Αυτή είναι η Ελλάδα!

 

    Πόσοι είμαστε; Ποιοι είμαστε; Με τι ασχολούμαστε; Ποιες είναι οι ρίζες μας; Αλλά και κάμποσα    άλλα ευφάνταστα και άκρως χρηστικά ερωτήματα καλείται να απαντήσει το εντυπωσιακό γράφημα της εταιρείας interweave. Με απλό και ευσύνοπτο τρόπο κάνει την ανατομία της σύγχρονης Ελλάδας, καθώς παρουσιάζει την ακριβή πληθυσμό, τη διάρθρωσή του ανά ηλικία, φύλλο και  

επαγγελματικό προσανατολισμό και φτάνει μέχρι το πόσες ώρες περνάμε on line.

                                                                                                       

                                                                                                 Πηγή: www.iefimerida.gr

Το πείραμα με το βιολιστή στο μετρό...

Κάποιο κρύο πρωινό του Ιανουαρίου του 2007, ένας άντρας κάθισε σε ένα κεντρικό σταθμό του μετρό, δίπλα σε έναν κάδο σκουπιδιών και ξεκίνησε να παίζει το βιολί του. Έπαιξε για περίπου 45 λεπτά. Κατά τη διάρκεια αυτών των 45 λεπτών, δεδομένου ότι ήταν ώρα αιχμής, πέρασαν από μπροστά του αρκετές χιλιάδες άνθρωποι, οι περισσότεροι πηγαίνοντας στη δουλειά τους.

Τρία λεπτά μετά την έναρξη της μουσικής, ένας μεσήλικος κύριος παρατήρησε ότι υπήρχε ένας μουσικός που έπαιζε βιολί, τον κοίταξε για λίγα δευτερόλεπτα και συνέχισε το βιαστικό του βηματισμό. Ένα λεπτό αργότερα, ο βιολιστής εισέπραξε το πρώτο του δολάριο, από μια κυρία που το πέταξε στο καπέλο του καθώς περνούσε από μπροστά του χωρίς να σταματήσει καθόλου. Λίγο αργότερα, κάποιος ακούμπησε στον τοίχο και τον άκουσε για λίγο, αλλά μετά κοίταξε το ρολόι του και έφυγε βιαστικός. Πιο πολύ από όλους τους περαστικούς, ασχολήθηκε μαζί του ένα τρίχρονο αγόρι που ήθελε να σταματήσει για να ακούσει, αλλά η μητέρα του τον τράβηξε για να συνεχίσουν τη διαδρομή τους. Το παιδί κοιτούσε συνεχώς προς τα πίσω καθώς απομακρυνόταν. Το ίδιο επαναλήφθηκε και με άλλα παιδιά και τους γονείς τους, οι οποίοι -χωρίς καμία εξαίρεση- τα τράβαγαν για να συνεχίσουν το δρόμο τους. Στα 45 λεπτά μουσικής, συνολικά σταμάτησαν για να ακούσουν -έστω και για λίγο- μόνο 6 άνθρωποι, σε σύνολο περίπου χιλίων. Περίπου 20 άνθρωποι έριξαν λεφτά στο καπέλο καθώς συνέχιζαν να περπατούν, χωρίς να ελαττώσουν την ταχύτητα του βηματισμού τους. Η συνολική είσπραξη ήταν 32 δολάρια.

Όταν η μουσική σταμάτησε και υπήρξε σιωπή, κανείς δεν το πρόσεξε. Κανείς δε χειροκρότησε, ούτε υπήρξε κανενός άλλου είδους αναγνώριση, εκτός από μία γυναίκα. Αυτό που δεν ήξερε κανείς, ήταν ότι ο συγκεκριμένος βιολιστής ήταν ο Τζόσουα Μπελ, ένας από τους καλύτερους μουσικούς του κόσμου, και έπαιζε με ένα βιολί Στραντιβάριους αξίας 3,5 εκατομμυρίων δολαρίων, κατασκευασμένο από τον ίδιο τον Αντώνιο Στραντιβάρι το 1713. Δύο ημέρες νωρίτερα, ο Μπελ έπαιξε σε ένα κατάμεστο θέατρο της Βοστόνης και η τιμή ενός «φθηνού» εισιτηρίου ήταν 100 δολάρια.

Ο Μπελ αμoίβεται με περίπου 1000 δολάρια το λεπτό! Το συγκεκριμένο πείραμα, δηλαδή το να παίξει ο Τζόσουα Μπελ στο σταθμό του μετρό ινκόγκνιτο, οργανώθηκε από την εφημερίδα Ουάσιγκτον Ποστ, ως μέρος μιας κοινωνικής μελέτης, περί του τι εκλαμβάνουμε ως σημαντικό, τι μας αρέσει, και σε τι δίνουμε προτεραιότητα. Η γενική περιγραφή του πειράματος ήταν: « Σε ένα συνηθισμένο περιβάλλον, σε μια ακατάλληλη ώρα, αντιλαμβανόμαστε το ωραίο; Σταματάμε για να το ευχαριστηθούμε; Αναγνωρίζουμε το ταλέντο σε ένα μη-αναμενόμενο περιβάλλον;».Πηγή:www.washingtonpost.com

Μερικές πτυχές της νεοελληνικής κακομοιριάς...

Δεν είναι ψέμα. Σαν λαός φέρουμε μέσα μας μια ελαττωματική αυτοεικόνα που έχει τα χαρακτηριστικά της συλλογικής ασύνειδης σφραγίδας. Μπορεί κανείς να το διακρίνει σε όλες τις πτυχές της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής μας.

Στον τρόπο που οδηγούμε και παρκάρουμε, που πετάμε τα σκουπίδια μας, στη φυσιογνωμία της πολυπαθογενούς δημόσιας διοίκησης, στην ίδια τη συγκρότηση του κράτους μας που τόσο αγαπάμε να μισούμε, στην αυτοκαταστροφική μας δυναμική, που από τη μια τορπιλίζει όλες τις θεσμικές δομές και από την άλλη τις κατηγορεί ότι είναι αναποτελεσματικές. Η νεοελληνική “μαγκιά” και “λεβεντιά” επί δεκαετίες έβρισκε τη φυσική της έκφραση στη φοροδιαφυγή, στο από το “παράθυρο” βόλεμα στο “αντιπαραγωγικό” δημόσιο, στην “τακτοποίηση” του αυθαίρετου εξοχικού με τον κατάλληλο “κουμπάρο” και τόσα εισαγωγικά δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ σε κείμενό μου (αυτοαξιολογούμαι, μη δίνετε σημασία).

Τι λέγαμε; α ναι για τους κουμπάρους τους θείους και τους μπαρμπάδες στην Κορώνη. Σαν ένα έθνος ανώριμο και στη νηπιακή του ηλικία, πάντα έψαχνε ένα μπαμπά, που θα αποκαθιστούσε την τάξη και με ένα μαγικό τρόπο θα έφερνε την ευνομία, την αξιοκρατία και την εύρυθμη λειτουργία των αποσαθρωμένων θεσμών. Φυσικά αφού πρώτα διόριζε την κόρη σε μία ΔΕΚΟ,  μετέθετε το γιο να υπηρετήσει στα σύνορα Καλλιθέας – Πετραλώνων (το παιδί πιέζεται και έχει ψυχολογικά), αποχαρακτήριζε δασικές περιοχές και πολλά άλλα πλούσια δώρα.  Αυτός ο “Δημογεροντισμός” ταλαιπωρεί τη χώρα μας και τις συνειδήσεις των ραγιάδων ακόμη από την προ επαναστατική περίοδο και καθιερώνει ένα δίπολο ρόλων.

Πρώτα αυτόν του “δημόσιου φορέα” με τις πολλές εκδοχές του αξιωματούχου (χαρισματικοί ηγέτες, πρόεδροι παντός είδους συλλόγων, συνδικαλιστικών οργανώσεων, κομματικών και παρακομματικών σχηματισμών, βλαχοδήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι και νομάρχες και περιφερειάρχες “της καρδιάς μας”, και όποιος θέλει μπορεί να συνεχίσει αυτόν τον κατάλογο). Είναι ο Έλληνας της “καρέκλας”, που είναι μέσα στα κόλπα, έχει τις μέσες και τις άκρες του, που μέσα από τεθλασμένες και τεμνόμενες γραμμές του διοικητικού πλέγματος, μπορεί να φτάσει (αν θέλει) σε ένα από τα κέντρα εξουσίας και για όλες αυτές τις πολύτιμες υπηρεσίες στο τέλος κρατάει και κάτι για τον κόπο του, έτσι σαν ένα συμβολικό δωράκι στον εαυτό του.

Ο άλλος είναι ο Έλληνας ο “Φουκαράς”, που έλκει την καταγωγή του από την εθνικά αρχετυπική φιγούρα του Καραγκιόζη. Είναι ο καταφερτζής, ο σβέλτος, ο εξυπνάκιας, ο καλοκάγαθος, ο παρτάκιας, ο  φιγουρατζής, το καμάκι, “ο εισαγόμενος”, με όλες τις γραφικές αναπαραστάσεις του μέσα στο πέρασμα των μεταπολεμικών δεκαετιών. Αυτός που συνωστιζόταν στα κομματικά γραφεία για να ασπαστεί με ευλάβεια βρεγμένες ποδιές και ταυτόχρονα με την ίδια άνεση διατυμπάνιζε σε όλους τους τόνους ότι γράφει τους πάντες στα “απόκρυφα αρχεία” του. Εκείνος που ποτέ δεν έχανε το δρόμο του μέσα στο λαβύρινθο με τους δαιδαλώδεις νόμους και τροπολογίες και σαν άλλος χάκερ διαπερνούσε με θαυμαστή επιδεξιότητα όλες τις δικλείδες που προέβλεπε ο νομοθέτης και πάντα έβρισκε την τρύπα ασφαλείας στο πολύπλοκο νομοθετικό και διοικητικό λειτουργικό. Ήταν ο μέχρι και  πρότινος  ταμπελοφόρος θαμώνας των μπουκομάγαζων, όταν πριν από 20 και πλέον χρόνια επινοήθηκε το νεοελληνικό lifestyle, που φιλοδοξούσε να ξορκίσει την προηγούμενη λαϊκίστικη μιζέρια μέσα από έναν επίπλαστο και εκβιασμένο και υπερχρεωμένο ευδαιμονισμό. Τις αδυναμίες του ανέτρεφαν, κολάκευαν και θώπευαν επί χρόνια οι αριστερόστροφης κατεύθυνσης κομματικοί σχηματισμοί, ψιθυρίζοντάς του εκκωφαντικά σχεδόν ότι έχει μόνο δικαιώματα και καμία υποχρέωση.

Αυτός θα βάλει την ουρά στα σκέλια μπροστά στην εξουσία και την άλλη στιγμή θα ξεστομίσει την ατάκα “ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε!!!”. Θα μεμψιμοιρήσει και θα απειλήσει, θα γίνει θύτης και θύμα του εαυτού του, θα εξάγει τη μηδενική του αυτοαξία του και θα την προβάλει σε όλους τους άλλους, θα βρίσει και θα επινοήσει εχθρούς αληθινούς ή εικονικούς, θα ξεσπάσει στην οθόνη της τηλεόρασης με φάσκελα στο διαιτητή και στον πολιτικάντη που είναι σαρξ εκ της σαρκός του και στο τέλος θα κάνει και το κέφι του. Γιατί η ζωή είναι μικρή βρε αδερφέ!

Θέλει και λίγο χαβαλέ. Ευτυχώς η πολιτισμική και θρησκευτική μας παράδοση είναι με τέτοιο τρόπο διατεταγμένη στο χρόνο ώστε κάθε σχεδόν δίμηνο – τρίμηνο να προβλέπεται και ένα ξεφάντωμα. Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Απόκριες, Πάσχα, Καλοκαίρι και πάει λέγοντας. Ο νεοελληνικός χαβαλές είναι άλλο ένα στοιχείο χαραγμένο στο DNA του βαλκανο – μεσογειακού αυτού όντος με τη μοναδική ιδιαίτερη ταυτότητα. Αυτό βέβαια δεν είναι κακό. Κακό είναι ότι στην πραγματικότητα, το γλέντι δε σταματάει ποτέ και στην καθημερινότητα λαμβάνει όλες εκείνες τις μορφές παθογένειας που περιγράψαμε. Κοπάνες, μίζες, αδιαφορία για ό,τι το δημόσιο ή κοινόχρηστο, ιδιωτικές απάτες, γρήγορο και εύκολο χρήμα, είναι μερικές από τις αξίες που φιγουράρουν στη δική μας ηθική δεοντολογία και ορίζουν το πρότυπο του “επιτυχημένου”, με την απαραίτητη δόση μαγκιάς και κουτοπονηριάς στη νεοελληνική του εκδοχή. Ο μεταπολιτευτικός γλεντζές δε σταμάτησε ποτέ να ευτελίζει και να ξεχαρβαλώνει τους θεσμούς. Αφενός ώστε να νιώθει ότι ο ίδιος δεν είναι κατώτερός τους, να μην αισθάνεται τον ίλιγγο μπροστά στη μέγεθος  και τον ανελαστικό τους χαρακτήρα και τον πανικό της σύνθλιψης ανάμεσά τους. Όχι επειδή εκείνοι  είναι τίποτα ογκόλιθοι, αλλά επειδή ο ίδιος αισθάνεται τόσο ασήμαντος μπροστά τους. Αφετέρου ώστε να μπορεί σε κάποιο ανώνυμο και απρόσωπο, ασυνεπές και αναποτελεσματικό “Σύστημα” να μεταθέτει την ευθύνη, έτσι που να μπορεί να προφέρει τη δικαιολογία ότι για τη δική του αποτυχία δεν φταίει ο ίδιος.

