Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2020

O Μαραντόνα δεν έπαιζε ποδόσφαιρο, έκανε επανάσταση...

Άντε ρε που πέθανε ο Μαραντόνα… | sportime.gr 

Η συζήτηση για το ποιος είναι ο καλύτερος όλων των εποχών είναι εντελώς λανθασμένη. Ο Μαραντόνα είχε μία διαφορετική πορεία από όλους, είναι πάνω από όλους, γιατί δεν μπορεί να συγκριθεί με κανέναν. Κανένας δεν έχει το ειδικό βάρος για να κάτσει δίπλα του στη ζυγαριά. 

 Το ποδόσφαιρο στο πρόσωπο του Ντιέγκο Μαραντόνα, ο οποίος έφυγε απ' τη ζωή σε ηλικία 60 ετών, βρήκε τον δικό του θεό, για την ακρίβεια τον δημιούργησε. Έχουν περάσει στην ιστορία του αθλήματος τεράστιοι ποδοσφαιριστές, κανένας όμως δεν έχει επηρεάσει τόσο μαζικά το συναίσθημα του κόσμου, όσο ο Μαραντόνα. Το γεγονός αυτό είναι που θα πρέπει να εξετάσουμε.

Για ποιoν λόγο ο απλός κόσμος ένιωθε και θα νιώθει αιώνια την ανάγκη να λατρεύει τον Ντιέγκο Μαραντόνα, με έναν τρόπο τόσο ιδιαίτερο. Στο πρόσωπο του Μαραντόνα δεν υπήρχε θαυμασμός, ήταν και η ζωή που διάλεξε τέτοια που δεν γινόταν να τον θαυμάσεις, υπήρχε κάτι πολύ πιο δυνατό. Λατρεία. Λες και τα πάθη του έκαναν τον κόσμο να τον αγαπά ακόμα πιο πολύ, δημιουργούσαν την ανάγκη για να δεθεί περισσότερο μαζί του.

Για τον Μαραντόνα έγιναν ντοκιμαντέρ, γράφτηκαν τραγούδια, δημιουργήθηκαν εκκλησιές, προσευχές, έγινε θρησκεία.

 ΜΟΝΟΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΣΑΣ

Ασφαλώς τον μύθο του τον γιγάντωσε το γεγονός πως είναι ο μοναδικός ποδοσφαιριστής στην εποχή του αθλήματος που άφησε την αίσθηση πως πήρε τον υπέρτατο τίτλο μόνος του. Δεν είναι αλήθεια, δεν γίνεται να είναι αλήθεια, το ποδόσφαιρο είναι ένα χαοτικό σύνθετο άθλημα, δεν γίνεται κάποιος να κατακτήσει χωρίς βοήθεια την κορυφή και εκείνη η Αργεντινή είχε σπουδαίους παίκτες.

Μοιάζει σε ένα σημείο, σαν την σχέση που έχει αναπτύξει η δική μας γενιά στην Ελλάδα, με τον Νίκο Γκάλη. Όσοι έχουμε ζήσει τον Γκάλη, είναι αδύνατον να τον συγκρίνουμε με κάποιον άλλον αθλητή, παρότι μπορούμε να αναγνωρίζουμε πως σε κάποια κομμάτια κάποιος πιο σύγχρονος είχε μεγαλύτερη πληρότητα.

Και στις δυο περιπτώσεις υπάρχουν κοινοί παρονομαστές. Ίδια εποχή, κατάκτηση στόχου με Εθνική ομάδα που γέμισε το έθνος χαρά και ακραία συναισθήματα και την αίσθηση που άφηνε ο τρόπος παιχνιδιού τους, στο μόνος μου και όλοι σας.

Ασφαλώς και στις δύο περιπτώσεις υπήρχαν σπουδαίοι συμπαίκτες, όμως όλοι αντιλαμβάνονται πως αν δεν είχαν μαζί τους μία ανώτερη δύναμη, δεν θα μπορούσαν να φθάσουν στην επιτυχία ενός στόχου, που θα τους άφηνε στην αιωνιότητα. Αυτός λοιπόν που δημιουργούσε την ανώτερη δύναμη, είναι φυσικό στο μυαλό όσων έζησαν το θαύμα, να ξεφεύγει από τα όρια του κοινού θνητού.

Το να κατακτάς κάτι σπουδαίο με την εθνική σου ομάδα δεν μπορεί να συγκριθεί με ό,τι και αν πετύχεις σε συλλογικό επίπεδο. Ειδικά όταν πρόκειται για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Η συγκεκριμένη διοργάνωση δεν αφορά μόνο όσους παρακολουθούν το άθλημα στην καθημερινότητα τους, αφορά όλο τον κόσμο. Μια νοκ άουτ μάχη Μουντιάλ αφορά όλο το έθνος, το παρακολουθούν οικογένειες με ένα ιερό φανατισμό. Την στιγμή που δίνει μάχη η χώρα σου, μαζί με τους ποδοσφαιριστές, συμπαραστέκεται όλο το έθνος.

ΠΗΡΕ ΡΕΒΑΝΣ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΧΑΜΕΝΟ ΠΟΛΕΜΟ

Τον Μαραντόνα τον είδαν να χάνει την μάχη το 1982 αμέσως μετά τις συνέπειες που είχε αφήσει στην πατρίδα τους, ο Πόλεμος των Φώκλαντ και τέσσερα χρόνια αργότερα, πήραν στο γήπεδο της δικιά τους ρεβάνς. Είναι αδιανόητο, αλλά ο Μαραντόνα έβαλε το καλύτερο γκολ που έχουμε δει σε παγκόσμιο κύπελλο και το γκολ που έχει συζητηθεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο, απέναντι στους Άγγλους. Σε έναν αγώνα που για το λαό της Αργεντινής ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι, χωρίς καμία υπερβολή, ήταν η ρεβάνς ενός χαμένου πολέμου.

Η Αργεντινή το 1982 παρέδωσε τα νησιά Φώκλαντ στους Άγγλους, τέσσερα χρόνια αργότερα τους απέκλεισε από το Μουντιάλ, με έναν τρόπο που δεν θα ξεχάσουν ποτέ και αυτό το παιχνίδι, ο Μαραντόνα το κέρδισε μόνος του. Δεν υπάρχουν ομαδικές ενέργειες στα δύο τέρματα. Χρησιμοποίησε την πονηριά του, το ταπεραμέντο του στο "χέρι του Θεού", πήρε την μπάλα και πέρασε όλους τους Άγγλους στο δεύτερο τέρμα.

Αν αυτή η ιστορία γραφόταν σε σενάριο, την ώρα που θα τελείωνε η ταινία, θα είχαμε την αίσθηση πως υπήρχε μία υπερβολή, δεν μπορεί σε ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι να γίνουν τόσο πολλά πράγματα, να υπάρξουν συναισθήματα και μία επικράτηση που ξεπερνά σημαντικά το μέγεθος του αθλητισμού.

ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΤΟΝ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΘΕΟ

Αυτή είναι και η μαγεία του αθλητισμού που σε μεγαλύτερο βαθμό μπορεί να την προσφέρει το ποδόσφαιρο και ειδικά εκείνη την εποχή, που ήταν ένα καθαρά λαϊκό άθλημα.

Σε μία εποχή που αρκούσαν τρία παιδιά, ένα κουτάκι κόκα κόλας, δύο πέτρες και ένας μικρός χώρος τσιμέντου για να νιώσεις την απόλυτη ηδονή. Να ματώσεις τα πόδια σου, να χτυπηθείς, να χτυπήσεις, να κερδίσεις, να χάσεις, να γεμίσεις με βρώμα και να πας σπίτι σου γεμάτος από συναίσθημα, γνωρίζοντας πως σε περιμένει η κατσάδα της μάνας σου.

Αυτήν την εποχή δεν μπορούσε να την ενσαρκώσει κανένας καλύτερα, από τον Ντιέγκο Μαραντόνα.

Ασφαλώς και η κατάκτηση του Μουντιάλ ήταν η αφετηρία, είναι το γεγονός που έκανε τον κόσμο να καταλάβει πως εδώ υπάρχει μία ιστορία που αφορά κάτι περισσότερο από έναν ποδοσφαιριστή.

Πέρα από τις ποδοσφαιρικές του ικανότητες, ο Μαραντόνα ήταν ένας άνθρωπος που πλημμύριζε από συναίσθημα, πάθος, ήταν γεννημένος επαναστάτης, οι επιτυχίες του είχαν πολιτική υπόσταση και ταυτόχρονα ήταν και αυτοκαταστροφικός.

Χαρακτηριστικά που είχαν δώσει οι Αρχαίοι Έλληνες στους θεούς που δημιούργησαν από την φαντασία τους, ο Μαραντόνα τα είχε όλα ανεπτυγμένα. Ήταν λες και ενσάρκωσε την φαντασία των ποδοσφαιρόφιλων, σαν το ποδόσφαιρο να δημιούργησε τον δικό του θεό.

ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΟΥ ΕΙΧΑΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ

Οι επιτυχίες του είχαν πολιτική υπόσταση. Το 1986 κατέκτησε το Μουντιάλ με την Αργεντινή ενώ βρισκόταν στην καλύτερη του αγωνιστική κατάσταση. Το 1990 δεν ήταν ο ίδιος. Η προσωπικότητα του όμως ήταν τόσο έντονη που, παρότι μπορούσε να κάνει πολύ λιγότερα πράγματα στο γήπεδο, έφθανε για να πάει την χώρα του στον τελικό και για να διχάσει ολόκληρη την Ιταλία.

Βλέπετε, οι επιτυχίες του είχαν κάτι το ξεχωριστό. Δεν μεγάλωσε ο μύθος του επειδή έφτιαξε εντυπωσιακά στατιστικά, επειδή έσπασε τα κοντέρ με τα τέρματα που σημείωσε. Αξεπέραστος στις μνήμες του κόσμου έμεινε για το μέγεθος των επιτυχιών που πέτυχε. Πέρα από τον τρόπο που κατάκτησε το Μουντιάλ, τον γιγάντωσε που δεν πέτυχε, όπως όλοι οι μεγάλοι ποδοσφαιριστές, σε κάποιον πλούσιο σύλλογο.

Ο κόσμος έβλεπε πως ό,τι αντιπροσώπευε ο τρόπος ζωής, η κουλτούρα, οι θέσεις του Μαραντόνα, γινόταν πράξη και στους αγωνιστικούς χώρους. Πήγε στην φτωχή πόλη της Νάπολι, που δεν την υπολόγιζε κανένας στην Ιταλία, τους υποσχέθηκε πως θα τους κάνει πρωταθλητές και τήρησε την υπόσχεση του. Έδωσε χρόνια χαράς, έδωσε υπόσταση σε έναν ταλαιπωρημένο φτωχό κόσμο, που είχε συνηθίσει να είναι στο περιθώριο.

ΕΚΑΝΕ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Δεν κατέκτησε απλά τίτλους με τη Ρεάλ, την Μπαρτσελόνα, τη Γιουβέντους, τη Μίλαν. Ο τρόπος που διάλεξε και κατάφερε να πετύχει ήταν μοναδικός. Είχε έναν δικό του μαγικό τρόπο οι επιτυχίες του να ξεπερνούν τον αθλητισμό, είχαν τεράστια κοινωνική επίπτωση, ήταν πολιτικές πράξεις, με συγκεκριμένη κατεύθυνση. Ο Μαραντόνα σού άφηνε την αίσθηση πως δεν έπαιρνε απλά το Μουντιάλ, το πρωτάθλημα Ιταλίας το Κύπελλο UEFA. Έκανε επανάσταση.

Με τη διαδρομή του εκτός των γραμμών του γηπέδου, ενίσχυε τον μύθο του. Δεν έκανε ποτέ ζωή αθλητή, έμοιαζε περισσότερο με πολιτικοποιημένο ροκ σταρ της εποχής.

