Για τον Νοέμβρη...

Πίνακας - Γ. Τσαρούχης 

Ο Νοέμβριος, ή Νοέμβρης είναι ο ενδέκατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 30 ημέρες. Ο Νοέμβριος ξεκινά κάθε χρόνο την ίδια ημέρα που αρχίζουν οΦεβρουάριος και ο Μάρτιος, με εξαίρεση τα δίσεκτα έτη. Το λουλούδι του μήνα είναι το χρυσάνθεμο και η τυχερή πέτρα του μήνα το τοπάζι.

Ο Νοέμβριος που θα πει ένατος παράγεται απ' τη λατινική Novem-ber.

Αττικός μήνας: ΜΑΙΜΑΚΤΗΡΙΩΝ 15 Νοεμβρίου - 15 Δεκεμβρίου.

 

 

Ονομασίες Νοέμβρη

Για τις λαϊκές ονομασίες του έχουν τον κύριο λόγο οι καιρικές συνθήκες, οι γεωργικές δουλειές κι οι γιορτές των Αγίων, που η μνήμη τους γιορτάζεται τον Νοέμβρη.

Από τις γεωργικές δουλειές και τις καιρικές συνθήκες έχει πάρει τα ονόματα:

Ανακατωμένος από τις ακατάστατες καιρικές συνθήκες που επικρατούν
Βροχάρης, γιατί πέφτουν πολλές βροχές.
Σποριάς ή Σπορίτης, εξαιτίας της σποράς.
Μεσοσπορίτης, γιατί μέχρι 21 Νοεμβρίου πρέπει να έχει τελειώσει τουλάχιστον
η μισή σπορά.
Κρασομηνάς, λέγεται στα μέρη που τότε ανοίγουν τα κρασιά και
Τρυγομηνάς εκεί που αργεί ο τρυγητός.
Σκιγιάτης, γιατί μεγαλώνει η νύχτα και η γη σκιάζεται (φοβάται)
Χαμένος,επειδή η διάρκεια της ημέρας είναι μικρή κι η δουλειά χάνεται.
Παχνιστής, γιατί κλείνουν τα ζώα στο παχνί και
Νιαστής, επειδή γίνονται τα τελευταία οργώματα (νεάσματα).

Βαν Γκογκ - ο σπορέας 

Εξαιτίας των γιορτών ονομάζεται:
Αι-Στράτηγος και Αι-Ταξιάρχης ή Αρχαγγελιάτης απ' την γιορτή των Ταξιαρχών
στις 8.
Αι-Φίλιππας ή Φιλιππιάτης απ' του Αγίου Φιλίππου στις 14.
Αγι-Αντρέας ή Αντριάς ή Αγι-Αντριάς απ' την γιορτή του Αγίου Ανδρέα στις 30.

ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ  ΕΡΓΑΣΙΕΣ 

Λιομάζωμα 

. Σύμφωνα με τον Νίκο Ψιλάκη: «Στα ελληνικά λιόφυτα αρχίζει κάθε Νοέμβρη το πανηγύρι της ελιάς. Παλιότερα οι γυναίκες με τα καλάθια μάζευαν μία-μία τις πεσμένες ελιές. Αλλού οι μαζωχτάδες χτυπούσαν τα κλαδιά με ράβδους και μάζευαν τον καρπό από τα στρωμένα ελαιόπανα. Τελευταία η τεχνολογία αντικατέστησε την αρχαία ξύλινη ράβδο με μεταλλική περιστρεφόμενη». Αλλά το λιομάζωμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τον Γενάρη ή ακόμη και τον Μάρτη.

Θεόφιλος Χατζημιχαήλ - Το λιομάζωμα 

ΕΟΡΤΕΣ

Των Ταξιαρχών Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ στις 8 Νοεμβρίου, γι’ αυτό ο Νοέμβριος ονομάζεται σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας και Αϊ-Ταξιάρχης και Αρχαγγελίτης. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ θεωρείται και ως «ο κατ’ εξοχήν ψυχοπομπός άγγελος» γι αυτό και σε ορισμένες περιοχές την παραμονή της εορτής του έφερναν τα παπούτσια τους μέσα στο σπίτι για να μην τα δει ο Μιχαήλ και έλθει να τους πάρει πριν την ώρα τους.

 Του Αγίου Φιλίππου στις 14 Νοεμβρίου που σύμφωνα με τον Γεώργιο Ν. Αικατερινίδη:

«…ήταν φτωχός γεωργός, ο οποίος όλη τη μέρα δούλευε στο χωράφι του. Όταν το βράδυ γύρισε στο σπίτι του, έσφαξε το μοναδικό του βόδι και μοίρασε το κρέας στους συγχωριανούς του για να αποκρέψουν, όπως επιβάλλεται πριν από τα Χριστούγεννα. Το πρωί όμως που σηκώθηκε, βρήκε το ζώο του ζωντανό από θεϊκό θαύμα. Γι’ αυτό, επειδή ήταν πολύ αγαθός, άγιασε όταν πέθανε. Η μέρα του Αϊ-Φίλιππα ημερολογιακά έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού τότε ξεκινά η 40ήμερη νηστεία για τα Χριστούγεννα».  Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης

Γι αυτό η περίοδος αυτή μέχρι τα Χριστούγεννα ονομάζεται Σαρανταήμερο ή Σαραντάμερο.

 Της Αγίας Αικατερίνης  στις 25 Νοεμβρίου  η οποία, σύμφωνα με την Μάρω Κ. Παπαθανασίου:

«…γεννήθηκε και έζησε στην Αλεξάνδρεια επί Μαξιμιλιανού. Ήταν κόρη του έπαρχου Αλεξανδρείας Κώνστα (ή Κέστου), γυναίκα σπάνιας σοφίας και ωραιότητας. Όπως μαρτυρεί η εκκλησιαστική παράδοση, σε συζήτηση περί πίστεως που είχε με πενήντα φιλοσόφους, η Αικατερίνη μετέστρεψε στον χριστιανισμό όχι μόνο αυτούς αλλά και πολλούς κρατικούς αξιωματούχους και άλλους επιφανείς. Η εμμονή στην πίστη της εξόργισε τον αυτοκράτορα, που διέταξε τον βασανισμό της και, τελικά, τον αποκεφαλισμό της το 305». Μάρω Κ. Παπαθανασίου

Τα Εισόδια της Θεοτόκου 

Η μεγαλύτερη, όμως, γιορτή του μήνα είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τον Σάββα Αγουρίδη η καθιέρωση της εορτής έγινε τον 8ο αι. μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, ενώ την αναφορά των «…Εισοδίων της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων [του Ιερού των Ιεροσολύμων] και παραμονής της εκεί βρίσκουμε στο απόκρυφο λαϊκό κείμενο που [ονομάστηκε] ‘Πρωτοευαγγέλιον Ιακώβου’...». Η παράδοση της Θεοτόκου στο Ιερό έγινε από τους γονείς της, τον Ιωακείμ και την Άννα, «…όταν ήταν τριών ετών, και έτσι την αφιέρωσαν στον Θεό, αφού η Μαρία παρέμεινε εντός του Ιερού, όπου την υποδέχτηκε ο Ζαχαρίας (προφανώς ο ιερέας πατέρας του Ιωάννη του Προδρόμου) και την εισήγαγε στο Ιερό, όπου έμεινε μέχρι της ηλικίας των 14 ή 15 ετών».

17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 

Παροιμίες για το μήνα Νοέμβριο 

Τον Οκτώβρη τα κουδούνια , το Νοέμβρη παραμύθια.

Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.

Άι- Μηνάς εμήνυσε του πάππου του χειμώνα:

-Έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ' Άι- Φιλίππου αυτού είμαι.

Η πούλια βασιλεύοντας το μήνυμά της στέλνει. 

Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.

Αν τ' Άη Φιλίππου λείπω, τ' Άγια, των Αγιών δε λείπω.

Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.

Οποίος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει.

Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί.

Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας. 

Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είναι στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στους κάμπους.

Ο άη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει.

Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει.

Του Σαρανταμέρου η μέρα «καλημέρα» - «καλησπέρα».

 

                                                                                                    ΠΗΓΕΣ: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
                                                                                                http://www.paidika.gr

   

Les Très Riches Heures du duc de Berry novembre