Σαν χθες συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από την γέννηση (5 Μάη 1818,
Τριρ, Πρωσική Ρηνανία) του διανοητή που απέδειξε την νομοτέλεια της
κατάργησης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, τον κυρίαρχο,
επαναστατικό ρόλο της εργατικής τάξης σε αυτήν την κατάργηση και το
πέρασμα στην αταξική, κομμουνιστική κοινωνία.
Ο Καρλ Μαρξ, με τον Ενγκελς, προχώρησε πολύ πιο πέρα από την θεωρητική τεκμηρίωση του πεπερασμένου των εκμεταλλευτικών συστημάτων. «Οι φιλόσοφοι μονάχα εξηγούσαν με διάφορους τρόπους τον κόσμο, το ζήτημα όμως είναι να τον αλλάξουμε»
έγραφε στις «Θέσεις για το Φόυερμπαχ» και έδωσε όλες του τις δυνάμεις,
όχι μόνο για τον ιδεολογικό εξοπλισμό της εργατικής τάξης, αλλά και για
την οργάνωσή της.
Το σπίτι όπου γεννήθηκε
Το «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος» και «Το Κεφάλαιο»
είναι ίσως τα πλέον επιδραστικά κείμενα στην ιστορία, με την
διαχρονικότητα και την επικαιρότητά τους να μην μπορούν να αμφισβητηθούν
σοβαρά, δηλαδή τεκμηριωμένα, ούτε από την σύγχρονη αστική διανόηση.
«Το Κεφάλαιο»
Αλλωστε, όσο κι αν προσπαθούν οι
απολογητές του καπιταλισμού να κρύψουν την βασική αντίθεσή του, δηλαδή
την κλοπή από μια χούφτα κεφαλαιοκράτες του κοινωνικά παραγώμενου
πλούτου, οι διαπιστώσεις του Μαρξ στο «Κεφάλαιο», όπως οι παρακάτω,
είναι σαν να έχουν γραφεί για την σημερινή κατάσταση της μισθωτής
εργασίας: «Ο εργαζόμενος γίνεται όλο και φτωχότερος όσο περισσότερο
πλούτο παράγει, όσο η μεγαλύτερη παραγωγή του επιδρά μειωτικά στη δύναμη
και την ισχύ του. Ο εργαζόμενος γίνεται πάντα τόσο φτηνότερο προϊόν,
όσο φτηνότερα προϊόντα παράγει. Το αυξανόμενο κέρδος είναι αντιστρόφως
ανάλογο με την αξία των εργαζομένων».
Το «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος»
«Το κύριο στη διδασκαλία του Μαρξ» λέει ο Λένιν, «είναι ότι φώτισε τον κοσμοϊστορικό ρόλο του προλεταριάτου σαν δημιουργού της σοσιαλιστικής κοινωνίας».
«Η ανακάλυψη της υλιστικής αντίληψης της
ιστορίας ή, πιο σωστά, η συνεπής συνέχιση και επέκταση του υλισμού στην
περιοχή των κοινωνικών φαινομένων, εξάλειψε δυό βασικές ανεπάρκειες των
προηγούμενων ιστορικών θεωριών. Ιο, οι θεωρίες αυτές στην καλύτερη
περίπτωση εξέταζαν μόνο τα ιδεολογικά κίνητρα της ιστορικής δράσης των
ανθρώπων και δεν ερευνούσαν τι είναι εκείνο που γεννάει αυτά τα κίνητρα,
δεν συλλαμβάνανε την αντικειμενική νομοτέλεια της ανάπτυξης του
συστήματος των κοινωνικών σχέσεων, δεν έβλεπαν ότι οι σχέσεις αυτές
έχουν τις ρίζες τους στο βαθμό ανάπτυξης της υλικής παραγωγής· 2ο, οι
προηγούμενες θεωρίες δεν έπαιρναν υπόψη τους τη δράση ακριβώς των μαζών
του πληθυσμού, ενώ ο ιστορικός υλισμός έδοσε για πρώτη φορά τη
δυνατότητα να ερευνηθούν, με ακρίβεια που χαρακτηρίζει τις
φυσικοιστορικές επιστήμες, οι κοινωνικοί όροι της ζωής των μαζών και οι
αλλαγές αυτών των όρων.