Αυτό το έλλειμμα ευθύνης έρχονται να εκμεταλλευτούν αυτόκλητοι έμποροι συνωμοσιολογικών σεναρίων και στον ήδη διαμορφωμένο κατάλογο των εχθρών να προσθέσουν κι άλλους. Παράλληλα φιλοδοξούν να διαβεβαιώσουν τον ημιμαθή και ανασφαλή συμπολίτη μας ότι όχι μόνο ο ίδιος είναι το θύμα, αλλά και το ότι μια τουλάχιστον διεθνής ίντριγκα εξυφαίνεται εδώ και δεκαετίες εις βάρος του προκειμένου να τον καταστήσει ανενεργό και άρα ακίνδυνο για το παγκόσμιο νεοταξίτικο σχέδιο. Τέλος, τον καθησυχάζουν με τη υπόσχεση ότι ο ίδιος δεν κινδυνεύει γιατί τον προστατεύει το αρχέγονο DNA του, μεγάλες δυνάμεις, αρχαίοι ή σύγχρονοι θεοί, εξωγήινοι και η σαχλαμάρα κυριολεκτικά ΔΕΝ Συμμαζεύεται.  Αυτό το συναισθηματικό παραλήρημα της υπεραναπλήρωσης της χαμένης αυτοεκτίμησης, είναι το καλύτερο έδαφος για να βλαστήσει και να ανθίσει όλη η νεοναζιστική Υστερία, που απαιτεί βίαια πίσω ό,τι η πραγματικότητα απότομα της έχει στερήσει.

Άφησα τελευταίο, για να σεβαστώ τη σειρά εμφάνισης, το έσχατο είδος του πιο εκμοντερνισμένου συμπλεγματικού συμπολίτη μας. Είναι εκείνο το υβρίδιο  που έχει προκύψει από τον μεταλλαγμένο γιάπι με τα οράματα του εκσυγχρονισμού των 90s, μεγαλωμένο με τα διδάγματα  του Φρίντμαν και της σχολής του Σικάγο, πασπαλισμένο με αρκετό lifestyle και στεφανωμένο με αρκετή χαζομάρα από τους συλλογισμούς και την προπαγάνδα των τηλε – παπαγάλων. Λατρεύει την ατάκα που ισοπεδώνει και γενικεύει, νομίζει ότι έχει χιούμορ που το περιφέρει στα social media, το παίζει cool, άνετο και πιθηκίζει τον αγγλοσαξονικό κυνισμό. Έχει αυτοχριστεί  υπερασπιστής της Τρόικα και των μεθοδεύσεών της, μισεί την καταγωγή του και σπεύδει να δικαιολογήσει τους σκοπιανούς, τους τούρκους, τη Μέρκελ και γενικά τον οποιονδήποτε εξευτελίζει και διαπομπεύει την Ελλάδα. Φήμες λένε ότι λατρεύει το αυτομαστίγωμα (δε μπορεί να το ξεχωρίσει από την αυτοκριτική) και τα βράδια ικανοποιείται διαβάζοντας κρυφά και με ευλάβεια ένα προς ένα τα μνημονιακά  πορνογραφήματα (μιμούμαι το υποτιθέμενο χιούμορ τους). Είναι η αντεστραμμένη εκδοχή της κακομοιριάς, που έρχεται σε μοντέρνα συσκευασία και με το πιο ευχάριστο άρωμα της απενοχοποίησης, της εξιλέωσης και του φλεγματικού αυτοοικτιρμού.

Δεν έχω να κάνω κανέναν επίλογο, καμία εντυπωσιακή έξοδο. Έχω μόνο να υπενθυμίσω ότι όλα τα ιδεολογικά ρεύματα δυστυχώς έχουν  οπαδούς με μονοδιάστατη οπτική που πιστεύουν στη γραμμική αιτιοκρατία και όραμά τους είναι να εκμηδενίσουν όλες τις άλλες ιδέες. Ο Ταλιμπανισμός κάνει έντονη πια την εμφάνισή του (σαν τρόπος σκέψης και όχι σαν περιεχόμενο) σε όλο και ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού. Το αριστοτελικό μέτρο έχει ξεχαστεί, έχει παραγκωνιστεί και θεωρείται δείγμα αδυναμίας και δειλίας.  Η Κακομοιριά δεν είναι μόνο πεποίθηση. Είναι κυρίως μέθοδος εξαγωγής συμπερασμάτων.

                                                                                               Μιχάλης Σακελλαρίου 

                                                                                        Πηγή: pantelisgatsos.blogspot.gr

Η τρέλα στη λογοτεχνία...

Ο Βασιλιάς Ληρ, αντλεί το υλικό του από τις σχέσεις των ανθρώπων με την εξουσία, η επαφή με την οποία εκφυλίζει, ως επί το πλείστον, το άτομο, από το κενό της αγάπης που κάθεται στον θρόνο της υπεροψίας, αλλά και την αιώνια διαμάχη της νιότης με το γήρας, της λογικής ενάντια στην τρέλα, της ματαιοδοξίας κατά της ανιδιοτέλειας.4 Στον Βασιλιά Ληρ, το δίπολο πραγματικότητας—φαντασίας ή ονείρου, παίρνει τη μορφή λογικής—τρέλας σε ένα διαρκές παιχνίδι αλληλοδιαπλοκής της μιας με την άλλη.

Η σύγχρονη επιστήμη αναγνωρίζει στην τρέλα μια διπλή σημασία: από τη μια η τρέλα είναι ένας κόσμος βαθιά διαφορετικός από εκείνο των «υγειών», και από την άλλη φανερώνει κάτι που υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους. Αναγνωρίζοντας αυτή την πραγματικότητα σημαίνει ότι ασκείσαι στον σεβασμό του άλλου και σε μια μεγάλη συνειδητοποίηση του εαυτού σου.
Η ιστορία της τρέλας ξεκινάει ανάμεσα στον XV και στον XVI αιώνα: την ανασύνθεσε ο Μισέλ Φουκώ σε ένα εξαιρετικό του δοκίμιο με τίτλο Η ιστορία της τρέλας στην κλασική εποχή. Με το έργο αυτό, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1961 ως διδακτορική διατριβή και επανεκδόθηκε το 1972, ο Γάλλος φιλόσοφος και ιστορικός επιχειρεί μια διερεύνηση της τρέλας, που ξεκινάει από τον «βαθμό μηδέν της ιστορίας της τρέλας, τη στιγμή που είναι ακόμη εμπειρία αδιαφοροποίητη» για να φτάσει, μέσα από την εγκάθειρξη της τρέλας και την ιατρικοποίησή της, στην ανάδειξή της σε εργαλείο διαχωρισμού ανάμεσα στους υγιείς και τους μη υγιείς —τους τρελούς— που παύουν να είναι πια φορείς ιερών μορφών γνώσης και γίνονται κοινωνικά απόβλητοι. Ήδη την εποχή του Διαφωτισμού η τρέλα διαφοροποιείται από τη λογική, που μονολογεί και εξορκίζει όλους τους άλλους λόγους, ιδιαίτερα τη μη-λογική, το αντίθετό της. Το έργο διερευνά τις ιστορικές συνθήκες εμφάνισης της διάκρισης αυτής, μελετά τις συνθήκες που επέτρεψαν την ανάπτυξη της Ψυχιατρικής και της Ψυχολογίας και ερμηνεύει την παρακμή του προηγούμενου καθεστώτος εγκλεισμού σε ιδρύματα και τη γένεση του ασύλου στα τέλη του 18ου αιώνα. Τότε είναι που οι τρελοί «αποενοχοποιούνται» για να γίνουν «ασθενείς».
Στην αρχαιότητα και στον Μεσαίωνα η τρέλα δεν έχει μια αυτόνομη παρουσία και διαπλέκεται με τις εκδηλώσεις του ιερού. Η καθημερινή συνύπαρξη με την μαγικο-θρησκευτική διάσταση της πραγματικότητας εγκαθιστά ένα βαθύ δεσμό ανάμεσα στην τρέλα και στις θεϊκές ή δαιμονιακές δυνάμεις. Στην ελληνική μυθολογία η «μανία» των μαινάδων οι οποίες ήταν νύμφες και παρουσιάζονταν ως συντρόφισσες και συνοδοί του Διονύσου, που χορεύουν σε έξαλλη και οργιαστική κατάσταση.
Στις Βάκχες του Ευριπίδη (406 π.Χ) ο Διόνυσος τρελαίνει ό¬ποιον δεν αναγνωρίζει την θεία φύση του. Στον Αίαντα του Σοφοκλή (445 π.Χ) έχει θυμώσει γιατί θεωρεί ότι άδικα δεν του αποδόθηκαν τα όπλα του Αχιλλέα και μανιασμένος κυρίως με τους Ατρείδες και τον Οδυσσέα αποφασίζει να τους σκοτώσει. Η Αθηνά όμως του σκοτίζει το μυαλό έτσι ώστε αυτός να επιτεθεί στα κοπάδια του στρατοπέδου, νομίζοντας πως εφορμά εναντίον των εχθρών του. Όταν συνέρχεται και καταλαβαίνει τί έκανε, θεωρεί ότι ντροπιάστηκε και αποφασίζει να δώσει τέρμα στη ζωή του. Η τρέλα είναι έτσι μια θεϊκή τιμωρία που εκδηλώνεται με τη μορφή της εξαπάτησης.
Όμως η πραγματική τρέλα στην αρχαιότητα ήταν η άρνηση του νόμου των Θεών, παραβιάζοντας τα όρια που είχαν τεθεί από τους ανθρώπους χλευάζοντας με αυτόν τον τρόπο το θρησκευτικό μυστήριο. Στον Μεσαίωνα ο τρελός ήταν στο περιθώριο της κοινωνίας επειδή αναγνώριζαν σ’ αυτόν ένα σημάδι από τον Θεό. Η τρέλα λοιπόν ή προέρχονταν από το Θεό ή προερχόταν από τον διάβολο.
Μόνο στην αρχή του 16ου αιώνα, όταν αρχίζουν να ιδρύονται τα πρώτα γενικά νοσοκομεία (αυτό του Παρισιού άνοιξε το 1657), αρχίζει για τους τρελούς ο «μεγάλος εγκλεισμός».
Ένα νέο αντικείμενο, μεταξύ του 14ου και 15ου αιώνα, εμφανίζεται στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα και φαντασία: είναι το «πλοίο των τρελών», ένα πλοίο γεμάτο με τρελούς το οποίο ταξιδεύει στα ποτάμια της Ευρώπης. Το θέμα εξαπλώνεται ταυτόχρονα στην λογοτεχνία και στην ζωγραφική. Δημιουργήθηκε από τον γερμανό θεολόγο Σεμπάστιαν Μπραντ (Das Narren¬schiff, 1494), ένα μικρό ποίημα «Το Πλοίο των Τρελών» (1494): Διάσημη σάτιρα που απετέλεσε ουσιαστικά το πρώτο τυπογραφημένο μπεστ σέλλερ στην ιστορία της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας και πρόκειται για μια σπαρταριστή αλληγορία της ανθρωπότητας, λίγο πριν την Αναγέννηση, που πλέει ακαθοδήγητη στο πουθενά και οι ανθρώπινοι τύποι-επιβάτες «βρίσκονται στον κόσμο τους». Ο Μπραντ μιλά για ένα τέτοιο καράβι με 110 τρελούς που σαλπάρανε για τον παράδεισο. Το πλήρωμα ξεκινά από την Βασιλεία, το ατυχές και δύσμοιρο ταξίδι του. Χάνονται όλοι σταδιακά κι αφανίζονται λόγω της αλλοπρόσαλλης συμπεριφοράς τους. Το πλοίο στο οποίο αναφέρεται ο συγγραφέας ήταν το καράβι του διεφθαρμένου και οπισθοδρομικού μεσαιωνικού κλήρου.
Λίγο μετά ο Έρασμος θα γράψει το Μωρίας εγκώμιον (1509) όπου καυτηριάζει κοινωνικούς θεσμούς και φαινόμενα της εποχής του. Πρωταγωνίστρια είναι η προσωποποιημένη Μωρία (Τρέλα) η οποία εκφέρει λόγο κι άποψη στο συγκεκριμένο κείμενο για τους θεολόγους, καλόγερους και μοναχούς. Η Μωρία παρατηρεί και σαρκάζει, με ύφος αν και ανάλαφρο αρκετά σχολαστικό, τη βλακεία της ανθρώπινης φύσης.
Στην αρχή του 16ου αιώνα το θέμα της τρέλας παρουσιάζεται στο θέατρο του Σαίξπηρ και στο μυθιστόρημα του Θερβάντες ως μια ιδιαίτερη μεταφορά της αταξίας του κόσμου.
Η παρουσία της στα έργα του Σαίξπηρ παίρνει πολλές μορφές• αυτό της μελαγχολίας του Άμλετ, του δόλου και της μάσκας, του γελωτοποιού της αυλής, της μεταμέλειας και της τιμωρίας (Λαίδη Μάκβεθ). Η τρέλα κυριαρχεί παρόλα αυτά ως τραγική εμπειρία. Στον Δον Κιχώτη παρουσιάζεται ως φυγή από την πραγματικότητα.
Δύο τραγωδίες του Σαίξπηρ, ο Άμλετ (1600-01) και ο ΒασιλιάςΛηρ (1605-6) περιστρέφονται ή αναφέρονται εξολοκλήρου στο θέμα της τρέλας.

Στον Ντοστογιέφσκι (1821-1881), η τρέλα έχει μια αλληγορική σημασία. Το φανερώνουν δύο αντίθετες μορφές: Ο Ιβάν Φιοντόροβιτς στους Αδελφούς Καραμαζώφ, και ο πρίγκιπας Μίσκιν, που είναι πρωταγωνιστής στον Ηλίθιο. Και στις δύο περιπτώσεις, η τρέλα είναι μια απάντηση, αν και διαφορετική, στην αλήθεια θεωρούμενη ως ηθικό πρόβλημα.
Η αγγλίδα συγγραφέας Βιρτζίνια Γουλφ (1882-1941) είχε συχνές νευρικές καταθλιπτικές κρίσεις και στιγμές τρέλας. Η ίδια θα αυτοκτονήσει το 1941 πέφτοντας στον ποταμό Ουζ. Η εμπειρία της της επιτρέπει να διαχειριστεί το θέμα της τρέλας εκ των έσω. Η Κυρία Νταλογουέι (1925), είναι μια ευαί¬σθητη καταγραφή του γυναικείου ψυχισμού, μια εμπνευσμένη σκιαγράφηση της ανθρώπινης συνείδησης με ποιητικό τρόπο. Παίρνει τη μορφή μυθιστορήματος που περιλαμβάνει ένα είδος μελέτης της τρέλας και της αυτοκτονίας. Δίπλα-δίπλα, ο κό¬σμος ιδωμένος από την πλευρά της λογικής και από την πλευρά της τρέλας.

 Από τους παλαιότερους νεοέλληνες πεζογράφους που ασχολήθηκαν με την τρέλα ξεχωρίζουν οι Δημήτριος Βικέλας και ο Αργύρης Εφταλιώτης και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.

 Στο διήγημα του Βικέλα «Τα δύο αδέλφια» ο αφηγητής με τον εξάδελφό του επισκέπτονται ένα φίλο σε νησί του Αιγαίου χωρίς να γνωρίζουν ότι η κόρη του οικοδεσπότη ζει μια ψυχολογικά ασταθή ζωή, εξαιτίας του θανάτου του αγαπημένου της. Ο ίδιος ο οικοδεσπότης, αναγνωρίζοντας την ομοιότητα του ε¬ξαδέλφου με το νεκρό, συμπεριφέρεται παράξενα επιχειρώντας να αποτρέψει μια τυχαία αλλά επικίνδυνη συνάντηση των δύο νέων.
Στο «Η τρελή» του Εφταλιώτη μια νεαρή κοπέλα χάνει τον αρραβωνιαστικό της σε ναυάγιο και τρελαίνεται. Από τότε περνάει ατελείωτες ώρες στην παραλία κοιτάζοντας το πέλαγος, θεωρώντας ότι ο αγαπημένος της «ακόμα ταξιδεύει».
 Ο Βιζυηνός, στο διήγημά του «Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας», αναπολεί την εικόνα μιας όμορφης και μουσικά προικισμένης κοπέλας, που νοσηλεύεται σε δημόσιο ψυχιατρείο της Γοττίγγης της Γερμανίας τη δεκαετία του 1870, τραυματισμένη από μιαν ερωτική απογοήτευση.
 Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, στο διήγημά του «Στρίγλα Μάνα», έχει για ήρωα ένα άκακο «σχεδόν τρελό», που η τρέλα του αποδίδεται στην πιεστική και αλλοπρόσαλλη επίδραση της μητέρας του η οποία του απαγορεύει να ασχολείται με το μπουζούκι που ο ίδιος υπεραγαπά. Η στέρηση αυτή θα τον οδηγήσει στην μελαγχολία.
Στο διήγημά του «Ο τρελός της Αθήνας» ο Δημήτριος Καμπούρογλους μας μεταφέρει στην βενετοκρατία όπου ο τρελός ήρωας αυτοχρίζεται βασιλιάς έχοντας ως υπηκόους του σκύλου, γάτες και γαϊδάρους.
Στο διήγημά του «Ο μαύρος γάτος», που συνδέθηκε με το αντίστοιχο ομώνυμό του αμερικανού συγγραφέα Edgar Allan Poe, ο Κονδυλάκης σκιαγραφεί έξοχα την κλιμακούμενη επιδείνωση της ψυχικής υγείας του ήρωά του, ο οποίος υποψιάζεται πως μ’ ένα μυστηριώδη τρόπο κάποιος φίλος και συνάδελφός του στην Τράπεζα, ο Λαμιράς, του υποβάλλει την αίσθηση της τρέλας για να τον οδηγήσει στο φρενοκομείο.
Στο «Ένας τρελός» του Νιρβάνα ο ήρωας έρχεται σε αντιπαράθεση με τις κοινωνικές υποχρεώσεις, τρελαίνεται και θεωρείται λιποτάκτης, κοινωνικό μίασμα που αξίζει τη χλεύη και τον εμπαιγμό.
Στο διήγημά του «Εις τρελός» ο Μητσάκης περιγράφει τον παραδοσιακό παλαβό του χωριού ή της γειτονιάς, και την σκληρή συμπεριφορά μικρών και μεγάλων απέναντί του.
Στη συλλογή διηγημάτων «Όνειρο που δεν τελειώνει» του Δημοσθένη Βουτυρά, υπάρχει το διήγημα «Τι ήτανε καλύτερο;» όπου ένας μοναχικός άνθρωπος της υπαίθρου σκοτώνει τον εραστή της γυναίκας του και τρελαίνεται, εξελισσόμενος σε επι¬κίνδυνο παρανοϊκό.
Ο Κώστας Παρορίτης στο διήγημά του «Η Μηχανή του τρελού» περιγράφει με σατιρική διάθεση έναν ακίνδυνο τρελό.
Στις πηγές του Έντγκαρ Άλαν Πόε κινείται το διήγημα του Νίκου Νικολαΐδη του Κύπριου «Ο Σκέλεθρας», για κάποιον που πούλησε τον σκελετό του για μελλοντική επιστημονική χρήση αλλά αυτό τον κυνηγάει μέχρι θανάτου.
Ο Ρώμος Φιλύρας στο αυτοβιογραφικό του κείμενο με τίτλο «Η ζωή μου στο Δρομοκαίτιον» περιγράφει όσα έζησε κατά τον εγκλεισμό του εκεί. Ο τρελός κατά τον Φιλύρα είναι το άτομο που προσπαθεί να ξεφύγει από την μίζερη καθημερινότητα και να καταφύγει στον κόσμο του ονείρου.
Ο Αθανάσιος Γκράβαλης στο διήγημά του «Τα καραβέλια» περιγράφει έναν ήρωα ο οποίος παραμένει σε όλη του τη ζωή ένα αθώο και άκακο μωρό που διασκεδάζει τους άλλους.
Ο Στρατής Μυριβήλης στο διήγημά του «Οι νεκροί που θυμούνται» περιγράφει με συμπάθεια δύο περιπτώσεις ασθενών σε κάποιο ψυχιατρείο.
Ο Γιάννης Σκαρίμπας, στο διήγημά του «Κομμωτής κυριών» οδηγεί τα όρια της γλώσσας και της αφήγησης στα όριά τους. Ο ο ήρωας κατηγορείται για φόνο και φαντάζεται ότι πάσχει από σχιζοφρένεια, κάτι που τελικά τον οδηγεί στο Δαφνί.
Ο «Ονειροπόλος» του Κώστα Καρυωτάκη ρομαντικός και αφηρημένος θα καταλήξει στο άσυλο προσπαθώντας να ανακαλύψει τη χημική σύσταση του Χρόνου.
Ο Γιώργης Ζάρκος στο διήγημά του «Ο υιός της σελήνης» καταθέτει την μαρτυρία του για το τρελάδικο, χώρο τον οποίο ο ίδιος γνώριζε πολύ καλά.
Ο Μ. Καραγάτσης στη «Νυχτερινή ιστορία του» βάζει μαζί με τον κόσμο των λογικών και τους τρελούς.
Άλλοι πεζογράφοι που έχουν ασχοληθεί με την τρέλα και το παράλογο και ανθολογούνται στον παρόντα τόμο είναι και οι: Σωτήρης Πατατζής, Ανδρέας Φραγκιάς, Ε.Χ.Γονατάς, Λεία
Χατζοπούλου-Καραβία, Νίκος Δήμου, Διαμαντής Αξιώτης, Μανόλης Πρατικάκης, Μαρία Κουγιουμτζή, Νίκος Θέμελης, Τάσος Καλούτσας, Γιώργος Ρωμανός, Νίκος Κατσαλίδας, Η¬λίας Γκρής, Νίκη Τρουλινού, Σωτήρης Παστάκας, Ηρώ Νικο-πούλου, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Λίλα Κονομάρα, Σοφία Νικολαί’δου και Μάκης Τσίτας.
Ο πρώτος Νεοέλληνας λογοτέχνης που ασχολήθηκε με το θέμα της τρέλας στο έργο του είναι ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός. Στο νεανικό του ποίημα «Η τρελή Μάνα» περιγράφει την αγωνία μιας γυναίκας που έχασε τα δύο της παιδιά και τα ψάχνει απεγνωσμένα τη νύχτα στο νεκροταφείο.
Με την τρέλα και το παράλογο έχουν ασχοληθεί στην ποίησή τους και οι: Κωστής Παλαμάς, Μαρία Πολυδούρη, Γιάννης Ρίτσος, Μίλτος Σαχτούρης, Τάσος Λειβαδίτης, Γιάννης Δάλλας, Γιώργης Παυλόπουλος, Μανόλης Αναγνωστάκης, Νίκος Καρούζος, Τίτος Πατρίκιος, Ζωή Σαμαρά, Αγγελική Σιδηρά, Λευτέρης Πούλιος, Μιχάλης Γκανάς, Βασίλης Λαδάς, Γιώργος Δουατζής, Γιώργος Μαρκόπουλος, Αντώνης Φωστιέρης, Τασούλα Καραγεωργίου, Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Χρίστος Παπαγεωργίου, Γιάννης Τζανετάκης, Γιώργος Κοζίας, Αλέξης Σταμάτης, Σάκης Σερέφας, Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου, Δημήτρης Κοσμόπουλος, Βασίλης Ρούβαλης και Αριστέα Παπαλεξάνδρου.

ΣΗΜ1. Το κείμενο αυτό συνοδεύει μια μεγάλη ανθολογία του συγγραφέα Γ.Η.Παππά με τίτλο “ Αναπαραστάσεις της τρέλας
στην ευρωπαϊκή και νεοελληνική λογοτεχνία”. Η έκδοση κοσμείται με πίνακες ασθενών ενώ σε αυτήν την προσπάθεια βοήθησαν η Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Έρευνας και Παρέμβασης (Ε.Ψ.Ε.Π.) και ο ψυχίατρος Ευάγγελος Η.Παππάς.

ΣΗΜΕ2.  Ο ανθολόγος έχει  την ευθύνη των επιλογών και την ευθύνη των παραλείψεων.

                                                                       Περ. "Ο αναγνώστης", Γιάννης Παππάς

Πάρα πολλές χώρες χρωστούν πιο πολλά από την Ελλάδα...

 

Οι Γερμανοί και τα εγχώρια φερέφωνά τους έχουν τρελάνει τον ελληνικό λαό. «Χρωστάτε» του λένε «και γι’ αυτό πρέπει να εξαθλιωθείτε!». Αφού χρωστούν, σκύβουν το κεφάλι οι Ελληνες και υφίστανται θυσίες για να πληρώσουν τα χρέη τους, τα οποία όμως -ω του θαύματος!- συνεχίζουν να αυξάνουν ως ποσοστό του ΑΕΠ!

Ο λαός μας φτωχαίνει, το ΑΕΠ της χώρας καταβαραθρώνεται και τα χρέη των Ελλήνων, κρατικά και ιδιωτικά, αυξάνονται ως ποσοστό του καταποντιζόμενου ΑΕΠ. Εκείνο που, όμως, αποκρύπτουν από τον ελληνικό λαό είναι ότι όλες οι μεγάλες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου ολόκληρου χρωστούν πολύ περισσότερα από την Ελλάδα ως ποσοστό του ΑΕΠ τους, αν υπολογιστεί το σύνολο των χρεών τους. Ως σύνολο των χρεών μίας χώρας ορίζεται το δημόσιο χρέος συν το χρέος των επιχειρήσεων, συν το χρέος του χρηματοπιστωτικού τομέα, συν το χρέος των νοικοκυριών. Πάταγο προκάλεσε στους επαΐοντες, αλλά «θάφτηκε» για το ευρύ κοινό, μία έκθεση του διεθνούς ομίλου συμβούλων επιχειρήσεων ΜακΚίνσεϊ, η οποία ασχολείται ακριβώς με το θέμα αυτό. Η έκθεση εξετάζει 47 χώρες, τις 22 πιο ανεπτυγμένες του κόσμου και 25 αναπτυσσόμενες. Αναφέρει για κάθε μία από τις χώρες αυτές σε πόσο ποσοστό του ΑΕΠ της αντιστοιχεί το δημόσιο χρέος, το χρέος του χρηματοπιστωτικού τομέα, τα χρέη των επιχειρήσεων και τα χρέη των νοικοκυριών. Για τον αμύητο Ελληνα αναγνώστη, τα αποτελέσματα προκαλούν κατάπληξη. Ποια νομίζετε ότι είναι η πιο υπερχρεωμένη χώρα του πλανήτη; Η… Ολλανδία! Ναι, αυτοί οι Ολλανδοί, που ως πιόνια των Γερμανών τόσο συχνά μας κουνούν το δάχτυλο, χρωστούν ως κράτος, ως τραπεζίτες, ως επιχειρηματίες και ως ιδιωτικά νοικοκυριά ένα βουνό λεφτά!

Σχεδόν… επτά φορές το ΑΕΠ τους – το 687% του ΑΕΠ τους για την ακρίβεια! Πάνω από τρεισήμισι φορές το ΑΕΠ της Ολλανδίας (362%) είναι οι υποχρεώσεις του χρηματοπιστωτικού της τομέα! Πάνω από ένα ΑΕΠ της χώρας (127%) χρωστούν οι ολλανδικές επιχειρήσεις και επίσης πάνω από ένα ΑΕΠ (115%) χρωστούν τα ολλανδικά νοικοκυριά! Δεύτερα στον κόσμο είναι τα ολλανδικά νοικοκυριά σε χρέη! Ποια είναι πρώτα σε χρέη νοικοκυριά; Κρατηθείτε! Πρόκειται για τους ιδιώτες μίας χώρας που δεν περνάει καν από το μυαλό σας – είναι τα νοικοκυριά της… Δανίας! Μάλιστα! Τα δανέζικα νοικοκυριά χρωστούν το… 129% του ΑΕΠ της χώρας! Και η μεν Δανία αναφορικά με το δημόσιο χρέος της βρίσκεται ακριβώς στο όριο που ορίζει το Μάαστριχτ, στο 60% του ΑΕΠ, και είναι από τις ελάχιστες χώρες της ΕΕ που δεν το έχουν υπερβεί, αλλά συνολικά οι «νοικοκύρηδες» της Δανίας ως κράτος, τράπεζες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά κατατάσσουν τη χώρα τους στην… τρίτη (!!!) θέση των πιο χρεωμένων κρατών του πλανήτη. Η Δανία οφείλει πάνω από… πέντε φορές το ΑΕΠ της!!!

Χρωστάει το 538% του ΑΕΠ της για την ακρίβεια. Πάνω από δύο φορές το ΑΕΠ της χώρας (235%) χρωστούν οι δανέζικες τράπεζες! Η Ελλάδα, στον πίνακα αυτόν, βρίσκεται κάπου στη μέση, μεταξύ ΗΠΑ (οι οποίες συνολικά χρωστούν το 269% του ΑΕΠ τους) και Γερμανίας (που χρωστάει το 258% του ΑΕΠ της)! Είπαμε για τον πρώτο οφειλέτη, την Ολλανδία, είπαμε για τον τρίτο οφειλέτη, τη Δανία, δεν είπαμε όμως για τον δεύτερο. Ποια χώρα είναι; Πρόκειται για τον υποτιθέμενο… «τον πιο καλό τον μαθητή» των μνημονίων και της γερμανικής ευρωλιτότητας, που μας έχουν ζαλίσει τα αυτιά και διαρκώς μας λένε να μοιάσουμε στη χώρα αυτή: είναι η Ιρλανδία! Σχεδόν επτά φορές το ΑΕΠ τους χρωστούν οι «υπέροχοι» Ιρλανδοί! Ούτε τρεις φορές το ΑΕΠ δεν χρωστούν οι Ελληνες, που τους έχουν κάνει οι Γερμανοί «του κλώτσου και του μπάτσου» και μας έχουν ξεφτιλίσει σε όλη την Ευρώπη! Μάλιστα, το 680% του ΑΠΕ τους χρωστούν οι Ιρλανδοί! Τρεις φορές το ΑΕΠ της Ιρλανδίας χρωστάει μόνο ο χρηματοπιστωτικός τομέας της χώρας (291%), ο οποίος φόρτωσε στο κράτος και ένα δημόσιο χρέος ύψους 115% του ΑΕΠ για τη διάσωσή του!

Ολες οι μεγάλες χώρες της Ευρώπης χρωστούν περισσότερα από την Ελλάδα! Οι Βρετανοί χρωστούν συνολικά το 435% του ΑΕΠ της Βρετανίας, οι Ισπανοί το 402% του ΑΕΠ της χώρας τους, οι Γάλλοι 374%, οι Ιταλοί 335%. Φεύγοντας από τη Γηραιά Ηπειρο, ας μην κάνουμε καλύτερα λόγο για την τρίτη οικονομία του πλανήτη, την Ιαπωνία. Οι Γιαπωνέζοι χρωστούν το… 517% του ΑΕΠ της Ιαπωνίας και είναι οι τέταρτοι μεγαλύτεροι οφειλέτες σε πλανητικό επίπεδο, μετά τους τρεις νοικοκύρηδες Ευρωπαίους! Συνολικά στις 47 χώρες που εξετάζει η έκθεση της ΜακΚίνσεϊ, τα χρήματα που χρωστούν ανέρχονται στα 199 τρισεκατομμύρια δολάρια και αντιστοιχούν στο 286% του ΑΕΠ τους! Ηταν 142 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2007 και μέσα σε μία επταετία αυξήθηκε κατά 57 τρισεκατομμύρια – ποσοστό 40%! Είναι φανερό ότι ο σύγχρονος καπιταλισμός ζει με δανεικά, αλλά αυτό είναι ένα άλλο, κολοσσιαίο θέμα.

                                                    Γιώργος Δελαστίκ / εφημερ. ΕΘΝΟΣ, 15-2-2015

Για την συγγραφέα-αγωνίστρια της ζωής, Μαρία Ιορδανίδου.

Γράφει η Μαρία Βούλγαρη / www.24grammata.com

 Η Μαρία γεννήθηκε με μια βαλίτσα στο χέρι.
Έτυχε η πόλη που άνοιξε τα μάτια της για πρώτη φορά να είναι η Πόλη.
Μεγάλωσε με την γιαγιά της την Λωξάντρα μέσα σε μια κουζίνα.
Σε ποια πόλη δεν έχει σημασία.
Σημασία είχε να γλεντάνε τη ζωή και να καταβροχθίζουν ντολμαδάκια.
Όταν ξέσπασε η Επανάσταση ,η Μαρία ήταν εκεί, παρέα με βιβλία και μπόλικες καινούργιες λέξεις.
Σε ποια πόλη δεν έχει σημασία.
Στα επόμενα χρόνια η Μαρία μεγάλωσε, εργάστηκε, ερωτεύτηκε, έγινε μητέρα.
Σε ποιες πόλεις… δεν έχει σημασία.
Αυτό που έχει σημασία είναι…η βαλίτσα της!
Ζηλεύω την βαλίτσα της Μαρίας που την άνοιξε όταν συνταξιοδοτήθηκε…
Και τι δεν είχε μέσα αυτή η βαλίτσα!
Από συνταγή για Πολίτικα μπουρεκάκια, λέξεις και αγάπες Ρώσικες μέχρι αποξηραμένα λουλούδια της Αλεξάνδρειας!
από συγγράμματα για εγκυκλοπαίδειες μέχρι κάλυκες από τον Εμφύλιο…
από αγώνες και μπαλωμένες κάλτσες μέχρι προκηρύξεις για μια καλύτερη ζωή…
Ζηλεύω την βαλίτσα της Μαρίας γιατί άνοιγε και έκλεινε σε λιμάνια.
Ζηλεύω γιατί μέσα χώραγε ακριβώς αυτό που κάνει μια γυναίκα μεγάλη.
Ζηλεύω την βαλίτσα γιατί έκανε την μνήμη …γλέντι!
Ζηλεύω γιατί όταν ήθελε κάτι…το έφτιαχνε!
Γιατί η Μαρία γλέντησε τη ζωή, δεν το έβαλε κάτω ποτέ και τις στιγμές που τσάκιζε, μας τις χάρισε απλόχερα σε ένα βιβλίο της.
Την αγάπησα τόσο πολύ την Μαρία.
Μου έμαθε την άλλη πλευρά της ζωής.
Για την συγγραφέα-αγωνίστρια της ζωής , Μαρία Ιορδανίδου.
(από την υπό έκδοση συλλογή κειμένων «ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΤΣΕΠΗΣ»)

                             "Λωξάντρα" 1962,  στην τηλεόραση 1980 - 1981
H «Λωξάντρα» δεν είναι απλώς βιογραφία, ούτε απλώς μυθιστόρημα. Στο συναρπαστικό αυτό κείμενο οι πραγματικοί και οι φανταστικοί χαρακτήρες συγχωνεύονται για να αναπλάσουν την εικόνα της Πόλης πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. H Mαρία Iορδανίδου έγραψε το βιβλίο το 1963, όταν ήταν ήδη εξήντα έξι χρόνων, επειδή ―έλεγε― δεν ήθελε αυτά τα λίγα πράγματα που ήξερε να τα πάρει μαζί της. H «Λωξάντρα» είναι η ιστορία της γιαγιάς της: μέσα από αυτήν, η Mαρία Iορδανίδου ξαναζωντανεύει μιαν ολόκληρη εποχή, ακόμα και «τώρα, που όλα αυτά πέρασαν και το χορτάρι της λησμονιάς αρχίζει κιόλας να φυτρώνει».

Λωξάντρα Παραγωγή: 1980-1981 Είδος: drama

Ταξινόμηση με αριθμό επεισοδίου

30

29

28

27

26

25

24

23

22

21

20

19

18

17

16

15

14

13

12

11

10

09

08

07

06

05

04

03

02

01

Η Βαϊμάρη στο Αιγαίο...

Του Paul Krugman (Νόμπελ Οικονομίας 2008)

Προσπαθήστε να μιλήσετε για τις πολιτικές που χρειαζόμαστε σε μία παγκόσμια οικονομία που βρίσκεται σε ύφεση και κάποιος σίγουρα θα προσπαθήσει να τις αντικρούσει με το φάντασμα της Βαϊμάρης, ως το κατ” εξοχήν παράδειγμα για τους κινδύνους των ελλειμμάτων στον προϋπολογισμό και της νομισματικής επέκτασης. Αλλά η ιστορία της Γερμανίας μετά τον Α” Παγκόσμιο Πόλεμο αναφέρεται σχεδόν πάντα με έναν περιέργως επιλεκτικό τρόπο. Ακούμε χωρίς σταματημό για τον υπερπληθωρισμό του 1923, όταν ο κόσμος κουβαλούσε χειράμαξες γεμάτες μετρητά, αλλά δεν ακούμε τίποτε για τον πολύ πιο σχετικό αποπληθωρισμό των αρχών της δεκαετίας του 1930, καθώς η κυβέρνηση του καγκελάριου Μπρούνινγκ – έχοντας πάρει τα λάθος μαθήματα – προσπάθησε να υποστηρίξει τη σύνδεση της Γερμανίας με τον χρυσό με σκληρή λιτότητα.