Στενός φίλος του Φιντέλ Κάστρο, επαναστάτης, αλλά και ταυτόχρονα είχε δημιουργήσει φιλικές σχέσεις με τον Εσκομπάρ. Ο καλύτερος ποδοσφαιριστής όλων, αλλά και εθισμένος στα ναρκωτικά. Όλα αυτά δεν κολλούσαν, όμως στην περίπτωση του Μαραντόνα με έναν μαγικό τρόπο, έδεναν απόλυτα μεταξύ τους.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣΕ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΥΘΕΝΑ

Τα πάθη του τον έκαναν να μην έχει τη διάρκεια στους αγωνιστικούς χώρους που θα μπορούσε, μας στέρησε ποδοσφαιρικό χρόνο από τον Μαραντόνα, καθώς οι τεχνοκράτες του ποδοσφαίρου τον τιμώρησαν, όχι όμως ο απλός κόσμος.

Ο κόσμος τον αγάπησε ακόμα περισσότερο, δέθηκε μαζί του, γιατί τον βρήκε ανθρώπινο, γήινο. Λατρεύτηκε από όλους, αλλά ο ίδιος με την πορεία του, πάντοτε έδειχνε πως απευθύνεται, πως αγωνίζεται για τον φτωχό για τον αδικημένο.

Ο Ντιέγκο Μαραντόνα ήταν ένας άνθρωπος γεμάτος πάθος και πάθη, ήταν πολύ ανθρώπινος, πλημμύριζε από συναίσθημα, δημιουργούσε μία ξεχωριστή μαγεία.

Είχε μία ικανότητα να πιάνει τον ρυθμό, την ενέργεια, να δημιουργεί συναίσθημα από το πουθενά.

Με το που άκουγε μουσική, το σώμα του ήταν αδύνατον να μην ακολουθήσει τον ρυθμό. Ήξερε να δημιουργεί ρυθμό και ο ίδιος, ακόμα και όταν τελείωσε το ποδόσφαιρο, αρκούσε απλά να βγει σε ένα μπαλκόνι. Είχε τον τρόπο του, να δημιουργεί μία μοναδική ατμόσφαιρα, λες και διεύθυνε ορχήστρα.

Ο κόσμος να τραγουδά για χάρη του και ο ίδιος να πιάνει τον παλμό και να δημιουργεί από το πουθενά πάθος, μία ατμόσφαιρα μοναδική, που κανένας άλλος δεν μπορούσε να την χτίσει από το πουθενά. Όμως τα τραγούδια του Μαραντόνα δεν ήταν κενά, δεν ήταν απλά στίχοι, είχαν συναίσθημα, γέμιζαν με μνήμες από μία ιδιαίτερη εποχή, που κατάφερε ο ίδιος να αφήσει το σημάδι του, όσο ελάχιστοι.

ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΓΚΡΙΘΕΙ ΜΕ ΚΑΝΕΝΑΝ

Η συζήτηση για το ποιος είναι ο καλύτερος όλων των εποχών υπάρχει για όλα τα αθλήματα, είναι από την φύση της εντελώς λανθασμένη, όμως δεν θα τελειώσει ποτέ.

Στην πράξη δεν μπορείς να κάνεις σύγκριση μεταξύ διαφορετικών εποχών, τα αθλήματα αλλάζουν εξελίσσονται. Το μοναδικό κριτήριο μπορεί να είναι η αίσθηση που έχει αφήσει ο κάθε αθλητής στην εποχή του, το συναίσθημα το οποίο δημιούργησε, το αποτύπωμα που άφησε. Ο Μαραντόνα είχε μία διαφορετική πορεία από όλους, είναι πάνω από όλους, γιατί δεν μπορεί να συγκριθεί με κανέναν. Κανένας δεν έχει το ειδικό βάρος για να κάτσει δίπλα του στη ζυγαριά.

  Ο Μαραντόνα είχε μία διαφορετική πορεία από όλους, είναι πάνω από όλους, γιατί δεν μπορεί να συγκριθεί με κανέναν. Κανένας δεν έχει το ειδικό βάρος για να κάτσει δίπλα του στη ζυγαριά. Στην ιστορία του ποδοσφαίρου δεν έμεινε για τα γκολ που πέτυχε, για τα προσωπικά του επιτεύγματα, αλλά για το συναίσθημα που δημιούργησε. Ο Μαραντόνα δεν έπαιξε απλά ποδόσφαιρο, έκανε επανάσταση.

Πηγή: Βαγγέλης Πρωτοπαπάς /sport24.gr


sport

Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2020

Για τους δασκάλους...

 Μην πυροβολείτε τον Δάσκαλο | Laconialive.gr - Η ενημερωτική ιστοσελίδα της  Λακωνίας, Νέα και ειδήσεις 

Ένας δάσκαλος της μουσικής, ο Οδυσσέας Σαγρέδος, μελοποίησε το ποίημα του Κωστή Παλαμά " Στον δάσκαλο". Ο Βασίλης Λέκκας ερμηνεύει και οι μαθητές του  στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Διονύσου συμμετέχουν με τη χορωδία τους. 
Ας το απολαύσοουμε.....

Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε , ψυχές!
Κι ότι σ' απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,
Μην τ' αρνηθείς! Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτισ' το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!

Κι αν λίγη δύναμη μεσ' το κορμί σου μένει,
Μην κουρασθείς. Είν' η ψυχή σου ατσαλωμένη.
Θέμελα βάλε τώρα πιο βαθειά,
Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει.

Σκάψε βαθειά. Τι κι' αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;
Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί
Τα βάρη που κρατάς σαν Άτλαντας στην πλάτη,
Υπομονή! Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι !

Στίχοι: Κωστής Παλαμάς
Σύνθεση- Ενορχήστρωση: Οδυσσέας Σαγρέδος
Ερμηνεία: Βασίλης Λέκκας
Συμμετέχει η χορωδία του 3ου Δ.Σ. Διονύσου
Μπάσο: Έφη Μπούνταλη
Ντραμς: Παύλος Λογαράς
 
Παραγωγή: Home Studio Music Productions
 
 

Δυο λόγια για δυο φίλους που έφυγαν....

Αυτό το φθινόπωρο, πήρε δυο από τους "σημαντικούς  άλλους" φίλους. Κρίμα...

Δυο από καρδιάς κείμενα για το "Καλό κατευόδιο''. Το πρώτο για τον Αδερφό Διονύση Γεωργόπουλο....

 Έφυγε» ο Διονύσης Γεωργόπουλος - Κεφαλονίτικα Νέα

Δυο λόγια για τον παιδικό, αγαπημένο φίλο Διονύση Γεωργόπουλο που αποχαιρετούμε σήμερα το μεσημέρι. Έναν καλό οικογενειάρχη, καθηγητή Πληροφορικής, που σε όλη τη σύντομη ζωή του διακονούσε την συντροφικότητα και την αλληλεγγύη στον αδύναμο, στον σκληρά εργαζόμενο, στον κάθε είδους αδικημένο.
Αυθεντικός άνθρωπος ο Διονύσης. Άνθρωπος του λαού, αγωνιστής για την εξάλειψη της αδικίας και ταυτόχρονα σεμνός για όποιον τον πλησίαζε, ο Διονύσης γέφυρα ήταν που ένωνε την κοινωνική συμμαχία των εκπαιδευτικών που ως εκλεγμένος αντιπρόσωπός τους εκπροσωπούσε, με τους αγρότες, τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους ανθρώπους του μόχθου, με την κοινωνία ολόκληρη.
Μάχιμος εκπαιδευτικός ο Διονύσης, πρόθυμα βοηθούσε καθημερινά κάθε νέο και νέα που ευτυχούσε να τον έχει δάσκαλο. Εκτός από το άρτιο εκπαιδευτικό του έργο, χωρίς δεύτερη σκέψη στεκόταν κοντά και στήριζε τα νέα παιδιά στις εφηβικές τους συναισθηματικές ανησυχίες, τους μιλούσε, βοηθώντας τους να ξεπεταχτούν μπροστά.
Ταυτόχρονα, ο Διονύσης υπήρξε αφοσιωμένος φίλος ήδη από τα παιδικά χρόνια, όταν μας βοηθούσε σε κάθε απορία μας στα μαθήματα και, αργότερα, που μεγαλώσαμε, έστεκε στην παρέα μας, έτοιμος να οργανώσει παρέες φίλων του, να ανοίξει μαζί με τη λατρευτή του σύζυγο και άξια συνοδοιπόρο του Νικολέττα και τον Στάθη, τον αγαπημένο γιό του, το σπίτι του σε καθέναν που είχε τη συντροφιά του ανάγκη και στήριξη. Πραγματική ψυχούλα ο Διονύσης, με απέραντο σεβασμό προς όλους και κυρίως προς τους πιο αδύναμους, ήταν μακριά από ζήλιες, κακίες και μικροπρέπειες...
Για τα όσα πρόσφερε στο εκπαιδευτικό κίνημα, στους εργατικούς αγώνες, στη στήριξη των αδικούμενων, υπάρχουν άλλοι καταλληλότεροι να μιλήσουν. Εγώ θα τον ευχαριστήσω για τις όμορφες παιδικές, ανέμελες στιγμές στην αυλή του πάντα φιλόξενου και ανοιχτού για όλους μας πατρικού σπιτιού του, μαζί με τα επίσης αγαπημένα αδέρφια του, με τις ατέλειωτες παρτίδες Μονόπολη. Για τις φροντιστηριακές του βοήθειες στις κάθε είδους σχολικές μου απορίες. Για το γλυκό σαν την ψυχούλα του μέλι, φροντισμένο από τον ίδιο, που με κάθε ευκαιρία μας πρόσφερε απλόχερα. Για τα σύκα και όλα τα καλοκαιρινά καλούδια...
Και καθώς μεγαλώναμε μαζί, σε κάθε δύσκολο σταυροδρόμι της ζωής, ο Διονύσης ήταν εκεί, δίπλα μας να μας δώσει με τα αισιόδοξα λόγια του, το μικρό σπρώξιμο να φύγουμε μπροστά...
Καλό ταξίδι, φίλε Διονύση. Να ξέρεις πως η άξια σου οικογένεια, οι γονείς σου και τ' αδέρφια σου, η σύζυγός σου η Νικολέττα και ο Στάθης ο γιός σου, όλοι σου οι φίλοι δεν θα αφήσουν να λησμονηθείς. Μα πιο πολύ, άσβεστη τη θύμησή σου θα διατηρούν οι αγώνες που καθημερινά έδινες για μια δικαιότερη, σωστότερη και καλύτερη κοινωνία. Αιωνία σου η μνήμη! Καλή αντάμωση....
 
Πριν στεγνώσουν τα δάκρυα για τον Διονύση έφυγε κι ο αγαπημένος γιατρός μας Γιάννης Μητρόπουλος....
 