»Η προμαρξική «κοινωνιολογία» και
ιστοριογραφία δεν έκαναν στην καλύτερη περίπτωση τίποτε άλλο από το να
συσσωρεύουν ακατέργαστα στοιχεία, μαζεμένα αποσπασμένα και να
απεικονίζουν ορισμένες πλευρές του ιστορικού προτσές. Ο
μαρξισμός έδειξε το δρόμο για μια καθολική, ολόπλευρη μελέτη του
προτσές της γέννησης, της ανάπτυξης και της παρακμής των
κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών, εξετάζοντας όλες τις αντιφατικές
τάσεις στο σύνολό τους, ανάγοντάς τες στους όρους ζωής και παραγωγής των
διαφόρων τάξεων της κοινωνίας – όρους που μπορούν να καθοριστούν με
ακρίβεια – παραμερίζοντας τον υποκειμενισμό και την αυθαιρεσία στον
ξεχωρισμό ορισμένων «επικρατέστερων» ιδεών ή στην ερμηνεία τους και
αποκαλύπτοντας ότι όλες οι ιδέες κι όλες οι διάφορες τάσεις έχουν, χωρίς
εξαίρεση, τη ρίζα τους στην κατάσταση των υλικών παραγωγικών δυνάμεων.
Οι άνθρωποι δημιουργούν οι ίδιοι την ιστορία τους, τι είναι όμως εκείνο
που καθορίζει τα κίνητρα των ανθρώπων και πιο ειδικά των ανθρώπινων
μαζών, τι είναι εκείνο που προκαλεί τις συγκρούσεις ανάμεσα στις
αντιφατικές ιδέες και τάσεις, ποιο είναι το σύνολο όλων αυτών των
συγκρούσεων μέσα σε όλες τις ανθρώπινες κοινωνίες, ποιοι είναι οι
αντικειμενικοί όροι της παραγωγής της υλικής ζωής, που δημιουργούν τη
βάση όλης της ιστορικής δράσης των ανθρώπων, ποιος είναι ο νόμος
ανάπτυξης αυτών των όρων—σε όλα αυτά τα προβλήματα έστρεψε την προσοχή
του ο Μαρξ και έδειξε το δρόμο για την επιστημονική μελέτη της ιστορίας,
σαν προτσές ενιαίου που κυριαρχείται από νομοτέλεια σε όλη την τεράστια
πολυπλευρότητα και αντιφατικότητά του»*.
Με την οικογένειά του και τον Ενγκελς
Η, όπως το έθεσε ο ίδιος ο Μαρξ:
«Ο,τι καινούριο έκανα εγώ, ήταν για να αποδείξω:
1. Οτι η ύπαρξη των τάξεων συνδέεται απλώς με ορισμένες φάσεις ανάπτυξης της παραγωγής,
2. Οτι η ταξική πάλη οδηγεί αναγκαστικά στη δικτατορία του προλεταριάτου,
3. Οτι η ίδια αυτή η δικτατορία, αποτελεί μονάχα το πέρασμα στην κατάργηση όλων των τάξεων και σε μια αταξική κοινωνία»**
Από μια άποψη, όλη η σκέψη του Μαρξ, ο
διαλεκτικός και ιστορικός υλισμός, η τεκμηρίωση του νομοτελειακού
χαρακτήρα της ταξικής απελευθέρωσης, ίσως και να είναι η επιστημονική
πλευρά της ερωτικής, ρομαντικής ποίησής του:
«Κι έτσι εγώ σταθερά θα μπορώ να πατήσω
Μέσα στο απέραντο διάστημα,
Νικώντας κάθε πόνο στη λάμψη του προσώπου σου
Τη στιγμή που τα όνειρα πάλι προβάλλουν
Σαν αστραπές γύρω απ’ το Δένδρο της Ζωής»***…
Μέσα στο απέραντο διάστημα,
Νικώντας κάθε πόνο στη λάμψη του προσώπου σου
Τη στιγμή που τα όνειρα πάλι προβάλλουν
Σαν αστραπές γύρω απ’ το Δένδρο της Ζωής»***…
* Λένιν: Για τον Μαρξ και τη διδασκαλία του, εκδόσεις «Προγκρές», Μόσχα, 1985
** Κ. Μαρξ – Φ. Ενγκελς, «Διαλεχτά Εργα»
*** «Τελευταίο Σονέτο Για Τη Τζένη», ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ «ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ» Εισαγωγή , μετάφραση: Ευγένιος Αρανίτσης Εκδόσεις ΕΡΑΤΩ, 1982
Πηγή: toperiodiko.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου