Κυριακή 23 Απριλίου 2023

Η Απογραφή του 2021 στην Κεφαλονιά...

 


Παρακάτω παρουσιάζονται οι μεγαλύτερες σε πληθυσμό δημοτικές κοινότητες της Κεφαλονιάς με βάση την απογραφή του 2021.
(Ορισμένες δημοτικές κοινότητες δεν περιλαμβάνουν μόνο τον επώνυμο οικισμό, αλλά και γειτονικούς που ανήκουν στην ίδια κοινότητα, π.χ. τα Φαρακλάτα περιλαμβάνουν και τα Ραζάτα, τα Περατάτα και τα Τραυλιάτα και το Κάστρο κλπ). Αξιοσημείωτο ότι το πιο εμβληματικό "κεφαλοχώρι" της Κεφαλονιάς, τα Διλινάτα, λείπει από τη δεκάδα - 507 κάτοικοι.
Αξιοσημείωτη η τεράστια διαφορά ανάμεσα στη νότια Κεφαλονιά, που είναι και η πιο πυκνοκατοικημένη και στη βόρεια και τη δυτική Κεφαλονιά που ερημώνουν...
Ολόκληρη η Κεφαλονιά έχει 36.064 μόνιμους κατοίκους, χωρισμένους σε 3 δήμους: Αργοστόλι (23.574 κάτοικοι), Ληξούρι (6.989 κάτοικοι) και Σάμη (5.501 κάτοικοι).
Η μικρότερη δημοτική κοινότητα στην Κεφαλονιά είναι τα Αργίνια στη ΝΑ Κεφαλονιά (21 κάτοικοι) και ακολουθεί το Νιοχώρι (Έρισος, Δήμος Σάμης) με 27 κατοίκους. Την πεντάδα κλείνουν και πάλι στην Έρισο τα Πατρικάτα με 39 κατοίκους, η Καρυά με 46 κατοίκους και το Νύφι στη Θηνιά με 47 κατοίκους). Δεν θέλετε να ξέρετε τί πληθυσμό είχαν ειδικά το Νιοχώρι και τα Πατρικάτα πριν τους σεισμούς,...
Στον Δήμο Ληξουρίου, μεγαλύτερη σε πληθυσμό κοινότητα μετά το Ληξούρι είναι η Κατωγή με 389 κατοίκους, ακολουθούν οι Σουλλάροι με 352 και τα Χαβδάτα με 332.
Στον Δήμο Σάμης, μεγαλύτερη μετά τη Σάμη η Δ.Κ. Αγίας Ευφημίας με 638 κατοίκους.

Πηγή: Από το fb του Ηλία Τουμασάτου

Μπορεί να είναι γραφικό κείμενο που λέει "이 10 μεγαλύτερες δημοτικές κοίνότητες της κεφαλονιάς -Απογραφή 2021 ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ορισμένες δημοτικές κοινότητες δεν περιλαμβάνουνμ μόνο τον οικισμό με ίδιο όνομα αλλά και γειτονικούς μικρότερους οικισμούς. ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ 10.982 κάτοικοι 2 ΛΗΞΟΥΡΙ 4.128 κάτοικοι 3 ΠΟΡΟΣ 1.131 κάτοικοι ΦΑΡΑΚΛΑΤΑ -1.123 κάτοικοι ΣΑΜΗ 1.078 κάτοικοι nepaTaTa 845 κάτοικοι ΣΚΑΛΑ 804 κάτοικοι 8 ΒΛΑxΑΤΑ- 799 κάτοικοι ΟΜΑΛΑ- 748 κάτοικοι ΛΑΚΗΘΡΑ- 726 κάτοικοι APXH- ΕΛΛΗΝΙΚΗ 2846/84-461/21-4-2023 απόφαση "Αποτελέσματα κατοικιών της χώρας πουαφορούνα μόνιμο πληθυσμό χώρας www.statistics.gr Επιμέλεια infographic: Ηλίας Τουμασάτος"
Phg;hοι αντιδράσε

Δευτέρα 17 Απριλίου 2023

Οι σκοτεινές απαρχές της νεότερης επιστήμης...

 

Τον 17ο αιώνα, εποχή της νεωτερικής επιστημονικής επανάστασης, επιχειρήθηκε να χαραχτεί μία σαφής διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη μαγεία και την επιστήμη. Ομως, από τότε μέχρι σήμερα, τα όριά τους παραμένουν ασαφή και μεταβάλλονται διαρκώς στην πορεία της ανθρώπινης σκέψης.
 💫 Τον 21ο αιώνα μια «New Age» ελευθεριότητα, τυπική της μετανεωτερικής εποχής μας, ωθεί την ανθρώπινη σκέψη να απελευθερωθεί από τον «ασφυκτικό κλοιό» της επιστημονικής αβεβαιότητας, προάγοντας παράλληλα την επιστροφή σε προεπιστημονικά πρότυπα «μαγικής σκέψης».

Γιατί, παρά την επικράτηση της νεωτερικής επιστήμης και την υποβάθμιση της μεσαιωνικής μαγείας, οι μαγικοί τρόποι σκέψης επιβίωσαν και εξακολούθησαν να γοητεύουν τους περισσότερους ανθρώπους; Η απάντηση δεν είναι καθόλου απλή, επειδή η γοητεία της μαγικής σκέψης στηρίζεται στη βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπινου νου για απόλυτες αλήθειες και βεβαιότητες. Ισως γι’ αυτό οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν τη μαγική από την επιστημονική πραγματικότητα: επειδή δεν μπορούν να αποδεχτούν την ιδέα της εκ φύσεως αβέβαιης και δυνητικά διαψεύσιμης γνώσης, όπως είναι κάθε επιστημονική γνώση.


Πως εξηγείται η επίμονη παρουσία του μαγικού τρόπου σκέψης

Αν η επιστημονική μέθοδος γνώσης έχει όντως εξαλείψει κάθε κατάλοιπο μεσαιωνικής μαγείας, τότε πώς εξηγείται η επίμονη παρουσία των μαγικών τρόπων σκέψης και η καθημερινή εισβολή του «υπερφυσικού» στη ζωή των περισσότερων ανθρώπων;

Λέγεται συχνά ότι «εκεί που τελειώνει η μαγεία, αρχίζει η επιστήμη», αλλά μάλλον πρόκειται για ένα υπερβολικά αισιόδοξο συμπέρασμα, αν αναλογιστεί κανείς την τεράστια επιρροή που εξακολουθούν να ασκούν σε πολύ μεγάλα τμήματα του ανθρώπινου πληθυσμού οι σύγχρονοι πνευματικοί τσαρλατάνοι και οι εξόφθαλμα αντιεπιστημονικές «εξηγήσεις».