 Γιάννης Μητρόπουλος: Απέραντη θλίψη για την απώλεια του καρδιολόγου της  Βουλής
 
Πριν μια εβδομάδα, ακριβώς την προηγούμενη Παρασκευή, έφυγε από κοντά μας ο αγαπημένος φίλος και εξαίρετος γιατρός καρδιολόγος, Γιάννης Μητρόπουλος...Από κορονοιό...
Αποχαιρετώντας τον Γιάννη, θα προσπαθήσω να ξεδιπλώσω πτυχές αυτού του αξιόλογου ανθρώπου κι επιστήμονα. Όχι στο επιστημονικό πεδίο... Εκεί, που με το σπαθί του κατάφερε να αποσπάσει επαίνους και σχόλια θαυμασμού κι ευγνωμοσύνης ανάμεικτα, υπάρχουν πολλοί, πιο ειδικοί από μένα να μιλήσουν. Μα στο πεδίο της καθημερινής, ζεστής σχέσης που αναπτύσσεται ανάμεσα σε γιατρό και ασθενείς.
Στο ιατρείο του, με την πάντα ορθάνοιχτη για όλους πόρτα του, με την ευγενέστατη κυρία Ευγενία, την γραμματέα του, με οδήγησε κατ' αρχάς η φιλία που, εντελώς τυχαία, είχα αναπτύξει με τον άνθρωπο αυτόν, εξαιτίας της γνωριμίας μου και της φιλίας με τη σύζυγό του Έλλη, συμφοιτήτριά μου στο Ρέθυμνο, στα μέσα της δεκαετίας του 80. Τότε πρωτογνώρισα τον συμφοιτητή μας, αν και σε άλλο πεδίο λαμπρό αυτός.
Ήταν ένας ευφυέστατος άνθρωπος, με πηγαία την αίσθηση του χιούμορ, χαμογελαστός φοιτητής της Ιατρικής στην Πάτρα, που κάθε στιγμή μιλούσε για τις προκλήσεις της επιστήμης του και το μακρύ ταξίδι του θαύματος της ανθρώπινης ύπαρξης που ανοιγόταν μπροστά του. Κάθε φορά που συναντιόμασταν, μας συνέπαιρνε με τις φλογερές αναφορές του στις νέες γνώσεις και προκλήσεις που συναντούσε και με το χάρισμα που είχε να αναγάγει το καθετί καινούργιο στην Ιατρική που γνώριζε στις καθημερινές συνήθειες. Χάρισμα που το καλλιέργησε τα επόμενα χρόνια φτάνοντας στο σημείο το κάθε ιατρικό θέμα να το παρουσιάζει όσο πιο απλά γινόταν, να το ξεκοκαλίζει κυριολεκτικά, ώστε να γίνει κατανοητό στον άνθρωπο που είχε απέναντί του, όσο λίγες γνώσεις κι αν είχε.
Τα χρόνια περνούσαν και με θαυμασμό παρακολουθούσα μέσα από τη φιλία μας τη μεγάλη πρόοδο που ο καρδιολόγος και φίλος Γιάννης Μητρόπουλος έκανε στη ζωή του. Κάθε ώρα και στιγμή φρόντιζε να μαθαίνει όλο και περισσότερα σχετικά με την ειδικότητά του, την καρδιολογία, και με μοναδικό τρόπο να τα διοχετεύει γύρω του ευεργετώντας κυριολεκτικά, με τον άμεσο κι επικοινωνιακό τρόπο που τον χαρακτήριζε, κάθε άνθρωπο που τον ρωτούσε κάτι καίριο για την υγεία του ή είχε την τύχη να τον έχει γιατρό του. Άλλωστε, στο ιατρείο του διάβαζες αρκετές επιστολές ευχαριστιών κι ευγνωμοσύνης ακόμη και από ξένους ασθενείς του.
Τέτοιοι άνθρωποι, γεμάτοι ευγνωμοσύνη για τον Γιάννη, ήταν κυρίως οι γονείς μου αλλά και όλη μας η οικογένεια. Ειδικά οι γονείς μου, μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι, κουρασμένοι και αρκετές φορές φοβισμένοι από προβλήματα που τους βάραιναν, μένοντας στο χωριό όλο το χρόνο, έβλεπαν την καθιερωμένη χριστουγεννιάτικη επίσκεψη στην Αθήνα, στα παιδιά τους και τα εγγόνια τους, ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να επισκεφθούν "τον γιατρό μας, τον αφέντη μας", όπως συνήθιζαν να λένε ως Επτανήσιοι. Παρόλο που το τηλέφωνο του γιατρού απαντούσε συνεχώς, διαλύοντας κάθε φόβο τους όλη τη χρονιά που ήταν στο νησί, σαν επιμελείς μαθητές είχαν συγκεντρώσει τις ιατρικές τους απορίες και τις ρωτούσαν κατά τη χριστουγεννιάτικη επίσκεψη στο γιατρό τους. Ήξεραν πως υπήρχαν αυτιά να ακούσουν πρόθυμα τις απορίες τους και να τις απαντήσουν με τρόπο που οι ίδιοι μετά, ανακουφισμένοι, αναπαρήγαγαν στους ηλικιωμένους φίλους τους. Κι αυτό ήταν ένα από τα πολλά τάλαντα του γιατρού Γιάννη Μητρόπουλου: Με τη χαρακτηριστική βροντερή φωνή του, συμπύκνωνε όλα τα ιατρικά ζητήματα ενός ανθρώπου σε ένα αφήγημα λυτρωτικό για τον ασθενή, διανθισμένο με χιούμορ και ορθολογισμό συνάμα, χωρίς όμως να χάνει ούτε δράμι επιστημοσύνης. Κάτι που έκανε τον γιατρό μας, τον "αφέντη μας" τεράστιο στα μάτια των γονιών μου και τα δικά μου. Τόσο προσηνής ήταν...
Τα χρόνια περνούσαν, τα προβλήματα υγείας οι γονείς μου τα δάμαζαν με τη βοήθεια του Μητρόπουλου, πότε στο Ιπποκράτειο, πότε στο Φάληρο, πότε στο Καλαμάκι, είτε από το τηλέφωνο είτε με παραπομπή σε γνωστούς του γιατρούς, εξαίρετους επιστήμονες, που πάντα κατάληγαν σε διαγνώσεις και στον Μητρόπουλο για να τις ελέγξει και να τις αποκωδικοποιήσει, ώστε να γίνουν κατανοητές από τους παππούδες. Οι οποίοι δεν μπορούσαν να κρύψουν τη χαρά τους και την περηφάνια τους όταν ο γιατρός τους πανάξια μπήκε στη Βουλή, όχι ως πολιτικός αλλά ως ο άξιος γιατρός που, όπως άοκνα και απλόχερα πρόσφερε τις υπηρεσίες του στον κόσμο, έτσι θα τις πρόσφερε και στο Κοινοβούλιο. Μιλούσαν για το γεγονός λες και ήταν το δικό τους παιδί. Με τέτοια ικανοποίηση και αγάπη. Γιατί αγάπη ήταν το το κύριο συναίσθημα που εισέπρατταν από τον Μητρόπουλο κάθε φορά που χτυπούσαν ανήσυχοι οι την πόρτα του.
Τότε ο χρόνος σταματούσε και δεν μιλούσαμε για μια συμβατική επίσκεψη στο γιατρό, αλλά για μια κοινωνική επίσκεψη διανθισμένη με μπόλικη "επιστήμη της καθημερινής ζωής", κάτι που γοήτευε αφάνταστα, όπως προείπα τον παππού και τη γιαγιά, αφού έπαιρναν σαφείς απαντήσεις στις ερωτήσεις που από πριν είχαν ετοιμάσει για καθετί που τους απασχολούσε. Ρωτούσαν και για την Έλλη, τη συμπάθειά τους, γνωριμία από τα φοιτητικά χρόνια. Την Έλλη που, λαμπρή φιλόλογο, άξια σύζυγο και συνοδοιπόρο του Μητρόπουλου στη ζωή, θαύμαζαν και συχνά ανέφεραν. Και δίκαια...Οι δύο τους δημιούργησαν μια εξαίρετη οικογένεια, που η αγάπη, ο σεβασμός και η καλλιέργεια ήταν τα χαρακτηριστικά της. Μαζί από παιδιά..Και η ώρα κυλούσε με αυτά και μ' άλλα ευχάριστα, λες και ήμασταν σε φιλικό σπίτι...Αυτός ήταν ο καρδιολόγος Γιάννης Μητρόπουλος. Έχτιζε πάνω στη σχέση με τον ασθενή του, έβαζε και πολύ συναίσθημα κι έτσι απάλυνε τον πόνο. Πολλά ήταν τα πειράγματα και σε μένα όταν μου έλεγε πόσο τον δυσκόλευαν οι υπέρηχοι μαζί μου, λόγω μιας παλαιότερης εγχείρησής μου.
Αυτά τα στοιχεία του χαρακτήρα του καθώς και η Έλλη, ο Γιώργος και η Κωνσταντίνα θα τον κρατήσουν παρόντα για πάντα ανάμεσά μας.
Το κυριότερο στοιχείο, όμως, που δεν θ' αφήσει τη μνήμη του να ξεθωριάσει είναι όλοι οι άνθρωποι που με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο ωφέλησε με μια διάγνωσή του, με μια καίρια παρατήρησή του, που όμως ήταν σωτήρια, με το χιούμορ του που τον έκανε την ψυχή της παρέας και συνάμα με την αυστηρότητά του και τον ορθολογισμό του στα ιατρικά θέματα.
Κρίμα, βρε Γιάννη, που δεν πρόλαβες το νέο γήπεδο της ΑΕΚ, όπου μια μόνιμη θέση θα σε περίμενε...Ας είναι...Θα βλέπεις την αγαπημένη σου ομάδα από ψηλά...Κι εμείς όλοι που είχαμε την τύχη να σε συναντήσουμε, με χαμόγελο κι ευγνωμοσύνη θα σε θυμόμαστε...Στο καλό...

Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2020

Στην κόλαση της ΕΑΤ-ΕΣΑ...

 Τα κολαστήρια της Χούντας στην Αθήνα | Νόστιμον ήμαρ

17 Νοέμβρη σήμερα και ξαναθυμόμαστε μία από τις παραμέτρους εκείνης της ιστορικής περιόδου. Επισκεπτόμαστε μέσω 40 διαφανειών το χώρο που στεγάζονταν το ΕΑΤ-ΕΣΑ (Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας) όπου ήταν τόπος βασανιστηρίων. Το σώμα αυτό είχε ιδρυθεί το 1951 και έφτασε να αριθμεί επί δικτατορίας περίπου 20.000 άνδρες. Φυλάκισε, εξόρισε, βασάνισε, πλήθος δημοκρατικών πολιτών. 

Ανεβαίνοντας την λεωφόρο της Βασιλίσσης Σοφίας με κατεύθυνση προς Κηφισιά, στα αριστερά μας, πριν από το Μέγαρο Μουσικής, συναντάμε το Πάρκο Ελευθερίας και το άγαλμα του Ελευθερίου Βενιζέλου.Ανεβαίνοντας την οδό Ευζώνων που βρίσκεται αριστερά του πάρκου και πίσω από το Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, ένα μικρό σύμπλεγμα κτηρίων που σήμερα ανήκει στον Δήμο Αθηναίων, κρύβει μια από τις πιο σκοτεινές και μαύρες σελίδες της νεώτερης ελληνικής ιστορίας.

Σε αυτόν τον χώρο λοιπόν υπήρξε το αρχηγείο της δολοφονικής ΕΑΤ-ΕΣΑ που δημιουργήθηκε αμέσως μετά τον Εμφύλιο το 1951.Τα αρχικά της σήμαιναν ¨Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα¨ της ¨Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας¨ και υπήρξε η μυστική αστυνομία και το βασικό τμήμα ασφάλειας κατά την περίοδο της δικτατορίας των Συνταγματαρχών από το 1967 μέχρι το 1974.Η ΕΣΑ λειτουργούσε στην αρχή σαν τμήμα αστυνόμευσης του Στρατού Ξηράς, ενώ μέχρι πριν την ίδρυση της τα καθήκοντα αυτά ασκούσε η Χωροφυλακή. Οι αντρες της ΕΣΑ φορούσαν, αλλά και φοράνε, μετά την πτώση της Χούντας και την αλλαγή του ονόματος της από τον Ευ. Αβέρωφ σε Στρατονομία, χαρακτηριστική στολή με γαλάζιο πηλίκιο και λευκά περιβραχιόνια ενώ φέρουν μεγάλα ξύλινα γκλομπς.

sxediagramma

Σχεδιάγραμμα των εγκαταστάσεων του ΕΑΤ-ΕΣΑ.

Σήμερα στο χώρο (βρίσκεται, όπως είπαμε, στην πλατεία Ελευθερίας, κοντά στο σταθμό του μετρό «Μέγαρο Μουσικής») στεγάζονται τα γραφεία του ΣΦΕΑ (Σύλλογος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967 – 1974), ενώ είναι και χώρος ιστορικής μνήμης τον οποίο επισκέπτονται αρκετοί είτε κατά μόνας, είτε με οργάνωση συλλογικών επισκέψεων.

Στο χώρο των βασανιστηρίων χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση του Σπύρου Μουστακλή, αξιωματικού του ελληνικού στρατού με αντιδικτατορική δράση, ο οποίος συνεπεία των βασανιστηρίων του ΕΑΤ-ΕΣΑ έμεινε επί δύο χρόνια παράλυτος και δεν κατάφερε ποτέ να ξαναμιλήσει.

 

Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2020

Τι συνέβη στις αμερικανικές εκλογές...

 Τι συνέβη στις αμερικανικές 

Στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε τη λαϊκή ψήφο με διαφορά περίπου 4 εκατομμυρίων ψήφων, που είναι περίπου 3%. Η διαφορά αυτή είναι μικρότερη από ότι πρόβλεπαν οι δημοσκοπήσεις, με αποτέλεσμα η νίκη του Μπάιντεν στο εκλεκτορικό κολλέγιο να αργήσει να οριστικοποιηθεί.

Η εκλογή ήταν ουσιαστικά δημοψήφισμα για την προεδρία Τραμπ. Ένα 51% του αμερικανικού λαού ψήφισε εναντίον του Τραμπ και σχεδόν παρεμπιπτόντως υποστήριξε τον Μπάιντεν. Η κινητοποίηση εναντίον του Τραμπ ήταν εντυπωσιακή. Ο Μπάιντεν πήρε 74 εκατομμύρια ψήφους έναντι 66 εκατομμυρίων που πήρε η Χίλαρι Κλίντον το 2016.

Αυτό που δεν έπιασαν οι δημοσκοπήσεις όμως ήταν, ότι εντυπωσιακή κινητοποίηση υπήρξε και από την πλευρά του προέδρου Τραμπ, που φέτος πήρε 70 εκατομμύρια ψήφους έναντι 63 εκατομμυρίων το 2016. Ο Τραμπ κατάφερε μάλιστα να βελτιώσει κάπως τα χαμηλά ποσοστά του μεταξύ των μαύρων ανδρών, που ψήφισαν υπέρ του Ομπάμα το 2012 κατά 95% και κατά 80% υπέρ του Μπάιντεν φέτος.

Ο σημαντικότερος παράγοντας για τις απροσδόκητα καλές επιδόσεις του Τραμπ, ήταν η πολύ καλή κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας πριν την πανδημία, που του πίστωναν απόλυτες πλειοψηφίες στις δημοσκοπήσεις. Ως εκ τούτου, πολλοί Αμερικανοί ψήφισαν τον Τραμπ θεωρώντας ότι είναι ικανότερος να επιφέρει ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας μετά την πανδημία.

Άλλος παράγοντας υπέρ του Τραμπ ήταν οι ταραχές το καλοκαίρι φέτος και η ρητορική πολλών αριστερών δημοκρατικών υπέρ της μείωσης της χρηματοδότησης της αστυνομίας. Παρόλο που ο Μπάιντεν διαφώνησε με τη στάση αυτή, ο Τραμπ ανέπτυξε πιο έντονη ρητορική υπέρ του νόμου και της τάξης.

Επιπλέον, ο Τραμπ κατάφερε να μαγνητίσει σημαντικά τμήματα της αμερικανικής κοινωνίας, ιδίως τους χαμένους της παγκοσμιοποίησης, που πριν το 2016 δεν εκφράζονταν από κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα, καθώς ταυτίζονταν με το ελεύθερο εμπόριο. Στις περιοδείες του ο Τραμπ γέμιζε στάδια με δεκάδες χιλιάδες οπαδούς, που φώναζαν μαζικά «σε αγαπάμε», γεγονός ασυνήθιστο στην αμερικανική πολιτική κατά τις πρόσφατες δεκαετίες με εξαίρεση τον Ομπάμα το 2008.

Είναι αξιοσημείωτο, ότι ενώ οι εθνικές δημοσκοπήσεις υποεκτίμησαν τα ρεύματα στην αμερικανική κοινωνία υπέρ του Τραμπ, εταιρείες δημοσκοπήσεων μικρότερης εμβέλειας που λειτουργούν σε επίπεδο πολιτειών ή μητροπολιτικών περιοχών υπήρξαν πιο ακριβείς.

Στη Φλόριντα, για παράδειγμα, οι τοπικές εταιρείες δημοσκοπήσεων έπιασαν πιο καλά την τάση των Κουβανοαμερικανών υπέρ του Τραμπ λόγω της διαφωνίας τους με την εξομάλυνση των σχέσεων των ΗΠΑ με την Κούβα επί Ομπάμα. Υπό αυτό το φως ήταν σοβαρό λάθος της προεκλογικής εκστρατείας του Μπάιντεν να στείλει τον Ομπάμα λίγο πριν τις εκλογές να βγάλει λόγο στο Μαιάμι-Ντέιντ, που έχει μεγάλες συγκεντρώσεις Κουβανοαμερικανών. Ο Τραμπ φέτος κέρδισε την Φλόριντα με 51% έναντι 47,9% του Μπάιντεν, ενώ το 2016 την είχε κερδίσει πιο οριακά με 49% έναντι 47,8% της Κλίντον.

Το αποτέλεσμα των φετινών εκλογών προκάλεσε σοκ στους κεντροαριστερούς φιλελεύθερους, οι οποίοι περίμεναν σύμφωνα με τις εθνικές δημοσκοπήσεις ένα σαρωτικό «μπλε κύμα» (παραδόξως στις ΗΠΑ κατά τον 21ο αιώνα κόκκινο είναι το χρώμα των ρεπουμπλικανών και μπλε των δημοκρατικών). Αντί αυτού, οι ρεπουμπλικανοί διαφαίνεται ότι θα διατηρήσουν οριακά τον έλεγχο της Γερουσίας. Οι δημοκρατικοί θα διατηρήσουν τον έλεγχο της Βουλής τον Αντιπροσώπων, με μειωμένη όμως πλειοψηφία.

Η μεικτή εικόνα των εκλογών φαίνεται και σε χαμηλότερα επίπεδα. Ο Μπάιντεν πήρε την Καλιφόρνια με 65%. Παρόλα αυτά, οι Καλιφορνέζοι απέρριψαν δημοψήφισμα, που θα επέτρεπε να γίνονται διακρίσεις σε δημόσιους διορισμούς και σε πανεπιστήμια προς όφελος των μαύρων και άλλων μειονοτήτων. Ο λαός της Καλιφόρνιας επέμεινε στην επιλογή της αξιοκρατίας χωρίς διακρίσεις, που είχε υπερψηφίσει πριν από δυόμιση δεκαετίες.

Ήδη ο πρόεδρος Τραμπ έχει ξεκινήσει διώξεις σε πολιτειακά δικαστήρια ενάντια στην εκλογική διαδικασία και έχει υιοθετήσει αχαλίνωτη ρητορική περί μαζικής νοθείας και διαφθοράς. Οι καταγγελίες έχουν απορριφθεί από τις ειδήσεις όλων των σημαντικών καναλιών, συμπεριλαμβανομένου και του δεξιού FoxNews (σε αντίθεση με τους σχολιαστές του καναλιού αυτού, που είναι απροκάλυπτα προπαγανδιστές υπέρ του Τραμπ, οι ειδήσεις του είναι επαγγελματικές και αμερόληπτες).

Το πιθανότερο επομένως είναι οι προσφυγές του Τραμπ στα πολιτειακά δικαστήρια να αποτύχουν. Στη συνέχεια ο Τραμπ θα προσφύγει στα ομοσπονδιακά δικαστήρια με τελικό προορισμό το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, στο οποίο έχει διορίσει τρία από τα εννέα μέλη του, ενώ άλλα τρία διορίσθηκαν από άλλους ρεπουμπλικανούς προέδρους. Παρόλα αυτά το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ θα εφαρμόσει το δίκαιο των ΗΠΑ αδέκαστα. Ο Νίξον είχε διορίσει τέσσερα μέλη του Ανώατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, που ωστόσο ψήφισε εννέα προς μηδέν για να τον αναγκάσει να παραδώσει τις μαγνητοταινίες περί Ουάτεργκεϊτ που οδήγησαν στην παραίτησή του.

Η βαθιά πολωμένη αμερικανική κοινωνία χρειάζεται μία περίοδο ηρεμίας και συναινετικής πολιτικής μεταξύ των δύο κομμάτων.Ο κεντρώος Μπάιντεν είχε παραδόσεις στη Γερουσία ως γεφυροποιός που συνεργαζόταν καλά με τους ρεπουμπλικανούς συναδέλφους του. Ως πρόεδρος θα πρέπει να αξιοποιήσει αυτές τις παλιές τέχνες του για να βοηθήσει στην επούλωση των πληγών που αφήνει πίσω της η ταραχώδης προεδρία Τραμπ.

Χαράλαμπος Παπασωτηρίου ( Καθηγητής Παντείου, Πρόεδρος Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων)

Πηγή: huffingtonpost.gr

«Για κάθε έναν που ζει χωρίς Θεό και αφέντη, το βάρος των ημερών είναι ασήκωτο»: 107 χρόνια Αλμπέρ Καμί

  

«Σήμερα πέθανε η μαμά. Ή ίσως χθες, δεν ξέρω. Μου ήρθε ένα τηλεγράφημα από το άσυλο. ‘’Μητέρα απεβίωσε. Κηδεία αύριο. Θερμά συλλυπητήρια’’. Αυτό δε σημαίνει τίποτα. Μπορεί να ήταν χθες». Στην παγκόσμια ιστορία της λογοτεχνίας κανένα βιβλίο (με μοναδική εξαίρεση, ίσως, Το Υπόγειο του Ντοστογιέφσκι) δεν έχει να επιδείξει μια πρώτη φράση τόσο ξερή και παγωμένη όσο αυτή με την οποία ο Αλμπέρ Καμί ξεκινά το περίφημο έργο του Ο Ξένος. Δημοσιευμένο το 1942, μέσα στην καρδιά του πολέμου και της ναζιστικής κατοχής στη Γαλλία, όταν ο Καμύ δεν έχει ακόμα κλείσει τα 29 του χρόνια, το βιβλίο αυτό θα προκαλέσει μία αίσθηση εντελώς απρόβλεπτη για μια περίοδο που είναι απολύτως σημαδεμένη από κάτι άλλο. Ο Ξένος δε μιλά για τον πόλεμο, δε μιλά για τον φασισμό, δε μιλά για την αντιναζιστική αντίσταση -στην οποία ο Καμί παίζει έναν εντελώς εξέχοντα ρόλο, όντας ο διευθυντής της σημαντικότερης παράνομης αντιφασιστικής εφημερίδας Le Combat. Μιλά για την αμηχανία με την οποία ο άνθρωπος αντιμετωπίζει τη συνθήκη της ύπαρξης, την απορία και την αδράνεια την οποία αντιπαρατάσσει στη ματαιότητα των νοημάτων σε μια θνητή ζωή και τη μεταμόρφωση αυτής της ματαιότητας στο απόλυτο νόημα από τη στιγμή που ο άνθρωπος θα αποκτήσει συνείδηση αυτής της θνητότητας και θα αφοσιωθεί σε αυτήν. Η έννοια της «καταδίκης», η οποία είναι οικεία στον στοχασμό των ανθρώπων που ζουν πριν, μέσα και αμέσως μετά τον πόλεμο, αποκτά στον Καμί την πιο απλή και άμεση μορφή της: ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος σε θάνατο επειδή ζει. Πρέπει να συμφιλιωθεί με αυτή τη συνθήκη, όχι για να παραμείνει μοιρολατρικά αδρανής, αλλά για να δράσει. Στον Ξένο, ο ήρωας του βιβλίου, ο Μερσώ, καταδικάζεται σε θάνατο όχι για το έγκλημα που έχει διαπράξει (να δολοφονήσει έναν Άραβα), αλλά για όλα τα συναισθήματά του που συνδέονται με τα σωματικά του: γιατί ζεστάθηκε, γιατί τον χτύπησε ο ήλιος, γιατί ερωτεύτηκε, γιατί κολύμπησε. Όλα αυτά τον οδηγούν στον θάνατο.