Και τί συνέβη πριν τον υπερπληθωρισμό όταν οι νικητές Σύμμαχοι προσπάθησαν να κάνουν τη Γερμανία να πληρώσει τεράστιες αποζημιώσεις; Είναι και αυτή μία ιστορία που συνδέεται με τη σημερινή εποχή γιατί έχει άμεση σχέση με την κρίση στην Ελλάδα. Το νόημα είναι ότι τώρα, περισσότερο από ποτέ, είναι σημαντικό για τους ηγέτες της Ευρώπης  να θυμηθούν τη σωστή ιστορία. Αν δεν το κάνουν το οικοδόμημα της Ευρώπης για την ειρήνη και τη δημοκρατία μέσω της ευημερίας, δεν θα επιβιώσει. Για τις αποζημιώσεις: η βασική ιστορία εδώ είναι ότι στη Βρετανία και στη Γαλλία, αντί να αντιμετωπίσουν την νεοϊδρυθείσα δημοκρατία της Γερμανίας ως πιθανό εταίρο, της συμπεριφέρθηκαν σαν κατακτημένο εχθρό, απαιτώντας αποζημιώσεις. Αυτό δεν ήταν καθόλου σοφό και η Γερμανία ήταν αδύνατο να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις για δύο λόγους. Πρώτον, η οικονομία της είχε ήδη καταστραφεί από τον πόλεμο.

Δεύτερον, το πραγματικό βάρος σε αυτή την ήδη συρρικνωμένη οικονομία θα ήταν πολύ μεγαλύτερο από τις άμεσες αποζημιώσεις στους εκδικητικούς συμμάχους. Στο τέλος, όπως ήταν αναμενόμενο, τα πραγματικά ποσά που συλλέχθηκαν από τη Γερμανία ήταν πολύ μικρότερα από αυτά που ζητούσαν οι Σύμμαχοι. Και αυτό υπονόμευσε τη δημοκρατία της Γερμανίας και δηλητηρίασε τις σχέσεις της με τους γείτονες. Κάτι που μας φέρνει στη σύγκρουση της Ελλάδας με τους δανειστές της. Μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι η Ελλάδα προκάλεσε μόνη της τα προβλήματα στον εαυτό της, αν και είχε μεγάλη βοήθεια από αυτούς που της δάνειζαν ανεξέλεγκτα. Σε αυτή τη φάση, ωστόσο, είναι γεγονός ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αποπληρώσει το χρέος της στο σύνολό του. Η λιτότητα έχει καταστρέψει την οικονομία της, όπως η στρατιωτική ήττα είχε καταστρέψει τη Γερμανία – το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας  συρρικνώθηκε κατά 26% από το 2007 έως το 2013, συγκρίσιμο με τη συρρίκνωση εκείνου της Γερμανίας από το 1913 μέχρι το 1919.

Παρά την καταστροφή η Ελλάδα πληρώνει τους πιστωτές της και έχει πρωτογενές πλεόνασμα. Και η νέα ελληνική κυβέρνηση έχει σκοπό να διατηρήσει αυτό το πλεόνασμα. Αυτό που δεν διατίθεται να κάνει είναι να τριπλασιάσει αυτό το πλεόνασμα όπως απαιτούν οι δανειστές  και να συνεχίσει να έχει τεράστια πλεονάσματα τα επόμενα χρόνια. Τί θα συνέβαινε αν η Ελλάδα προσπαθούσε να παράγει αυτά τα τεράστια πλεονάσματα; Θα έπρεπε να περιορίσει ακόμη περισσότερο τις κυβερνητικές δαπάνες – αλλά δεν θα τελείωνε εκεί η ιστορία. Οι περικοπές έχουν ήδη οδηγήσει την Ελλάδα σε βαθιά ύφεση και περαιτέρω περικοπές  θα κάνουν ακόμη πιο βαθιά την ύφεση. Η Ελλάδα θα έμπαινε σε έναν φαύλο κύκλο περικοπών. Επιπλέον, μία συρρικνούμενη οικονομία θα οδηγούσε και σε πτώση των ιδιωτικών δαπανών – ακόμη ένα έμμεσο κόστος της λιτότητας. Τί θα συνέβαινε αν η Ελλάδα απλά αρνιόταν να πληρώσει;

Τα κράτη του 21ου αιώνα δεν χρησιμοποιούν τους στρατούς τους ως χρεοσυλλέκτες. Αλλά υπάρχουν άλλα μέσα εξαναγκασμού. Γνωρίζουμε τώρα ότι το 2010 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απείλησε να αφήσει το ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα να καταρρεύσει αν η χώρα δεν συμφωνούσε σε ένα πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η απειλή υφίσταται και προς την Ελλάδα αλλά θέλω να πιστεύω ότι η κεντρική τράπεζα που τώρα έχει μία διαφορετική και πιο ανοιχτόμυαλη διοίκηση δεν θα προχωρήσει. Σε κάθε περίπτωση, οι ευρωπαίοι πιστωτές πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η ελαστικότητα – δηλαδή να δώσουν την ευκαιρία στην Ελλάδα να ανακάμψει – είναι προς το δικό τους συμφέρον. Μπορεί να μην συμπαθούν την νέα αριστερή κυβέρνηση, αλλά είναι μία δεόντως εκλεγμένη κυβέρνηση της οποίας οι ηγέτες είναι, από όσα έχω ακούσει, ειλικρινά δεσμευμένοι προς στα δημοκρατικά ιδεώδη. Η Ευρώπη μπορεί να τα πάει πολύ χειρότερα – και αν οι δανειστές είναι εκδικητικοί θα το κάνει.

Προγραμματικές συνεργασίες με το «καθαρόαιμο άλογο» του νεοφιλελευθερισμού (ΟΟΣΑ/PISA/ΑΔΙΠ);

Του Γιώργου Μαυρογιώργου

Μέρες που είναι με εκβιάζουν να βγάλω στον αέρα σκέψεις από το βιβλίο μου («Οίκοι Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση : Το Αόρατο χέρι της Αγοράς», Εκδόσεις Οσελότος). Στην Ελλάδα, έχουμε την   ιστορική πολιτική ανατροπή με τις δυνάμεις του Συνασπισμού της  Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ). Η νίκη θα είναι ιστορική, εάν δεν επιτρέψουμε, η υπόθεση να εξελιχθεί ως ένα σενάριο «αριστερής παρένθεσης». Ο πειραματισμός της υποταγής που σχεδιάστηκε από τις δυνάμεις του κεφαλαίου μετασχηματίστηκε σε ανατρεπτικό πείραμα, με την εκλογική νίκη των εργαζομένων. Είναι το πρώτο «επεισόδιο» σε μια πάλη διαρκείας. Οι μάχες που έχουμε μπροστά μας είναι πολλές και κρίσιμες. Ο πειραματισμός βρίσκεται, πλέον, στα χέρια των δυνάμεων της εργασίας και της ανεργίας. Σήμερα είναι η «ημέρα της πλατείας»