Κάποτε τα γνωσιολογικά όρια μεταξύ της μαγικής και της επιστημονικής μεθόδου σκέψης ήταν θολά και ασαφή. Σταδιακά, όμως, μετά τη μεγάλη επιστημονική επανάσταση τον 17ο αιώνα, η εντυπωσιακή ανάπτυξη μιας πιο ορθολογικής μεθόδου κατανόησης και εμπειρικής επιβεβαίωσης των θεωριών στις φυσικές επιστήμες κατέστησε περιττή την επίκληση υποχθόνιων ή υπερφυσικών δυνάμεων για την κατανόηση και την εκμετάλλευση της φύσης από τον άνθρωπο· γεγονός που, παράλληλα, οδήγησε και στην προοδευτική απαξίωση των πανάρχαιων μαγικών εξηγήσεων και τελετουργιών.

Αυτά τουλάχιστον υποστηρίζει η επίσημη νεωτερική προπαγάνδα του επιστημονικού διαφωτισμού, παραβλέποντας ότι η πλειονότητα των ανθρώπων εξακολουθεί, ακόμη και σήμερα, να πιστεύει σε εξόφθαλμα αντιεπιστημονικές δοξασίες και να υποκύπτει καθημερινά στην ανορθολογική γοητεία μιας σειράς από σκοταδιστικές πρακτικές: από την επιρροή των άστρων στη ζωή μας μέχρι τις πιο αλλόκοτες θεραπευτικές μαγγανείες, που με τρόπο μαγικό μπορούν, υποτίθεται, να βελτιώσουν τη ζωή και τη σκέψη μας. Και η απρόσμενα μεγάλη επιτυχία των πιο σκοταδιστικών αναγνωσμάτων και θεαμάτων, που κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα και καταναλώνονται μαζικά, δεν αποτελεί, άραγε, την καλύτερη απάντηση σε όσους ή όσες παραπονιούνται για το ότι στην εποχή μας έχει χαθεί οριστικά... η μαγεία;

Οι μεσαιωνικές ρίζες της νεωτερικής επιστήμης

Η εικόνα του Μεσαίωνα ως μιας σκοτεινής ιστορικής εποχής, όπου κυριαρχούσε η κοινωνική και η πνευματική βαρβαρότητα, δεν είναι παρά ένα μεταγενέστερο νεωτερικό μύθευμα. Πράγματι, όπως αποδεικνύουν πλήθος ιστορικών ερευνών, πρόκειται για ένα εντελώς ανιστόρητο ιδεολόγημα, επινοημένο επί τούτω από τους πρώτους ουμανιστές και διαφωτιστές για να προβάλουν την αξία της νέας, ιδιαίτερα ανατρεπτικής –αλλά όχι ακόμη επαρκώς νομιμοποιημένης– επιστημονικής επανάστασης στις ανθρώπινες κοσμοαντιλήψεις. «Οι επαναστάσεις έχουν ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό: όχι μόνο στρέφονται προς το μέλλον και δίνουν ζωή σε κάτι πρωτόφαντο, αλλά κατασκευάζουν και ένα φανταστικό παρελθόν», όπως εύστοχα επισημαίνει ο μεγάλος ιστορικός της επιστήμης Paolo Rossi στο σπουδαίο βιβλίο του «Η γένεση της σύγχρονης επιστήμης στην Ευρώπη» (εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»).

Πάντως, οι περισσότεροι ιστορικοί της επιστήμης συμφωνούν ότι η πραγματοποίηση της Μεγάλης Επιστημονικής Επανάστασης έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην υπέρβαση από τη νεωτερική σκέψη των μέχρι τότε κυρίαρχων θεολογικών και ερμητικών κοσμοαντιλήψεων. Λιγότερο σύμφωνοι είναι για το πότε, το πώς και από πού ακριβώς ξεκίνησε αυτή η όντως μεγαλειώδης πνευματική μετάλλαξη.

Πράγματι, τις τελευταίες δεκαετίες έχουν πληθύνει οι ιστορικές μελέτες που τοποθετούν τις απαρχές της νεότερης επιστήμης στον ύστερο Μεσαίωνα (μεταξύ 1500 και 1600, ή και νωρίτερα). Στην ταραγμένη αυτή ιστορική περίοδο του Δυτικού πολιτισμού, είναι εξαιρετικά δύσκολο να διακρίνει κανείς με σαφήνεια τα καινοφανή γνωστικά στοιχεία ή τα αμιγώς επιστημονικά επιτεύγματα των πρωταγωνιστών της Μεγάλης Επιστημονικής Επανάστασης από τις μαγικές-μυθολογικές προκαταλήψεις τους.

Για παράδειγμα, ο Ιωάννης Κέπλερ, εκτός από θεμελιωτής της νεωτερικής Αστρονομίας, ήταν επίσης κι ένας αμετανόητος αστρολόγος, γιος μιας διάσημης μάγισσας, την οποία προσπάθησε να σώσει από την πυρά όταν αυτή καταδικάστηκε από τους θεοσεβούμενους αλλά φανατικούς συμπατριώτες της. Και ο μεγαλοφυής Νεύτωνας, εκτός από πατέρας της σύγχρονης Φυσικής, ήταν αλχημιστής, θεοσοφιστής και κορυφαίος Βρετανός δάσκαλος της απόκρυφης γνώσης και των πιο ερμητικών πρακτικών, ώστε δικαίως χαρακτηρίστηκε από τον συμπατριώτη του λόρδο Keynes ως «ο τελευταίος των μάγων».

Ωστόσο, θα ήταν σοβαρό λάθος να πιστέψει κανείς ότι αυτά τα δύο διάσημα παραδείγματα κορυφαίων επιστημόνων που ασκούσαν ταυτοχρόνως τη μαγεία αποτελούν την εξαίρεση. Αντίθετα, αποτελούσαν τότε τον κανόνα: στη σκέψη των περισσότερων πρωτεργατών της νεωτερικής επιστήμης συνυπήρχαν, λίγο-πολύ αρμονικά, οι πιο ριζοσπαστικές φυσικές αντιλήψεις με τις πιο σκοτεινές, ερμητικές δοξασίες. Και μεταξύ των ιστορικών θεωρείται κοινό μυστικό το γεγονός ότι η νέα πειραματική και εμπειριοκρατική επιστήμη αναδύθηκε –και άρα οφείλει πολλά– από τις κακόφημες, σήμερα, μαγικές γνώσεις και πρακτικές (μαγεία, αλχημεία, αστρολογία, βοτανολογία).

Αν, μάλιστα, λάβουμε υπόψη ότι ο απώτερος και ρητά διακηρυγμένος στόχος των μαγικών τεχνών ήταν να θέσουν τις «δυνάμεις» της φύσης υπό την εξουσία του ανθρώπου, τότε αυτές οι κατά τα άλλα «σκοτεινές» πρακτικές θα πρέπει να θεωρηθούν δικαίως οι προάγγελοι και οι εμπνευστές των σύγχρονων τεχνοεπιστημονικών πρακτικών. Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, ότι η νεωτερική επιστήμη ήταν υποχρεωμένη να αποδεχτεί και τις υπερφυσικές προϋποθέσεις και τις εξηγήσεις της μαγικής σκέψης. Για παράδειγμα, η βασική θεωρητική προϋπόθεση για την ανάπτυξη των μαγικών πρακτικών του παρελθόντος ήταν ο ανιμισμός ή παμψυχισμός, η πεποίθηση δηλαδή ότι ολόκληρη η Φύση είναι έμψυχη.