Ακριβώς τις ίδιες μέρες με τον Ξένο, ο Καμί κυκλοφορεί ακόμα ένα βιβλίο. Πρόκειται για το δοκιμιακό και φιλοσοφικό δίδυμο αδελφάκι του, τον Μύθο του Σίσυφου, στον οποίον αναλύεται η αντίληψη αυτή που περιγράφεται λογοτεχνικά στον Ξένο. Εκεί αναπτύσσει την θεωρία του για το παράλογο, το οποίο, όπως γράφει, αναδύεται μέσα από τον διχασμό ανάμεσα στον άνθρωπο και τον κόσμο του, από την αντίφαση που γεννιέται ανάμεσα στις μεταφυσικές ερωτήσεις που θέτει ο άνθρωπος και την επίμονη σιωπή του κόσμου. Για τον Καμί αυτή η αίσθηση του παραλόγου είναι θετική, αξιώνει να την αντιμετωπίσουμε με ηρεμία. Η αντίφαση που γεννιέται ανάμεσα στην έλλειψη λογικής του κόσμου και τη διαύγεια την οποία απαιτεί ο άνθρωπος είναι κατά την αντίληψή του το αυθεντικό συναίσθημα του ανθρώπου, το οποίο μετατρέπει σε δράση. Με τη θέση του αυτή ο Καμί προκαλεί τον ενθουσιασμό των υπαρξιστών που υποστηρίζουν ανάλογες θέσεις, καλώντας τον άνθρωπο να αναλάβει τις ευθύνες του σε ένα σύμπαν χωρίς Θεό. Η προσέγγιση αυτή θα γεννήσει αρχικά μια φιλία ανάμεσα στον Καμί και τον πάπα του υπαρξισμού Ζαν-Πωλ Σαρτρ, η οποία θα περάσει διάφορα στάδια, θα γεννήσει την ενόχληση του Σαρτρ όταν ο Καμία θα αρνηθεί επίμονα να ενταχθεί στον κύκλο των υπαρξιστών και θα καταλήξει σε μια ανειρήνευτη εχθρότητα 10 χρόνια αργότερα.

Ο καβγάς ανάμεσα στον Σαρτρ και τον Καμί είναι πάνω από όλα μια διαφορά ήθους. Και αυτή δεν είναι καθόλου ανεξάρτητη από τη χαώδη διαφορά καταγωγής των δύο ανδρών. Συμπυκνωμένη στο γεγονός ότι ο Καμί προσέγγιζε τον αναρχισμό και ειδικά την αναρχοσυνδικαλιστική σκέψη, τη στιγμή που ο Σαρτρ δήλωνε οπαδός του μαρξιστικού σοσιαλισμού και της Σοβιετικής Ένωσης, ανάγεται στην πραγματικότητα ότι απέναντι στον ακαδημαϊσμό και τον ελιτισμό του φιλοσόφου των καφέ της Μονμάρτης, ο Καμί είχε να αντιπαραβάλει μία εντελώς προλεταριακή καταγωγή, από την οποία προερχόταν μια αίσθηση της ελευθερίας και του ανθρωπισμού πολύ πιο βιωματική από την καθέδρας εικόνα του εχθραδερφού του.

Ο Καμί γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 1913 στο Μοντοβί (σημερινό Ντρεάν) της Αλγερίας. Αποτελούσε μέρος της ευρωπαϊκής και δη της γαλλόφωνης κοινότητας της Αλγερίας, η οποία αποτελούσε τότε μέλος της γαλλικής επικράτειας, μη θεωρούμενη καν αποικία, μετά από αιώνες γαλλικής κατοχής. Οι ευρωπαίοι κάτοικοι της Αλγερίας δεν ήταν ιδιαίτερα πλούσιοι, ήταν στην πλειονότητά τους πληθυσμοί που μετανάστευσαν -ίσως κάποιες γενιές πριν- στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν γη και να ζήσουν με στοιχειώδη οικονομική ασφάλεια. Ο πατέρας του Καμί ήταν εργάτης σε οινοποιείο. Σκοτώθηκε σε ηλικία 29 ετών στη μάχη του Μάρνη, μία από τις πιο πολύνεκρες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο Αλμπέρ ήταν ενός έτους. Στο τελευταίο ανολοκλήρωτο βιβλίο του Ο πρώτος άνθρωπος, ο Καμί αναφέρεται στην επίσκεψή του στον τάφο του πατέρα του σε μεγάλη ηλικία και το ιδιότυπο συναίσθημα που ένιωσε όταν διαπίστωσε ότι ήταν ήδη πιο μεγάλος από όσο είχε ποτέ υπάρξει ο πατέρας του. Η μητέρα του ήταν ισπανικής καταγωγής, εργαζόταν ως πλύστρα για να ζήσει και μιλούσε ελάχιστα γαλλικά. Έχοντας αποκτήσει ως πρώτη γλώσσα τα γαλλικά ο Αλμπέρ, είχε δυσκολία να επικοινωνήσει με τη μάνα του μέχρι να μάθει να συνεννοείται στα ισπανικά και στα αραβικά. Οι μεγάλες σιωπές που αντάλλασσε με τη μάνα του, επανέρχεται συχνά ως θέμα στα βιβλία του, ήδη από τον Ξένο και ψυχαναλυτικά συνδέονται με την σιωπή του κόσμου απέναντι στα ανθρώπινα ερωτήματα που αποτελεί την πρώτη ένδειξη του έργου του.

  

Προορισμένος να εγκαταλείψει το σχολείο πολύ νωρίς, ο Καμί θα έχει την τύχη να αποτελέσει το αντικείμενο της προσοχής κάποιων δασκάλων και καθηγητών του που θα εντυπωσιαστούν από την ευφυία του και θα δραστηριοποιηθούν για να συνεχίσει τις σπουδές του. Αρωγός σε αυτό θα υπάρξει και θείος του Γκιστάβ Ακό, αναρχικός και χασάπης στο επάγγελμα, ο οποίος θα πάρει τον Αλμπέρ μαζί του στο Αλγέρι και θα χρηματοδοτήσει ουσιαστικά της σπουδές του. Ο Καμί έλεγε για τον Ακό ότι χρωστά πολλά σε αυτόν για τις αντιλήψεις του και τον περιέγραφε ως «ένα μείγμα Μπακούνιν και Βολτέρου» -ένας χαρακτηρισμός πάντως που θα ταίριαζε πολύ στον ίδιο.

Στη δεκαετία του ’30 ο Καμί ασχολείται με το θέατρο και το ποδόσφαιρο, τα οποία μετατρέπονται στα δύο μεγάλα πάθη του. Αγωνίζεται στην τοπική ομάδα στη θέση του τερματοφύλακα, εξαιρετικά ενδεικτική μιας μοναχικής πορείας που πάντα διένυε ο Καμί μέσα σε συλλογικές καταστάσεις και διεκδικήσεις. Θα πει άλλωστε αργότερα ότι «οφείλει στο ποδόσφαιρο όσα πράγματα γνωρίζει σχετικά με την ηθική». Προσβάλλεται από φυματίωση, ασθένεια πολύ διαδεδομένη την εποχή εκείνη, και δεν καταφέρνει να τελειώσει τις πανεπιστημιακές σπουδές του, αναγκαζόμενος να νοσηλευτεί τις μέρες των τελικών εξετάσεων. Δημιουργεί το «Θέατρο της Εργασίας» και για ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα οργανωθεί στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, ως υπεύθυνος διαφώτισης των αραβικών πληθυσμών. Θα υποστηρίξει τότε τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα της Αλγερίας σε αντίθεση με το Κομμουνιστικό Κόμμα που παραμένει θιασώτης της «Γαλλικής Αλγερίας», θα συγκρουστεί μαζί του και θα αποχωρήσει. Είναι όμως μόνο η πρώτη από τις συγκρούσεις του με το κομμουνιστικό κίνημα, τον λενινισμό, τον σταλινισμό και τους οπαδούς της Σοβιετικής Ένωσης, των οποίων θα εξελιχθεί στην πορεία της ζωής του ένας παθιασμένος εχθρός.

Θα παρουσιάσει τα πρώτα του λογοτεχνικά έργα νωρίς. Το 1936, σε ηλικία 23 ετών, θα δημοσιεύσει τη σειρά διηγημάτων Από την καλή και την ανάποδη και θα ακολουθήσουν το θεατρικό έργο Καλιγούλας, το οποίο θα γράψει και θα σκηνοθετήσει ένα χρόνο αργότερα και το πεζογράφημα Οι γάμοι, πριν τη γερμανική εισβολή στη Γαλλία, την ένταξή του στην αντιφασιστική αντίσταση και την εκδοτική έκρηξη του Ξένου και του Μύθου του Σίσυφου. Ήδη σε αυτά τα πρώτα του έργα γίνεται φανερή η έλξη που του ασκούν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι έναντι των αφηρημένων ιδεών και ακόμη η σημασία που αποδίδει στις ζωντανές αισθήσεις του ανθρώπου, ως πηγή των επιλογών και της δράσης του.

Κατά τη διάρκεια της κατοχής θα δημοσιεύει μια σειρά κειμένων στην εφημερίδα Le Combat, την οποία διευθύνει, που θα κυκλοφορήσουν όλα μαζί μετά την απελευθέρωση, το 1945, με τον γενικό τίτλο Γράμματα σε ένα φίλο Γερμανό. Σε αυτά θα αναγνωρίσει ότι ο ναζισμός είναι γέννημα του μηδενισμού ο οποίος κυριάρχησε στην ανθρωπότητα κατά τον Μεσοπόλεμο και στον οποίον πολλοί άνθρωποι, χωρίς να είναι φασίστες, αναγνώριζαν τον εαυτό τους. Θα αναζητήσει λοιπόν τη δυνατότητα υπέρβασης αυτού του συλλογικού μηδενισμού ως προϋπόθεση υπέρβασης της επέλασης των ολοκληρωτισμών και ειδικά της φασιστικής πανούκλας. Αναγνωρίζοντας στοιχεία αυτής της υπέρβασης στην αντιφασιστική πάλη των λαών και ομολογώντας ότι η ανθρωπότητα εξακολουθεί να βρίσκεται στην αναζήτηση μιας πιο συνεκτικής εναλλακτικής λύσης, θα ξεκινήσει να γράφει το μνημειώδες έργο του Η πανούκλα, που θα κυκλοφορήσει το 1947 και θα περιγράφει την αγωνιώδη προσπάθεια κάποιων ανθρώπων να διασώσουν ό,τι μπορούν μέσα σε μια πόλη που έχει προσβληθεί από την φονική επιδημία. Θεωρούμενη στην εποχή του ως μία κραυγή ενάντια στον πόλεμο και τον ναζισμό, Η πανούκλα είναι στην πράξη η πρώτη αναμέτρηση του Καμί με την ιδέα του μηδενισμού, η οποία αποτέλεσε για αυτόν σημείο εκκίνησης αλλά όχι κατάληξη.