Το πρόβλημα που έχουν μπροστά τους οι δανειστές και οι Ευρωπαίοι «εταίροι» μας δεν είναι μικρό. Μια ενδεχόμενη αποδοχή του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, από τους δανειστές-εταίρους, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, θα ανοίξει το χορό εκρηκτικών κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων στις «χώρες του Νότου». Αυτό, καθώς φαίνεται, είναι το διακύβευμα της διαπραγμάτευσης και όχι αυτή καθαυτή η πρόταση της κυβέρνησης.  Ο ΣΥΡΙΖΑ, σε αυτό το ανατρεπτικό «πείραμα», έχει ανάγκη από τη διαρκή και ενεργό επαγρύπνηση του λαού. Οι προγραμματικές δηλώσεις ήταν μια αφήγηση προοδευτικής ριζοσπαστικής πολιτικής και για την εκπαίδευση. Είχε, παρόλα αυτά, και τα πρώτα «απρόοπτα» και τις πρώτες εκπλήξεις!
Και ο ΟΟΣΑ;
Από τα ρεπορτάζ των εφημερίδων και τις προγραμματικές εξαγγελίες  της κυβέρνησης πληροφορηθήκαμε για ενδεχόμενες αρμοδιότητες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης στην Ελλάδα. Μάλιστα, ο επικεφαλής του ΟΟΣΑ Ανχελ Γκουρία έφτασε στην Αθήνα, για συνεργασία με την κυβέρνηση, κουβαλώντας τις περιβόητες… εργαλειοθήκες των μεταρρυθμίσεων, για τις οποίες η σημερινή κυβέρνηση από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε ασκήσει έντονη κριτική.
Πραγματοποιήθηκε και η συνάντηση. Όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός  Αλέξης Τσίπρας, θα υπάρξει στενή συνεργασία της ελληνικής κυβέρνησης με τον ΟΟΣΑ αλλά σημείωσε ότι «γυρίσαμε σελίδα στο κεφάλαιο της σχέσης μας». Μίλησε δε για μόνιμη κοινή επιτροπή συνεργασίας που θα δουλεύει πάνω σε ένα σύμφωνο για ανάπτυξη για την Ελλάδα. «Θέλουμε ένα ξεκάθαρο κοινωνικό πρόσημο στις μεταρρυθμίσεις μας. Όχι με βάση την εργαλειοθήκη αλλά με βάση την εντολή που πήραμε από τον ελληνικό λαό» ξεκαθάρισε.
Ο Αλέξης Τσίπρας σημείωσε ότι «η λεγόμενη εργαλειοθήκη δεν ήταν πραγματικά εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, αλλά εργαλειοθήκη της προηγούμενης κυβέρνησης που την ονόμασε έτσι» και πρόσθεσε ότι ο κ. Γκουρία «έρχεται με μια διάθεση όχι να υποδείξει αλλά να συνεργαστεί». Ακόμη τόνισε ότι οι στόχοι της κυβέρνησης και του ΟΟΣΑ είναι κοινοί και αφορούν την πάταξη της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και των φαινομένων διαπλοκής.
Γκουρία: Δεν ήλθα να υποδείξω!
Από την πλευρά του ο Άνχελ Γκουρία διευκρίνισε ότι στόχος της επίσκεψής του είναι όχι να υποδείξει στη χώρα μας τι πρέπει να κάνει, αλλά να εργαστεί από κοινού με την ελληνική κυβέρνηση ώστε να επανέλθει η ανάπτυξη και να εξασφαλιστεί ότι τα οφέλη της θα βοηθήσουν την πλειονότητα των Ελλήνων και όχι μόνο λίγους.
 «Είμαστε εδώ προκειμένου να συνεργαστούμε με την Ελλάδα αλλά και να εργαστούμε για την Ελλάδα. Δεν ήρθαμε για να υποδείξουμε στη χώρα σας τι πρέπει να πράξει. Οι Έλληνες γνωρίζουν καλύτερα από εμάς τι πρέπει να γίνει. Σας ανέθεσαν μία εντολή» είπε απευθυνόμενος προς τον Αλέξης Τσίπρα.
 Πρόθεση του ΟΟΣΑ, όπως είπε ο Άνχελ Γκουρία είναι να παράσχει εργαλεία και μηχανισμούς ώστε να βοηθήσει σε τομείς όπως η είσπραξη φόρων, η ενίσχυση ανταγωνισμού και η καταπολέμηση της διαφθοράς. Διαβεβαίωσε τέλος ότι ο ΟΟΣΑ θα στηρίξει το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της Ελλάδας, ξεκαθαρίζοντας ότι ο Οργανισμός ούτε θα αναλάβει νέους ρόλους, ούτε θα υποκαταστήσει κανέναν!!! Μας είναι εξαιρετικά δύσκολο να διακρίνουμε σε τι συνίσταται η συνεργασία με ένα «καθαρόαιμο άλογο» του νεοφιλελευθερισμού. Ή, τέλος πάντων, τι θα γίνει με τις εκθέσεις που έχει ήδη συντάξει για την αξιολόγηση, τον ανταγωνισμό, τις ιδιωτικοποιήσεις και στην εκπαίδευση, την αποκέντρωση, τα δίδακτρα, τα κουπόνια, κ.α.;
Τι λέει η  πρόσφατη ΄Εκθεση;
Πράγματι, δόθηκε στη δημοσιότητα η πρόσφατη Έκθεση του ΟΟΣΑ (OECD,2015) που συστήνει στην Ελλάδα να προχωρήσει σε «βαθύτερες μεταρρυθμίσεις» στην αγορά εργασίας με «ενεργητικές πολιτικές» και παράλληλα να ενισχύσει το δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας, με στόχο να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κρίσης και οι κοινωνικές επιπτώσεις. Παράλληλα με άλλα μέτρα, καλεί την κυβέρνηση να αναδιαρθρώσει το εκπαιδευτικό σύστημα. Είναι, πράγματι πολύ ενδιαφέρουσες οι πολιτικές χρήσεις του ΟΟΣΑ, ενός Οργανισμού που διαπνέεται από σαφείς νεοφιλελεύθερες αρχές, σε διάφορες περιστάσεις. Δε λείπουν και τα ευτράπελα: η «προηγούμενη γνωστή έκθεση του ΟΟΣΑ, που παραδόθηκε στην κυβέρνηση της ΝΔ και είχε κοστίσει 900.000 ευρώ, αποδείχτηκε ότι είχε γραφεί στην πραγματικότητα από το ΙΟΒΕ και την Επιτροπή Ανταγωνισμού, μετουσιώνοντας σε νεοφιλελεύθερα μέτρα πολλές από τις επιδιώξεις συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων, ενώ σε πολλές περιπτώσεις λειτούργησε σαν ολετήρας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (φούρνοι, περίπτερα, γαλακτοκομικά, μεταφορές κ.ά.)» (Εφημερίδα των Συντακτών,10.2.2015).
Για να καταδειχτεί η έλλειψη στοιχειώδους εγκυρότητας και αξιοπιστίας του ΟΟΣΑ, πέρα από τις σοβαρές επιφυλάξεις για τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία που διαπνέει τις «συστάσεις» και «συμβουλές» που δίνει, θα μεταφράσουμε από την πρόσφατη σχετική Έκθεση για την Ελλάδα τις πολύ σύντομες αναφορές στην Εκπαίδευση. Αυτές δεν έχουν πραγματολογική βάση! Διαβάζουμε: « Μέτρα: Στη μέση εκπαίδευση, τα αναλυτικά προγράμματα έγιναν πιο ευέλικτα και μια πολιτική αξιολόγησης των σχολείων και των εκπαιδευτικών έχει δρομολογηθεί. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, συντελέστηκε ένα πρώτο κύμα συγχωνεύσεων και συνενώσεων ιδρυμάτων για να αποφευχθούν οι επικαλύψεις, και προετοιμάζεται ένα σύστημα εξωτερικής αξιολόγησης. Συστάσεις: Να προχωρήσουν με γρήγορους ρυθμούς με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων και εκπαιδευτικών. Μεγαλύτερη αυτονομία στα σχολεία και μεγαλύτερη ευθύνη. Να εφαρμοστούν πλήρως οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, εισάγοντας ρυθμίσεις για χρηματοδότηση των πανεπιστημίων με βάση τις επιδόσεις τους. Να ολοκληρωθεί, όπως είχε σχεδιαστεί, η εξωτερική αξιολόγηση των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης». Είναι προφανές ότι η Έκθεση ΟΟΣΑ, στην περίπτωση της εκπαίδευσης, είναι έξω από τις συντελούμενες διεργασίες και εξελίξεις.
Οι πολιτικές  και οι προσανατολισμοί που εκπορεύονται από τον ΟΟΣΑ (και το εργαλείο του το PISA) δεν είναι συμβατοί με τις προγραμματικές διακηρύξεις του ΣΥΡΙΖΑ για την εκπαίδευση. O χρόνος που μεσολαβεί μέχρι τις εξετάσεις PISA (3 Μαρτίου-7 Απριλίου 2015 ) είναι βραχύς. Δε γνωρίζουμε αν χωράει μια κυβερνητική απόφαση για ακύρωση της συμμετοχής της χώρας στο PISA. Για μας είναι σαφές ότι η συμμετοχή, σε περίοδο ανθρωπιστικής κρίσης, αποκτάει τα χαρακτηριστικά κοινωνικής αναλγησίας. Στη διευκρίνιση αυτής της κατάστασης θα συμβάλει καθοριστικά, ενδεχομένως μια δυναμική παρέμβαση εκ μέρους των εκπαιδευτικών. Η ακύρωση της συμμετοχής στο PISA θα ήταν ένα από τα πρώτα δείγματα γραφής μιας προοδευτικής ριζοσπαστικής αριστερής κυβέρνησης  που είναι αποφασισμένη να αναχαιτίσει τη διείσδυση των προταγμάτων του νεοφιλελευθερισμού στην εκπαίδευση, με όχημα τον ΟΟΣΑ/ PISA.
Πριν από λίγες ημέρες (31.1.2015), είχαμε το  Δελτίο Τύπου του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων με το οποίο ανακοινωνόταν ότι «Η αποτίμηση του εκπαιδευτικού και παιδαγωγικού έργου είναι απαραίτητη και οφείλει να διεξάγεται με δημοκρατικό και συλλογικό τρόπο ως λειτουργία γνωστικής ανατροφοδότησης και αναστοχασμού και σκοπό την ουσιαστική βελτίωση του εκπαιδευτικού και παιδαγωγικού έργου. Με δεδομένο ότι οι τρέχουσες διαδικασίες ‘αξιολόγησης’ δεν υπηρετούν τον εν λόγω σκοπό, αυτές αναστέλλονται προκειμένου να μελετηθούν σε βάθος όλοι οι συναφείς παράγοντες. Πάντοτε μέσα από ουσιαστικό διάλογο με όσους εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία και τους φορείς τους».
Τώρα ξέρουμε πως αγώνας που δόθηκε  και κερδήθηκε έχει, έτσι κι αλλιώς,  συνέχεια. Μια μάχη κερδήθηκε! Ο αγώνας συνεχίζεται. Πολύ περισσότερο τώρα  που, από ό τι ακούσαμε με τις κυβερνητικές προγραμματικές εξαγγελίες, η νεοφιλελεύθερη «εργαλειοθήκη» του ΟΟΣΑ θα αξιοποιηθεί (πανηγυρίζει η Ν.Δ. που δικαιώνεται για τη συγκεκριμένη επιλογή της ), η «τιμωρητική ψευδοαξιολόγηση» αναστέλλεται για να προταθεί μια «άλλη αξιολόγηση». Το PISA, από ο τι φαίνεται, σε πείσμα της ανθρωπιστικής κρίσης που μαστίζει και την εκπαίδευση και παρά το γεγονός ότι έχουμε μαρξιστή Υπουργό Παιδείας, είναι αδιάβροχο στην κρίση και στα νέα δεδομένα με την ιστορική πολιτική νίκη της προοδευτικής αριστεράς. Οπότε, είμαστε στις επάλξεις, και πάλι, ενάντια στον ΟΟΣΑ, το PISA, τους οίκους αξιολόγησης και στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για τις λεγόμενες Ανεξάρτητες Αρχές Διασφάλισης Ποιότητας στην Εκπαίδευση, με τους συγκεκριμένους «διανοούμενους» που τις στελεχώνουν.
Τα  δύο τελευταία χρόνια, σε όλες μου τις εισηγήσεις, όπου κι αν μίλησα, κατέληγα με το «στοίχημα» ότι το σχέδιο ολοκληρωτικής αξιολόγησης ανοίγει έναν αγώνα μεγάλης διαρκείας, εκτός και εάν η κοινωνική δυναμική επιβάλει έγκαιρα μια  αριστερή πολιτική ανατροπή. Αυτή έγινε. Πόσοι, άλλωστε, δεν το περίμεναν; Ή, καλύτερα, πόσοι δεν αγωνίζονταν γι αυτό. Η είδηση για την αναστολή εφαρμογής της αξιολόγησης ήταν και υπεσχημένη και αναμενόμενη. Θα χρειαστεί να είμαστε σε διαρκή αγωνιστική επαγρύπνηση και εγρήγορση για να καταλάβουμε  τι εννοούν όταν  ανακοινώνουν μια «άλλη» αξιολόγηση που δεν είναι «τιμωρητική». Γνωρίζουμε ότι η αξιολόγηση μυστικοποιείται με την επίκληση της ανατροφοδότησης, της βελτίωσης, της αυτογνωσίας και του γενικού συμφέροντος και της παιδείας. Αυτές οι λειτουργίες δεν επιτελούνται, οπότε η αξιολόγηση συντηρεί αποτελεσματικά το υπάρχον  ή  το τροποποιεί για να το διατηρεί. Οι δύο Ανεξάρτητες Αρχές Διασφάλισης  Ποιότητας στην Εκπαίδευση μοιάζουν για την ώρα «ογκόλιθοι». Είναι οι δημόσιοι «οίκοι αξιολόγησης» που υπάγονται στην αξιολόγηση των υπερεθνικών  συμβουλευτικών οργανισμών. Η «ανεξαρτησία» τους κερδίζει στην αγορά των ψευδεπίγραφων υποσχέσεων. Οι ανησυχίες «σιωπής» για τον ΟΟΣΑ, το PISA και τις Ανεξάρτητες Αρχές Διασφάλισης  Ποιότητας στην Εκπαίδευση δεν έχουν θέση με  κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και Υπουργό Παιδείας μαρξιστή…

Γηραιά Ήπειρος και Νέος Κόσμος

Tο τελευταίο που θα επιθυμούσαν οι HΠA αυτή τη στιγμή θα ήταν μια αποσταθεροποίηση της Eυρωζώνης, είτε με αδιέξοδο στη διαπραγμάτευση της Aθήνας με τους εταίρους της, είτε με την αδυναμία ανάσχεσης της διολίσθησης προς τον αποπληθωρισμό και την παρατεταμένη ύφεση.
Στην Oυάσιγκτον επιθυμούν διακαώς την πλήρη εναρμόνιση της Eυρωζώνης με τις επιλογές της Fed από το 2008, αλλά υψίστη προτεραιότητά τους παραμένει η αποφυγή οποιασδήποτε αποσταθεροποίησης. Στο όνομα της σταθερότητας ο αμερικανικός παράγων ήταν, είναι και θα είναι πρόθυμος να αποδεχθεί την αργή μετακίνηση του Bερολίνου από τη μονομερή λιτότητα σε μια παρεμβατική υπέρ της ανάπτυξης πολιτική.
Στις HΠA γνωρίζουν ότι μια Eυρωζώνη βραχυκυκλωμένη από την αντιπαράθεση της Γερμανίας με Γαλλία – Iταλία θα έχει ακόμη μικρότερη βούληση και δυνατότητα για μια πολιτική πυγμής απέναντι στη Pωσία, ανεξάρτητα από τις εξελίξεις στην Oυκρανία, και θα δυσκολεύεται να διαθέσει μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες για την αναζωογόνηση του NATO κυρίως στην Aνατολική Eυρώπη.
Kυρίως όμως και πάνω από όλα μια μετωπική σύγκρουση εντός Eυρωζώνης θα μετέθετε χρονικά στις καλένδες, αν δεν οδηγούσε σε ναυάγιο, για το ορατό μέλλον, την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης και την υπογραφή της Διατλαντικής Συνθήκης Eλεύθερου Eμπορίου.
H υπογραφή της Συνθήκης δεν θα διασφαλίζει μόνον τη σταθερή και χωρίς απρόοπτα πρόσβαση των HΠA στην περιφερειακή οικονομία της E.E. – Eυρωζώνης. Όπως έχει δείξει και η εμπειρία δύο και πλέον δεκαετιών ζωής της Bορειοατλαντικής Συνθήκης Eλεύθερου Eμπορίου (NAFTA), μια θεσμικά κατοχυρωμένη Ένωση Eλεύθερου Eμπορίου οδηγεί αργά ή γρήγορα στην εναρμόνιση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής όλων των πλευρών.
Έτσι η Oυάσιγκτον χειρίζεται και επί της ουσίας αλλά και επικοινωνιακά εντελώς διαφορετικά την κρίση στην Eυρωζώνη από ότι το Λονδίνο: Για την κυβέρνηση Kάμερον κάθε αντιπαράθεση ή τριβή εντός της ONE των «19» είναι μία ανέξοδη ευκαιρία πλειοδοσίας ευρωσκεπτικισμού, με προφανή στόχο την ανάσχεση της ενίσχυσης του Φάραζ και του Kόμματος Aνεξαρτησίας του Hνωμένου Bασιλείου.
Oύτως ή άλλως, παρά τις όποιες εντυπώσεις θεσμικής στεγανότητας, όλα τα σοβαρά προβλήματα της Eυρωζώνης συζητούνται και στην Oμάδα G-7, που μετά την εκδίωξη της Mόσχας είναι ένα διατλαντικό φόρουμ συν την Iαπωνία, αλλά και όπως καταδείχθηκε στην Yπουργική Σύνοδο της Kωνσταντινούπολης και στην Oμάδα των G-20.
H στρατηγική των HΠA απέναντι στην E.E.-Eυρωζώνη λειτουργεί όχι ως δυναμική διαμόρφωσης ή ενίσχυσης ενός αντιγερμανικού μετώπου αλλά ως διαρκής διαμεσολάβηση-εξισορρόπηση ανάμεσα στο Bερολίνο και τους εταίρους του.
Στη θεώρηση των HΠA, η Διατλαντική Ένωση Eλευθέρου Eμπορίου δεν θα λειτουργήσει μόνον ως καταλύτης εναρμόνισης της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής της Bόρειας Aμερικής και της Eυρώπης. Θα διασφαλίσει τον πολλαπλασιασμό ισχύος της Δύσης στο πλαίσιο της G-20.
Σε επικοινωνιακό επίπεδο, οι HΠA παραμένουν σε συγκρατημένους τόνους ακόμη και όταν ο Oμπάμα δίνει στην καγκελάριο Mέρκελ δημόσια συστάσεις για εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης με την Aθήνα.
Ολοι γνωρίζουν, όμως, ότι παρά την σε γενικές γραμμές ισόρροπη εικόνα του όγκου των οικονομιών HΠA – E.E. η υπεροχή της Oυάσιγκτον είναι δεδομένη και συνθλιπτική:
Tα κεφάλαια που επενδύονται στην έρευνα για την ανάπτυξη της τεχνολογίας στις HΠA δεν είναι καν συγκρίσιμης κλίμακας με τα αντίστοιχα της E.E. των «28». H τεχνολογική υπεροχή διασφαλίζει στρατηγικό πλεονέκτημα στο εμπόριο αλλά και στη στρατιωτική ισχύ.
Σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, όπου εθνικά κράτη και περιφερειακές ολοκληρώσεις όπως η E.E. δεν ελέγχουν τη ροή κεφαλαίων και επενδύσεων, η Oυάσιγκτον διατηρεί ως υπερόπλο, πρώτον, τον κυρίαρχο και αδιαμφισβήτητο ρόλο του δολαρίου ως μοναδικού παγκόσμια αποδεκτού νομίσματος συναλλαγών και αναφοράς και δεύτερον τον έλεγχο όλων των μηχανισμών του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
                                                                          Γιώργος Καπόπουλος / Ημερησία

70 χρόνια από τη συμφωνία της Βάρκιζας...