Αυτή η απλοϊκή και ανθρωπομορφική κοσμοαντίληψη βλέπει το Σύμπαν σαν ένα απείρων διαστάσεων ενιαίο σύστημα, που, σύμφωνα με τον Πλάτωνα (βλ. «Τίμαιος»), εμψυχώνεται από τον νου του Δημιουργού του. «Ολες οι μορφές των φυσικών αντικειμένων είναι ψυχές», όπως θα υποστηρίξει αιώνες μετά ο Τζορντάνο Μπρούνο (G. Bruno). Ο διάσημος αποκρυφιστής φυσικός, μαθηματικός και αστρονόμος υπήρξε ένας από τους πρώτους μάρτυρες της νέας φυσικής φιλοσοφίας, αφού, το 1600, κάηκε δημόσια από την καθολική Εκκλησία για τις «αιρετικές» απόψεις του. Ακόμη μία απόδειξη για το ότι, εκείνα τα χρόνια, δεν γίνονταν καμία διάκριση ανάμεσα στους φυσικούς επιστήμονες και τους μάγους ή τις μάγισσες, που «θυσιάζονταν» σωρηδόν στην πυρά για το καλό της χριστιανικής κοινωνίας.

Η διαχρονική γοητεία της «μαγικής» σκέψης

Μολονότι αρχικά η νεωτερική επιστήμη μπορούσε κάλλιστα να επηρεάζεται ή, τουλάχιστον, να συνυπάρχει αρμονικά με τις προγενέστερες σκοτεινές εξηγήσεις και πρακτικές των μαγικών τεχνών, πολύ σύντομα έγινε σαφές ότι αυτή η πρόσκαιρη συμβίωση έπρεπε να διαλυθεί. Οσο για τις συμμαχίες των μάγων με τους νέους φυσικούς επιστήμονες ενάντια στον παντοδύναμο, τότε, εκκλησιαστικό σκοταδισμό, έληξαν και αυτές όταν τα επίσημα κράτη και οι εκκλησίες άρχισαν να αποδέχονται ως αναπόφευκτη ανάγκη την ανάπτυξη της νέας επιστημονικής γνώσης.

Εξάλλου, οι μετέπειτα θρίαμβοι της νέας φυσικής-μηχανιστικής προσέγγισης επέβαλαν την οριστική απόρριψη όλων ανεξαιρέτως των σκοτεινών υπερφυσικών δυνάμεων και των ανιμιστικών θεωριών που τις εξηγούσαν. Υπερφυσικές «εξηγήσεις» που, εκείνη την εποχή, αποτελούσαν την προϋπόθεση για την αποδοχή όχι μόνο του αρχαιότατου «μαγικού» αλλά και του νεόκοπου επιστημονικού τρόπου σκέψης. Μόνο τότε, κατά τον 18ο αιώνα, έγινε οριστικό το διαζύγιο της νέας επιστήμης από την παραδοσιακή μαγεία.

Ομως, στο επίμονο και πολύ ενοχλητικό ερώτημα: τότε γιατί, παρά την εμπειρική και θεωρητική διάψευσή της η μαγεία εξακολούθησε να γοητεύει και να παραπλανά τη σκέψη των ανθρώπων, δεν υπάρχει μία απλή και σαφής απάντηση. Και δεν πρόκειται για ένα απλοϊκό ερώτημα, επειδή πιθανότατα σχετίζεται άμεσα με τη βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπινου νου για απόλυτες αλήθειες και βεβαιότητες, δηλαδή για οριστικές επιστημονικές απαντήσεις. Οι οποίες, ωστόσο, επειδή είναι εξ ορισμού διαψεύσιμες, δεν μπορούν και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται παρά μόνο ως… πρόσκαιρες αλήθειες.

Εκτοτε η ασύλληπτη ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης και ο ιλιγγιώδης πολλαπλασιασμός των τεχνολογικών εφαρμογών της φαίνεται πως δεν κατάφεραν να ικανοποιήσουν τις βαθύτερες διανοητικές αναζητήσεις και τις υπαρξιακές ανάγκες των περισσότερων ανθρώπων, οι οποίοι κάθε άλλο παρά πρόθυμοι είναι να αποδεχτούν ή να συμβιβαστούν με την ιδέα της εκ φύσεως αβέβαιης και δυνητικά διαψεύσιμης επιστημονικής γνώσης!

Συνεπώς, η διαχρονική ανάγκη προσφυγής στη μαγεία, δηλαδή σε υπερ- ή παρα-φυσικές «εξηγήσεις» αποτελεί ένα είδος αυθόρμητης νοητικής ανάγκης μας (ιδιωτικής ή συλλογικής): η μαγική σκέψη με τις υπνωτιστικές τελετουργικές πρακτικές της φαίνονται ικανές να καθησυχάζουν (πρόσκαιρα) τον ανθρώπινο νου, ενώ παράλληλα καλλιεργούν στους «μύστες» τη ματαιόδοξη αυταπάτη της προσωπικής παντοδυναμίας, λόγω της υποτιθέμενης άμεσης νοητικής επαφής τους με κάποιες εντελώς άγνωστες και σκοτεινές συμπαντικές δυνάμεις.

Η αντικατάσταση, λοιπόν, τέτοιων υποκειμενικών ψευδαισθήσεων από τις ασαφείς, διαψεύσιμες και φαινομενικά ατελέσφορες επιστημονικές αναζητήσεις δεν θεωρείται καθόλου εύλογη και ακόμη λιγότερο χρήσιμη από τους περισσότερους ανθρώπους, οι οποίοι σχεδόν αναπότρεπτα καταφεύγουν στην απελπισμένη αναζήτηση κάποιων πιο διαχρονικών και απόλυτων μαγικών «βεβαιοτήτων».

Με δεδομένη αυτή τη διαχρονική νοητική μας προδιάθεση για υπερφυσικές και αποκρυφιστικές εξηγήσεις, είναι πραγματικά αξιοπερίεργο το πώς τελικά η ανθρώπινη επιστημονική γνώση καταφέρνει διαρκώς να εξελίσσεται. Ομως, για το πώς η ανθρώπινη γνώση κατάφερε να εξελιχθεί, υπερβαίνοντας τις μεσαιωνικές προκαταλήψεις και τις μαγικές πρακτικές αιώνων, θα πούμε περισσότερα στο επόμενο άρθρο που θα εστιάσει στην έκλειψη της παραδοσιακής μαγείας.


Καλή Πασχαλιά! Χρόνια Πολλά!

 


Πέμπτη 13 Απριλίου 2023

Η Σταύρωση και η Ανάσταση κατά τον πρώιμο χριστιανισμό...

