις φυλακές της Ακροναυπλίας. [Ακρον.]

173) Ταλαίπωρος Ηλίας

Αγρότης. Από τον Παγώνδα Σάμου.

174) Ταμπάνος Βασίλειος

Ή Ταμιζόνος ή Φίλιππος. Του Θεοδόση. Ιδιωτικός υπάλληλος. Από τη Λευκάδα. 51 χρόνων. Στέλεχος του ΚΚΕ. Από πολύ νέος ασπάστηκε τις ιδέες του κομμουνισμού και ανέπτυξε δράση στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Το 1932 εξορίστηκε στον Άϊ Στράτη. Όταν απολύθηκε, εργάστηκε στον Ριζοσπάστη. Το 1936 η δικτατορία του Μεταξά τον εξόρισε στην Ανάφη για ένα χρόνο. Μετά μεταφέρθηκε στην Ακροναυπλία και στην Πύλο. [Ακρον.]

175) Τζανετής Χρήστος

[Ακρον.]

176) Τζίμος Ανδρέας

177) Τζοάνος Περικλής

Τσαγκάρης. Από την Καβάλα. [Ακρον.]

178) Τζωρτζάτος Κώστας

Οικοδόμος ή ξυλουργός. Γεννήθηκε στη Σάμη Κεφαλονιάς το 1907. Κάτοικος Πάτρας. Υποψήφιος βουλευτής Αχαΐας το 1935 με το ΕΜΕΑ. [Ακρον.]

179) Τούμπας Θανάσης

Σπουδαστής του Πολυτεχνείου. Στέλεχος της ΕΠΟΝ. Ανιψιός του ναυάρχου Τούμπα.

180) Τούρπας Παναγιώτης

Από το Σουφλί. Υπάλληλος του ΟΣΕ και μετά δάσκαλος. Στέλεχος του ΚΚΕ. Υποψήφιος βουλευτής Έβρου το 1935 με το ΕΜΕΑ και το 1936 με το Π.Μ. Στις 20-8-1935 συλλαμβάνεται και εκτοπίζεται στην Ανάφη. Αργότερα, έγκλειστος στην Ακροναυπλία. [Ακρον.]

181) Τσαλίκης Τάσος

Δάσκαλος. Γεννήθηκε το 1911 στην Αργαλαστή Μαγνησίας. Τις διδασκαλικές του σπουδές τις έκανε στο Διδασκαλείο Λαμίας που γράφτηκε το 1928. Συνελήφθη το 1937 και στάλθηκε στον Άϊ Στράτη και μετά στην Ακροναυπλία, όπου δίδασκε στους κρατούμενους Ελληνικά (περισσότερα εδώ). Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

182) Τσερμέγκας Μιχάλης

Εργάτης (ή αγρότης). Από το Μαυράτο Ικαρίας. 32 χρόνων. Στέλεχος της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ. Εξόριστος από τον καθεστώς της 4^ης Αυγούστου στον Άϊ Στράτη, βρέθηκε φυλακισμένος στην Ακροναυπλία όταν άρχισε ο πόλεμος.  Νοσοκόμος στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου.[Ακρον.]

183) Τσίκας Αλέξανδρος

Γιός του δασκάλου – λόγιου Μάνθου Τσίκα, γεννήθηκε στο Γραμμένο Γιαννίνων το 1909. Αφού φοίτησε δύο χρόνια στο Γυμνάσιο στα Γιάννινα, διέκοψε τις σπουδές του και έγινε τσαγκάρης. Αργότερα άνοιξε δικό του κατάστημα στο χωριό και το 1935 στην Αθήνα. Στέλεχος του ΚΚΕ. Με την δικτατορία του Μεταξά στάλθηκε εξόριστος στη Σίφνο, και αργότερα στην Ακροναυπλία. [Ακρον.]

184) Τσίρκας Κώστας

Του Γιώργου. Δάσκαλος. Γεννήθηκε το 1906 στα Πράμαντα Γιαννίνων. Το 1926 τελείωσε το μονοτάξιο Γυμνάσιο Γιαννίνων και διορίστηκε δάσκαλος στο χωριό Ψέλτσκο (Κυψέλη) Καστοριάς. Το 1930 μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου παράλληλα με την εργασία του γράφτηκε και στη Νομική Σχολή. Στέλεχος του ΚΚΕ, συνδικαλιστής, πρόεδρος του Συλλόγου των προοδευτικών δασκάλων ‘Αναγέννησις’. Μετά την δικτατορία του Μεταξά τέθηκε σε διαθεσιμότητα, συμμετείχε στο ‘Αντιδικτατορικό Κίνημα Μακεδονίας’ και ήταν συντάκτης της εφημερίδας ‘Αντιδικτατορικό Μέτωπο’. Πιάστηκε με προδοσία στις 6-5-1938, μαζί με άλλους 75 υπαλλήλους και μεταφέρθηκε στην Ακροναυπλία.[Ακρον.]

Πριν εκτελεστεί άφησε τρία χαρτάκια. Ένα πέταξε δεμένο σε μαντίλι. Ένα βρέθηκε στο σακάκι του και ένα στην κουβέρτα του.

Στο πρώτο που απευθύνεται στον λαό έγραφε: «Πρωτομαγιά. Γεια σας όλοι. Πάμε στη μάχη. Κώστας Τσίρκας. 1-5-44».

Στο δεύτερο, για τους συγγενείς του, έγραφε: «Γεια και χαρά. Σας φιλώ όλους με πολλή αγάπη. Κώστας Τσίρκας. Μάρνη 52 Αθήνα».