   Από το αριστούργημα του Θόδωρου Αγγελόπουλου, τον «Θίασο»:  

     Από το συγκλονιστικό ντοκουμέντο αφοπλισμού του ΕΛΑΣ:

    Το τι θα ακολουθούσε για το λαό και το κίνημά του από τις διαπραγματεύσεις στη Βάρκιζα κι από εκείνον τον απαράδεκτο συμβιβασμό, το είχε προβλέψει ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ, ο Άρης Βελουχιώτης.

    Ο Άρης, αρνούμενος να εφαρμόσει την συμφωνία της Βάρκιζας, στην επιστολή του προς την ΚΕ του ΚΚΕ, στις 24 Μάρτη 1945, έγραφε:

«Όπως πιστεύω, θα έχετε πειστεί και εσείς τώρα πως οι Έλληνες αντιδραστικοί και οι Άγγλοι κατακτητές δεν έχουν καμιά πρόθεση να εφαρμόσουν έστω κι αυτή την ετεροβαρή,επιζήμια στα συμφέροντα του λαού μας και μη δίδουσα καμιά εγγύηση (…) για το σεβασμό των ελευθεριών του λαού μας, συμφωνία της Βάρκιζας. Οι παραβάσεις είναι καθημερινές και σοβαρές».

    Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας ένα πρωτοφανές όργιο τρομοκρατίας σαρώνει όλη τη χώρα.

    Με την συμπλήρωση ενός χρόνου από την υπογραφή στη Βάρκιζα και από τον αφοπλισμό του ΕΑΜ, στις 12/2/1946, δημοσιεύεται και κατατίθεται στον ΟΗΕ ο απολογισμός της κρατικής καταστολής, της βρετανικής κατοχής και της δράσης των 206 μοναρχοφασιστικών συμμοριών που λεηλατούν τη χώρα:

    Νεκροί: 1.289. Τραυματίες: 6.671. Βασανισθέντες: 31.632. Συλληφθέντες: 84.931. Βιασμένες γυναίκες: 165. Ληστείες: 6.567. Επιδρομές σε τυπογραφεία: 572. Καταδιωκόμενοι δημοκρατικοί πολίτες: Πάνω από 100.000. 

    Αυτά συνέβησαν τότε. Και ήταν τόσο τραγικά που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν αντίστροφα από την απαισιόδοξη εκτίμηση του Χέγκελ: «Η Ιστορία – έλεγε - διδάσκει πως ουδείς διδάσκεται απ΄ αυτήν».

    Η υπογραφή κάτω από εκείνη την απαράδεκτη για τον λαό και το μεγαλειώδες ΕΑΜικό κίνημα συμφωνία, μπήκε στις 12 Φεβρουαρίου 1945. Χθες συμπληρώθηκαν ακριβώς 70 χρόνια.

Νίκος Μπογιόπουλος

Γράμμα σε ένα φίλο Γερμανό...Brief an einen Freund deutschen ...

 

 Φίλε Γερμανέ σε χαιρετώ,

 σου γράφω γιατί νιώθω απερίγραπτη θλίψη. Τη θλίψη μου προκαλεί η αδικία που εδώ και πέντε χρόνια υφίσταμαι ως Έλληνας.
Επίτρεψε μου να έχω πολλούς λόγους που με κάνουν να είμαι υπερήφανος για την πατρίδα μου.
Ξέρω πως και εσύ νιώθεις την ίδια υπερηφάνεια. Έζησα στη Γερμανία και σε γνώρισα. Είσαι ευθύς! Ειλικρινής! Όπως ακριβώς και χιλιάδες συμπατριώτες σου, που ζουν στη χώρα μου ή την επισκέπτονται χρόνια τώρα, απολαμβάνοντας τη φιλοξενία μας, την ανθρωπιά μας.
Μελετώ τους γερμανούς διανοητές, όπως επίσης απολαμβάνω την κλασική μουσική του Bach, του Bethoven, του Maller. Όπως ακριβώς κι εσύ διαβάζεις τον Αριστοτέλη, τον Πλάτωνα, θαυμάζεις τα μοναδικά δημιουργήματα του Αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού, είτε αυτά βρίσκονται στη γλυπτοθήκη του Μονάχου, στο Pergamonmuseum του Βερολίνου, μα και στον τόπο μου, όταν τον επισκέπτεσαι για να τα απολαύσεις μαζί με τον ήλιο και τη θάλασσα μας.
Ξέρω σκέφτεσαι για μένα υποτιμητικά! Εύκολα απορρίπτει κανείς τον άλλο. Το διαφορετικό, εύκολα το φορτώνει με στερεότυπα που βρίσκει στα πρωτοσέλιδα των φτηνών κίτρινων φύλων. Μπορώ να σε διαβεβαιώσω πως οι γονείς μου δούλεψαν μόνο τίμια κάνοντας δυο και τρεις δουλειές για να μας κάμουν “ανθρώπους”. Οι γονείς μου, όπως πολλές χιλιάδες άλλοι γονείς σε όλη την Ελλάδα. Όπως κάνουν χιλιάδες τίμιοι φίλοι μου σήμερα στην Ελλάδα και στη Γερμανία, αλλά και αλλού.
Ξέρεις πως εύκολα μπορώ κι εγώ να βρω πολύ χειρότερους χαρακτηρισμούς, για κάθε Γερμανό.
Δεν υποκύπτω!
Κρατώ τη στάση του ανθρώπου που πρέπει να μάθει να βλέπει την ουσία και να σέβεται το συνάνθρωπό του. Την αξιοπρέπεια του! Κυρίως όμως, μεταξύ γειτόνων και συμμάχων, πρέπει να μάθει να συν - χωρεί!
Κι εμείς το αποδείξαμε πως συγχωρούμε. Αμέσως μετά το τέλος του 2ου  Παγκόσμιου Πολέμου. Κι ας πληρώσαμε με αίμα χρυσάφι, τη γερμανική ναζιστική κατοχή.
Τότε κι εσείς, παρασυρμένοι από την κρίση την οικονομική, πιστέψατε έναν παράφρονα, έναν παρανοϊκό, έναν ναζί και του παραδώσατε την εξουσία και την τύχη της χώρας σας για είκοσι και πλέον χρόνια.
Αποτέλεσμα! Σας οδήγησε στην καταστροφή, στον εξευτελισμό, παρασύροντας μαζί του εκατομμύρια νεκρών.
Σύγκρινε λοιπόν, καλέ μου φίλε, αυτή την επιλογή σου, με τη δική μας ολιγωρία, να παραδοθούμε σε πολιτικούς που απλώς, οδήγησαν τη χώρα μας στην καταστροφή. Μόνο αυτό!
Κι έρχεται τώρα η χρεοκοπημένη Ελλάδα, να ζητήσει πίστωση χρόνου, για να μπορέσει να ορθοποδήσει. Να διώξει από πάνω της το απεχθές χρέος, να ξαναβρεί το δρόμο της. Να συν-χωρέσει!
Ακολουθεί μια ομάδα ανθρώπων που με γνώση και πίστη, θέλουν να πρωτοστατήσουν στην ανόρθωση της χώρας μου. Να διώξουν μακριά τη διαφθορά, να στήσουν ένα σύγχρονο, λειτουργικό και δίκαιο Νέο Ελληνικό Κράτος.
Σκέψου πως σε αυτό το αίτημα μας, αντιμετωπιζόμαστε χειρότερα από τους εγκληματίες πολέμου. Σε αυτό το αίτημα μας, βρίσκουμε μπροστά μας, μια ισχυρή οικονομικά χώρα, τη χώρα σου, που μας εκβιάζει και μας στήνει στο απόσπασμα. Για μια ακόμη φορά!
Ξέρω πως ανατριχιάζεις, οργίζεσαι.
Το σύνθημα που στήθηκε προχθές στο Βερολίνο, έξω από το χώρο της συνάντησης των Υπουργών Οικονομικών, που ζητούσε συγγνώμη από τον Ελληνικό λαό για την κυβέρνηση σου και τα μέσα που μετέρχεται, είναι εκείνο που σε εκφράζει.
Μόνο που δε φτάνει αυτό! Πρέπει να δείξεις με κάθε τρόπο πως αυτή η τακτική σε προσβάλει.
Γιατί κι εσύ, όπως κι εγώ, έχουμε μάθει πια να σκεφτόμαστε ψύχραιμα και να αναγνωρίζουμε το δίκιο. Όπως το δηλώνει ο συμπατριώτης σου ο Μπρέχτ. Εκείνο που κάθε ανθρώπινη ψυχή την κάνει να νιώθει καλά και κυρίως, όταν κοιμάται να μην βλέπει εφιάλτες, να μην την πνίγουν οι τύψεις.
Καλό σου ύπνο, φίλε μου, Γερμανέ!
Εμείς πήραμε τη μεγάλη απόφαση. Ευχόμαστε αυτή τη φορά να είσαι δίπλα μας, με την πίστη πως η ζωή και η αξιοπρέπεια των ανθρώπων είναι διαχρονικά ό,τι μας ενώνει και ό,τι μπορεί να μας σώσει.
                                                                                          
                                                                                             Καλή σου νύχτα, ακριβέ μου φίλε!
                                                                                                        Μανώλης Αλεξάκης
                                                                 Πηγή: tvxs.gr

Geck Deutschland zu begrüßen,

Ich schreibe, weil ich das Gefühl unbeschreiblicher Traurigkeit. Trauer hat mich die Ungerechtigkeit hier und fünf Jahren als griechische existiert.

Erlauben Sie mir, viele Gründe, die mich machen, ich bin stolz auf mein Land haben.

Ich weiß, Sie und Sie den gleichen Stolz fühlen. Ich lebte in Deutschland und traf. Du hast recht! Ehrlich! Tausende Ihrer Landsleute, die jetzt in meinem Land leben oder besuchen Sie für Jahre, genießen unsere Gastfreundschaft, unsere Menschlichkeit.

Ich studiere Deutsch Denker, aber auch genießen Sie die klassische Musik von Bach, von Bethoven, der Maller. Genau wie Sie Aristoteles, Platon, lesen bewundern Sie die einzigartigen Kreationen der griechischen Antike, ob sie in der Glyptothek München nach Berlin Pergamonmuseum sind, aber zu mir nach Hause, wenn der Besucher, um sie zusammen mit der Sonne genießen und unser Meer.

Ich weiß, dass du von mir abfällig! Einfach eine das andere zurückweist. Die verschiedenen, leicht mit Stereotypen, die die Schlagzeilen von billigen gelben Gleichheit findet geladen. Ich kann Ihnen versichern, dass meine Eltern arbeiteten nur ehrlich tun zwei und drei Arbeitsplätze für sie alles, was unsere "Menschen" zu tun. Meine Eltern, wie viele Tausende von anderen Eltern ganz Griechenland. Wie tun tausende meine ehrliche Freunde heute in Griechenland und in Deutschland und anderswo.
Sie wissen, wie einfach ich selbst zu finden schlimmsten Bewertung für jede deutsche.

Nicht beugen!

Ich halte die Haltung des Mannes, der lernen muss, um die Sachen zu sehen und steht im Einklang mit seinen Mitmenschen. Würde! Meistens aber, zwischen den Nachbarn und Verbündeten, müssen lernen, zusammenzuarbeiten - Länder!

Und wir bewiesen, dass wir vergeben. Unmittelbar nach dem Zweiten Weltkrieg. Und wir mit Blut Gold, die deutsche Nazi-Besatzung bezahlt.
Auch damals, von der Wirtschaftskrise mitgerissen, glaubte ein Verrückter, ein paranoid, ein Nazi und aufgegeben Macht und das Schicksal Ihres Landes für mehr als zwanzig Jahren.

Ergebnis! Wir fuhren nach der Katastrophe, die Demütigung, und mit ihr Millionen Toten.

Vergleichen Sie dann, mein lieber Freund, ist Ihre Wahl, unsere eigene Fahrlässigkeit, um Politiker, die nur führte unser Land in die Katastrophe zu übergeben. Nur diese!