 

Η σταύρωση έχει ταυτιστεί με τη μαρτυρική θανάτωση του Ιησού. Αυτό οφείλεται πρωτίστως στην Εκκλησία και δευτερευόντως –με εξίσου όμως σημαντική επιρροή– στο Χόλιγουντ, από το οποίο εξάλλου το πλατύ κοινό έχει τις βασικές προσλαμβάνουσες για την ύστερη αρχαιότητα και τον πρώιμο χριστιανισμό.

Η σταύρωση υπήρξε από τα πανάρχαια χρόνια παραδοσιακή μέθοδος τιμωρίας. Ο σταυρικός θάνατος του ιδρυτή της χριστιανικής θρησκείας αποτελεί πολύ παλιά τεχνική και εντάσσεται σε μια τεράστια σειρά σταυρώσεων. Άλλωστε, όπως ξέρουμε, δεν ήταν μόνος στον Γολγοθά. Δίπλα του είχαν σταυρωθεί και δύο ληστές.

Ο σταυρός –το ξύλον, όπως το μάθαμε από τη σπαρακτική ευαγγελική περικοπή της Μεγάλης Πέμπτης «σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο εν ύδασι την γην κρεμάσας»– ήταν συνήθως ένα κάθετο κομμάτι ξύλου μπηγμένο στη γη πάνω στο οποίο δενόταν ο κατάδικος, Η ίδια η αρχαία λέξη σταυρός σημαίνει παλούκι, όπως μας πληροφορεί ο λεξικογράφος Ησύχιος, ερμηνεύοντας τη λέξη ως «όλα τα όρθια μπηγμένα στη γη ξύλα».

Με τα χρόνια, τον παραδοσιακό σταυρό αντικατέστησε η φούρκα, μία ξύλινη δοκός γνωστή και ως πατιμπούλουμ (furca or patibulum), την οποία τοποθετούσαν στο σβέρκο του σκλάβου, όπου του έδεναν τα χέρια. Η καταδίκη σε θάνατο με φουρκισμό ήταν ατιμωτική. Σε κάθε περίπτωση όμως είχε πιο ανθρωπιστικό χαρακτήρα, καθώς ο θάνατος ερχόταν γρήγορα. Ο φουρκισμός υιοθετήθηκε από τον Κωνσταντίνο και τους μετέπειτα χριστιανούς αυτοκράτορες.

Η σταύρωση ως μέθοδος θανάτωσης ήταν όχι μόνο εξαιρετικά οδυνηρή αλλά και εξευτελιστική. Γι’ αυτό ήταν μια τιμωρία που επιβάλλονταν σε ανθρώπους των κατώτερων τάξεων ή στους δούλους, καθώς και στους αιχμαλώτους πολέμου, κυρίως στο ρωμαϊκό κόσμο.

Σταύρωση στην αρχαιότητα

Ο σταυρός σε σχήμα «Τ» ή «Χ» ήταν πολύ διαδεδομένος στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Για τη σταύρωση ο κατάδικος κάποιες φορές δενόταν πάνω στο σταυρό, όπως οι ληστές εκατέρωθεν του Ιησού. Ο Κρέοντας στη σοφόκλεια Αντιγόνη απειλεί το φύλακα που του φέρνει τα νέα της απόπειρας ταφής του Πολυνείκη. Όπως του λέει χαρακτηριστικά, αν δεν ανακαλύψει τον ένοχο θα τελειώσει τη ζωή του «κρεμασμένος ζωντανός».

Στο αρχαίο μυθιστόρημα του Ξενοφώντα του Εφέσιου Τα κατ’ Ανθίαν και Αβροκόμην ο νεαρός ήρωας καταδικάζεται σε θάνατο αργό, ολομόναχος, δεμένος πάνω σε σταυρό. Άλλοτε πάλι ο καταδικασμένος σε σταυρικό θάνατο καρφωνόταν όπως ο Ιησούς. Η ιστορία του Τιτάνα Προμηθέα μάς δίνει ένα αντίστοιχο παράδειγμα. Ο Αισχύλος περιγράφει λεπτομερέστατα τη σκηνή της σταύρωσής του στον Καύκασο με κρικέλια στα πόδια, χαλκάδες στα χέρια και μια σφήνα από σίδερο μπηγμένη στο στήθος.

Στα ρωμαϊκά χρόνια τα καρφιά μπήγονταν στους καρπούς, τα πόδια λύγιζαν, ένα μεγάλο καρφί ένωνε τα μετατάρσια, ενώ ένα άλλο διατρυπούσε τα σπλάχνα. Με αυτό τον τρόπο σταύρωσης ο θάνατος επέρχονταν ταχύτερα.

Ταύτιση θρησκειών

Η νύχτα της Σταύρωσης (Μεγάλη Πέμπτη), η πένθιμη Μεγάλη Παρασκευή και η περιφορά του Επιταφίου είναι, ειδικά για τους ορθοδόξους, οι πλέον κατανυκτικές ώρες του έτους. Η Ανάσταση που ακολουθεί είναι ένα πανηγύρι χαράς και θορύβου, με φαγοπότι και γλέντι. Να μην προχωρήσουμε σε τετριμμένες και γνωστές παρατηρήσεις για την ομοιότητα με τις αρχαίες θρησκείες και τους θεούς της γονιμότητας, που πεθαίνουν και ανασταίνονται ομοίως κατ’ έτος, όπως ο περίφημος Άδωνις. Οι παλαιότερες δοξασίες είναι πολύ ισχυρές για να εξαλειφθούν. Έτσι, συνήθως ενσωματώνονται δημιουργικά μέσα στις νέες θρησκευτικές μορφές.

Παρόλο που η Ανάσταση του Ιησού είναι κορυφαία στιγμή της χριστιανικής θρησκείας, εντυπωσιάζει η μικρή έκταση που καταλαμβάνει η ευαγγελική αναφορά σε αυτήν: λιγότερες από 100 λέξεις στον Ματθαίο, λίγες παραπάνω από 100 στον Μάρκο και τον Λουκά, κάπως μεγαλύτερη και δραματικότερη στον Ιωάννη. Και οι τέσσερις ευαγγελιστές δεν περιγράφουν το γεγονός αυτό καθεαυτό. Εξάλλου, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν δυνατό, αφού πρόκειται για ιερό μυστήριο γεμάτο δέος. Το παρουσιάζουν τετελεσμένο, βεβαιωμένο από τη μαρτυρία των αγγέλων που απευθύνονται στις μυροφόρες όταν πηγαίνουν στον τάφο του Ιησού την επομένη της ταφής Του.