Δύο θεατρικά έργα που θα την ακολουθήσου, Η κατάσταση πολιορκίας το 1948 και Οι δίκαιοι το 1949, θα αποκαλύψουν ότι ο Καμί αρχίζει να διερευνά την υπέρβαση του μηδενισμού στην ιδέα της εξέγερσης και των πολύ λεπτών ορίων της. Η αναζήτηση αυτή θα τον οδηγήσει το 1951 στο να δημοσιεύσει ένα βιβλίο στο οποίο θα παρουσιάσει ολοκληρωμένες τις πολιτικές και φιλοσοφικές του θέσεις, θα καθορίσει οριστικά την πολιτική του τοποθέτηση πλάι στους ελευθεριακούς και τους συνδικαλιστές και θα τον οδηγήσει σε ρήξη σχεδόν με το σύνολο της διανοητικής νομενκλατούρας της Γαλλίας του 1950. Πρόκειται για τον Εξεγερμένο άνθρωπο, βιβλίο που στα ελληνικά κυκλοφορεί -και στις δύο εκδόσεις του με τον οριακά αμφιλεγόμενο τίτλο Ο επαναστατημένος άνθρωπος. Καταγράφοντας την ιστορία της εξέγερσης και της εξεγερσιακής σκέψης στην τέχνη, την λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τελικά την πολιτική, ο Καμί αμφισβητεί ουσιωδώς το σύνολο της αστικής σκέψης, συμπεριλαμβανομένης της γαλλικής επανάστασης, αλλά και όσων αντιλήψεων θεωρεί ότι εκκινούν από την ίδια θέση με αυτήν. Ο Ρεμπό, ο Λωτρεαμόν, ο μαρκήσιος ντε Σαντ, ο Σεν-Ζιστ, ο Ρουσσό, ο Στίρνερ, ο Χέγκελ, οι Ιακωβίνοι, γίνονται αντικείμενο σκληρής κριτικής, ως προφήτες ενός νέου μηδενισμού, ο οποίος μπορεί να καταλήξει μέχρι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. «Όταν ο Άγγλος εισαγγελέας (σ.σ.: της Δίκης της Νυρεμβέργης) παρατηρεί ότι ‘’από το Mein Kampf ο δρόμος οδηγούσε κατευθείαν στους θαλάμους αερίων του Μαϊντάνεκ’’», γράφει, «θίγει το ουσιαστικό θέμα της δίκης, δηλαδή την ιστορική ευθύνη του δυτικού μηδενισμού, το μόνο εντούτοις θέμα που δεν συζητήθηκε στη Νυρεμβέργη για ευνόητους λόγους».

Όμως, ο Καμί δεν αρκείται σε αυτό. Στο ερευνητικό του πεδίο βρίσκονται επίσης ο Μαρξ, ο Λένιν και τα σοσιαλιστικά καθεστώτα, εκφράζοντας τη θέση ότι αποτελούν μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης στο ζήτημα του μηδενισμού. Ο Καμί χρεώνει στον μαρξισμό -ή στο κομμάτι του το οποίο χαρακτηρίζει «προφητεία», που διατηρεί για τον εαυτό της το συγκριτικό πλεονέκτημα του «αδύνατου της απόδειξης»- την βαθύτατα χριστιανική ιδέα ότι η ανθρώπινη ιστορία είναι αυστηρά ενιαία -χρησιμοποιώντας έναν αφορισμό του Καρλ Γιάσπερς. Η ιστορική σκέψη του χριστιανισμού και του μαρξισμού συμπίπτουν στην ανάγκη να δαμαστεί η φύση και την τελολογία. Κυρίως όμως στη μοιρολατρία, η οποία στον μαρξισμό συνίσταται στη δικαίωση της τάξης που εδραιώνεται στην εποχή της -ένα επαχθές δάνειο από τον Χέγκελ. «Το πιο εύγλωττο εγκώμιο του καπιταλισμού εκφράστηκε από τον μεγαλύτερο εχθρό του», γράφει ο Καμί για τον Μαρξ. Ο Μαρξ γίνεται εχθρός του καπιταλισμού μόνο όταν αυτός ξεπεραστεί παραγωγικά, οπότε και εμφανίζεται η αποστολή του προλεταριάτου που έχει χαρακτήρα ιερότητας. Η σύνδεση αυτών των δύο συνθηκών κάνει τον Καμί να χαρακτηρίσει τον Μαρξ «φορέα μιας ενεργητικής μοιρολατρίας».

Η προφητεία του Μαρξ, ταυτόχρονα αστική και επαναστατική, λέει ο Καμί, δεν δικαιώνεται. Στους μαρξιστές επαναστάτες λοιπόν, με πρώτο τον Λένιν, αφού αρνηθούν όπως ο δάσκαλός τους τη ζωντανή δυνατότητα των ίδιων των εργαζομένων να μετασχηματίσουν την κοινωνία, τον ρόλο εγγυητή της προφητείας θα αναλάβουν η αστυνομία και τα στρατόπεδα εργασίας. Το προλεταριακό κράτος το οποίο ο Λένιν είχε δηλώσει ότι θα τείνει προς εξαφάνιση, «εδώ και τριάντα χρόνια (…) δεν έδωσε κανένα σημάδι προοδευτικής αναιμίας», αντίθετα ολοένα και συγκροτεί τον εναλλακτικό «ιμπεριαλισμό της δικαιοσύνης». Όμως, λέει ο Καμί, «ο ιμπεριαλισμός δίκαιος ή μη, δεν έχει άλλο δρόμο πέρα από την ήττα ή την κυριαρχία». Ο μαρξιστικός κρατικός και εξουσιαστικός σοσιαλισμός παλεύει για την κυριαρχία του διαμέσου του κράτους και τελικά «πρέπει να σκοτωθεί κάθε ελευθερία για να κερδηθεί η Αυτοκρατορία και μια μέρα η Αυτοκρατορία θα είναι η ελευθερία» -το σοσιαλιστικό κράτος βασίζεται κι αυτός στην κύρια παραδοχή του ολοκληρωτισμού.

Ο Καμί καταλήγει στην πλήρη απόρριψη του κρατικού σοσιαλισμού και του μαρξισμού και την υποστήριξη του αναρχισμού και του επαναστατικού συνδικαλισμού, την σκέψη του μεσημεριού, όπως την αποκαλεί. Τάσσεται υπέρ της αέναης εξέγερσης και όχι της επανάστασης. «Τη μέρα που η επανάσταση των καισάρων επικράτησε έναντι του αναρχικού και συνδικαλιστικού πνεύματος, η επαναστατική σκέψη έχασε από μέσα της ένα αντίβαρο το οποίο δεν μπορούσε να στερηθεί χωρίς να καταρρεύσει […] Η ιστορία της Πρώτης Διεθνούς, όπου ο γερμανικός σοσιαλισμός αγωνίζεται συστηματικά ενάντια στην αναρχική σκέψη των Γάλλων, των Ισπανών και των Ιταλών, είναι η ιστορία της πάλης ανάμεσα στη γερμανική ιδεολογία και το μεσογειακό πνεύμα», γράφει.

Το βιβλίο προκαλεί σκάνδαλο στη δεξιά όπως και στην αριστερά. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας δεν δυσκολεύεται να τον κατηγορήσει ως πράκτορα του εχθρού, οι χριστιανοί διαμαρτύρονται, ο γαλλικός ρεπουμπλικανισμός είναι έξαλλος. Ο Μπρετόν, που δεν επέτρεπε σε κανέναν να αμφισβητεί τις υπερρεαλιστικές ρετσέτες, γράφει μια οργισμένη κριτική, υπερασπιζόμενος τον γαλλικό ρομαντισμό. Μόνο οι αναρχικοί, που έχουν αποκτήσει απρόσμενα έναν τόσο σπουδαίο σύμμαχο, καλοδέχονται το βιβλίο. Ο Γκαστόν Λεβάλ, σημαντικός αναρχοσυνδικαλιστής διανοούμενος θα απαντήσει σε ορισμένα σημεία που αφορούν τον Μπακούνιν και τη σχέση του με τον Νετσάγιεφ, όμως ο διάλογος με τον Καμί θα γίνει σε πολύ καλό κλίμα και θα καταλήξει στην ανοιχτή συνεργασία των δύο πλευρών.

Μένουν οι υπαρξιστές. Ρεύμα με το οποίο ο Καμί είχε γενικά καλές σχέσεις και το οποίο καθυστερούσε να εκφράσει άποψη για το βιβλίο. Όταν θα το κάνει, θα το κάνει όχι μέσω του ίδιου του Σαρτρ αλλά μέσω ενός αυλικού του του Φρανσίς Ζανσόν. Η κριτική θα είναι αρνητική. Ο Ζανσόν δεν θα συγχωρέσει στον Καμί ότι συγκρούεται με όλον τον υπέροχο φιλοσοφικό κόσμο που είχε αναδείξει τον Σαρτρ ως την ακαδημαϊκή του κορυφή. Ο Καμί θα αγνοήσει τον Ζανσόν και θα στείλει στο περιοδικό των υπαρξιστών, το Temps Modernes μια πολύ ειρωνική επιστολή που απευθύνεται στον Σαρτρ με την προσφώνηση «κύριε διευθυντή». Ο Σαρτρ θα απαντήσει και οι δύο άνδρες θα ξεκινήσουν μια αλληλογραφία που θα σφραγίσει την οριστική τους εχθρότητα. Ο Σαρτρ θα επιτιμήσει τον Καμί για την αναφορά του στα γκούλαγκ. Ο Καμί θα τον ρωτήσει αν αυτό σημαίνει ότι τα γκούλαγκ δεν υπάρχουν ή αν καλώς υπάρχουν. Ο Σαρτρ θα ανταπαντήσει ότι ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή όχι των γκούλαγκ η αναφορά σε αυτά ρίχνει το ηθικό της εργατικής τάξης στη δύση και είναι από ιστορική σκοπιά αναποτελεσματική. Το ελευθεριακό ήθος του Καμί θα αγανακτήσει. Η εργατική τάξη στη δύση δε μπορεί να βασίζει το ηθικό της σε ψέματα και πρέπει η ίδια κιόλας να δράσει για να αποφύγει να ζήσει σε γκούλαγκ στο μέλλον. Και θα κλείσει με μια πολύ επιθετική αιχμή για την ανύπαρκτη δράση του Σαρτρ κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής: «Έχω βαρεθεί να δέχομαι μαθήματα αποτελεσματικότητας από ανθρώπους που στη ζωή τους στη σκοπιά της ιστορίας έστρεψαν μόνο την πολυθρόνα τους». Οι δύο άνδρες δεν θα ξαναμιλήσουν ποτέ, και η αντίθεσή τους, που ανάγεται στην αντίθεση ανάμεσα στον ακαδημαϊσμό και το βίωμα, ανάμεσα στην αφηρημένη ιδεολογία και τον συγκεκριμένο άνθρωπο θα μείνει εμβληματική. Θα θυμίσει σε αρκετά τη διαμάχη του Μαρξ με τον Μπακούνιν, ή για τους γαλλικούς κύκλους τη μεταγενέστερη διαμάχη ανάμεσα στους δύο εμβληματικότερους σκηνοθέτες του κινηματογράφου, τον Φρανσουά Τριφό και τον Ζαν-Λικ Γκοντάρ.

Ο Καμί θα συνεχίσει μια μοναχική πορεία στην ελευθεριακή σκέψη, η οποία θα γίνει ακόμα πιο έντονη όταν θα αρνηθεί, όπως επιτάσσει η νέα κομμουνιστική μόδα της εποχής, να στηρίξει άνευ όρων την τυφλή τρομοκρατία του FLN στον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο της Αλγερίας. «Αυτή τη στιγμή στο Αλγέρι τοποθετούνται βόμβες σε λεωφορεία», θα πει. «Σε ένα από αυτά, ίσως βρίσκεται η μάνα μου. Αγαπώ τη δικαιοσύνη και θέλω να τη δω να επικρατεί. Αν όμως έπρεπε να επιλέξω ανάμεσα στη δικαιοσύνη και τη μητέρα μου, θα επέλεγα τη μητέρα μου». Πολλοί εντελώς ανίδεοι με τη σκέψη του Καμί θα θεωρήσουν ότι η μητέρα του στην πραγματικότητα είναι η Γαλλία. Αγνοούν ότι ο Καμί, και σε αυτή τη διάσημη ρήση του, θέτει απλά σε προτεραιότητα τον πραγματικό συγκεκριμένο άνθρωπο έναντι των αφηρημένων ιδεών που τον συμπιέζουν και τον συνθλίβουν.