Και στο τρίτο για τη γυναίκα του και τον γιό του: «Κατίνα, Γεωργούλη. Σας φιλώ με αγάπη. Κώστας Τσίρκας. Μάρνη 52».

185) Τσολιάκος Ιωάννης

[Ακρον.]

186) Υψηλάντης Κώστας

[Ακρον.]

187) Φάβας Κώστας

Αγρότης. Υποψήφιος βουλευτής Ξάνθης στις εκλογές του 1936 με το Π.Μ. [Ακρον.]

188) Φερετόπουλος Νώντας

Ή Νικήτας. [Ακρον.]

189) Φεφές Απόστολος

Δικηγόρος. Από την Πάτρα. Πιάστηκε από τους Ιταλούς τον Ιούλη του 1941 με βάση καταστάσεις ονομάτων που είχε παραδώσει η ελληνική κυβέρνηση στους κατακτητές και κλείστηκε στη φυλακή. Το 1943 κρατούμενος στη Λάρισα (προηγουμένως πιθανότατα στο Ναύπλιο). Σημ.: Ο Φλούντζης τον έχει Ακροναυπλιώτη, χωρίς να διευκρινίζει πότε κρατήθηκε εκεί. [Ακρον.]

190) Φιλόπουλος Ανέστης

[Ακρον.]

191) Φουντής Στέφανος

Του Νίκου. Μηχανολόγος – ηλεκτρολόγος. Γεννήθηκε στον Μανταμάδο Λέσβου το 1908. Σπούδασε στη Γάνδη του Βελγίου με υποτροφία. Στέλεχος της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ. Το 1936 συλλαμβάνεται και στέλνεται στην Ανάφη, και από εκεί στην Ακροναυπλία (περισσότερα εδώ).[Ακρον.]

192) Φωκάς Ιωακείμ

17 χρόνων, μαθητής.

193) Χάλαρης Γεώργιος

Από το μπλοκ «15» του στρατ. Χαϊδαρίου (απομόνωση). Γεννήθηκε το 1916 στην Αθήνα. Πιάστηκε στα τέλη του 1942 σε μπλόκο από τους Γερμανούς στη συνοικία Αγ. Ιωάννη Ρέντη.

194) Χαρίτος Χρήστος

Καπνεργάτης. Από τον Πειραιά. Στέλεχος του ΚΚΕ. [Ακρον.]

195) Χατζηχρίστος Χρήστος

Τσαγκάρης. Αρχειομαρξιστής, συνδικαλιστής στο Συνδικάτο τσαγκάρηδων, μέλος του ΚΑΚΕ. Το 1937 συνελήφθη, στάλθηκε στη Γαύδο και μετά στην Ακροναυπλία (βλ. και εφημ. ‘Πάλη των Τάξεων’, 13-11-44). [Ακρον.]

196) Χατζόπουλος Φώτιος                                                              

197) Χατζόπουλος Νίκος

198) Χριστακόπουλος Δημήτριος (Διομήδης)

Του Διονυσίου. Από την Καλαμάτα. Συνδικαλιστής, γραμματέας του σωματείου της οινοπνευματοποιίας Ζαν Κερού στην Καλαμάτα. Εργοδηγός, βαρελάς. [Ακρον.]

199) Χρυσάφης Νικόλαος

Βυρσοδεψεργάτης. Από το Καρλόβασι Σάμου. Στέλεχος του ΚΚΕ, συνδικαλιστής, μέλος του Σωματείου Βυρσοδεψών ‘Άγιος Παντελεήμων’. Το 1932 φυλακίστηκε με τον «ιδιώνυμο» και το σωματείο διαλύθηκε. Μετά την αποφυλάκισή του πρωτοστάτησε στην ίδρυση νέου σωματείου με την επωνυμία ‘Αναγέννηση’ (περισσότερα εδώ). [Ακρον.]

200) Χυτήρης Κώστας

Του Σπύρου. Γεννήθηκε στο χωριό Κουραμάδες Κέρκυρας το 1906. Δάσκαλος στην Ξάνθη. Στέλεχος του ΚΚΕ. Μέλος του ΔΣ της ΔΟΕ. Εργάστηκε στο ‘Διδασκαλικό Βήμα’. [Ακρον.]

Σημείωση: Ο κατάλογος του μνημείου έχει επτά διαφορές σε σχέση με αυτόν του Φλούντζη: Στο μνημείο δεν υπάρχουν οι Βόκολας ή Μπόκολας Κων/νος, Κάππος Σταύρος, Οικονομίδης Ορέστης, Πατέστος Αναστάσης, Νανέρης Παναγιώτης, Πανταζής Νικόλαος και Σόφης Ανδρέας∙ οι τέσσερις πρώτοι, γράφει ο Γ. Κουβάς, διαπιστώθηκε ότι εκτελέστηκαν στο Κούρνοβο. Αντ’ αυτών υπάρχουν οι Καράγιωργος Λάμπρος, Μελισσαρόπουλος Ιωάννης, Πασχαλίδης Θεμιστοκλής, οι οποίοι βρέθηκαν μέσω αναζητήσεων του Ε.Ε.Σ., καθώς και οι Καραγιάννης Αυγέρης, Κοβάνης Γεώργιος, Μαγκάκης ή Μαγκανάς Κων/νος και Χατζόπουλος Νίκος. Σε σχέση με άλλους, παλιότερους καταλόγους, οι διαφορές είναι πολύ περισσότερες.