Γενικά, καμιά από τις θαυματουργικές αναστάσεις που έκανε ο Ιησούς (κόρη του Ιάειρου, Λάζαρος) δεν παρουσιάζεται ως γεγονός ιδιαίτερης σημασίας. Έχει την ίδια έκταση περιγραφής και το ίδιο ύφος με τις θαυματουργικές ιάσεις ή το βάδισμα πάνω στο νερό. Κι αν εξαιρέσει κανείς κάποια απόκρυφα ευαγγέλια, καταγράφεται χαρακτηριστική έλλειψη ενδιαφέροντος ως προς την πληροφόρηση των πιστών για τους νεκρούς που αναστήθηκαν. Πού πήγαν; Τι είδαν και τι ένιωσαν εκεί πού πήγαν.

Η εικονογραφία διασώζει κάποιες αντιλήψεις που από τον 3ο αιώνα μ.Χ. άρχισαν να εδραιώνονται. Αυτές εκπορεύονται από διηγήσεις που συνετέθησαν σιγά σιγά με το πέρασμα των χρόνων και την απομάκρυνση από την εποχή του ιστορικού Ιησού, προκειμένου να πληρωθούν τα κενά και να απαντηθούν τα ερωτήματα που ανέκυψαν με τον καιρό.

Η έννοια της Ανάστασης

Οι πρώτοι προβληματισμοί γύρω από το αναστημένο σώμα πρέπει να αναζητηθούν στην Προς Κορινθίους Α΄ επιστολή του Παύλου, με την περίφημη «μεταφορά του σπόρου». Τα ερωτήματα τίθονταν άμεσα τους χριστιανούς διανοητές των πρώτων αιώνων. Θα ήταν ένα σώμα άυλο και πνευματικό ή ένα σώμα υλικό, πιθανόν και αυτό το ίδιο που είχαμε στην επίγεια σάρκωσή μας; Θα υπήρχε συνέχεια τους σωματικού εαυτού μας μετά την ανάσταση; Η ταυτότητά μας, που προσδιορίζεται τόσο από το σώμα όσο και από το πνεύμα μας, θα παρέμενε αναλλοίωτη; Και με ποιο σώμα θα επιστρέφαμε; Το αναμάρτητο των παιδικών μας χρόνων, το σφριγηλό της νεότητας ή το πάσχον των γηρατειών;

Η απάντηση του Παύλου είναι ασαφής. Ο δυϊσμός του τον ώθησε περισσότερο προς την κατεύθυνση της διάκρισης σώματος-ψυχής. Στο πλαίσιο αυτό, το σώμα είναι ο φορέας της αμαρτίας και του θανάτου. Επομένως, η περιγραφή της ποιότητας του αναστημένου σώματος δεν βρέθηκε στο κέντρο του ενδιαφέροντός του.

Ο μάρτυς Ιουστίνος, ακολουθώντας τον Παύλο, επισημαίνει ότι το σώμα που λάβαμε θα τελειοποιείται όσο θα πλησιάζουμε τον Θεό και όταν μας επιστραφεί, κατά την τελική Κρίση, θα έχει όλα τα όργανα, δίχως όμως την οδύνη των πόνων και της αναπηρίας.

Εν ολίγοις, αυτό που πεθαίνει κι αυτό που ανασταίνεται δεν διαφέρουν στην ουσία τους. Θέση που μοιάζει να απαντά στην καυστική κριτική των εθνικών, οι οποίοι όταν άκουγαν τους χριστιανούς να μιλούν για ανάσταση τους λοιδορούσαν, θέτοντας το ερώτημα ποιος θα ήθελε αιωνίως ένα σώμα ανάπηρο ή γερασμένο (Κέλσος, Κατά Χριστιανών); Είχαν κατά νου τον αγαπητό στα χρόνια της ύστερης αρχαιότητας μύθο του Τιθωνού: Ερωτευμένη με τον όμορφο Τιθωνό, η Ηώ, ζήτησε από τον Δία να κάνει τον αγαπημένο της αθάνατο, αλλά ξέχασε να του ζητήσει την αιώνια νεότητα. Έτσι ο Τιθωνός γερνούσε ασταμάτητα. Κουρασμένος από την ατέλειωτη ζωή του και τα φοβερά γηρατειά που τον ταλάνιζαν, παρακάλεσε το Δία να τον λυτρώσει. Ο θεός εισάκουσε την προσευχή του και τον μετέτρεψε στο γνωστό έντομο του καλοκαιριού: τον τζίτζικα.

Σύμφωνα με μια πανάρχαια δοξασία, σώματα διαμελισμένα δεν μπορούσαν να φτάσουν στον Άδη και να βρουν ανάπαυση. Ως εκ τούτου, οι μάρτυρες κινδύνευαν να εξαργυρώσουν τη θυσία τους με τη μέγιστη τιμωρία: να μη δουν τον Θεό τους και να μην αναστηθούν. Στο θέμα αυτό απαντούν οι θέσεις του Αθηναγόρα, που θέτει πολύ δυναμικά το θέμα της ταυτότητας. Γι’ αυτόν, δεν μπορούμε καν να μιλάμε για ανθρώπινη ύπαρξη, για ανθρώπινο ον, αν το σώμα καταστρέφεται ολοσχερώς. Η ταυτότητα του ανθρωπίνου όντος πλήττεται ουσιαστικά τότε, έστω κι αν η ψυχή παραμένει αλώβητη. Γι’ αυτό ανάσταση είναι η ανασύνθεση του σώματος που έχει ο άνθρωπος στην προθανάτια ζωή του, του ίδιου ακριβώς σώματος. Κατά την τελική Κρίση, τα μέρη του διαμελισμένου σώματος θα επανενωθούν.

Το κείμενο της Μαρώς Τριανταφύλλου πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Illustrated

Σάββατο 1 Απριλίου 2023

Γαλλία: ξεσηκωμός εργαζόμενων και νέων - Η νίκη τους, θα είναι νίκη όλων μας...

 

Ανταπόκριση - aνάλυση από το Παρίσι

Η Γαλλία έχει εισέλθει το τελευταίο δεκαπενθήμερο σε μια βαθιά πολιτική και κυβερνητική κρίση, η οποία καταλαμβάνει διεθνώς τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και βρίσκεται στο κέντρο της προσοχής. Είναι το άμεσο αποτέλεσμα των σχεδόν τρίμηνων κινητοποιήσεων ενάντια στην αντι-ασφαλιστική «μεταρρύθμιση», που τείνουν να λάβουν έναν ποιοτικά διαφορετικό χαρακτήρα μετά τις 16 Μαρτίου.

Ο «πρόεδρος των πλουσίων» Μακρόν και η πρωθυπουργός Μπορν κατέφυγαν, στις 16/3, στο άρθρο 49.3 του γαλλικού συντάγματος (προβλέπει προεδρικές υπερεξουσίες), με το οποίο παράκαμψαν την ψήφο του κοινοβουλίου για την εφαρμογή της συνταξιοδοτικής «μεταρρύθμισης» – αυτό αποτέλεσε ένα πραγματικό σημείο καμπής.