Θα αντιταχθεί σφόδρα στη σοβιετική καταστολή το 1953 στο Ανατολικό Βερολίνο και το 1956 στη Βουδαπέστη, θα αφιερώσει μεγάλο κομμάτι της ζωής του στην εναντίωση στην φασιστική Ισπανία του Φράνκο, συνεργαζόμενος με την ισπανική αναρχοσυνδικαλιστική οργάνωση CNT, και θα αρνηθεί μέχρι τέλους να υποστηρίξει κάποιο από τα δύο στρατόπεδα του ψυχρού πολέμου, επιμένοντας ότι «ούτε οι ΗΠΑ είναι ελεύθερες ούτε η Σοβιετική Ένωση σοσιαλιστική, όπως υποστηρίζουν». Θα πάρει πολλές πρωτοβουλίες στο πλευρό των κομμουνιστών που φυλακίζονται ή εκτελούνται στη δύση, αλλά πάντα με δική του πρωτοβουλία, χωρίς να συνυπογράφει τα κείμενα των κομμουνιστών λογοτεχνών.

Το 1956 θα τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ για τη Λογοτεχνία, στην εντυπωσιακά μικρή ηλικία των 43 ετών. Στο λόγο του στη Στοκχόλμη θα επαναλάβει τις ελευθεριακές του θέσεις για την τέχνη και τον άνθρωπο, όπως και για τον ρόλο του διανοούμενου να στέκεται μακριά από τις εξουσίες. Ένα χρόνο μετά θα δημοσιεύσει το πιο σπουδαίο ίσως πεζογράφημά του, την Πτώση, έναν σπαρακτικό ανατριχιαστικό μονόλογο ενός μεθυσμένου αστού μέσα σε ένα μπαρ. Καταλήγοντας σε έναν μελαγχολικό πεσιμισμό, ο Καμί θα κλείσει συμβολικά την παρουσία του στη λογοτεχνία με την συγκλονιστικά δημιουργικά απαισιόδοξη φράση: «Αλλά ας μην ανησυχούμε! Είναι πολύ αργά πλέον. Θα είναι πάντα πολύ αργά. Ευτυχώς!».

Γοητευτικός, απρόβλεπτος, ανθρωπιστής μέχρι τις πιο ακραίες συνέπειες, οπαδός της ελευθερίας χωρίς υποσημειώσεις, ο Καμί θα ζήσει μέχρι τέλους μια έντονη ζωή, που περιλαμβάνει πολύ θέατρο, πολλές σχέσεις και πάρα πολλές ανολοκλήρωτες σημειώσεις. Το 1959 θα αποσυρθεί για αρκετό καιρό στο σπίτι του στο Λιρμαρέν για να δουλέψει πάνω στο μυθιστόρημα «Ο πρώτος άνθρωπος». Λίγο μετά την πρωτοχρονιά του 1960 θα ετοιμαστεί για να επιστρέψει στο Παρίσι. Ο εκδότης του Μισέλ Γκαλιμάρ θα τον προτρέψει να ταξιδέψει με αυτοκίνητο, τα οποία ο Καμί φοβάται. Θα πειστεί και θα ταξιδέψει με το εισιτήριο του τρένου που δεν πήρε στην τσέπη. Στην περιοχή της Ιόν, το αμάξι θα προσκρούσει σε έναν πλάτανο και οι δύο άνδρες θα βρουν ταυτόχρονα τον θάνατο. Τα επόμενα χρόνια, ο Καμί θα αγαπηθεί από τους Γάλλους και τους Ευρωπαίους πολύ περισσότερο από τους αντιπάλους του και η ιδέα του για την ελευθερία και την ελευθερία της σκέψης θα γίνει σταδιακά μια κοινή παραδοχή. Ποτέ όμως πραγματικά εύκολη. Γιατί όπως έγραφε ο ίδιος, ό,τι κι αν συμβεί «για κάθε έναν που ζει μόνος του, χωρίς Θεό και χωρίς αφέντη, το βάρος των ημερών είναι ασήκωτο».

Γιάννης Ανδρουλιδάκης

Πηγή: alterthess.gr

Πέμπτη 5 Νοεμβρίου 2020

Η πανδημία και η κρίση δημοκρατίας...


Ταξίδι στην αρχαία Ελλάδα: Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 

 «Οι Αθηναίοι αντιμετώπισαν έναν πολύ χειρότερο λοιμό από οτιδήποτε έχουμε βιώσει, σχεδόν ένας στους τέσσερις πολίτες πέθανε μέσα σε δύο χρόνια. Και όμως, η δημοκρατία δεν φαίνεται να διαταράχθηκε».

 

tzosaia-omper-stin-k-i-pandimia-kai-i-krisi-dimokratias1 

 Το βιβλίο του Τζοσάια Oμπερ, «Η άνοδος και η πτώση της κλασικής Ελλάδας», το οποίο χαρτογραφεί πτυχές του αρχαιοελληνικού κόσμου αποσιωπημένες ή ολότελα άγνωστες, κυκλοφορήσε στα τέλη Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Δώμα. Η μετάφραση είναι του Μιχάλη Λαλιώτη.

 

Μια υγειονομική κρίση άνευ προηγουμένου. Ισως το πιο χαρακτηριστικό δημοσιογραφικό κλισέ της φετινής χρονιάς θέλει την πανδημία της COVID-19 να αποτελεί μοναδική πρόκληση στο χρονικό της ανθρωπότητας. Φυσικά, η σκέψη αυτή απέχει σημαντικά από την πραγματικότητα. Πριν από περίπου 2.500 χρόνια, άλλωστε, η καταστροφική επιδημία του λοιμού των Αθηνών προκάλεσε ανυπολόγιστες απώλειες και ριζικές αλλαγές στον τρόπο ζωής. Επειτα από μια σύντομη αναδρομή στα γεγονότα, αντιλαμβάνεται κανείς πως οι παραλληλισμοί των προκλήσεων της εποχής με τους σύγχρονους προβληματισμούς της παγκόσμιας κοινότητας είναι αμέτρητοι. 

Αυτή ακριβώς είναι η φιλοσοφία του καθηγητή Τζοσάια Ομπερ του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, ο οποίος εδώ και δεκαετίες ανατρέχει στον κόσμο της αρχαίας Ελλάδας για να αποκρυπτογραφήσει τη σημασία του στον σύγχρονο τρόπο σκέψης. Ο παγκοσμίου φήμης ειδικός στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία συμμετείχε πρόσφατα στη σειρά συζητήσεων που διοργανώνει η ελληνική προεδρία της επιτροπής υπουργών στο Συμβούλιο της Ευρώπης, υπό την προεδρία του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη. Στο πλαίσιο της συζήτησης, την οποία συντόνισε η «Κ», ο κ. Ομπερ ανέλυσε τον αντίκτυπο της πανδημίας στην αθηναϊκή δημοκρατία και τη σημασία της αέναης εξέλιξης του θεσμού της δημοκρατίας απέναντι στις προκλήσεις που μετενσαρκώνονται και επαναλαμβάνονται. 

– Κύριε καθηγητά, υπάρχει πραγματικά κάτι εξ ολοκλήρου «πρωτόγνωρο»; Οι προκλήσεις του 21ου αιώνα που αντιμετωπίζουμε αποτελούν νέα προβλήματα, ή είναι στην πραγματικότητα παλιά προβλήματα που εκδηλώνονται με νέους τρόπους;
– Υπό μία έννοια, η νεωτερικότητα είναι διαφορετική από οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας. Υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι, υψηλότερη πυκνότητα, περισσότερη συνδεσιμότητα, νέες τεχνολογίες. Ωστόσο, τα βασικά ερωτήματα που αντιμετωπίζουμε πιστεύω ότι επαναλαμβάνονται. Η βασική δομή της κοινωνικής τάξης, για παράδειγμα, ή ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι ανταποκρίνονται σε κρίσεις όπως οι πανδημίες, δεν είναι διαφορετικοί. Αυτή ήταν και μία από τις μεγάλες ενοράσεις του Θουκυδίδη, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι το έργο του κατά την περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου –όταν ξέσπασε και ο μεγάλος λοιμός της Αθήνας– θα ήταν διαχρονικό. Και αυτό γιατί βασιζόταν στην ιδέα ότι η ανθρώπινη φύση είναι σταθερή. Παρόλο που αναγνώριζε πως τα πράγματα θα εξελίσσονταν διαφορετικά, ο Θουκυδίδης πίστευε πως θα υπήρχαν ομοιότητες σε δομικό επίπεδο που θα επέτρεπαν στους αναγνώστες του να κατανοήσουν καλύτερα το μέλλον. Νομίζω πως είχε δίκιο.

– Γιατί δεν ανατρέχουμε λοιπόν πιο συχνά στις κλασικές σπουδές για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων;
– Πάντα υπάρχει το πρόβλημα του παροντισμού, η πεποίθηση ότι η εποχή μας είναι μοναδική. Αληθεύει επίσης ότι η μελέτη των κλασικών σπουδών είναι χρονοβόρα. Απαιτεί να επιβραδύνουμε τους ρυθμούς, και να σκεφτούμε έντονα όχι μόνο για αυτό που παρατηρούμε στην επιφάνεια. Πολλοί άνθρωποι, που καταπιάνονται με τις λύσεις των τρεχόντων ζητημάτων θεωρούν πως δεν έχουν χρόνο για αυτό. Στη νεωτερικότητα έχουμε την τάση να βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα. Iσως φταίει η φύση του κόσμου στον οποίο ζούμε.

tzosaia-omper-stin-k-i-pandimia-kai-i-krisi-dimokratias0
Ο Τζοσάια Ομπερ είναι καθηγητής στο Στάνφορντ, ειδικός στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία.

– Η πρώτη δημοκρατία της Ιστορίας αντιμετώπισε μια παρόμοια πρόκληση με το μείζον σημερινό ζήτημα: τον λοιμό των Αθηνών, στη θέση της πανδημίας της COVID-19. Ποια ήταν τα αντανακλαστικά του πολιτεύματος; Αμφισβητήθηκε τότε η αποτελεσματικότητα των αποφάσεων που έπρεπε να ληφθούν συλλογικά;
– Ο λοιμός στην Αθήνα ξέσπασε το δεύτερο έτος του Πελοποννησιακού Πολέμου το 430 π.Χ. και διαρκεί περίπου δύο χρόνια. Υπάρχουν πράγματι αναφορές για κοινωνική διάσπαση, και σημαντικές επιπτώσεις σε παραδοσιακές πρακτικές και τελετές – ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι τελούσαν κηδείες, για παράδειγμα, διαλύθηκε. Και όμως, δεν παρατηρούμε μια θεμελιώδη αμφισβήτηση της μορφής διακυβέρνησης. Εν μέσω μιας πανδημίας και ενός πολέμου, η Αθήνα διατηρεί τις συνελεύσεις των πολιτών, το συμβούλιο πολιτών συνεχίζει να κάνει συστάσεις στη συνέλευση, οι δικαστές εξακολουθούν να εκλέγονται. Βεβαίως, ο Περικλής ως ηγέτης αμφισβητήθηκε, ωστόσο, αυτό πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δημοκρατίας. Εν ολίγοις, η ιστορία της αρχαίας Αθήνας έρχεται σε αντίθεση με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη σύγχρονη πανδημία, θεωρώντας πως θα προκαλέσει μια κρίση δημοκρατίας. Οι Αθηναίοι αντιμετώπισαν έναν πολύ χειρότερο λοιμό από οτιδήποτε έχουμε βιώσει, καθώς σχεδόν ένας στους τέσσερις πολίτες πέθανε μέσα σε δύο χρόνια. Και όμως, η δημοκρατία δεν φαίνεται να διαταράχθηκε.