Und jetzt kommt der bankrotten Griechenland, fragen Sie nach der Zeit, um zu gedeihen. Seien Sie klar über dem verhassten Schulden, um seinen Weg zu finden. Co-fit!

Unten ist eine Gruppe von Menschen mit Wissen und Glauben, will die Führung in der Wiederaufnahme meines Landes zu nehmen. Zur Vertreibung von Korruption, die Einrichtung eines modernen, funktionalen und ziemlich neu griechischen Staat.

Denken Sie, dass in dieser unserer Bitte, Gesichter schlimmer als Kriegsverbrecher. In dieser unserer Bitte, finden wir vor uns haben, um ein starkes Wirtschaftsland, Ihrem Land, Erpressung uns und uns zu extrahieren. Noch einmal!

Ich weiß, Sie zittern, tobt.

Der Slogan wurde errichtet gestern in Berlin, die außerhalb des Gebiets der Treffen der Finanzminister, der das griechische Volk für Ihre Regierung entschuldigte sich und die Mittel zurückgegriffen, ist die, zum Ausdruck zu bringen.

Nur das ist nicht genug! Wir müssen uns in keiner Weise, dass diese Taktik in Frage zu stellen zeigen.

Warum und Sie, wie ich, haben wir jetzt gelernt, ruhig zu denken und das Recht zu erkennen. Wie erklären dein Landsmann Brecht. Wie jede menschliche Seele fühlt sie sich gut, vor allem im Schlaf nicht zu sehen, Alpträume, nicht die Reue zu ersticken.

Gut schlafen Sie, mein Freund, Deutschland!

Wir haben den Sprung. Wir hoffen, dass dieses Mal neben uns, mit der Überzeugung, dass das Leben und die Würde des Menschen sind zeitlos, was uns eint und was uns zu retten sein.

                                                                      Haben Sie eine nette Nacht, mein lieber Freund!

Νίκος Ξυλούρης: Ο αρχάγγελος της Κρήτης

Σαν σήμερα, το 1980 έφυγε από τη ζωή ο Νίκος Ξυλούρης, ο Κρητικός μουσικός και τραγουδιστής που σφράγισε την ελληνική παραδοσιακή μουσική με το έργο του.

Γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου του 1936 στα Ανώγεια της Κρήτης. Είναι 5 χρονών όταν οι κατακτητές Γερμανοί καίνε το χωριό του και μεταφέρουν τους κατοίκους του, πρόσφυγες στο Μυλοπόταμο. Επιστρέφουν στ΄ Ανώγεια μετά την απελευθέρωση. Από πολύ μικρός δείχνει την κλίση του στο τραγούδι και στη λύρα. Στα δώδεκα ο πατέρας του τού αγοράζει την πρώτη του λύρα για να εξελιχθεί πολύ γρήγορα σ΄ έναν από τους πλέον περιζήτητους σε γάμους, βαφτίσια και λοιπές κοινωνικές εκδηλώσεις, οργανοπαίχτες και τραγουδιστές της περιοχής του.

Σε ηλικία 17 χρόνων κατεβαίνει για πρώτη φορά να δουλέψει στο Ηράκλειο, στο κέντρο " Κάστρο". Όπως λέει αργότερα σε αφηγήσεις του, «εκεί αρχικά τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα.... Εις τα ορεινά χωριά της Κρήτης δεν ημπορούσε να εισχωρήσει αυτό που εισχώρησε στις πόλεις. Εκεί χόρευαν ταγκά, βαλς, ρούμπες, σάμπες και είμαστε υποχρεωμένοι εμείς να τα μαθαίνουμε αυτά τα τραγούδια, να τα παίζουμε στα πανηγύρια και στους γάμους, για να μπορούμε να ζήσουμε και ΄μεις, να βγάλουμε τα έξοδα μας και να τους κάνουμε σιγά-σιγά ν΄ αλλάξουνε και να αγαπήσουνε την κρητική μουσική». Στα τέλη του 1958 πραγματοποιεί την πρώτη του ηχογράφηση για δίσκο. Είναι το τραγούδι " Κρητικοπούλα μου" ("μια μαυροφόρα όταν περνά").

Λίγους μήνες, πριν, είχε παντρευτεί την Ουρανία Μελαμπιανάκη, κόρη ευκατάστατης οικογένειας του Ηρακλείου. Εγκαθίστανται στο Ηράκλειο οι οικονομικές δυσκολίες είναι στην αρχή μεγάλες. Το 1960 γεννιέται το πρώτο τους παιδί, ο Γιώργος, και 6 χρόνια μετά το δεύτερο, η Ρηνιώ. Την επιτυχία του πρώτου εκείνου τραγουδιού ακολουθούν αρκετές ακόμα ηχογραφήσεις σε μικρά δισκάκια. Ακριβώς το 1966 βγαίνοντας για πρώτη φορά από την Ελλάδα, συμμετέχει σ΄ ένα φολκλορικό φεστιβάλ στο Σαν-Ρέμο και να παίρνει το πρώτο βραβείο. Το 1967 ανοίγει στο Ηράκλειο το πρώτο κρητικό κέντρο τον "Ερωτόκριτο". Τα πράγματα έχουν γίνει αισθητικά καλύτερα γι΄ αυτόν. Τον Φεβρουάριο του 1969 ηχογραφεί την ανοιχτή "Ανυφαντού", ένα τραγούδι που "σπάει τα ταμεία" μέσα στην παραδοσιακή δισκογραφία της εποχής. Τον Απρίλη εκείνης της χρονιάς έρχεται για πρώτη φορά για εμφανίσεις στην Αθήνα, στο κέντρο "Κονάκι" και το Σεπτέμβριο εγκαθιστάτε μόνιμα στην πρωτεύουσα. Ο σκηνοθέτης Ερρίκος Θαλασσινός ,με τον οποίο γνωρίζονται στο "Κονάκι", μιλάει γι΄ αυτόν στον συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο,

Ήδη όμως από το 1965 οι δυνατότητες του αλλά και ο χαρακτήρας του έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον του διευθυντή -τότε- της δισκογραφικής εταιρείας COLUMBIA, του Τάκη Λαμπρόπουλου. Μετά και την επιτυχία της "Ανυφαντούς", το καλοκαίρι του 1970 ο Λαμπρόπουλος κατεβαίνει μαζί του στ΄ Ανώγεια, γίνονται κουμπάροι και ξεκινούν μια συνεργασία σε νέα πλαίσια. Πέρα από τα παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης η φωνή του Ξυλούρη θα περάσει στη σύγχρονη "έντεχνη" δημιουργία επώνυμων συνθετών. Μέσω απ' αυτές τις επιλογές, μέλλεται η γνήσια κρητική έκφραση και το παραδοσιακό τραγούδι της Κρήτης να αποκτήσουν μια πανελλήνια εμβέλεια, μια δυναμική που ποτέ δεν είχαν στο παρελθόν, όσο μεγάλοι κι αν ήταν οι καλλιτέχνες, τραγουδιστές κι οργανοπαίχτες που την υπηρέτησαν. Με τον Γιάννη Μαρκόπουλο συνεργάζονται για πρώτη φορά στο "Χρονικό", μια ενότητα τραγουδιών που θέτει σε νέα βάση τη σχέση της παράδοσης με το παρόν. Έξι μήνες μετά κυκλοφορεί ο δίσκος-αναφορά στα "Ριζίτικα" της Κρήτης.

Τον Μάιο του 1971 ξεκινούν κοινές εμφανίσεις στην μπουάτ "Λήδρα" στην Πλάκα. Μέσα στην καρδιά της δικτατορίας η φωνή του Ξυλούρη, είτε λέει τα τραγούδια του Μαρκόπουλου, είτε παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης, γίνεται σημαία αντίστασης. "Πότε θα κάνει ξαστεριά" ,"Αγρίμια κι αγριμάκια μου"...Ακολουθούν δυο ακόμα κύκλοι τραγουδιών του Γιάννη Μαρκόπουλου, η "Ιθαγένεια" και ο "Στρατής ο θαλασσινός" αλλά και συνεργασίες με τον Σταύρο Ξαρχάκο ("Διόνυσε καλοκαίρι μας", "Συλλογή"), τον Χριστόδουλο Χάλαρη ("Τροπικός της παρθένου", "Ακολουθία") και τον Χρήστο Λεοντή ("Καπνισμένο τσουκάλι"). Το καλοκαίρι του 1973 κρατά τον καθοριστικό ρόλο τραγουδιστή σε μια παράσταση που ανεβάζουν η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος στο θέατρο "Αθήναιον" με αντικείμενο την ιστορική διαδρομή της Ελλάδας στα νεότερα χρόνια. Είναι "Το μεγάλο μας τσίρκο" .

Μέσα από τις αναφορές και τα τραγούδια του βρίσκει τρόπο έκφρασης το τεταμένο πολιτικό κλίμα που οδηγεί στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Είναι από τις ελάχιστες επώνυμες παρουσίες στο χώρο που βλέπουν το φως της δημοσιότητας από τις εφημερίδες εκείνων των ημερών."Ο Νίκος Ξυλούρης ήταν χτες στο Πολυτεχνείο" ενημερωνουν, μετατρέποντας τον ήδη φορτισμένο πολιτικά τραγουδιστή σε "Κόκκινο πανι" της μεταλλαγμένης δικτατορικής κυβέρνησης που ακολουθεί. Από τη "Λύδρα" στην "Αρχόντισσα", μετά στην "Αποσπερίδα". Ξανά στη "Ληδρα", μετά στο "Κύτταρο" και στο "Θεμέλιο". Είναι οι έξι σταθμοί του στις μπουάτ μέχρι το 1979. Τα μεταπολιτευτικά χρόνια τραγουδά κάποια ακόμα τραγούδια του Χρήστου Λεοντή, του Σταύρου Ξαρχάκου και του Γιάννη Μαρκόπουλου. Παράλληλα ηχογραφεί τα "Αντιπολεμικά" τραγούδια του Λίνου Κόκοτου και του Δημήτρη Χριστοδούλου και κάποια μελοποιημένα από τον Ηλία Ανδριόπουλο ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη. Επανέρχεται όμως και στα παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης, ενώ λέει και κάποια λαϊκά τραγούδια του Στέλιου Βαμβακάρη. Με τον "Αργαλειό", το "Φιλεντέμ", τον "Πραματευτή" αλλά και το "Μεσοπέλαγα αρμενίζω" ακούγεται ξανά έντονα η φωνή του. Τώρα λέει και πάλι "τραγούδια ζωής". Είναι όμως η τελευταία φορά που ακούγεται. Ύστερα από ταλαιπωρία ενός χρόνου με την επάρατη νόσο, φεύγει για πάντα στις 8 Φεβρουαρίου του 1980.

Θυμάμαι τη μέρα που πέθανε ο Νίκος Ξυλούρης

Ήμουν 7 χρονών, αλλά η φωνή του είχε προλάβει να ζυμωθεί με τα υπόλοιπα αριστερά ακούσματα που είχα μέσα στο σπίτι. Ατμόσφαιρα Μεταπολίτευσης. Το ΠΑΣΟΚ δεν είχε έρθει στην εξουσία, αν και το σύνθημα για την Αλλαγή είχε αρχίσει να ωριμάζει. Η καμπάνα παντελόνι, το εφαρμοστό πουκάμισο και η φαβορίτα «φοριόντουσαν» ακόμη. Θυμάμαι τη μέρα που πέθανε ο Ξυλούρης, το είχε πει και στην τηλεόραση που ήταν ΕΡΤ και ΥΕΝΕΔ και που όσο ο «Ψαρονίκος» ήταν εν ζωή, τον απέφευγαν. Το «Πότε θα κάμει ξαστεριά» ήταν από τα πρώτα τραγούδια που μας έμαθε η δασκάλα, όταν άλλαξε η χρονιά και η κυβέρνηση. Το ’μαθα με την πρώτη. Φαίνεται τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ο Ξυλούρης το είχε κάνει σημαία της αντίστασης, μεσούσης της Χούντας, και οι φοιτητές ύμνο τους την μέρα της εξέγερσης της Νομικής, στις 21 Φεβρουαρίου του 1973, που ήταν και η μέρα που γεννήθηκα… Όταν πέρασε ένας χρόνος από το θάνατό του, η τηλεόρασης της Αλλαγής είχε φροντίσει να του κάνει ένα αφιέρωμα. Θυμάμαι και εκείνο το βράδυ. Έχω την εικόνα του Ξυλούρη με την καμπάνα, την φαβορίτα και το στενό εφαρμοστό πουκάμισο, να τραγουδά το «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί». Ήταν από τα «Τραγούδια της Φωτιάς» το 1975.Η αναζήτηση στο YouTube με οδήγησε στην ανακάλυψη ενός μοναδικού βίντεο. Ο Νίκος Ξυλούρης, παλικαράκι με κοστούμι και κοντά μαλλιά παίζει λίρα σε ταβέρνα του Ηρακλείου, το 1961.