1. Η καταφυγή στο 49.3 εξέπληξε, με την αποκοτιά της, όλα τα στρώματα της γαλλικής κοινωνίας και συντάραξε τα μικροαστικά στρώματα, την εργατική αριστοκρατία και τη νεολαία. Η εθνική απεργία στις 23 Μάρτη, όπως και αυτή της 29 Μάρτη, είχε μια κοινωνική σύνθεση τροποποιημένη, ιδιαίτερα εμφανή στο Παρίσι, αλλά και σε άλλες πόλεις, με σημαντικά μεγαλύτερη συμμετοχή υπαλλήλων, εργατικής αριστοκρατίας, μικροαστικών στρωμάτων και νεολαίας σε σχέση με όλες τις προηγούμενες κινητοποιήσεις. Στον εργατικό και προλεταριακό χαρακτήρα των αρχικών κινητοποιήσεων προστέθηκαν και άλλα στρώματα της εργατικής τάξης. Και οι δύο εθνικές απεργίες είχαν μεγάλη συμμετοχή στις διαδηλώσεις και στην απεργία. Στις 23 Μάρτη, οι διαδηλωτές ξεπέρασαν το 1,1 εκ. και στις 28 Μάρτη ήταν πάνω από 750 χιλιάδες πανεθνικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της αστυνομίας (τα οποία παρότι υποτιμούν τα μεγέθη μάλλον παραμένουν πιο κοντά στην πραγματικότητα από τα στοιχεία της συνδικαλιστικής ομοσπονδίας СGT).

Έτσι, στο Παρίσι, η διαδήλωση της 23ης Μάρτη, λόγω των κοινωνικών στρωμάτων που κινητοποιήθηκαν και της σύνθεσης της πόλης, ήταν η μεγαλύτερη της τελευταίας 15ετίας και χωρίς αμφιβολία η μεγαλύτερη του τρέχοντος κινήματος.

2. Σε ό,τι αφορά την νεολαία, πανεθνικά στις 23 Μάρτη περίπου 400 λύκεια και γυμνάσια είχαν καταλήψεις και περίπου 500 στις 29 Μάρτη. Δεκάδες πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων πολλές ανώτερες σχολές στο Παρίσι, με κοινωνική σύνθεση μικροαστική και αστική, όπως η αρχιτεκτονική, η ENS, το Πανθεόν ASSAS, συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις, με μπλοκαρίσματα εισόδων, καταλήψεις και διαδηλώσεις. Οι κινητοποιήσεις στα πανεπιστήμια συνοδεύονται από γενικές συνελεύσεις – ενδεικτικά, έγιναν συνελεύσεις 1.000 φοιτητών στο Μονπελιέρ στις 23 Μάρτη, 1.000 ατόμων στην πανεπιστημιούπολη του Τολμπιάκ στο Παρίσι, συνέλευση 500 ατόμων στο Μπορντό, 600 φοιτητών στην Τουλούζη στις 28/3, διάφορες συνελεύσεις μερικών εκατοντάδων η κάθε μία στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού στις 23 Μάρτη. Δεν έχουν λάβει όμως ακόμα τον χαρακτήρα ενός κινήματος διαρκείας – και αυτό φάνηκε στη διαδήλωση της 29 Μάρτη, όπου δεν υπήρξε μια θεαματική επανεμφάνιση της νεολαίας. Αυτές οι συνελεύσεις και κινητοποιήσεις λαμβάνουν χώρα παρά τη διαλυτική πολιτική των διοικήσεων των ιδρυμάτων για τηλεκπαίδευση.

3. Η καταφυγή στο 49.3 προκάλεσε το ξέσπασμα, για σχεδόν ένα δεκαήμερο, αυθόρμητων διαδηλώσεων, βραδινών και πρωϊνών (τα σαββατοκύριακα κυρίως), σε όλη τη Γαλλία, στο Παρίσι και σε πάρα πολλές μεσαίες και μικρές πόλεις. Παράλληλα, ώθησε τα τοπικά συνδικάτα ή εργατικά κέντρα σε επαναλαμβανόμενα καθημερινά καλέσματα απογευματινών διαδηλώσεων – κάτι που δεν έχει παρουσιαστεί σαν φαινόμενο εδώ και πάρα πολλά χρόνια.

4. Η καταφυγή στο 49.3 έδωσε έναν πιο συγκρουσιακό χαρακτήρα στο κίνημα, στο μέτρο που θεωρήθηκε μια αντιδημοκρατική, απονομιμοποιημένη κίνηση. Έτσι, υπήρξε ένα ξέσπασμα συγκρούσεων με την αστυνομία, πανεθνικά, και μικροεπεισοδείων και εμπρησμών, παράλληλα και ως συνέχεια των απογευματινών διαδηλώσεων. Σ’ αυτές τις συγκρούσεις συμμετέχουν κυρίως νέοι, φοιτητές, μαθητές. Παίρνουν το χαρακτήρα πετροπόλεμου, μικροπρόχειρων οδοφραγμάτων, κυνηγητού στα στενά, διασκορπισμού σε πολυάριθμες ομάδες διαδηλωτών, με συμμετοχή μερικών χιλιάδων. Ωστόσο, στις μεγάλες απεργιακές διαδηλώσεις, η αστυνομία κινείται στα περιθώρια και δεν ενοχλεί ή παρεμποδίζει (κατά κανόνα) τον κύριο όγκο των διαδηλώσεων. Σε κάθε περίπτωση, η γαλλική κυβέρνηση αύξησε κατά μερικούς τόνους την κατασταλτική της απάντηση – ωστόσο, το επίπεδο της αστυνομικής καταστολής είναι ακόμα σε επίπεδα ενός πρώτου «παραδειγματισμού», με επιλεγμένες επιστρατεύσεις απεργών, επεμβάσεις σε απεργιακά μπλόκα, προληπτικούς ελέγχους και προσαγωγές στις διαδηλώσεις, στοχευμένες προσαγωγές στελεχών της άκρας αριστεράς. Δεν έχει ακόμα φτάσει στο σημείο μιας απροκάλυπτης τρομοκρατίας, όπως την περίοδο των «κίτρινων γιλέκων». Αυτό ισχύει προφανώς με εξαιρέσεις, όπως οι πολύ σκληρές συγκρούσεις και καταστολή στη διαδήλωση 30 χιλιάδων ενάντια στα σχέδια εγκατάστασης πισίνων αποθήκευσης υπόγειων υδάτων, στο Σαντ-Σολίν, στη δυτική Γαλλία, όπου υπήρξαν 200 τραυματίες διαδηλωτές, εκ των οποίων δύο είναι σε κρίσιμη κατάσταση σε κώμα.