– Πέρα από τη λειτουργία της δημοκρατίας, η σύγχρονη πανδημία απειλεί τις έννοιες της αντικειμενικότητας και της αλήθειας. Παρατηρούμε έναν πολλαπλασιασμό στους αρνητές του ιού, την παραπληροφόρηση και και τους συνωμοσιολόγους. Παρουσίασε ο λοιμός των Αθηνών παρόμοιες προκλήσεις;
– Οι απαρχές της ιπποκρατικής ιατρικής είχαν τότε ήδη καθιερωθεί στην Αθήνα. Την εποχή του λοιμού, δημιουργούνται κάποιες αμφιβολίες για την επιστήμη, ακριβώς επειδή οι «Ιπποκρατικοί» γιατροί δεν φάνηκαν καλύτεροι στην αντιμετώπιση της ασθένειας από την παραδοσιακή συνταγή του «προσεύχομαι στους θεούς και ελπίζω για το καλύτερο». Αυτό δημιούργησε μεγάλο πλήγμα στο ιατρικό σύστημα της εποχής. Είναι επίσης σίγουρο ότι μετά τον θάνατο του Περικλή κατά το δεύτερο έτος της πανούκλας, οι διάδοχοί του ήταν πιο λαϊκιστές: οι εκτιμήσεις τους για τα διάφορα ζητήματα πολιτικής βασίζονται πολύ λιγότερο στην αντικειμενική πραγματικότητα. Από την άλλη, το πιο «διάσημο» παράδειγμα της ελληνικής λογικής έλαμψε στον απόηχο του λοιμού. Ο Σωκράτης θα ήταν περίπου 30 ετών όταν χτύπησε η πανδημία, και κατά τη διάρκειά της συνεχίζει να διερευνά την έννοια της δικαιοσύνης και της αλήθειας. Και αμέσως μετά τον λοιμό, υπό μία έννοια, συστήνει την πιο στέρεη μορφή ελληνικής ορθολογικότητας.

– Κυριαρχεί σήμερα μια σχολή σκέψης που επικεντρώνεται στις διαφορές μεταξύ της αθηναϊκής δημοκρατίας και της δημοκρατίας του σήμερα – για παράδειγμα στον θεσμό της δουλείας ή στον ρόλο των γυναικών στην αθηναϊκή κοινωνία. Πώς νομίζετε ότι ο πανεπιστημιακός κόσμος μπορεί να συμφιλιώσει αυτές τις διαφορές με τη σημασία της μελέτης των κλασικών σπουδών;
– Πρόκειται για το ερώτημα με το οποίο καταπιάστηκα στο βιβλίο «Demopolis: η Δημοκρατία πριν από τον φιλελευθερισμό». Υποστήριξα πως η δημοκρατία από μόνη της νοείται ως συλλογική αυτοδιακυβέρνηση από τους πολίτες – δεν είναι λοιπόν το ίδιο πράγμα με τον φιλελευθερισμό, υπό την αμερικανική του έννοια, ενός συνόλου δικαιωμάτων ή μιας διανεμητικής δικαιοσύνης. Ο πυρήνας αυτού που παίρνουμε από την αρχαιότητα είναι η δημοκρατία ως συλλογική αυτοδιακυβέρνηση, και όχι ένα σύνολο σύγχρονων αντιλήψεων της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Φυσικά οι δύο έννοιες μπορούν να συνδεθούν. Και στην πραγματικότητα, συνδέονται με τρόπους που είναι αρκετά περίπλοκοι και δεν είναι πάντοτε εύκολο να συνυπάρξουν. Για να τις καταστήσουμε συμβατές πρέπει να εργαστούμε σκληρά, και να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχουν συμβιβασμοί. Αυτό που μπορούμε να συμπεράνουμε μέσα από τις αρχαιοελληνικές σπουδές είναι το γεγονός πως οι θεσμοί και ο πολιτισμός πρέπει συνεχώς να αλληλεπιδρούν. Δεν υπάρχουν εύκολες ή απόλυτες απαντήσεις.

– Αρκετοί σύγχρονοι αναλυτές θεωρούν πως πρόσφατα εφησυχάσαμε με τη δημοκρατία και σταματήσαμε την εξέλιξή της. Συμφωνείτε με αυτή την παρατήρηση, και αν ναι, ποιες ήταν οι επιπτώσεις στις δημοκρατικές διαδικασίες;
– Νομίζω ότι έχετε απόλυτο δίκιο: ο εφησυχασμός είναι το μεγάλο πρόβλημα. Η σκέψη ότι η δημοκρατία είναι ένα είδος μηχανής που τρέχει από μόνη της –ότι φτάσαμε σε ένα σημείο στην ανθρώπινη ιστορία όπου δεν υπάρχει ουσιαστική εναλλακτική λύση– ήταν πολύ διαδεδομένη στα τέλη του 20ού αιώνα. Ξεχάσαμε πόσο δύσκολο είναι να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε ένα δημοκρατικό σύστημα. Είχαμε πολλές αποτυχημένες προσπάθειες εκδημοκρατισμού υπό την απειλή των όπλων – όπως στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Αλλά ακόμα και σήμερα σε μέρη της Ευρώπης, αποδεικνύεται πως η δημοκρατία είναι πιο δύσκολο να διατηρηθεί από ό,τι φανταζόμασταν. Το μάθημα της Ιστορίας είναι ότι οι δημοκρατικές διαδικασίες πρέπει συνεχώς να ανανεώνονται και να αναβιώνουν. Και στην αθηναϊκή ιστορία υπήρχαν διάφορα προβλήματα που έπρεπε να ξεπεραστούν και οι πολίτες κλήθηκαν να εφεύρουν εκ νέου ορισμένους θεσμούς και να καινοτομήσουν σε νέες συνθήκες. Δεν ήταν εύκολο στην αρχαιότητα, και δεν είναι εύκολο τώρα. Αλλά χωρίς να καταβάλουμε προσπάθεια, η δημοκρατία δεν πρόκειται να λειτουργήσει.

Πηγή: kathimerini.gr

Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2020

Μηνολόγιο Νοεμβρίου 2020...

 Οι τυχεροί και οι πιεσμένοι σε έρωτα & οικονομικά ως τέλος 2019 | Astro  Κους Κους 

Φτάσαμε, ολοένα και περισσότεροι μασκαρεμένοι, στον μήνα Νοέμβρη. Αλλά ο φετινός Νοέμβρης σίγουρα θα είναι ξεχωριστός -και όχι για καλό, κάτω από το στίγμα της πανδημίας της κορόνας, καραντινιασμένος. Να περάσει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα.

 Ο Νοέμβριος ή Νοέμβρης είναι ο ενδέκατος μήνας του ημερολογίου μας, παρόλο που το όνομά του παραπέμπει ολοφάνερα στον αριθμό εννιά, novem. Για την ανακολουθία φταίνε οι Ρωμαίοι -διότι τα ονόματα των μηνών, όλα, είναι δάνειο από τα λατινικά. Το παλιό ρωμαϊκό μηνολόγιο άρχιζε από τον Μάρτιο και ο November ήταν ο ένατος μήνας. Όταν αργότερα μεταρρυθμίστηκε το ημερολόγιο και μπήκαν στις δυο πρώτες θέσεις ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, η αντιστοιχία χάλασε μια και ο Νοέμβρης είναι πια ο ενδέκατος μήνας.

Μια λογοπαικτική παροιμία λέει «Τον Νοέμβρη νόγα σπέρνε, τον Δικέμβρη δίκια σπέρνε». Εξηγεί ο Δ. Λουκάτος: Η παροιμία παίζει με τις λέξεις νογάω= καταλαβαίνω. Τους δυο αυτούς μήνες πρέπει να κάνη κανείς προσεχτική και μετρημένη σπορά. Γι αυτό κι ένα από τα παρατσούκλια του Νοέμβρη είναι Σποριάς.   

Όπως αναφέρει ο Νίκος Σαραντάκος στο πάντα μπουμπουκιασμένο του ιστολόγιο sarantakos.wordpress.com, ο Νοέμβρης είναι από τους μήνες που έχουν δικό τους ουσιαστικό που μνημειώνει κάποιο σημαντικό γεγονός -τα Νοεμβριανά. Δεν πρόκειται για τη εξέγερση του Πολυτεχνείου και την καταστολή της το 1973, αλλά για τις πολύνεκρες συγκρούσεις του Νοεμβρίου 1916, όταν, επί εθνικού διχασμού, στρατεύματα της Αντάντ έκαναν απόβαση στην Αθήνα, ήρθαν σε σύγκρουση με τους επίστρατους και υποχώρησαν αφήνοντας πίσω τους δεκάδες νεκρούς. Ακολούθησε πολυήμερο πογκρόμ των επιστράτων εναντίον βενιζελικών,  κρητικών και προσφύγων, με αρκετούς νεκρούς. Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν στις 18 Νοεμβρίου 1916 με το παλιό ημερολόγιο, δηλαδή 1 Δεκεμβρίου με το νέο ημερολόγιο που ίσχυε ήδη στις δυτικές χώρες -οπότε, στην ξένη βιβλιογραφία αναφέρονται με αυτή την ημερομηνία, αλλά βέβαια εμείς δεν μπορούμε να τα πούμε Δεκεμβριανά γιατί έχουμε ήδη άλλα, πολύ πιο πολύνεκρα. Πάντως, στη γαλλική βιβλιογραφία τα Νοεμβριανά του 1916 αναφέρονται καμιά φορά ως Vêpres grecques, ελληνικός εσπερινός, υπαινιγμός για τον «σικελικό εσπερινό» του 1282. 

Να το μηνολόγιό του:

Κυ 1Των Αγίων Αναργύρων – Ημέρα  πατάξεως της δωροδοκίας – Διεθνής μέρα βεγκανισμού
Δε  2Θαλού, Αναξιμένη και Αναξιμάνδρου των Μιλησίων φιλοσόφων, Οδυσσέα Ελύτη και Νικοκύρη γενέθλια
Τρ  3† Ανδρέου Κάλβου του ασυμβιβάστου
Τε   4† Κοίμησις Αυγούστου Ροντέν
Πε  5† Γεωργίου Πλήθωνος Γεμιστού
Πα   6Θανή Μαρίας Ιορδανίδου, εγγονής της Λωξάντρας
Σα  7Της δευτέρας προς τον ουρανόν εφόδου
Κυ   8Των εν ερημίαις και όρεσιν αγωνισθέντων
Δε   9 † Έκτορος Κακναβάτου
Τρ 10† Αρθούρου Ρεμπώ
Τε 11Σαπφούς και Αλκαίου των Λεσβίων ποιητών -και Ιωάννη Ρίτσου τελευτή
Πε 12† Τελευτή Τέλλου Άγρα
Πα 13Γενέσιον Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον
Σα 14Επικούρου του Ελευθερωτού των ανθρώπων εκ του φόβου
Κυ 15Της «Ελληνικής Νομαρχίας»· και Λουκρητίας της στιχουργού γενέσιον.
Δε 16Διεθνής  ημέρα κατά της μισαλλοδοξίας – Βολταίρου  του φιλοσόφου
Τρ 17Των εν Πολυτεχνείω αναιρεθέντων
Τε 18Πυθέου του Μασσαλιώτου και θαλασσοπόρου
Πε 19Διγενή του Ακρίτα
Πα 20Παγκόσμια ημέρα των δικαιωμάτων των παιδίων· και Χρόνη Μίσσιου τελευτή
Σα 21Πρώτη ανύψωσις επηνδρωμένου αεροστάτου
Κυ 22Μαρτύριον Ιωάννας της Λωρραίνης και τελευτή Αργύρη Κουνάδη του συνθέτη
Δε 23Φρίξου και Έλλης
Τρ 24† Εμπεδοκλέους του Ακραγαντίνου εις Αίτναν κατάβασις
Τε 25Της Εθνικής Αντιστάσεως
Πε 26Μαρτύριον Υπατίας, του αχράντου άστρου της σοφής παιδεύσεως
Πα 27†Τεύκρου Ανθία και των συριγμών του αλήτου
Σα 28Είσπλους Μαγελάνου εις τον Ειρηνικόν ωκεανόν
Κυ 29Διεθνής ημέρα αλληλεγγύης προς τον  παλαιστινιακόν λαόν
Δε 30Ανδρέου Λασκαράτου

Ας τον υποδεχτούμε τον καινούργιο μήνα με το εξαιρετικό Novembre από την Giousy Ferreri. Από το μακρινό 2008...