5. Η καταφυγή στο 49.3 επέφερε και την αύξηση της συμμετοχής, για μερικές μέρες, στις κλαδικές απεργίες διαρκείας (χωρίς να καταστούν καθολικές), που έχουν κηρύξει πολλές ομοσπονδίες (μεταφορών στο Παρίσι, σιδηροδρομικών, καθαριότητας, ενέργειας κ.ά.). Επίσης, επέφερε σκλήρυνση των απεργιακών φρουρών, χωρίς να μετατραπούν σε καταλήψεις ή μόνιμα μπλοκαρίσματα των απεργιακών χώρων. Έτσι, η συνέχεια των κλαδικών απεργιών διαρκείας φαίνεται αμφίβολη, ιδιαίτερα εφόσον δεν έχουν αναπτυχθεί γενικές συνελεύσεις ή απεργιακές επιτροπές και ακόμα ελέγχονται από τις ηγεσίες των συνδικάτων.

6. Υπήρξε μια μεταβολή στην ψυχολογία των εργαζόμενων και μικροαστικών στρωμάτων. Μέχρι το 49.3, η ήττα θεωρούνταν το πιθανότερο σενάριο. Μετά το 49.3, το κλίμα αντιστράφηκε και οι μάζες πιστεύουν ότι θα νικήσουν. Μια νέα αποφασιστικότητα και μια κάποια σιγουριά για την ενδεχόμενη νίκη, τόσο μεταξύ της πρωτοπορίας, όσο και μεταξύ των πλατιών μαζών, έχουν αρχίσει να απλώνονται. Είναι προφανώς το αποτέλεσμα της ορθής κατανόησης της πολιτικής και κοινωνικής απομόνωσης της «Μακρονίας», του καθεστώτος γύρω από τον Μακρόν. Αυτός μπορεί να επικαλείται την εκλογή του, λέγοντας αλαζονικά και περιφρονητικά ότι «το πλήθος (αναφερόμενος στους διαδηλωτές) δεν έχει νομιμοποίηση ενάντια στον λαό, που εκφράζεται, κυρίαρχος, μέσω αυτών που εξέλεξε» – αλλά όλοι κατανοούν πόσοι λίγοι πραγματικά τον ψήφισαν για το πρόγραμμά του και όχι μόνο ως το «μικρότερο κακό» έναντι της Λεπέν.

7. Επιπλέον, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, η στήριξη του απεργιακού κινήματος και των κινητοποιήσεων είναι τόσο μεγάλη, που ακόμα και οι μισοί ψηφοφόροι των δεξιών Ρεπουμπλικάνων –οι οποίοι έχουν αρχίσει να έχουν διαρροές στον κομματικό μηχανισμό τους και στη νεολαία–, καθώς και το 22% των ψηφοφόρων του Μακρόν, πιστεύουν ότι το κίνημα οφείλει να σκληρύνει την στάση του για να κάνει την κυβέρνηση να υποχωρήσει.

Φυσικά, δεδομένων των ανωτέρω εξελίξεων, κανείς δεν είναι πραγματικά ικανοποιημένος με τον χειρισμό της κατάστασης από την κυβέρνηση και τον Μακρόν. Ο πρόεδρος του Medef, του γαλλικού ΣΕΒ, παρότι ασφαλώς στηρίζει την «μεταρρύθμιση», χαρακτηρίζοντάς την «επώδυνη» αλλά «αναπόφευκτη οικονομικά», δήλωσε σε συνέντευξή του, ότι «οι επόμενες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να στηριχτούν σε μία διαφορετική μέθοδο και να συζητηθούν περισσότερο και να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους κοινωνικούς εταίρους». Οι εργοδοτικές ομοσπονδίες των αεροπορικών μεταφορών και της εστίασης- τουρισμού αρχίζουν και διαμαρτύρονται είτε για τις απεργίες και τις ακυρώσεις πτήσεων που επιφέρουν είτε για τις διαδηλώσεις και την πτώση της τουριστικής κίνησης και του τζίρου. Οι βουλευτές της πλειοψηφίας, τους οποίους δεν εμπιστεύτηκε ο Μακρόν να ψηφίσουν το νομοσχέδιο, αρχίζουν να γκρινιάζουν ότι η κυβέρνηση πρέπει να έρθει σε συνεννόηση με τα συνδικάτα.

Εντός αυτής της κατάστασης, τα αστικά επιτελεία αλλά και η συνδικαλιστική γραφειοκρατία αναζητούν διέξοδο, διακατεχόμενοι από τον κοινό φόβο ή ανησυχία μιας «εκτροπής» της κατάστασης εκτός ελέγχου. Ο πρόεδρος της συνομοσπονδίας СFDT, με του οποίου την πρόταση συντάχθηκε και η ηγεσία της CGT, πρότεινε μια παύση της μεταρρύθμισης για έξι μήνες και τον ορισμό ενός ενδιάμεσου συνομιλητή, ώστε να αρχίσουν εκ νέου οι διαπραγματεύσεις. Με την πρόταση αυτή συντάχθηκε και το άρθρο της σύνταξης της εφημερίδας Le Monde στις 25 Μαρτίου.

 Στον αστικό τύπο αρχίζουν να εμφανίζονται άρθρα συνταγματολόγων με παραινέσεις προς το συνταγματικό συμβούλιο, όργανο αντίστοιχο του Συμβουλίου της Επικρατείας, να παρέμβει αποφασιστικά και να παύσει τον νόμο ως αντισυνταγματικό στην τρέχουσα μορφή του. Το ίδιο το Συνταγματικό Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι θα εκδώσει την απόφασή του στις 14 Απρίλη. 
Στο κοινό ανακοινωθέν, εξάλλου, των συνδικαλιστικών συνομοσπονδιών, στις 23 Μάρτη, ανακοινώνεται και η στήριξη ενός πιθανού δημοψηφίσματος, σύμφωνα με την συνταγματική διαδικασία που εκκίνησαν βουλευτές της αντιπολίτευσης, που αποπροσανατολίζει την δράση του κινήματος από την απεργιακή μάχη. Τέλος, θα ακολουθήσει μέσα στις επόμενες μέρες, μετά από πολλές παλινωδίες, μια συνάντηση των συνδικαλιστικών ηγεσιών με την κυβέρνηση, ενώ παράλληλα έχει ήδη προκηρυχθεί μια νέα ημέρα εθνικής απεργίας την Πέμπτη 6 Απριλίου.

Τα πάντα θα εξαρτηθούν τις επόμενες εβδομάδες από την επιμονή που θα καταφέρει να επιδείξει το απεργιακό κύμα στην Γαλλία. Μια συνέχιση των κινητοποιήσεων με τον ίδιο ρυθμό είναι πιθανόν να οδηγήσει σε μια μερική υπαναχώρηση της κυβέρνηση, που θα εκληφθεί ως νίκη από τις μάζες. Παρόμοια τροπή, δηλαδή επικύρωση αντεργατικών νόμων χάρις στο 49.3 και εν τέλει υποχώρηση ενώπιον του κινήματος, είχαν πάρει και η μεγάλη μάχη του 1995 ενάντια στο αντι-ασφαλιστικό πλάνο του Ζιπέ και η μάχη ενάντιά στο СPE (σύμφωνο πρώτης απασχόλησης) του Φιγιόν το 2006.

Κωνσταντίνος Σηφάκης

Μηνολόγιο Απριλίου 2023...

 

Μπήκαμε μόλις σήμερα στον Απρίλη της Πασχαλιάς! Ο ελληνικός λαός αποκαλεί τον μήνα αυτόν και με τα ονόματα ΑπρίληςΑπρίλες, και Λαμπριάτης από την συμπτωματικά μεγάλη θρησκευτική εορτή που τελείται συνήθως το μήνα αυτό. Ο Απρίλιος και ο Μάιος θεωρούνται οι καθ΄ αυτού μήνες των λουλουδιών εξ ου και η ονομασία Απριλομάης: "Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα". Χάρη στην ανοιξιάτικη σύνδεσή του ο Απρίλης τραγουδήθηκε ιδιαίτερα από τους ποιητές αλλά και από τον λαό μας: «Έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη» και «Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε»

Η ενασχόληση, επίσης, του λαού μας με την γεωργία μάς έχει κληροδοτήσει και πολλές  άλλες παροιμίες και δημώδη στιχάκια. Για τις απριλιάτικες βροχές, για παράδειγμα, λέγεται το εξής: «Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα». Σ’ άλλες πάλι περιοχές ο Απρίλης αποκαλείται και «Γρίλλης» (γκρινιάρης) επειδή στον μήνα αυτόν τελείωναν τα αποθέματα της προηγούμενης συγκομιδής και δημιουργούνταν οικογενειακές γκρίνιες. Αποκαλείται και τιναχτοκοφινίτης επειδή τινάζουν τα κοφίνια για να τα καθαρίσουν: «Απρίλης, γρίλλης, τιναχτοκοφινίτης». Αναφέρεται, επίσης, και ως Αϊ-γεωργίτης λόγω της εορτής του Αγίου Γεωργίου στις 23 του μήνα, η οποία γιορτάζεται με διάφορους αθλητικούς και ιππικούς αγώνες. Οι κτηνοτρόφοι, και οι Σαρακατσάνοι, θεωρούν τον Άγιο Γεώργιο προστάτη τους, ενώ στις παραδόσεις, τα παραμύθια και τα τραγούδια συνδέονται με τον αρχαίο μύθο του Περσέα και της Ανδρομέδας.

Αλλά βέβαια, η 1η Απριλίου έχει και δικό της όνομα, λέγεται πρωταπριλιά, και την πρωταπριλιά το έθιμο είναι να λέμε ψέματα. Σύμφωνα με τον Νίκο Σαραντάκο, παρά το γεγονός ότι το έθιμο είναι διεθνές, μια και είναι πολλοί οι λαοί που συνηθίζουν να κάνουν φάρσες την πρώτη μέρα του Απρίλη, δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς τις απαρχές του. Μια εκδοχή που υποστηρίζεται από πολλούς είναι ότι το έθιμο γεννήθηκε στη Γαλλία όταν από το 1564 και μετά ορίστηκε πρώτη μέρα του χρόνου η 1η Ιανουαρίου, ενώ ως τότε το έτος άρχιζε από την 1η Απριλίου. Υποτίθεται ότι τα πρώτα χρόνια πολλοί εξακολούθησαν να γιορτάζουν την πρωτοχρονιά την 1η Απριλίου, οπότε οι άλλοι, για να τους κοροϊδέψουν, τους έστελναν ψάρια (συνηθισμένο δώρο σε σαρακοστιανές μέρες), που όμως για την περίσταση ήταν ψεύτικα, τα οποία ονομάστηκαν, στα γαλλικά, poisson d’Avril, όπως λέγονται οι πρωταπριλιάτικες φάρσες. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις πως το έθιμο είναι παλαιότερο από τον 16ο αιώνα, κι έτσι προς το παρόν η πρωταπριλιά αντιστέκεται στην επεξήγηση, όπως αρμόζει στη μέρα της φάρσας. Να και το μηνολόγιο του μήνα, από το εξαιρετικό sarantakos.wordpress.com...

Σα 1 Του βαρώνου Μυγχάουζεν και των ανιδιοτελώς ψευδομένων
Κυ 2 Ιακώβου Καζανόβα του μεγάλου εραστού
Δε 3 Γενέσιον Θεοδώρου Κολοκοτρώνη του στρατηλάτου
Τρ 4 Γενέσιον Ανδρέου Ταρκόφσκη και αυτοκτονία Δημητρίου Χριστούλα
Τε 5 Γεωργίου-Ιακώβου Δαντώνος καρατόμησις
Πε 6 Του ζωγράφου Ραφαήλου
Πα 7 Παγκόσμια ημέρα υγείας – Ιπποκράτους του Κώου
Σα 8 Γενέσιον Ιακώβου Μπρελ
Κυ 9 † Φραγκίσκου Βάκωνος. Kαι Γς τελευτή
Δε 10 Θρίαμβος Σπυρίδωνος Λούη του ωκύποδος
Τρ 11 Γιούρι Γκαγκάριν, του πρώτου ανθρώπου εις το Διάστημα
Τε 12 Τα μεγάλα Διονύσια
Πε 13 Βαρούχ Σπινόζα του προδρόμου του Διαφωτισμού και Σαμουήλ Μπέκετ γενέσιον
Πα 14 † Βλαδιμήρου Μαγιακόφσκι αυτοχειριασμός
Σα 15 Λεονάρδου ντα Βίντσι
Κυ 16 † Γεωργίου Βιζυηνού, το τελευταίον της ζωής του ταξίδιον
Δε 17 Γενέσιον Κωνσταντίνου Καβάφη και τελευτή Νίκου Παπάζογλου και Δημήτρη Μητροπάνου
Τρ 18 † Αλβέρτου Αϊνστάιν τελευτή
Τε 19 † Καρόλου Δαρβίνου
Πε 20 Τελευτή Μανόλη Τριανταφυλλίδη
Πα 21 Βεβήλωσις του Φοίνικος (αποφράς ημέρα)
Σα 22 † Γουλιέλμου Σαιξπήρου του μεγάλου δραματουργού
Κυ 23 † Τελευτή Γεωργίου Καραϊσκάκη. Και παγκοσμία ημέρα του βιβλίου
Δε 24 Της γενοκτονίας των Αρμενίων
Τρ 25 † Μαγελάνου του εξερευνητού. Και τελευτή Σπειροειδούς αρχιτέκτονος.
Τε 26 Γενέσιον Ευγενίου Ντελακρουά
Πε 27 Γενέσιον Αδαμαντίου Κοραή του Διαφωτιστού
Πα 28 Μιχαήλ Λομονόσωφ
Σα 29 † Κωνσταντίνου Καβάφη του ανεπαναλήπτου
Κυ 30 Μαρίας Πολυδούρη τελευτή.

Και για να υποδεχτούμε τον μήνα τον καινούργιο, να ένα τραγούδι του Γιώργου Χατζηνάσιου και του Κυριάκου Ντούμου με την αξεπέραστη φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου....

Καλό μήνα σε όλους!